Γιώργος Παπακωνσταντίνου
Στους κατασκευαστικούς ομίλους υπάρχει μια κινητικότητα σε σχέση με τη συλλογή των απαραίτητων εγγράφων – δικαιολογητικών που σχετίζονται με τις συμβάσεις για την αποκατάσταση ζημιών στη Θεσσαλία, ύψους 1,35 δις ευρώ, σε σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο, ωστόσο, για την ώρα δεν έχει δοθεί συγκεκριμένη ημερομηνία για να «πέσουν υπογραφές». Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι βρισκόμαστε στην τελική ευθεία, με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρ. Δήμα, να αναφέρει χτες, στο πλαίσιο ενημέρωσης της Διαρκούς Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ότι η συμβασιοποίηση θα γίνει εντός των επόμενων ημερών, ώστε στη συνέχεια να εκκινήσουν οι εργασίες άμεσα. Πάντως, ο ρεαλιστικός στόχος που έχει μπει από το υπουργείο είναι η υπογραφή των συμβάσεων να ολοκληρωθεί εντός Απριλίου, δίχως, όμως να θεωρείται δεδομένο ότι θα συμβεί πριν το Πάσχα, καθώς απαιτούνται και ενέργειες που σχετίζονται με τις υπηρεσίες που παρακολουθούν τις πιστώσεις και τις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το οποίο, ως γνωστόν, χρηματοδοτεί τα έργα με 600 εκατ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 735 εκατ. ευρώ θα αντληθούν από εθνικούς πόρους. Τα έργα στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο των Περιφερειών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας θα αποκαταστήσουν τις εκτεταμένες ζημιές, οι οποίες προκλήθηκαν στις υποδομές από τις θεομηνίες «Daniel» και «Elias» τον Σεπτέμβριο του 2023. Τα σιδηροδρομικά έργα των 450 εκατ. ευρώ, όπως έχουμε αναφέρει, έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης την περίοδο Ιουνίου – Ιουλίου 2026, με τη λήξη του προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα οδικά έργα κατά βάση θα χρηματοδοτηθούν από το ΠΔΕ με ορίζοντα ολοκλήρωσης 48 μηνών. Ανάδοχοι είναι οι 4 μεγάλοι όμιλοι ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ.

Αυτό που επίσης έχει ενδιαφέρον είναι ότι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με τροπολογία που κατέθεσε στη Βουλή, και συγκεκριμένα στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την Κεφαλαιαγορά, έσπευσε να παρέμβει στον τρόπο καταβολής της προκαταβολής για τα έργα που εμπίπτουν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας προκειμένου να διευκολύνει την εκτέλεση τους. Για τα εν λόγω έργα δεν προηγήθηκαν οριστικές μελέτες ή προμελέτες, μόνον τεχνική περιγραφή. Ως εκ τούτου, κρίθηκε σκόπιμο οι προκαταβολές να καταβάλλονται στους αναδόχους με την προσκόμιση ισόποσης εγγύησης προκαταβολής και όχι με τιμολόγια.

Η ηγεσία του υπουργείου, βέβαια, αναγνώρισε ότι υπήρχαν καθυστερήσεις, αναδεικνύοντας όμως το δύσκολο του εγχειρήματος. Ο κ. Δήμας τόνισε ότι πρόκειται για συνολικές παρεμβάσεις 1,35 δισ. ευρώ, ποσό εξαιρετικά υψηλό, το οποίο μαρτυρά το μεγάλο εύρος των καταστροφών από τη θεομηνία και την έκτακτη ανάγκη που προέκυψε στην εθνική οικονομία, ώστε να βρεθούν οι πόροι για να αποκατασταθούν οι ζημιές στις δημόσιες υποδομές.

«Τα έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας δεν αφορούν προσωρινές λύσεις ή επαναφορά των υποδομών που καταστράφηκαν στην προτέρα κατάσταση, αλλά οριστικές αποκαταστάσεις. Στόχος μας είναι η δημιουργία καλύτερων και ανθεκτικότερων υποδομών, συμπεριλαμβάνοντας και τα απαιτητά συνοδά έργα που θα εξασφαλίσουν την μέγιστη δυνατή αντοχή τους στον χρόνο και τις κλιματικές συνθήκες. Πράγματι, απαιτήθηκε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον αρχικό σχεδιασμό προκειμένου να συμβασιοποιηθούν τα έργα, όμως ήταν αναγκαίο για να διασφαλισθούν οι πόροι, ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η Βουλή χρειάστηκε να ψηφίσει τροποποίηση του προϋπολογισμού του κράτους για να μπορέσει να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση των έργων αυτών», ανέφερε ο υφυπουργός Υποδομών, κ. Ταχιάος.

Αξίζει να αναφερθεί ότι στην τροπολογία του υπουργείο περιλαμβάνονταν και διάταξη για τις συμβάσεις παραχώρησης. Βάσει της διάταξης, καταργείται ως προϋπόθεση να έχει εκτελεστεί το 50% των αναγκαίων απαλλοτριώσεων προκειμένου να υπογράφονται οι συμβάσεις παραχώρησης. Παρέχοντας, έτσι, τη δυνατότητα έναρξης των εργασιών, αναφορικά με Έργα Εθνικής Σημασίας και Εθνικού Επιπέδου, τα οποία λόγω του χαρακτήρα τους, έχουν υπαχθεί στην ειδικά προβλεπόμενη διαδικασία του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων. Η τροπολογία αυτή στην παρούσα φάση εκτιμάται ότι επιτρέπει την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης για το τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) Χανιά – Ηράκλειο, με τον ανάδοχο – επενδυτή τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ώστε να μην χαθούν οι πόροι που έχει εξασφαλίσει το έργο από το Ταμείο Ανάκαμψης.