Πηγή Εικόνας: απε - μπεΤης Τέτης Ηγουμενίδη
Η υλοποίηση του εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) υπό την ονομασία Φάρος (AI Factory Pharos), έργο με το οποίο η Ελλάδα αποκτά τα εφόδια για να εισέλθει στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής ανάπτυξης γύρω από τη Τεχνητή Νοημοσύνη ξεκινά σήμερα 1η Απριλίου.
Για την ανάπτυξη του Φάρου συνεργάζονται σημαντικοί φορείς της χώρας και συγκεκριμένα, η κοινοπραξία του έργου αποτελείται από το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET) τεχνολογικό φορέα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το ερευνητικό κέντρο Δημόκριτος, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) το Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ, το Υπερταμείο, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας στην Κρήτη, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρώτων 7 και συνολικά 13 χωρών της Ευρώπης που επιλέχθηκαν να αποκτήσουν Ai Factory.
Το εργοστάσιο ΤΝ είναι έργο αρχικού προϋπολογισμού 30 εκατ. (σε συνδυασμό με την υποδομή στην οποία θα στηριχθεί, τον υπερυπολογιστή Δαίδαλο, η συνολική επένδυση είναι ύψους περίπου 100 εκατ. ευρώ). Η χρηματοδότηση προέρχεται από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC (EuroHPC Joint Undertaking) κατά 50% και από εθνικούς πόρους. Η διάρκεια του είναι 36 μήνες.
Ο Φάρος θα λειτουργήσει ως η «καρδιά» του εγχώριου οικοσυστήματος ΤΝ και ως επιταχυντής της καινοτομίας. Ως ένα hub όπου νεοφυείς επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια θα έχουν πρόσβαση στους απαραίτητους υπολογιστικούς πόρους για την έρευνα και την ανάπτυξη εφαρμογών, προϊόντων και υπηρεσιών ΤΝ.
Όπως επισημαίνει στο economix ο Στέφανος Κόλλιας, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και πρόεδρος του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας, «αρχικά, θα δημιουργηθούν οι λειτουργίες του υπερυπολογιστή που θα επιτρέψουν την ενεργοποίηση των υπηρεσιών του Φάρος, παράλληλα με τη διαλειτουργικότητα με άλλες πρωτοβουλίες και υποδομές της Ε.Ε.
Ακολούθως θα αναπτυχθούν οι ροές εργασίας και οι διαδικασίες υποστήριξης χρηστών για εξειδικευμένες υπηρεσίες ΤΝ, θα γίνει η διασύνδεση με τον υπερυπολογιστή Δαίδαλο και η ανάπτυξη της τελικής πλατφόρμας διάδρασης με τους χρήστες.
Παράλληλα, κρίσιμη είναι η ανάπτυξη και η αναβάθμιση των σχετικών δεξιοτήτων με προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ θα λειτουργήσουν φυσικές και εικονικές εγκαταστάσεις συνεργατικών χώρων και μονάδα φιλοξενίας φοιτητών ΤΝ.
Επιπρόσθετα, πριν το τέλος του πρώτου χρόνου του έργου, θα δημιουργηθεί η νέα οντότητα Φάρος (Α.Ε. με μετόχους το Υπερταμείο, 70%, και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, 30%) η οποία θα αξιοποιήσει όλες τις υπηρεσίες, τα εργαλεία, τα προϊόντα, την εκπαίδευση και τη δικτύωση που υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου. Είναι αυτή που θα αποτελέσει το σημείο διεπαφής με τους χρήστες.»
Για την «καρδιά» του Φάρου, την υποδομή, δηλαδή τον υπερυπολογιστή Δαίδαλο επελέγη χώρος εμβαδού περίπου 1.500 τ.μ. στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ). Ο χώρος αυτός θα αποκτήσει χαρακτηριστικά όπως ένα κέντρο δεδομένων. Θα περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό από συστήματα, μονάδες επεξεργασίας, αποθήκευσης κ.λ.π.
Ας το φανταστούμε όπως κάθε άλλο εργοστάσιο. Έχει μηχανήματα και παράγει κάτι: Νέα μοντέλα ΤΝ και ειδικά παραγωγικά μοντέλα (Generative AI) τα οποία θα αναπτύσσονται για να χρησιμοποιηθούν σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.
Θα αναπτυχθεί επίσης ένα κέντρο στις εγκαταστάσεις του Δημόκριτου που θα είναι το εμπρόσθιο γραφείο του εργοστασίου ΤΝ. Εκεί θα γίνεται η εξυπηρέτηση των χρηστών – πελατών του εργοστασίου και η καθημερινή του λειτουργία του.
Το εργοστάσιο ΤΝ στην Ελλάδα θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη νέων υπηρεσιών Τεχνητής Νοημοσύνης με έμφαση στους εξής τρεις κάθετους τομείς: την Υγεία, την Ελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό – τα γλωσσικά μοντέλα -, καθώς και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, συμβάλλοντας σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα.
Στον τομέα της Υγείας π.χ. με τη σχετική συζήτηση να έχει ξεκινήσει στις ΗΠΑ, ένα μοντέλο δύναται να καταλήξει σε ένα τεστ αίματος που θα μπορεί να ανιχνεύσει όλες τις μορφές καρκίνου και να έχουμε έγκαιρη διάγνωση, η οποία γνωρίζουμε όλοι πόσο σημαντική είναι για τη θεραπεία. Για να γίνει αυτό είναι αναγκαία τεράστια υπολογιστική δύναμη που ουσιαστικά θα υπάρξει από τη συνεργασία των εργοστασίων ΤΝ.
Στόχος του Φάρου είναι η παραγωγή ενός μεγάλου γλωσσικού μοντέλου μόνο με την ελληνική γλώσσα. Γιατί τώρα βασιζόμαστε για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας στις μεταφράσεις που παίρνουμε από τα διάφορα εργαλεία, τύπου Μετάφραση Google.
Μια εταιρία θα μπορεί να χρησιμοποιήσει δεδομένα, μοντέλα και γενικά όλους τους πόρους του εργοστασίου ΤΝ για να φτιάξει κάτι, μέσα σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον το οποίο σήμερα δεν υπάρχει και αν το χρειάζεται πρέπει να ανατρέξει π.χ. στην Amazon, καταβάλλοντας τεράστια ποσά.
Καταλυτικοί παράγοντες που οδήγησαν ώστε η Ελλάδα να αναλάβει ένα από ευρωπαϊκά εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης ήταν η κατασκευή του υπερσύγχρονου, αλλά και βελτιστοποιημένου για εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, υπερυπολογιστή Δαίδαλος και η ποιότητα της κοινοπραξίας που ασχολήθηκε με το εγχείρημα.
