Πηγή Εικόνας: απε - μπεΤα προβλήματα του ισχύοντος πολεοδομικού πλαισίου στη χώρα μας αλλά και η τουριστική ανάπτυξη των νησιών, βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης που εξελίχθηκε στα πάνελ του Φόρουμ με θέμα ««Περιβάλλον & Δόμηση, Μια άνιση μάχη;» που διοργάνωσε η εφημερίδα «Καθημερινή» και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της Πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του τεχνικού κόσμου.
Θ. Σκυλακάκης: Περιβαλλοντικός λαϊκισμός που η συζήτηση δεν ξεκινάει από την αυθαίρετη δόμηση
Μιλώντας στο πάνελ με τίτλο «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός – Πόσο αλλάζει τις πόλεις μας;» και συντονίστρια την Αρχισυντάκτρια της «Καθημερινής» Γιούλη Επτακοίλη, ο πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης εντόπισε ως σημαντικότερο πρόβλημα την αυθαίρετη δόμηση αποδίδοντας σε «περιβαλλοντικό λαϊκισμό» το γεγονός ότι δεν ξεκινάει από εκεί η συζήτηση.
«Το ότι εξακολουθεί να παραμένει η αυθαίρετη δόμηση καθιστά ανενεργή όποια πολεοδομική πολιτική συζητάμε» ανέφερε και πρόσθεσε ότι «ο εντοπισμός της αυθαίρετης δόμησης είναι κομμάτι των Πολεοδομιών που είναι υπαγόμενες στο υπ. Εσωτερικών και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αν δεν ξεκινήσουμε τη συζήτηση από τα αυθαίρετα, η συζήτηση είναι εξ αρχής υπονομευμένη».
Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «τα προβλήματα σε σχέση με τη δόμηση είναι ευρύτερα σε σχέση με αυτά του ΝΟΚ. Εξακολουθούμε να έχουμε εκτεταμένη αυθαίρετη δόμηση. Βρίσκουμε κυκλώματα διαφθοράς που τρέφουν αυτή την αυθαίρετη δόμηση και τρέφονται από αυτή».
Σε σχέση με τα κίνητρα του ΝΟΚ σημείωσε ότι όταν αυτά έγιναν ήταν ασφυκτικά περιορισμένες οι δημοσιονομικές δυνατότητες κάτι που ισχύει και για το μέλλον και η έμφαση που δόθηκε ήταν στην ενεργειακή εξοικονόμηση, ωστόσο, οι ανάγκες κάθε περιοχής είναι διαφορετικές.
Αναγνώρισε ότι υπήρχε προφανές σφάλμα στον τρόπο που λειτουργούσε ο κανονισμός και διορθώθηκε άμεσα, χωρίς καμία καθυστέρηση.
«Αν έχει κάπου δίκιο το ΣτΕ είναι ότι δεν μπορείς να έχεις τα ίδια ενεργειακά κίνητρα σε μία περιοχή που δεν τα έχει ανάγκη» ανέφερε και πρόσθεσε ότι «ο νόμος εκείνος έγινε σε μία περίοδο περιβαλλοντικής αναψυχής, όταν η Ευρώπη θεωρούσε ότι η πορεία στην πράσινη μετάβαση είναι αναψυχή και εδώ δεν υπήρχε πεντάρα».
Συνεχίζοντας ο Θόδωρος Σκυλακάκης εκτίμησε ότι «όταν έρθει σε κατακλυσμιαίο επίπεδο η κλιματική κρίση η μόνη μας ελπίδα θα είναι να ανταλλάξουμε το ύψος με την κάλυψη. Όχι έτσι όπως έγινε. Θα ήθελα να είναι πιο γενναία έτσι ώστε να αποκτήσουν αερισμό οι πόλεις και να αφήσουμε απείραχτα τα πράσινα δώματα». Μάλιστα, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στα δώματα, που όπως είπε είναι χιλιάδες τετραγωνικά, και «αν δεν κάνουμε πράσινο, αυτόν τον κοινόχρηστο χώρο θα τον καταστήσουμε ανενεργό».
«Αν κοιτάξουμε στο μέλλον, πρέπει να βρούμε ένα κατάλληλο ύψος που να επιτρέπει τον αερισμό στις πόλεις και πρέπει αυτό το ύψος να επιτρέπει και οικονομική βιωσιμότητα» πρόσθεσε.
Γρ. Κωνσταντέλλος: Ο νόμος σχεδιάστηκε με λάθος τρόπο και λάθος χρόνο
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος αναφερόμενος στις προσφυγές κατά του ΝΟΚ έκανε λόγο για πόλεμο «να διασώσουμε ακόμα και τις λίγες πόλεις που παραμένουν βιώσιμες -κι όχι βουτηγμένες στο τσιμέντο».
Εκτίμησε ότι «ο νόμος σχεδιάστηκε με λάθος τρόπο και σε λάθος χρόνο. Η λογική ήταν ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα για να φτιάξουμε κτίρια οικολογικώς φιλικότερα» ενώ σημείωσε ότι θα έπρεπε να δοθούν οικονομικά κίνητρα όπως μείωση ΦΠΑ και ΕΝΦΙΑ.
Έκανε λόγο για «κτιριακές τερατογενέσεις» από τη συνδυαστική χρήση όλων των κινήτρων, ενώ διαμαρτυρήθηκε γιατί «οι δήμοι έχουν μόνο γνωμοδοτικό κι όχι αποφασιστικό χαρακτήρα για το πώς θα δομηθούν οι πόλεις». Μάλιστα, αντιτάχθηκε στην απομάκρυνση των ΥΔΟΜ από τους Δήμους κάνοντας λόγο «για τρίχα που γίνεται τριχιά όποτε βρίσκεται υπόδικος πολεοδόμος».
«Έχουμε πέσει σε μία παγίδα ότι η βαριά βιομηχανία της χώρας πρέπει να είναι η οικοδομή. Πρέπει να βρούμε και άλλο αναπτυξιακό μοντέλο» ανέφερε.
Π. Δραγώνας (αρχιτέκτονας): Ο κτιριακός όγκος αφετηρία οποιουδήποτε οράματος
Ο αρχιτέκτονας Πάνος Δραγώνας, συμμετέχοντας στη συζήτηση, υπενθύμισε ότι οικοδομικό σχεδιασμό έχουμε από το 1929 και ότι αυξήσεις δόμησης έχουν ξαναγίνει στο παρελθόν.
«Στο ΝΟΚ του 2012, θέλησαν να δώσουν προτεραιότητα στο περιβάλλον. Θα περιμέναμε να δούμε πολυκατοικίες φιλικές στο περιβάλλον, δεν το βλέπουμε, αντ’ αυτού βλέπουμε μεγάλα κτίρια που βλέπαμε στο παρελθόν» παρατήρησε.
Ο ίδιος έδωσε σημασία στον κτιριακό όγκο που αυξήθηκε, όπως είπε δραματικά, καθώς και ότι αυτή θα πρέπει να είναι η αφετηρία οποιουδήποτε οράματος για το πώς θέλουμε τα κτίρια. Αναφέρθηκε σ την πολυπλοκότητα που επικρατεί στους κανόνες δόμησης και τόνισε ότι είναι αναγκαία η απομυθοποίηση του κανονισμού.
«Έχουμε φτάσει σε τέτοια κλιμάκωση του προβλήματος που είναι αναγκαστικό να κάτσουν οι φορείς να βρουν λύσεις. Χρειάζεται μία αλλαγή παραδείγματος η οποία να λάβει υπόψη όλα τα δεδομένα» τόνισε.
Γ. Λιάλιος (δημοσιογράφος): Κανείς δεν ελέγχει κανέναν
Συμμετέχοντας στη συζήτηση ο δημοσιογράφος της Καθημερινής Γιώργος Λιάλιος σχολίασε ότι το 2012 ψηφίστηκε ο νόμος με τη φιλοδοξία να γίνει κάτι καλύτερο, ενώ μετά το 2018 η οικονομία ανακάμπτει, αρχίζουν πολλοί να χτίζουν στην Ελλάδα και η οικοδομή γίνεται χρηματιστηριακό προϊόν.
Υπογράμμισε επίσης την απουσία ελέγχου σημειώνοντας ότι «κανείς δεν ελέγχει κανέναν, οπότε φτιάχνουμε ένα ευνοϊκό πλαίσιο, αλλά πρέπει να σώσουμε και το περιβάλλον που ζούμε».
Στο πρώτο πάνελ της εκδήλωσης τοποθετήθηκε συνοπτικά και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός και το economix δημοσίευσε ξεχωριστό αναλυτικό ρεπορτάζ:
https://www.economix.gr/2025/
Σύμφωνα με τον Γιώργο Στασινό, πρέπει και μπορεί να υπάρξει συμφωνία για τη δόμηση κτιρίων σύμφωνα με τα πραγματικά περιβαλλοντικά, ενεργειακά και οικονομικά δεδομένα. «Πρέπει να έχουμε ένα Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, πολύ πιο απλό, που να ελέγχεται εύκολα και να έχει βασικούς κανόνες», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ
Πολεοδομικός σχεδιασμός και τουριστική ανάπτυξη
Στη δεύτερη ενότητα με τίτλο «Προστατεύουμε τα νησιά μας;» που συντόνισε η Χριστίνα Βίδου, δημοσιογράφος και παρουσιάστρια του ΣΚΑΪ, αναδείχθηκαν ζητήματα που αφορούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη και τη διατήρηση της ταυτότητας των νησιών.
Ο Γιώργος Χατζημάρκος, Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου επέλεξε τον όρο φιλοξενία αντί του τουρισμού, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η τουριστική ανάπτυξη δεν είναι οριζόντια καθώς κάθε νησί έχει τη δική του ταυτότητα και οι ρυθμίσεις θα πρέπει να αφορούν το καθένα ξεχωριστά.
Ανέφερε ότι η χώρα αγωνίζεται εδώ και 204 χρόνια προκειμένου να αποκτήσει τοπικά πολεοδομικά σχέδια στα οποία απέδωσε μεγάλη σημασία καθώς όπως είπε, αυτή τη στιγμή, ό,τι γίνεται, γίνεται σχεδόν αυτοσχέδια.
Σε ό,τι αφορά την προστασία των νησιών τόνισε ότι σε σχέση με το παρελθόν έχουν γίνει άλματα, ωστόσο, επισήμανε την ανάγκη να προχωρήσουν τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια.
Για το Σαρακήνικο με αφορμή και τα όσα έχουν δει το φως της επικαιρότητας σημείωσε ότι δεν είναι Natura και δεν είναι προστατευόμενη περιοχή.
Εκτίμησε ακόμα ότι ένα μεγάλο κομμάτι όσων συμμετέχουν στο δημόσιο διάλογο με κίνητρο υποτίθεται το περιβάλλον, έχουν άλλα κίνητρα.
«Πρέπει να συνεννοηθούμε, δεν έχουμε άλλη ευκαιρία. Το έχουμε ρίξει πολύ στην μικροπολιτική. Έχουμε την πολυτέλεια να τρωγόμαστε για χιλιάδες άλλα θέματα, αυτό δεν μπορεί να γίνεται για το περιβάλλον» τόνισε.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του ΙΟΒΕ Γιάννης Ρέτσος ανέφερε ότι στον τουρισμό, η Ελλάδα σκοράρει υψηλότερα σε ό,τι έχει να κάνει με τον άνθρωπο και το φυσικό της πλούτο και χαρακτήρισε πραγματικότητα την τουριστική ανάπτυξη.
«Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στα 5 σημαντικότερα τουριστικά brands παγκοσμίως. Είμαστε υπερδύναμη στον χώρο του τουρισμού και πρέπει με στρατηγική να δούμε πώς θα διατηρήσουμε αυτή την ανάπτυξη και πώς θα πάμε ψηλότερα» πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά τις αδειοδοτήσεις επενδύσεων, σχολίασε ότι προσπαθούμε συνέχεια να ανακαλύψουμε τον τροχό στον τουρισμό και αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Μαγιόρκα που τη χαρακτήρισε πρότυπο πόλης, ένα νησί στην ανταγωνίστριά μας Ισπανία.
«Η αδειοδοτική διαδικασία της Ισπανίας είναι 3 φορές ακριβότερη από της Ελλάδας, αλλά είναι ξεκάθαρο τι πρέπει να κάνεις, και αν παρανομήσεις, η οικοδομή σταματάει και δεν μπορείς να προχωρήσεις» πρόσθεσε και εκτίμησε ότι «επειδή δεν έχουμε πλαίσιο, καταλήγουμε να κάνουμε τις συζητήσεις που κάνουμε και ξανακάνουμε» πρόσθεσε.
Μάλιστα, σχολίασε ότι «οι επενδύσεις δεν πάνε τόσο καλά όσο νομίζουμε και ένας από τους λόγους είναι και η ανασφάλεια δικαίου».
Από την πλευρά του, ο δικηγόρος Στάθης Ποταμίτης σημείωσε ότι τουριστική ανάπτυξη είναι η «βιώσιμη δραστηριότητα στον χώρο της φιλοξενίας, που ευνοεί κι άλλες δραστηριότητες».
Αναφέρθηκε και ο ίδιος σε «πολύπλοκους νόμους που δεν εφαρμόζονται» και αναγνώρισε ότι «ξέρουμε πολλές φορές ότι αυτό που έχουμε νομοθετήσει, στην πράξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί». Ζήτησε δε «ολιστικές λύσεις αλλιώς θα έχουμε καλές προθέσεις αλλά θα οδηγηθούμε σε αποτυχία».
Ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Ιωάννης Σπιλάνης, επισήμανε ότι είναι αναγκαία η αξιοποίηση του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.
Μιλώντας για το νησί της η δήμαρχος Σίφνου Μαρία Ναδάλη, δήλωσε ότι «τουριστική ανάπτυξη είναι η φυσιογνωμία του νησιού, η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία. Η τουριστική προβολή γίνεται με βάση κάποια χαρακτηριστικά, άρα όταν μιλάμε για ανάπτυξη πρέπει να σκεφτόμαστε ότι αυτά τα χαρακτηριστικά πρέπει να διατηρηθούν. Δεν μπορούμε να βλέπουμε ότι αυτά τα χαρακτηριστικά αλλοιώνονται».
Υπογράμμισε τη σημασία των ομόφωνων αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου κατά των υπόσκαφων και των πισινών, προσθέτοντας ότι «έχουμε εναποθέσει τις ελπίδες μας στα ειδικά πολεοδομικά σχέδια» και ζήτησε ένα «ασφαλές περιβάλλον, με κανόνες και σχεδιασμό που δεν θα έχει οξύμωρα».
