Εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών ενεργοποιεί τη διαδικασία αιτήσεων προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Δημοσίου για αναγνώριση εμπράγματων δικαιωμάτων ιδιωτών στη ζώνη του παλαιού αιγιαλού. Η διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαλλάσσουν οριστικά τους ιδιοκτήτες από κατεδαφίσεις, διοικητικές αποβολές κτισμάτων πάνω στο κύμα και εκκρεμείς αντιδικίες με το Δημόσιο, όχι όμως από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Αργύρη Δεμερτζή στο ecopress.gr, η νέα εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει τα δικαιολογητικά, που πρέπει να προσκομίσουν και τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν οι ιδιοκτήτες για να κατοχυρώσουν τα εμπράγματα δικαιώματα επί του παλαιού αιγιαλού και δίνει εντολή στις Κτηματικές Υπηρεσίες Δημοσίου να διαγράψουν σε αυτές τις περιπτώσεις τους αιγιαλούς από τα βιβλία καταγραφής δημοσίων κτημάτων.
Τι λέει ο νόμος και η νέα εγκύκλιος
Η ερμηνευτική εγκύκλιος, προς όλες τις Κτηματικές Υπηρεσίες της χώρας, που εξέδωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δίνει αναλυτικές οδηγίες για την εφαρμογή της παραγράφου 12 του άρθρου 5 του νέου νόμου 5092/2024 «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 33).
Ο νέος νόμος (ν. 5092/2024) για τον αιγιαλό και την παραλία προβλέπει ότι δεν θίγονται εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών που έχουν αποκτηθεί πριν από την 23η Απριλίου 2019 σε παλαιούς αιγιαλούς που ανήκουν στη δημόσια κτήση. Παλαιοί αιγιαλοί που έχουν καθορισθεί από την 23η Απριλίου 2019 μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου νόμου, ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, με την επιφύλαξη της παρ. 12 του άρθρου 5. Ο ορισμός απάτητων παραλιών δεν θίγει προϋφιστάμενα ιδιωτικά δικαιώματα επί των εκτάσεων παλαιού αιγιαλού που συνορεύουν με αυτές.
Η επίμαχη ρύθμιση της παραγράφου 12 του άρθρου 5 του νέου νόμου 5092/2024 που έρχεται να διευκρινίσει την εφαρμογή της η νέα εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών αναφέρει ότι: «Ο καθορισμός ή επανακαθορισμός παλαιού αιγιαλού δεν θίγει εμπράγματα δικαιώματα, τα οποία έχουν κτηθεί ή αναγνωρισθεί δυνάμει συμβολαιογραφικού εγγράφου ή άλλου δημόσιου εγγράφου που συντάχθηκε σε χρόνο προγενέστερο του καθορισμού ή την κυριότητα και νομή ακίνητων περιουσιακών στοιχείων που έχουν μεταβιβασθεί στην ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε., σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016 (Α΄ 94)».
Οι δύο προϋποθέσεις για τους ιδιώτες
Σύμφωνα με την νέα εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών οι ιδιώτες για να κατοχυρώσουν τα ακίνητα τους στον παλαιό αιγιαλό και να απαλλαγούν από κατεδαφίσεις, διοικητικές αποβολές κτισμάτων και εκκρεμείς αντιδικίες με το Δημόσιο πρέπει προσκομίζοντας και τα σχετικά δικαιολογητικά προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες να πληρούν δύο βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες είναι:
► Τα εμπράγματα δικαιώματα επί του παλαιού αιγιαλού πρέπει να έχουν κτηθεί ή αναγνωρισθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή άλλο δημόσιο έγγραφο. Ως δημόσιο έγγραφο νοείται κάθε νόμιμος τίτλος που έχει εκδοθεί από φορέα του Δημοσίου.
► Ο χρόνος κτήσης ή αναγνώρισης των εμπράγματων δικαιωμάτων απαιτείται να είναι προγενέστερος του αρχικού καθορισμού ή του καθορισμού που θα γίνει για πρώτη φορά σύμφωνα με τον Ν. 5092/2024.
Αιτήσεις στις Κτηματικές Υπηρεσίες
Με βάση τη νέα εγκύκλιο ανοίγει διαδικασία υποβολής αιτήσεων προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες, με προθεσμία που τρέχει ήδη από την ισχύ του ν. 5092/2024. Σχετικά αναφέρεται ότι κάθε ενδιαφερόμενος για να κατοχυρώσει το δικαίωμά του θα πρέπει να προσέλθει στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία, να προσκομίσει τα απαιτούμενα αποδεικτικά έγγραφα και να υποβάλει αίτηση για την εφαρμογή της διάταξης της παραγράφου 12 του άρθρου 5 του νέου νόμου για τον αιγιαλό.
Διαγραφή παλαιών αιγιαλών από τα δημόσια κτήματα
-«Οι Κτηματικές Υπηρεσίες, αφού εξετάσουν τα προσκομισθέντα έγγραφα και διαπιστώσουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 12, προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία περί δημοσίων κτημάτων, προκειμένου οι εγγεγραμμένοι στα βιβλία καταγραφής δημοσίων κτημάτων παλαιοί αιγιαλοί να διαγραφούν, εφόσον αποδειχθούν εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών», λέει η εγκύκλιος.
Τέλος σε κατεδαφίσεις, ισχύουν τα πρόστιμα
Διοικητικά μέτρα που εκδόθηκαν σε συνέχεια του αρχικού καθορισμού του παλαιού αιγιαλού και είναι σε ισχύ καταργούνται, εκτός από τις περιπτώσεις βεβαιωθέντων προστίμων, λέει η εγκύκλιος. Πράγμα που σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι ιδιώτες μπορεί να γλιτώνουν τις κατεδαφίσεις και τις αποβολές, όχι όμως και τυχόν πρόστιμα που τους έχουν επιβληθεί.
Ολόκληρη η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών
Ολόκληρη η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών με θέμα: «Ερμηνευτική εγκύκλιος για την παρ. 12 του άρθρου 5 του ν.5092/2024 «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 33)», η οποία αποστέλλεται προς τις Κτηματικές Υπηρεσίες και κοινοποιείται σε Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας & Κοινωφελών Περιουσιών και Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας/Τμήμα Α’ έχει ως εξής:
-«Σχετικά με την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή της διάταξης της παρ. 12 του ν.5092/2024 διευκρινίζονται τα ακόλουθα:
1.Ο καθορισμός ή επανακαθορισμός του παλαιού αιγιαλού αφορά όλες τις περιπτώσεις καθορισμού ή επανακαθορισμού, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν υπό την ισχύ προγενέστερων διατάξεων ακόμη και πριν από την ισχύ του ν.2971/2001 (ΦΕΚ Α’ 285), όπως τροποποιήθηκε με το ν.4607/2019 (ΦΕΚ Α’ 65), καθώς και τις περιπτώσεις καθορισμού ή επανακαθορισμού που θα λάβουν χώρα εφεξής κατ’ εφαρμογή του ν. 5092/2024.
2.Τα εμπράγματα δικαιώματα επί του παλαιού αιγιαλού πρέπει να έχουν κτηθεί ή αναγνωρισθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή άλλο δημόσιο έγγραφο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ως δημόσιο έγγραφο νοείται κάθε νόμιμος τίτλος που έχει εκδοθεί από φορέα του δημοσίου.
3.Ο χρόνος κτήσης ή αναγνώρισης των εμπράγματων δικαιωμάτων απαιτείται να είναι προγενέστερος του αρχικού καθορισμού ή του καθορισμού που θα γίνει για πρώτη φορά σύμφωνα με το ν.5092/2024. Διοικητικά μέτρα που εκδόθηκαν σε συνέχεια tou αρχικού καθορισμού και είναι σε ισχύ καταργούνται, εκτός από τις περιπτώσεις βεβαιωθέντων προστίμων.
5.Κάθε ενδιαφερόμενος οφείλει αμελλητί από την ισχύ του ν. 5092/2024 να προσκομίσει στην κατά τόπο αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία τα αποδεικτικά έγγραφα, από τα οποία προκύπτει η ύπαρξη εμπράγματου δικαιώματος σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα και να αιτηθεί την εφαρμογή της παρ. 12 του άρθρου 5 του παραπάνω νόμου. Οι Κτηματικές Υπηρεσίες, αφού εξετάσουν τα προσκομισθέντα έγγραφα και διαπιστώσουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 12, προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία περί δημοσίων κτημάτων, προκειμένου οι εγγεγραμμένοι στα βιβλία καταγραφής δημοσίων κτημάτων παλαιοί αιγιαλοί να διαγραφούν, εφόσον αποδειχθούν εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών. Κατά συνέπεια, για τις ανωτέρω περιπτώσεις το Δημόσιο απέχει από την άσκηση αγωγών και για τις ασκηθείσες αγωγές, οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται. Σημειώνεται ότι για την απόδειξη του εμπράγματος δικαιώματος προσκομίζονται δημόσια έγγραφα, με τα οποία αποδεικνύεται η ύπαρξη του δικαιώματος.
5.Ο καθορισμός ή επανακαθορισμός παλαιού αιγιαλού δε θίγει την κυριότητα και νομή ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, που έχουν περιέλθει στην ΕΤΑΔ ΑΕ. σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016, τα οποία, συνεπώς, δεν καθίστανται κοινόχρηστα, με την επιφύλαξη ότι δε θίγονται κτηθέντα εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραπάνω παραγράφους της παρούσας εγκυκλίου.
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Κωνσταντίνος Χατζηδάκης»
