Πηγή Εικόνας: απε - μπεΕφικτό θεωρεί τον στόχο για τριπλασιασμό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έως το 2030, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, θέτοντας, ωστόσο, ως προϋπόθεση την επίλυση ζητημάτων όπως οι αδειοδοτήσεις και οι συνδέσεις με το δίκτυο.
Στην έκθεση με τίτλο «Από τον απολογισμό στην ανάληψη δράσης: Πώς να εφαρμόσετε τους ενεργειακούς στόχους COP28» (From Taking Stock to Taking Action: How to implement the COP28 energy goals), επ’ ευκαιρία της εβδομάδας για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη, ο Οργανισμός αναφέρει, μεταξύ άλλων ότι, από μόνη της η αύξηση χωρητικότητας των ΑΠΕ δεν θα μειώσει τη χρήση ορυκτών καυσίμων και το κόστος για τους καταναλωτές.
Προκειμένου να ξεκλειδώσουν πλήρως τα πλεονεκτήματα του στόχου για τριπλασιασμό (σ.σ. των ΑΠΕ), οι χώρες πρέπει να ωθήσουν, συντονισμένα, την κατασκευή και εκσυγχρονισμό 25 εκατ. χιλιομέτρων ηλεκτρικών δικτύων έως το 2030, επισημαίνει η έκθεση και προσθέτει ότι παγκοσμίως θα απαιτηθούν 1.500GW αποθηκευτικής ικανότητας έως το 2030. Σε ό,τι αφορά την αδειοδότηση σημειώνεται ότι θα απαιτηθούν ταχύτερες αλλά υπεύθυνες διαδικασίες.
«Η αποτυχία λήψης των απαραίτητων μέτρων (σ.σ. στο ζήτημα των δικτύων και της αποθήκευσης) θα είχε ως αποτέλεσμα υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, περισσότερη παραγωγή άνθρακα και φυσικού αερίου, μεγαλύτερο περιορισμό της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ και υψηλότερες εκπομπές. Η μοντελοποίηση της μερικής εφαρμογής του στόχου του τριπλασιασμού, όπου τα δίκτυα και η αποθήκευση υστερούν σε σχέση με την επέκταση της χωρητικότητας, δείχνει σχεδόν 40% περισσότερη παραγωγή άνθρακα και μεγαλύτερη μείωση παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ» παρατηρεί η έκθεση.
Οι χώρες στην COP 28 δεσμεύτηκαν επίσης να διπλασιάσουν τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης για να βοηθήσουν στον περιορισμό της χρήσης ενέργειας, αλλά ο στόχος αυτός θα απαιτήσει από τις κυβερνήσεις να καταστήσουν την αποδοτικότητα πολύ μεγαλύτερη προτεραιότητα.
Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για μια πιο λεπτομερή, εξειδικευμένη για κάθε χώρα προσέγγιση για την επίτευξη του κρίσιμου στόχου του διπλασιασμού της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030. Κάτι τέτοιο θα μειώσει δυνητικά το παγκόσμιο ενεργειακό κόστος κατά σχεδόν 10%, θα μειώσει τις εκπομπές κατά 6,5 δισεκατομμύρια τόνους και θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναγνωρίζει το έντονο ενδιαφέρον για επενδύσεις στις ΑΠΕ, ωστόσο, επισημαίνει την ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που υπάρχουν σήμερα, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του τριπλασιασμού. Συγκεκριμένα:
Αδειοδότηση: Συχνά χρειάζεται περισσότερο διάστημα αδειοδότησης μεγάλης κλίμακας πρότζεκτ για ΑΠΕ από το διάστημα που απαιτείται για την ανάπτυξή τους, παρατηρεί ο Οργανισμός. Υπογραμμίζει ότι η ταχύτερη διεκπεραίωση των διοικητικών διαδικασιών είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη που απαιτείται. Μεταξύ άλλων, οι βελτιώσεις στις πρακτικές χωροθέτησης, όπως η δημιουργία ζωνών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αντί να απαιτούνται ειδικές αξιολογήσεις για κάθε τοποθεσία, θα βοηθούσαν στη μείωση του χρόνου αδειοδότησης.
Σχεδιασμός δικτύου: Μέχρι το τέλος του 2023, περισσότερα από 3000 GW έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ήταν στην αναμονή για σύνδεση με το δίκτυο. Αυτό είναι περίπου ίσο με το σύνολο της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που προστέθηκε τα τελευταία 15 χρόνια. Η κλιμάκωση της ανάπτυξης του δικτύου και των επενδύσεων παράλληλα με την ανάπτυξη της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι κρίσιμης σημασίας, σύμφωνα πάντα με τον IEA.
Κατευθυντήριες γραμμές: Η δέσμευση σε πολιτικές που περιορίζουν το ρίσκο για τις ΑΠΕ είναι σημαντική για την απελευθέρωση των πρόσθετων επενδύσεων που απαιτούνται. Η βελτίωση των συνθηκών ανάπτυξης κινητοποιεί τη βιομηχανία να αυξήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού. Όπως επισημαίνει ο IEA, την ώρα που η κατασκευή φωτοβολταϊκών φτάνει τα απαιτούμενα επίπεδα, άλλες τεχνολογίες όπως η αιολική δεν είναι ακόμα σε τροχιά για να παρέχουν την απαιτούμενη νέα χωρητικότητα έως το 2030.
Με απλά λόγια, ο IEA προτείνει:
- απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για να μειωθούν οι χρόνοι,
- προτεραιοποίηση των επενδύσεων για την ανάπτυξη δικτύων ή τον εκσυγχρονισμό τους και τη βελτιστοποίηση των συνδέσεων,
- πλήρη χρήση των κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ανάπτυξη ενός χαρτοφυλακίου τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για μεγαλύτερη παραγωγή και αποδοτικότητα
- ενθάρρυνση των επενδύσεων σε ΑΠΕ
- επένδυση στην ευελιξία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, όπως για παράδειγμα η ανταπόκριση στη ζήτηση και η αποθήκευση ενέργειας
- ενθάρρυνση της δημιουργίας ανθεκτικών αλυσίδων εφοδιασμού για τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ο ρόλος των συσκευών, των κτιρίων και της βιομηχανίας
Τμήμα της έκθεσης εστιάζει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συσκευών κατανάλωσης ενέργειας, των κτιρίων, των εργοστασίων και τον οχημάτων.
Όπως παρατηρεί, τα κτίρια αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% της τελικής κατανάλωσης παγκοσμίως και περισσότερο από το ήμισυ της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ενεργειακοί κώδικες είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο πολιτικής για τη ρύθμιση της ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης. Η υιοθέτηση των ενεργειακών κωδίκων κτιρίων αυξάνεται παγκοσμίως, αλλά περισσότερες από 100 χώρες δεν είχαν υποχρεωτικούς κωδικούς το 2023. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση των υφιστάμενων κτιρίων από τώρα έως το 2030, εάν ο κόσμος θέλει να μπει σε τροχιά για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050, αλλά μόνο περίπου 50 ενεργειακοί κώδικες κτιρίων περιέχουν σήμερα διατάξεις για το κτιριακό απόθεμα.
Εκτός από τις επιχορηγήσεις και τις επιδοτήσεις για ενεργειακές αναβαθμίσεις, η έκθεση αναφέρεται και στην υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών όπως η χρήση προκατασκευασμένων στοιχείων στην οικοδομή, ή την προώθηση ενεργειακά διαδραστικών κτιρίων (Grid-Interactive Buildings) που διαθέτουν συνδυασμό τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης, αποθήκευσης ενέργειας, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ευελιξίας φορτίου και ενεργοποιούνται με smart controls.
«Τεχνολογίες όπως οι έξυπνοι μετρητές και συστήματα διαχείρισης ενέργειας κτιρίων δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να παρακολουθούν και να μειώνουν τη χρήση ενέργειας.
Τέτοια μέτρα έχουν τη θα μπορούσαν να μειώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών κατά 7-12% έως το 2050, εκτιμάται.
Οι συσκευές αντιπροσωπεύουν το 46% της απαίτησης σε ηλεκτρικό ρεύμα στα κτίρια. Τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης θα μπορούσαν να συνοδεύονται από κίνητρα για τη μείωση του αρχικού κόστους πιο ενεργειακά αποδοτικών συσκευών, όπου υπάρχει περίπτωση, και από προγράμματα αντικατάστασης της αγοράς για την επιτάχυνση της χρήσης πιο αποδοτικών συσκευών.
Η βιομηχανία αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της τελικής κατανάλωσης παγκοσμίως. Υπάρχει περιθώριο για σημαντική βραχυπρόθεσμη εξοικονόμηση ενέργειας στους τομείς της ελαφριάς βιομηχανίας και στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Σήμερα, περίπου το 65% της ηλεκτρικής ενέργειας στη βιομηχανία χρησιμοποιείται σε συστήματα που κινούνται με κινητήρα, όπως αντλίες, ανεμιστήρες, αεροσυμπιεστές και συστήματα επεξεργασίας. Η βελτίωση της απόδοσής τους θα μπορούσε να επιταχυνθεί με την ενίσχυση των ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης και με προγράμματα αντικατάστασης. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν επίσης να προσπαθήσουν να επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία ενθαρρύνοντας την υιοθέτηση συστημάτων διαχείρισης ενέργειας, παρέχοντας κίνητρα ή επιβάλλοντας τακτικούς ενεργειακούς ελέγχους.
