Η περιοχή της Θράκης αποτελεί τον τελευταίο σταθμό της πρώτης μεγάλης πανευρωπαϊκής έρευνας για την μελέτη της ανθρώπινης επίδρασης στις θάλασσες και τις παράκτιες περιοχές. Δεκαοκτώ μήνες μετά την έναρξη της δειγματοληψίας κατά μήκος των ακτών του Ατλαντικού, της Βαλτικής, της Βόρειας Θάλασσας και της Μεσογείου, η ερευνητική αποστολή TREC – Traversing European Coastlines (Διασχίζοντας τις Ευρωπαϊκές ακτές) φτάνει στον τελευταίο σταθμό της, την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Στην Περιφέρεια ΑΜΘ οι δράσεις της αποστολής TREC υποστηρίζονται από το εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Ο υπεύθυνος καθηγητής Δρ. Γιώργος Συλαίος μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ υπογραμμίζει πως το TREC αποτελεί την πρώτη πανευρωπαϊκής κλίμακας έρευνα που μελετά τα παράκτια οικοσυστήματα και την απόκρισή τους στις ανθρώπινες πιέσεις.
«Οι θάλασσες και οι ακτές μας», τονίζει ο κ. Συλαίος, «φιλοξενούν μια εξαιρετικά πλούσια ποικιλία ζωής και διαδραματίζουν κρίσιμους ρόλους στη σταθερότητα και τη βιωσιμότητα των ευρύτερων οικοσυστημάτων. Ωστόσο, οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες οδηγούν στην επιταχυνόμενη απώλεια της γενετικής ποικιλότητας των ειδών και στην καταστροφή των οικοσυστημάτων. Με τη συστηματική δειγματοληψία κατά μήκος των ακτών όλης της Ευρωπαϊκής ηπείρου, η αποστολή TREC θα προσφέρει στη βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα οικοσυστήματα ανταποκρίνονται στις φυσικές και ανθρωπογενείς προκλήσεις».
Ταυτόχρονες μετρήσεις σε στεριά, θάλασσα και αέρα
Στο πλαίσιο αυτής της αποστολής τρεις εξειδικευμένες ομάδες εργασίας με τη συνδρομή τοπικών υποβοηθούμενων ομάδων που συμμετέχουν στην αποστολή, εργάζονται ταυτόχρονα στο χερσαίο, θαλάσσιο και βενθικό τμήμα του παράκτιου οικοσυστήματος. Εφαρμόζοντας ένα αυστηρό πλαίσιο μεθοδολογίας λαμβάνουν συγκεκριμένα δείγματα νερού, εδάφους, ιζήματος, αέρα καθώς και είδη μικροοργανισμών. Σε αυτά τα δείγματα θα γίνει μια πρώτη επεξεργασία και στη συνέχεια θα σταλούν σε πιστοποιημένα εργαστήρια αναφοράς στην Ευρώπη όπου θα γίνουν απόλυτα ακριβείς αναλύσεις ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
«Στόχος αυτής της μεγάλης αποστολής και συλλογικής προσπάθειας», υπογραμμίζει ο κ. Συλαίος, «είναι να εξακριβώσουμε πόσο επηρεάζει – επιβαρύνει η ανθρώπινη επίδραση το περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό εκτιμούμε πώς θα μπορέσουν να βρεθούν λύσεις στις πιεστικές παγκόσμιες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Και αυτό θα το επιτύχουμε μόνο αν καταλάβουμε τις επιβαρύνσεις που δέχονται όλα τα οικοσυστήματα στην Ευρώπη, αφού όμως πρώτα τα γνωρίσουμε και τα μελετήσουμε».
Ουσιαστικά, η ερευνητική αυτή αποστολή, συνδυάζει την τεχνογνωσία και τις υποδομές που διαθέτουν οι συμμετέχοντες από ολόκληρη την Ευρώπη, προκειμένου να ξεκινήσει μια νέα εποχή εξερεύνησης των παράκτιων οικοσυστημάτων. Απώτερος σκοπός είναι η παρατήρηση, η μοντελοποίηση και η κατανόηση των επιπτώσεων που έχει κάθε μικρή ή μεγάλη ανθρωπογενής παρέμβαση – δραστηριότητα στο περιβάλλον και τους οργανισμούς του.
Η αποστολή TREC συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (EMBL), σε συνεργασία με το Tara Ocean Foundation, την ομάδα Tara OceanS και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Θαλάσσιας Βιολογίας (EMBRC). Στο έργο συμμετέχουν και συμβάλλουν περισσότερες από 150 ερευνητικές ομάδες από 70 ερευνητικά κέντρα και Πανεπιστήμια προερχόμενα από 21 Ευρωπαϊκές χώρες.
Σημειώνεται ότι στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης η αποστολή του TREC θα χρησιμοποιήσει κινητά εργαστήρια προκειμένου να συλλέξει δείγματα από τις παράκτιες περιοχές του Ιμέρου, της Βιστωνίδας, του Μοναστηρακίου και της Νέας Καρβάλης. Η ερευνητική ομάδα φιλοξενείται στις εγκαταστάσεις του ΔΠΘ, στην πανεπιστημιούπολη Κιμμερίων Ξάνθης και το έργο της στην περιοχή αναμένεται να ολοκληρωθεί την 1η Αυγούστου 2024.
