Έρη Δρίβα
Από ήσυχες τουρμπίνες, χωρίς λεπίδες, κατάλληλες για την οροφή πολυκατοικίας ή άλλου κτιρίου, έως φωτοβολταϊκά συστήματα που εφαρμόζονται στην πρόσοψη του μπαλκονιού και …μπορείτε να τα πάρετε μαζί σας αν αλλάξετε σπίτι, οι λύσεις που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες φέρνουν τις ΑΠΕ πιο κοντά στον οικιακό χρήστη, σχεδόν στην πόρτα του σπιτιού του.
Οι «ακίνητες» τουρμπίνες τοποθετήθηκαν για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό έδαφος στη Μεγάλη Βρετανία και περιγράφονται ως καινοτόμα λύση που σύντομα θα μπορούσε να κατακλύσει τις στέγες στην Ευρώπη. Όταν κάποιος ακούει για την αιολική ενέργεια αυτόματα του έρχεται στο μυαλό η εικόνα μεγάλων πτερύγια που περιστρέφονται και τροφοδοτούν μία ηλεκτρική γεννήτρια.
Όσο όμως η τεχνολογία των ΑΠΕ εξελίσσεται, νεότερες τεχνολογικές λύσεις αναπτύσσονται προκειμένου να καλύψουν διαφορετικών ειδών ανάγκες και να συμβάλλουν στην ταχύτερη απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Τα σχέδια ακίνητης αιολικής ενέργειας, όπως αυτό της αμερικανικής εταιρείας Aeromine Technologies, έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι πιο αθόρυβα και πιο ασφαλή για τα πουλιά.
Πώς λειτουργούν τα ακίνητα συστήματα αιολικής ενέργειας
Όπως οι αντλίες θερμότητας και άλλα εξαρτήματα των ΑΠΕ, μία μονάδα αιολικής ενέργειας δεν έχει σχεδιαστικά κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Καταλαμβάνει ένα αρκετά περιορισμένο χώρο στην άκρη της οροφής και είναι στραμμένη προς την κύρια φορά το ανέμου.
Η λευκή μονάδα περιλαμβάνει κάθετες αεροτομές που δημιουργούν ένα φαινόμενο κενού, έλκοντας τον άνεμο πίσω από μια εσωτερική έλικα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
(Πηγή: BMW/PressRelease)
«Η «ακίνητη» τεχνολογία αιολικής ενέργειας έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί απρόσκοπτα παράλληλα με τα ηλιακά συστήματα, μεγιστοποιώντας την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας στις ταράτσες ενώ βοηθά στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως ο θόρυβος, οι δονήσεις και οι επιπτώσεις στην άγρια ζωή», εξηγεί ο Claus Lonborg, Διευθύνων Σύμβουλος της Aeromine, σύμφωνα με το Euronews.
Η πρώτη μονάδα επί ευρωπαϊκού εδάφους, έχει εγκατασταθεί στην Οξφόρδη στην ταράτσα εργοστασίου της BMW και λειτουργεί «συνεργατικά» με το υπάρχον φωτοβολταϊκό σύστημα 11.000 πάνελ. Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται είναι ικανή να τροφοδοτήσει το ισοδύναμο 850 νοικοκυριών για ένα χρόνο.
(Πηγή: BMW/PressRelease)
Το σχέδιο είναι η μονάδα αιολικής ενέργειας να συνδράμει όταν οι συνθήκες δεν ευνοούν τα φωτοβολταϊκά, δηλαδή στη διάρκεια της νύχτας και τον χειμώνα.
Νέες τεχνολογίες …στην υπηρεσία του ανέμου
Οι εγκαταστάσεις του αιολικού συστήματος της Aeromine είναι συνήθως 50 kW ή μεγαλύτερες, σύμφωνα με την εταιρεία, και ιδανικές για τον τελευταίο όροφο, την ταράτσα, σε κτίρια όπως αποθήκες, data centers, γραφεία και πολυκατοικίες.
Λύσεις όπως προκύπτουν και από άλλες εταιρείες όπως η γαλλική New World Wind, για παράδειγμα, που δημιούργησε την τεχνολογία «Aeroleaf» τοποθετώντας μικροανεμογεννήτριες σε κατασκευές που μοιάζουν με δέντρα.
(Πηγή: New World Wind)
Το σύστημα είναι επίσης αθόρυβο, ενώ ενσωματώνεται στο αστικό περιβάλλον.
Επίσης χωρίς πτερύγια, είναι και το σύστημα της ισπανικής start-up Vortex Bladeless. Με την ονομασία «Skybrator», η τουρμπίνα του παράγει ενέργεια μόνο μέσω κραδασμών.
(Πηγή: Vortex Bladeless)
Φυσικά και οι παραδοσιακοί κατασκευαστές ανεμογεννητριών καινοτομούν συνεχώς. Οι ανεμογεννήτριες με ρίγες έχουν προταθεί ως μια λύση για τον περιορισμό των συγκρούσεων πτηνών σε υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Φωτοβολταϊκά μπαλκόνια κατακλύζουν τη Γερμανία
Ακόμα μία καινοτομία, αυτή τη φορά στα φωτοβολταϊκά συστήματα, έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα και ήδη έχει κάνει εντυπωσιακή είσοδο στη Γερμανία.
Περισσότερα από 500.000 φωτοβολταϊκά συστήματα που μπαίνουν στην πρίζα, έχουν εγκατασταθεί στη Γερμανία, τα περισσότερα από τα οποία καταλαμβάνουν μια αχρείαστη θέση στα μπαλκόνια. Μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2024 εγκαταστάθηκαν επιπλέον 220.000 τέτοιες φωτοβολταϊκές συσκευές και όλα δείχνουν, σύμφωνα με το Euronews.
Τα φωτοβολταϊκά μπαλκόνια αποτελούν ένα κομμάτι της ευρύτερης ενεργειακής μετάβασης σε όλη την Ευρώπη, εξηγεί ο Jan Osenberg, σύμβουλος πολιτικής στην SolarPower Europe. Όπως δήλωσε στο Euronews Green «το βλέπουμε ως τάση να χρησιμοποιούμε όλες τις πιθανές υποδομές για την παραγωγή ηλιακής ενέργειας».
Ράγες τρένων, αυτοκινητόδρομοι, χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, οροφές αυτοκινήτων, νεκροταφεία και προσόψεις κτιρίων… ο κατάλογος των χώρων που αλλάζουν για να δεχτούν φωτοβολταϊκά συστήματα ολοένα και εμπλουτίζεται.
Γιατί όμως οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν δείχνουν τον ίδιο ζήλο;
Πώς λειτουργούν τα φωτοβολταϊκά μπαλκόνια
Το κύριο πράγμα που διαφοροποιεί τα φωτοβολταϊκά μπαλκόνια από τις εγκαταστάσεις που αφορούν τις στέγες και τις ταράτσες, είναι ότι πρόκειται για ένα αρκετά μικρότερο σύστημα. Ουσιαστικά, η τεχνολογία αποτελείται από ένα ή δύο πάνελ συνδεδεμένα σε μια πρίζα ρεύματος.
Παράγουν μόνο περίπου το 10% της ενέργειας των συστημάτων στέγης κατοικιών, λέει ο Osenberg. Ο ίδιος εκτιμά ότι η Γερμανία έχει περίπου 200 MW εγκατεστημένη ισχύ φωτοβολταϊκών μπαλκονιών σε σύγκριση με ισχύ 16 GW από τον τομέα στέγης κατοικιών.
Σε ό,τι αφορά τον χρήση, η κύρια διαφορά είναι ότι τα φωτοβολταϊκά μπαλκονιού είναι πολύ εύκολα στην εγκατάσταση, μπορούν να αγοράσουν το σχετικό πακέτο ακόμα και από το διαδίκτυο, ενώ –θεωρητικά- δεν απαιτείται επαγγελματίας για την εγκατάσταση. Σε αντίθεση με τις εγκαταστάσεις ταράτσας, όπου συνιστώνται πιστοποιημένοι επαγγελματίες.
Με απλά λόγια: τα πάνελ τοποθετούνται σε μια δομή στήριξης και συνδέονται μέσω καλωδίων με έναν μετατροπέα που μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια από συνεχές ρεύμα σε εναλλασσόμενο ρεύμα, το οποίο πηγαίνει στην πρίζα σας μέσω ενός κανονικού βύσματος.
Σε ποιους απευθύνονται
Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Meyer Burger, ο κύριος λόγος για την επιτυχία των ηλιακών συστημάτων μπαλκονιών είναι ότι δίνουν την ευκαιρία σε ανθρώπους να χρησιμοποιούν ηλιακή ενέργεια που πριν δεν μπορούσαν».
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδιόκτητο σπίτι ή δεν μπορούν να εγκαταστήσουν ηλιακή ενέργεια στον τελευταίο όροφο. Για αυτούς, τα φωτοβολταϊκά μπαλκόνια είναι ελκυστική λύση επειδή μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ηλιακή ενέργεια για να παράγουν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια και να μειώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος» αναφέρει εκπρόσωπος της εταιρείας.
(Πηγή: Meyer Burger)
Η Γερμανία ήταν μια από τις πρώτες χώρες που επένδυσε στην ηλιακή τεχνολογία και τώρα παράγει την περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο, στην Ευρώπη. Όμως -όπως και αλλού- οι πολυκατοικίες έχουν καθυστερήσει να μπουν στο «παιχνίδι».
Σύμφωνα με τον Osenberg οι πολυκατοικίες έμειναν έξω από την «έκρηξη» που έγινε με τα φωτοβολταϊκά στη στέγη. Ο ίδιος αποδίδει την αιτία στην πρόκληση που συνιστά η συμφωνία όλων των ιδιοκτητών και στις δυσκολίες στην κοινή χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ διαφορετικών διαμερισμάτων.
«Με το φωτοβολταϊκό μπαλκόνι», ωστόσο, «ξαφνικά είναι πολύ, πολύ απλό. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που δεν μπόρεσαν να λάβουν ηλιακή ενέργεια τα τελευταία 10 χρόνια έχουν τώρα έναν τρόπο πρόσβασης σε αυτήν».
Τι γίνεται στις άλλες χώρες της ΕΕ
Η ΕΕ έχει συστήσει στα κράτη μέλη να βοηθήσουν στην υιοθέτηση της ηλιακής ενέργειας στο μπαλκόνι, ωστόσο, δεν αποτελεί υποχρέωση και δεν έχει υιοθετηθεί από όλες τις χώρες.
Το Βέλγιο, ειδικότερα, έχει απαγορεύσει τις plug-in ηλιακές συσκευές λόγω του φόβου για τον αντίκτυπο της τροφοδοσίας μη καταχωρημένων συστημάτων στο ηλεκτρικό δίκτυο. Οι διαχειριστές του δικτύου θέλουν να έχουν επίβλεψη της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς οι ξαφνικές αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν σε διακοπή ρεύματος. «Αλλά κατά την άποψή μας αυτό δεν είναι πραγματικά ένα ζήτημα», εξηγεί ο Osenberg, «επειδή η έγχυση από το σύστημα του μπαλκονιού είναι τόσο μικρή που η επίδραση θα ήταν επίσης αμελητέα».
Η Αυστρία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Πολωνία και το Λουξεμβούργο έχουν υιοθετήσει μια ενθαρρυντική στάση έναντι των φωτοβολταϊκών στο μπαλκόνι, ενώ ακτιβιστές υπέρ των ΑΠΕ στην Ισπανία επιδιώκουν να πείσουν την κυβέρνηση να χαλαρώσει τους κανόνες.
Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα ηλιακά μπαλκόνια
Εάν μπείτε στον πειρασμό να διερευνήσετε τη λύση αυτά θα πρέπει να έχετε κατά νου τα εξής:
Υπάρχει δυνατότητα για αποθήκευση μικρής κλίμακας. Οι περισσότεροι κατασκευαστές προσφέρουν συστήματα αποθήκευσης ειδικά για τα φωτοβολταϊκά στα μπαλκόνια. Οι μπαταρίες – που μπαίνουν μεταξύ πάνελ και μετατροπέα – είναι μικρότερες από αυτές που χρησιμοποιούνται στα συστήματα που μπαίνουν στις στέγες, παραμένουν όμως χρήσιμες ειδικά αν φεύγετε το πρωί και επιστρέφετε το βράδυ, οπότε μπορείτε να εκμεταλλευτείτε την αποθηκευμένη ενέργεια.
Διάφορα apps σας βοηθούν να παρακολουθείτε τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας. Ορισμένα πακέτα συνοδεύονται από εφαρμογές, που σας επιτρέπουν να δείτε πόση ηλεκτρική ενέργεια παράγει το φωτοβολταϊκό σας σύστημα και πόση από τις ενεργειακές σας ανάγκες καλύπτει.
Μπορείτε να νοικιάσετε το φωτοβολταϊκό σύστημα για το μπαλκόνι σας. Και φυσικά, ένα από τα πλεονεκτήματα ενός plug-in συστήματος είναι ότι εάν αλλάξετε διαμέρισμα μπορείτε να το πάρετε μαζί σας όταν μετακομίσετε απλά βγάζοντάς το από την πρίζα.
Τα συστήματα μπαλκονιών πρέπει ακόμα να τοποθετηθούν με ασφάλεια. Αν και η προσέγγιση DIY ενθαρρύνεται, πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη την εγκατάσταση, λέει ο Osenberg. Τα σχέδια των γάντζων το καθιστούν απλό, αλλά καθώς οι μονάδες ζυγίζουν έως και 24 κιλά, θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά εάν πέσουν από τον 10ο όροφο.