Πηγή Εικόνας: Image by marcinjozwiak from PixabayΗ εκτίναξη του ηλεκτρονικού εμπορίου δεν αλλάζει μόνο τις ανθρώπινες συνήθειες αλλά και τις πόλεις. Η αυξανόμενη ζήτηση, σε συνδυασμό με τις προσδοκίες για γρήγορους χρόνους παράδοσης, όπως την επόμενη ή ακόμη και την ίδια μέρα, έχει αλλάξει εντελώς το ηλεκτρονικό εμπόριο τα τελευταία χρόνια. Και οι ρυθμοί θα παραμείνουν φρενήρεις καθώς παγκοσμίως, το λιανικό ηλεκτρονικό εμπόριο εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 8 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2027, μια αύξηση 39% από το 2023. Την ίδια ώρα, οι πόλεις αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις από το τελευταίο στάδιο της παράδοσης ενός προϊόντος, που είναι η «πόρτα» του καταναλωτή.
Συμφόρηση, αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, είναι κάποιες από τις επιπτώσεις που καταγράφει νέα έρευνα της Accenture σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, στην οποία εξετάζονται οι τρέχουσες τάσεις και προκλήσεις, αλλά κυρίως οι λύσεις που μπορούν να αναπτυχθούν για την αντιμετώπιση των προβλημάτων με τις παραδόσεις.
Παγκόσμια τάση η αύξηση της κίνησης
Η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει αυξήσει σημαντικά τα οχήματα που επιβαρύνονται με τις παραδόσεις, ενώ μέχρι το 2030 η αύξηση αυτή θα αγγίξει, σε παγκόσμιο επίπεδο, το 61%.
Είναι, επομένως, εμφανές ότι η συμφόρηση μέσα στις πόλεις αναμένεται επίσης να αυξηθεί, με τα οχήματα παράδοσης να συμβάλλουν όχι μόνο στο κυκλοφοριακό αλλά και στην έλλειψη χώρων στάθμευσης. Για παράδειγμα, το επίπεδο κυκλοφοριακής συμφόρησης στο Δουβλίνο αυξήθηκε από 45% σε 66% και στο Μιλάνο από 30% σε 45% κατά την 5ετία 2018 – 2023.
Ο αντίκτυπος στο κλίμα και την υγεία
Η αύξηση των οχημάτων που κάνουν τις παραδόσεις εντός του αστικού ιστού όπου είναι, συνηθέστερα, και το τελικό σημείο παράδοσης, συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή μέσω των αυξημένων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν ότι οι εκπομπές των οχημάτων αυτών αναμένεται να αυξηθούν κατά 60% έως το 2030, αντιπροσωπεύοντας το 54% των εκπομπών του τομέα των μεταφορών και το 13% των συνολικών εκπομπών μιας τυπικής πόλης.
Αυτό θα επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα του αέρα στα αστικά κέντρα και τη δημόσια υγεία, μειώνοντας δυνητικά το προσδόκιμο ζωής και αυξάνοντας τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, σύμφωνα πάντα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Προκλήσεις και για τις υποδομές
Οι πόλεις δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, εν μέρει λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας ακινήτων για λύσεις όπως υποδομές φόρτισης EV και θυρίδες δεμάτων. Η έλλειψη ισχυρών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη στάθμευση και τη χρήση του δρόμου για τα οχήματα παράδοσης επιδεινώνει επίσης τα ζητήματα ασφάλειας και συμφόρησης, οδηγώντας σε διπλοπαρκαρίσματα και κατάληψη ποδηλατοδρόμων και πεζοδρομίων.
Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα εμπορικά οχήματα στο κέντρο του Σιάτλ ξοδεύουν το 28% του χρόνου της διαδρομής τους αναζητώντας χώρο στάθμευσης. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός, επομένως, πρέπει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα ζητήματα και τις προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Πώς ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας ανταποκρίνονται στην πρόκληση
Για να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι πόλεις πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη χρήση των εμπορικών οχημάτων στον στρατηγικό σχεδιασμό τους, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και την Accenture που διενήργησαν την μελέτη.
Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών μεταφορών, την επιβολή κανόνων για τα οχήματα παράδοσης και την προώθηση εναλλακτικών μεθόδων παράδοσης. Με το 23% των ηλεκτρονικών συναλλαγών να εγκαταλείπονται λόγω των αργών ταχυτήτων παράδοσης, οι καταναλωτές διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο επιλέγοντας βιώσιμους τρόπους αποστολής και αποδεχόμενοι μεγαλύτερους χρόνους παραλαβής της παραγγελίας τους, καθώς οι έμποροι πρέπει να εξισορροπήσουν τις απαιτήσεις ως προς τους χρόνους με την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα.
Στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις, μεγάλοι Όμιλοι έχουν ξεκινήσεις να εφαρμόζουν διάφορα καινοτόμα συστήματα. Κάποια επιτυχημένα παραδείγματα είναι:
Όμιλος Ingka: Συνεργασία και καινοτομία στην αλυσίδα εφοδιασμού
Ο Όμιλος Ingka (ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής ΙΚΕΑ σε 31 χώρες) κατέχει ηγετική θέση στις παραδόσεις μηδενικών εκπομπών στο σπίτι, παρά την πολύπλοκη οργάνωση καθώς οι περισσότερες παραδόσεις πραγματοποιούνται από εξωτερικούς συνεργάτες. Χαρακτηριστικό της πολιτικής που ακολουθεί ο Όμιλος είναι η συνεργασίας με την αλυσίδα εφοδιασμού του για να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις δραστηριότητες λιανικής. Ο Όμιλος Ingka δεν συνεργάζεται μόνο με τους κατασκευαστές οχημάτων για να διασφαλίσει ότι οι στόλοι είναι κατάλληλοι για το σκοπό του, αλλά δημιουργεί και διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα. Αυτά τα επιχειρηματικά μοντέλα αποσκοπούν στο να καταστήσουν τους στόλους μηδενικών εκπομπών διαθέσιμους για χρήση από τους συνεργάτες του που πραγματοποιούν παραδόσεις και οι οποίοι ενδέχεται να μην έχουν το κεφάλαιο για να εκσυγχρονίσουν τους δικούς τους στόλους το ίδιο γρήγορα. Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους τρόπους με τους οποίους ο όμιλος Ingka Group προωθεί τη δράση για βιώσιμες παραδόσεις.
Hitachi: Στρατηγικές εξηλεκτρισμού αποθηκών
Η Hitachi ZeroCarbon καινοτομεί στη φόρτιση EV για στόλους οχημάτων, συνεργαζόμενη με φορείς εκμετάλλευσης για την ανάπτυξη στρατηγικών απαλλαγής από τον άνθρακα που μεταβάλλουν τις παραδοσιακές αποθήκες σε αποδοτικούς, ορθά κατανεμημένους ενεργειακούς κόμβους, όπως συνέβη με την τον χώρο στάθμευσης λεωφορείων της First Group στη Γλασκώβη. Κόμβοι όπως αυτοί αξιοποιούν δεδομένα και τεχνητή νοημοσύνη για τη βελτιστοποίηση των προγραμμάτων φόρτισης και τη μείωση της επιβάρυνσης των τοπικών ενεργειακών δικτύων, συμβάλλοντας έτσι στη σημαντική μείωση του κόστους αναβάθμισης του δικτύου. Οι χώροι που παράγουν και αποθηκεύουν αποτελεσματικά ενέργεια μπορούν επίσης να δημιουργήσουν νέες πηγές εσόδων, διαθέτοντας την πλεονάζουσα χωρητικότητα σε άλλους φορείς εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εξυπηρετούν το τελευταίο σκέλος της παράδοσης.
Πίτσμπουργκ: Πιο έξυπνη διαχείριση του πεζοδρομίου
Από το 2022, το Τμήμα Κινητικότητας και Υποδομών στο Πίτσμπουργκ και η Αρχή Στάθμευσης συνεργάζονται με την Automotus, εταιρεία αυτοματοποιημένης διαχείρισης πεζοδρομίων, για την υλοποίηση του έργου Smart Loading Zones. Με τη χρήση συστημάτων όπως ψηφιακές κάμερες και υπολογιστική όραση, ο κύκλος εργασιών στις ζώνες φόρτωσης αυξήθηκε κατά 40% και μειώθηκε ο μέσος χρόνος παραμονής κατά 23%. Παράλληλα, μειώθηκαν οι CO2 από τις κυκλικές κινήσεις και το ρελαντί κατά 12 μετρικούς τόνους ετησίως και η διπλοστάθμευση κατά 40%, βελτιώνοντας τη ροή της κυκλοφορίας και την ασφάλεια για τους ποδηλάτες και τους πεζούς.
Ντιτρόιτ: Επιτάχυνση του αστικού μετασχηματισμού μέσω ζωνών καινοτομίας
Το Ντιτρόιτ αναπτύσσει τη Ζώνη Καινοτομίας Μεταφορών, για να αντιμετωπίσει τις μοναδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όσοι αναζητούν καινοτόμες λύσεις κινητικότητας. Καθώς εμφανίζονταν νέες τεχνολογίες, οι υφιστάμενες διαδικασίες αδειοδότησης αποδείχθηκαν ανεπαρκείς, οδηγώντας σε σύγχυση και καθυστερήσεις. Στόχος της Ζώνης είναι η δημιουργία μίας συγκεκριμένης διαδρομής από την καινοτομία μέχρι την κανονιστική συμμόρφωση.
Η στροφή του Ντιτρόιτ από την παραδοσιακή αυτοκινητοβιομηχανία στις προηγμένες λύσεις κινητικότητας ανέδειξε την ανάγκη για εκσυγχρονισμό των κανονισμών. Από τα σκούτερ έως τις συνδεδεμένες υποδομές και τα αυτόνομα οχήματα, οι ξεπερασμένοι κανόνες λειτουργούσαν ως εμπόδιο ανάπτυξης.
Πλέον, η Ζώνη προσφέρει εξορθολογισμένη, προσαρμοστική διαδικασία αδειοδότησης που έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίζει την τεχνολογία αιχμής, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στην ασφάλεια.
Με λίγα λόγια, όποιος έχει μία νέα ιδέα για καινοτόμες λύσεις που αφορούν την κινητικότητα μπορεί να τις αναπτύξει και να τις δοκιμάσει με ασφάλεια στη Ζώνη.
Πολλές άλλες πόλεις είναι επίσης πρωτοπόρες στις καινοτομίες στον τομέα των αστικών παραδόσεων. Η τοπική κυβέρνηση του Ρότερνταμ εφαρμόζει μια ζώνη μηδενικών εκπομπών για τα logistics με βάση τις συστάσεις του ιδιωτικού τομέα. Στο Shenzhen, το 26% των οχημάτων logistics είναι πλέον ηλεκτρικά, με σχέδια για την επέκταση της υιοθέτησης των EV και την παροχή εκτεταμένων σημείων φόρτισης.
Η πορεία προς τα εμπρός
Καθώς το ηλεκτρονικό εμπόριο αναπτύσσεται, οι πόλεις πρέπει να προσαρμοστούν για να διαχειριστούν τον αντίκτυπο που δημιουργείται.
Η υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων και η ιεράρχηση της βιωσιμότητας μπορούν να καταστήσουν τις πόλεις φιλικές για να ζει κανείς και να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά. Οι συνεργασίες σε αστικούς μικρο-κόμβους, η ηλεκτροκίνηση, η διαχείριση του πεζοδρομίου και το δίκτυο Pick-Up and Drop-Off (PUDO) προσφέρουν δυνατότητες για τον μετριασμό των επιπτώσεων από τις παραδόσεις προϊόντων, με τις πόλεις να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενεργοποίηση αυτού του οικοσυστήματος.
