Της Τέτης Ηγουμενίδη
Στην κρίση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) τίθεται σήμερα η υπόθεση περί αντισυνταγματικότητας διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) για τα ύψη και το μέγεθος των κτιρίων.
Πρόκειται για δίκη με μεγάλο ενδιαφέρον καθώς τους τελευταίους μήνες η κτηματαγορά έχει βρεθεί σε ομηρία εξαιτίας της εκκρεμότητας με το ΝΟΚ. Εκατοντάδες οικοδομικές άδειες παραμένουν σε εκκρεμότητα, κατασκευές ξεκίνησαν και έμειναν στη μέση ενώ συμβόλαια αντιπαροχής ή ακυρώνονται ή μένουν ανενεργά έως να ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Για τους developers που είχαν σχεδιάσει κτίρια κάνοντας χρήση των μπόνους του ΝΟΚ (και δεν είναι λίγοι) αλλάζει όλο το business plan. Ορισμένα από τα έργα δεν βγαίνουν και πρέπει να σχεδιαστούν από την αρχή με νέα κόστη και καθυστέρηση.
Πλήγμα δέχεται και η αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό με ξένους επενδυτές που αδυνατούν να καταλάβουν πως το κράτος δίνει μια οικοδομική άδεια και στη συνέχεια την παίρνει πίσω.
Στελέχη του real estate επισημαίνουν την ανάγκη να δοθεί λύση το γρηγορότερο δυνατό, με ασφάλεια δικαίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες πρόθεση του προέδρου του ΣτΕ, Μιχάλη Πικραμένου, είναι η συζήτηση του θέματος, χωρίς αναβολή και η έκδοση απόφασης το συντομότερο δυνατό και πάντως μέχρι τις γιορτές των Χριστουγέννων. Οι διάδικοι θα έχουν τη δυνατότητα κατάθεσης υπομνημάτων και την ερχόμενη εβδομάδα.
Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος για την υπόθεση είναι η συμμετοχή – παρέμβαση συνολικά 13 δικηγόρων που εκπροσωπούν τις δύο πλευρές (κατασκευαστές που είναι υπέρ της διατήρησης των επίμαχων διατάξεων του ΝΟΚ και του ΤΕΕ από τη μια, δήμων και φορέων, όπως η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων – ΚΕΔΕ που είναι αντίθετοι και έχουν καταθέσει τις σχετικές προσφυγές).
Εκπροσωπούμενο από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους παρέμβαση θα κάνει το αρμόδιο υπουργείο, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Αναμένεται να υπερασπιστεί τη συνταγματικότητα και το πολεοδομικό κεκτημένο εφαρμογής του ΝΟΚ. Ανάλογα με την απόφαση του ΣτΕ το ΥΠΕΝ πιθανότητα θα νομοθετήσει εκ νέου.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ καλείται, μεταξύ άλλων, να αποφασίσει:
– Εάν είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα οι διατάξεις του ΝΟΚ, με τις οποίες δίνονται κίνητρα για την αύξηση της δόμησης και την προσαύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους (έτσι όπως αυτό καθορίζεται σε ειδικές ανά περιοχή διατάξεις), προκειμένου να κατασκευαστούν φιλικά για το περιβάλλον κτίρια και να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου.
Συγκεκριμένα η Ολομέλεια θα κρίνει αν είναι συνταγματικές οι διατάξεις που επιτρέπουν:
– Την αύξηση του συντελεστή δόμησης (κατά 10%, 15% και 20%), εάν ο κατασκευαστής μειώσει το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου (κατά 10%, 15% και 20% αντίστοιχα).
– Την αύξηση του συντελεστή δόμησης (κατά 5% ή 10%), εάν αναβαθμιστεί ενεργειακά το κτίριο.
– Την αύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους κάθε κτιρίου κατά 1 μ., εάν χρησιμοποιηθεί το ισόγειο και η πιλοτή ως χώρος στάθμευσης οχημάτων ή εάν κατασκευαστεί φυτεμένο δώμα με κτίσμα ή εάν μειωθεί το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου κατά 5%.
– Την κατασκευή φυτεμένου δώματος (το οποίο περιλαμβάνει κτίσμα μέγιστης επιφάνειας 35 τ.μ. και μέγιστου ύψους 3,40 μ.) χωρίς να προσμετράται στο μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κάθε κτιρίου.
– Να μην προσμετρώνται στον οριζόμενο συντελεστή δόμησης ορισμένες κατασκευές, όπως πατάρια, σοφίτες, έρκερ, φυτεμένα δώματα και κλιμακοστάσια.
– Εάν πριν από τη θέσπιση των επίμαχων διατάξεων έπρεπε να προηγηθεί στρατηγική εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, όπως επιβάλλει η ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/42/ΕΚ για τα σχέδια ή προγράμματα που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Οι υπερασπιστές του ΝΟΚ τονίζουν ότι περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την ανέγερση των νέων κτιρίων, στην λογική της αύξησης του πρασίνου και των κοινόχρηστων χώρων, τη βελτίωση του μικροκλίματος, την παροχή ελευθεριών για την παραγωγή ποιοτικής αρχιτεκτονικής, μορφολογικά και λειτουργικά και την ενσωμάτωση στοιχείων που βελτιώνουν την ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων και προάγουν την περιβαλλοντική προστασία. Σύμφωνα το σκεπτικό αυτό ο ΝΟΚ δεν αποτελεί σχέδιο ή πρόγραμμα, υπό την έννοια που αποδίδει στους όρους η νομοθεσία (ενωσιακή και εθνική) γι΄ αυτό και δεν απαιτείται η προηγούμενη εκπόνηση ΣΜΠΕ (περιβαλλοντική μελέτη).
Αντίθετα η ΚΕΔΕ κάνει λόγο για αντισυνταγματικότητα του νόμου υποστηρίζοντας ότι τα πολεοδομικά μεγέθη κάθε περιοχής πρέπει να προκύπτουν από τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό. Τονίζει ότι μια τέτοια παρέμβαση μπορεί να σταθεί μόνο εφόσον προηγηθεί τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη, διαφορετικά στρεβλώνεται ο υφιστάμενος πολεοδομικός σχεδιασμός, αφού επιτρέπεται να ανεγερθούν μεγαλύτερα κτίρια από ότι αυτός ορίζει σε κάποια περιοχή.
Στο μεταξύ η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ «πάγωσε» εν μέρει οικοδομική άδεια, σύμφωνα με το ΝΟΚ, στο παραδοσιακό τμήμα του Δήμου Κηφισιάς.
Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει τρία περιβαλλοντικά και πολιτιστικά σωματεία τα οποία ζητούσαν να ανασταλεί η επίμαχη οικοδομική άδεια, καθώς η δόμηση έχει υπολογιστεί σύμφωνα με το ΝΟΚ δηλαδή με συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο έναντι του παλαιού, ενώ δεν έχουν προσμετρηθεί στη δόμηση άλλοι χώροι, όπως είναι τα υπόγεια, κ.λπ.
Η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ (απόφαση 143/2024) για λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι ανάγονται στην προστασία των όμορων οικοδομών και των περιοίκων, ιδίως ενόψει της άμεσης γειτνίασης του οικοπέδου με το Α΄ Λύκειο Κηφισιάς, πάγωσε την οικοδομική άδεια, αλλά επέτρεψε την εκτέλεση των αναγκαίων εργασιών για την κατασκευή των υπόγειων επιπέδων του υπό την ανέγερση κτιρίου μέχρι την πλάκα της οροφής του Α΄ υπογείου.