Στην τελευταία του θητεία, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε την αποφασιστικότητα να επηρεάσει την κατεύθυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αμερική. Ενόψει της νέας του θητείας, πολλοί περιμένουν το πως θα συμπεριφερθεί έναντι των ΑΠΕ και άλλων πηγών ενέργειας. Ήδη αυτή την εβδομάδα, μια από τις πιο αμφιλεγόμενες δηλώσεις του αφορά τα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Στην προσπάθειά του να ανατρέψει τα βήματα που είχε κάνει η κυβέρνηση Μπάιντεν στον τομέα της πράσινης ενέργειας, ο Τραμπ δήλωσε ότι σκοπεύει να «μην επιτρέψει την κατασκευή νέων ανεμογεννητριών» και να αναστρέψει την πορεία ανάπτυξης του τομέα των θαλάσσιων αιολικών. Αυτός ο ισχυρισμός δημιουργεί όχι μόνο πολιτικές αντιπαραθέσεις στις ΗΠΑ, αλλά προκαλεί και ανησυχία για την εξέλιξη της βιομηχανίας των offshore αιολικών στην Ευρώπη, και ειδικότερα στην Ελλάδα.
Οι δηλώσεις του Τραμπ και οι επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές
Ο Τραμπ, δήλωσε ότι τα αιολικά πάρκα είναι «άχρηστα χωρίς επιδοτήσεις» και «απαιτούν υπερβολικές επιδοτήσεις». Κατέστησε σαφές ότι θα αναλάβει δράση κατά της ανάπτυξης των αιολικών έργων στον θαλάσσιο τομέα. Εστιάζει την επιχειρηματολογία του κυρίως σε μια ιδεολογική οικονομική προσέγγιση που πρεσβεύει ότι δεν πρέπει να βασίζεται ένα κράτος σε ενέργεια που επιδοτείται. Κάτι βέβαια που δεν ισχύει καθώς σχεδόν όλες οι μορφές ενέργειας στηρίζονται σε άμεσες ή έμμεσες κρατικές επιδοτήσεις ή ενισχύσεις (οικονομικές ή θεσμικές), καθώς οι κυβερνήσεις επιλέγουν για λόγους αποτελεσματικότητας τη λειτουργία μεγάλων ενεργειακών εταιρειών σε αντίθεση με αποκεντρωμένα τοπικά συστήματα και αυτοπαραγωγή, απλά οι πολιτικοί επιλέγουν τί θα δουν και τί θα ονοματίσουν. Αν και οι προεδρικές εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ συχνά αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό, οι αγορές στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας ανταποκρίθηκαν άμεσα, προκαλώντας πτώση των μετοχών μεγάλων εταιρειών αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη. Εταιρείες όπως η Vestas Wind Systems και η Orsted παρουσίασαν πτώση 7% στις μετοχές τους μετά τις δηλώσεις του Τραμπ.
Ο αντίκτυπος αυτών των δηλώσεων δεν περιορίζεται μόνο στην Αμερική, αλλά και στις ευρωπαϊκές αγορές. Ευρωπαϊκές εταιρείες που είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, όπως η γερμανική RWE, έχουν ήδη εκφράσει ανησυχία για τις πιθανές καθυστερήσεις και αβεβαιότητες που θα μπορούσε να φέρει η επόμενη θητεία του Τραμπ. Παρόλα αυτά, οι ειδικοί αναφέρουν ότι, παρά την πολιτική των ΗΠΑ, η πρόοδος στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη πιθανότατα δεν θα σταματήσει, καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνεχίζουν να στηρίζουν τον τομέα των αιολικών, με τη στήριξη της Πράσινης Συμφωνίας και των σχετικών επιδοτήσεων.
Η κατάσταση στην Ελλάδα και το μέλλον των θαλάσσιων αιολικών πάρκων
Η Ελλάδα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, με αρκετές μεγάλες επενδύσεις και σχέδια για τη δημιουργία υποδομών. Ειδικότερα, η χώρα έχει αναγνωρίσει την αξία της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας, η οποία θεωρείται το κλειδί για την επίτευξη των στόχων της για τη μείωση των εκπομπών CO2 και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας. Οι περιοχές του Αιγαίου και του Ιονίου θεωρούνται ιδανικές για τη δημιουργία τέτοιων πάρκων, με πολλά έργα ήδη στη φάση της προμελέτης ή σε πρώιμο στάδιο αδειοδότησης.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτών των έργων εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, όπως η πολιτική βούληση, οι επιδοτήσεις και η τεχνολογική πρόοδος. Η Ελλάδα, παρά την καθυστέρηση στην εφαρμογή αυτών των έργων, έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να ενισχύσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας για την βιωσιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η πολιτική του Τραμπ, ωστόσο, θα μπορούσε να επηρεάσει τη στρατηγική της ΕΕ και να καθυστερήσει την εξέλιξη της αγοράς των offshore αιολικών σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Αμερική είναι μία από τις μεγαλύτερες αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και η αμερικανική κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις διεθνείς πολιτικές και την κατεύθυνση των παγκόσμιων επενδύσεων. Ο Τραμπ, με την ισχυρή αντιπαράθεσή του κατά των αιολικών έργων, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη ζήτηση και τη χρηματοδότηση έργων σε παγκόσμιο επίπεδο, με συνέπειες και για την Ευρώπη και τις στρατηγικές της για την πράσινη ενέργεια.
Στρατηγικές αντιδράσεις και μελλοντικές προοπτικές
Πολιτικοί και ειδικοί στο πεδίο της ενέργειας εκφράζουν ανησυχία για τις συνέπειες των δηλώσεων του Τραμπ και την επιρροή που θα μπορούσαν να έχουν στις ανανεώσιμες πηγές. Παράλληλα, οι υποστηρικτές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι εταιρείες ανάπτυξης αιολικών έργων, προειδοποιούν ότι η «αντίθεση στην αιολική ενέργεια» από πλευράς του Τραμπ ενδέχεται να αυξήσει τις τιμές της ενέργειας και να περιορίσει την ενεργειακή ασφάλεια στην Αμερική.
Η πρόκληση για την Ευρώπη, λοιπόν, είναι να διατηρήσει την πορεία προς τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, παρά τις πιέσεις από τη διεθνή σκηνή και την πιθανή οπισθοδρόμηση από την πλευρά των ΗΠΑ. Η ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων παραμένει κρίσιμη για τις στρατηγικές ενεργειακής μετάβασης της ΕΕ και των μεμονωμένων κρατών-μελών, με την Ελλάδα να πρέπει να λάβει υπόψη της τα διεθνή δεδομένα και να προχωρήσει δυναμικά στην υλοποίηση των προγραμματισμένων έργων.