
Της Τέτης Ηγουμενίδη
Το έργο του Κτηματολογίου έχει εισέλθει στο «τελευταίο μίλι» για την ολοκλήρωση του, βάσει στόχου της κυβέρνησης τέλος 2025, έχοντας, ωστόσο, ανοιχτά πολλά ζητήματα και δεν είναι λίγα τα στελέχη περί αυτό που λένε πως οδεύουμε προς ένα «Κτηματολόγιο που θα είναι ποσοτικά ολοκληρωμένο, αλλά ποιοτικά θα χρήζει βελτιώσεων».
Τα βασικότερα ανοιχτά ζητήματα είναι η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και της ψηφιοποίησης των αρχείων των πρώην υποθηκοφυλακείων και η εξάλειψη των εκκρεμοτήτων (που αφορούν τον πολίτη). Μείζον θέμα αποτελεί και η μη ολοκλήρωση των δασικών χαρτών με πιθανότερο το σενάριο να ανακοινωθεί η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου χωρίς αυτό να συνοδεύεται από τους δασικούς χάρτες.
Να σημειωθεί ότι από πλευράς κυβέρνησης υπεύθυνος για το «τελευταίο μίλι» του Κτηματολογίου, έπειτα από τον πρόσφατο ανασχηματισμό, είναι ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Χρήστος Μπουκώρος.
Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης το έργο της κτηματογράφησης έχει φτάσει στο 60% με περαιωμένες μελέτες, ενώ το 90% των ιδιοκτησιών σε όλη τη χώρα διαθέτει Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ).
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023 είχε ολοκληρωθεί το 36% της κτηματογράφησης και χρειάστηκε να γίνουν αλλαγές στη διαδικασία μέσω νομοθετικής πρωτοβουλίας ώστε να προχωρήσει γρηγορότερα. Η μεγαλύτερη καθυστέρηση παρατηρείται στην κτηματογράφηση σε Κέρκυρα, Κρήτη και Θεσπρωτία εξαιτίας δικαστικών προσφυγών κατά την ανάθεση των μελετών. Οι δηλώσεις ιδιοκτησίας σε αυτές τις περιοχές πρέπει να υποβληθούν μέχρι 30 Μαΐου.
Η ψηφιοποίηση 600.000.000 σελίδων αρχείων των υποθηκοφυλακείων (ένα μεγάλο τμήμα του συνόλου) βάσει στοιχείων του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης βρίσκεται περίπου στη μέση (έχουν ψηφιοποιηθεί περίπου 320.000.000 σελίδες) και τυπικά τουλάχιστον δεν έχουν διευθετηθεί οι διαφορές που έχουν προκύψει με τους αναδόχους του έργου.
Περίπου 140 αρχεία υποθηκοφυλακείων, πάντως, είναι διαθέσιμα μέσω της πλατφόρμας archive.ktimatologio.gr για εξ αποστάσεως έρευνα από δικηγόρους.
Παράλληλα η κατάργηση 392 υποθηκοφυλακείων σε όλη τη χώρα, καθώς πολλά από αυτά υπολειτουργούσαν τα τελευταία χρόνια, κληρονόμησε στο Κτηματολόγιο περισσότερες από 350.000 εκκρεμότητες (μεταγραφές ακινήτων κ.α.) με το στόχο για την εξάλειψη τους έως το τέλος του έτους να μοιάζει δύσκολος αφού στο μεταξύ οι συναλλαγές στα ακίνητα δεν σταματούν.
Το τελευταίο διάστημα οι εκκρεμότητες αντιμετωπίζονται με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης στο νομικό έλεγχο, η οποία έχει εκτοξεύσει την παραγωγικότητα του Ελληνικού Κτηματολογίου 300%. Από 12.000 αποφάσεις τον μήνα επιτυγχάνει 50.000 και στόχος είναι να προσεγγίσει τις 70.000 μηνιαίως.
Η προσπάθεια του Ελληνικού Κτηματολογίου να ψηφιοποιηθεί ώστε οι συναλλαγές να γίνονται ψηφιακά χωρίς δηλαδή ταλαιπωρία για τον πολίτη αξίζει να επισημανθεί. Από το μόλις 5% των συναλλαγών που πραγματοποιούνταν ηλεκτρονικά τον Σεπτέμβριο του 2023, σήμερα το ποσοστό αυτό είναι 90% (στοιχεία του Ψηφιακής Διακυβέρνησης).
Στο μεταξύ μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, σύμφωνα με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θα τεθεί σε λειτουργία η νέα πλατφόρμα εξωδικαστικών διορθώσεων για χωρικές μεταβολές (metavoles.ktimatologio.gr) δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να υποβάλλουν διορθώσεις ψηφιακά, χωρίς επίσκεψη στα γραφεία του Κτηματολογίου. Ψηφιοποιείται το σύνολο των εμπλεκόμενων διαδικασιών (πολίτης, μηχανικός, όμοροι ιδιοκτήτες, δικαστικοί επιμελητές, κτηματολόγιο), επιτυγχάνοντας ταχύτητα και ευκολία σε μια απαιτητική διαδικασία.
Παράλληλα, ολοκληρώνεται η διασύνδεση με το μητρώο δημοσίων υπαλλήλων έτσι ώστε να έχουν δυνατότητα διαπιστευμένοι από τις υπηρεσίες τους δημόσιοι υπάλληλοι να κάνουν έρευνα στην χωρική και περιγραφική βάση του κτηματολογίου, ενώ έχει ξεκινήσει η διαδικασία δημιουργίας μητρώων υπαλλήλων από φορείς του δημοσίου (ΔΟΥ, Τελωνεία, ΟΤΑ) οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα μέσω αυθεντικοποίησης να υποβάλουν και αυτοί ηλεκτρονικά όλες τις εγγραπτέες πράξεις.
Στα επόμενα σημαντικά βήματα που θα διευκολύνουν τις συναλλαγές ακινήτων, περιλαμβάνεται το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων (ΕΜΑ). Πρόκειται για έργο που ανατέθηκε στο Ελληνικό Κτηματολόγιο και θα διασυνδέσει βάσεις δεδομένων από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (Κτηματολόγιο, ΑΑΔΕ, ΤΕΕ, παρόχους ενέργειας και τηλεφωνίας, Δήμους). Η δημιουργία ενός ενιαίου προφίλ για κάθε ακίνητο θα επιτρέπει, με συναίνεση του ιδιοκτήτη, την άμεση παροχή των σχετικών πληροφοριών μέσω του gov wallet, καταργώντας γραφειοκρατία και ανταλλαγή εγγράφων.