Της Τέτης Ηγουμενίδη
Νέα καθυστέρηση στην έναρξη των έργων αποκατάστασης των καταστροφών στις οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές σε Θεσσαλία και Εύβοια, συνέπεια των καιρικών φαινομένων Daniel και Elias τον Σεπτέμβριο 2023, φέρνουν οι προδικαστικές προσφυγές της κοινοπραξίας των εταιριών 6ης τάξεως, Δομική Κρήτης – ΕΚΤΕΡ – ΕΡΕΤΒΟ – ΤΕ.ΝΑ.
Ως συνέπεια είναι άγνωστο το πότε θα ανατεθούν ώστε να ξεκινήσουν τα 8 έργα (4 οδικά και 4 σιδηροδρομικά) συνολικού προϋπολογισμού 1,350 δις ευρώ που έχει δρομολογήσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, έπειτα από περίπου 15 μήνες από τις καταστροφές.
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στις 27 Δεκεμβρίου 2024, ανακήρυξε ως προσωρινούς αναδόχους για τα προαναφερόμενα έργα τους 4 μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους, με πτυχία 7ης τάξεως, Άβαξ, Aktor, Μέτκα (όμιλος Metlen) και ΓΕΚ Τέρνα με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και του άρθρου 32Α του ν. 4412/2016 επικαλούμενο κατεπείγουσα ανάγκη.
Ωστόσο, η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) έκανε δεκτή εν μέρει την προσφυγή της προαναφερόμενης κοινοπραξίας και ειδικότερα το αίτημα της για παροχή προσωρινής προστασίας.
Συγκεκριμένα διέταξε τη μη υπογραφή των 8 συμβάσεων, μέχρι την έκδοση απόφασης επί της κύριας προδικαστικής προσφυγής. Η εκδίκαση της κύριας προσφυγής έχει προγραμματιστεί για το τέλος Ιανουαρίου. Απέρριψε δε το αίτημα περί αναστολής της διαδικασίας καθώς αυτή βρίσκεται πλέον σε προχωρημένο στάδιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες η κοινοπραξία των Δομική Κρήτης – ΕΚΤΕΡ – ΕΡΕΤΒΟ – ΤΕ.ΝΑ. δεν προτίθεται να σταματήσει στις προδικαστικές προσφυγές. Αν δεν δικαιωθεί σκοπεύει να προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ή ακόμα και στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Για την εκτέλεση των εν λόγω έργων υφίσταται στενό χρονικό περιθώριο καθώς έχει προβλεφθεί χρηματοδότηση ύψους 600 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στην περίπτωση που χαθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης το υπουργείο Υποδομών θα πρέπει να εξασφαλίσει εθνικούς κάτι που δεν θεωρείται εύκολο και σίγουρα θα φέρει επιπλέον καθυστερήσεις.
Η προσφεύγουσα κοινοπραξία υποστηρίζει στην προσφυγή της ότι «εμποδίζεται παρανόμως να συμμετάσχει στη διαδικασία», λόγω της «παράνομης προσφυγής σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης αλλά κυρίως λόγω της πρόσκλησης συγκεκριμένων οικονομικών φορέων της επιλογής της αναθέτουσας αρχής προς υποβολή προσφορών, κατά των αρχών της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες κατάρτισης συμβάσεων των δημοσίων έργων και του ελεύθερου ανταγωνισμού». Σημειώνει επίσης ότι «είχε δηλώσει τη ρητή βούλησή της να συμμετάσχει στην υλοποίηση του δημοπρατούμενου αντικειμένου ήδη από την 28-09-2023».
Το υπουργείο Υποδομών από την πλευρά του υπερασπιζόμενο τις ενέργειες του στην ΕΑΔΗΣΥ σε σχετικό του κείμενο αναφέρει ότι πρόκειται για διαδικασία η οποία «συνιστά νόμιμη επιλογή την οποία η αναθέτουσα αρχή δύναται να θέσει σε κίνηση προς θεραπεία του δημοσίου συμφέροντος. Η εξαιρετική αυτή διαδικασία εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, όταν, εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων, προκαλείται κατεπείγουσα ανάγκη, για τη θεραπεία της οποίας δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοιχτές ή κλειστές διαδικασίες.»
Το αρμόδιο υπουργείο προσθέτει ότι «πρόκειται για έργα σημειακών παρεμβάσεων αποκατάστασης βλαβών που παραμένουν μέχρι και σήμερα σε εκκρεμότητα, διαταράσσοντας, αποφασιστικά την οικονομική, κοινωνική και προσωπική ζωή των κατοίκων των επηρεαζόμενων περιοχών, για την ανάθεση των οποίων επισπεύσθηκαν χωρίς καμία καθυστέρηση όλες οι απαιτούμενες ενέργειες».
Σημειώνει επίσης πως το αντικείμενο της επίμαχης ανάθεσης δεν σχετίζεται με τις υπηρεσίες τακτικής συντήρησης των υποδομών και οι επίμαχες προς υπογραφή συμβάσεις έχουν απολύτως εξαιρετικό χαρακτήρα