Γιώργος Παπακωνσταντίνου
Χρηματοδοτικούς πόρους για την προώθηση της επόμενης γενιάς επεκτάσεων του Μετρό στην Αθήνα προς τα νότια, τα βόρεια και τα δυτικά προάστια φαίνεται να αναζητούν στην Ελληνικό Μετρό. Αν και πρόκειται για έργα της επόμενης δεκαετίας (από το 2030) και μετά, στον φορέα ετοιμάζονται για την περαιτέρω ενίσχυση των «γραμμών» Μετρό για τα προσεχή έτη με στόχο την εξυπηρέτηση εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών και βέβαια την «αποφόρτιση» κορεσμένων οδικών αξόνων. Ωστόσο, το βασικότερο θέμα είναι η εξασφάλιση των αναγκαίων χρηματοδοτήσεων.
Η αναζήτηση χρηματοδότησης
Προς την κατεύθυνση αυτή, ήδη η Ελληνικό Μετρό αποφάσισε την προώθηση, μέσω απευθείας ανάθεσης στην εξιδεικευμένη εταιρεία συμβούλων Planet, της σύμβασης «Προκαταρκτική μελέτη διερεύνησης τρόπων χρηματοδότησης νέων γραμμών του Μετρό της Αθήνας». Προφανώς, οι συνεργάτες του φορέα θα κληθούν, μεταξύ άλλων, να εξετάσουν υφιστάμενα ή νέα μοντέλα χρηματοδότησης αλλά και κατά πόσο οι σχεδιαζόμενες επεκτάσεις είναι βιώσιμες. Είναι δεδομένο ότι πιθανοί πόροι μπορεί να προέλθουν από το ΠΔΕ και το ΕΣΠΑ (επόμενων προγραμματικών περιόδων), ωστόσο, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, σταδιακά στο «παιχνίδι» μπορούν να μπούνε και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Τα σχέδια για νέες επεκτάσεις
Ανάμεσα στις λεγόμενες και ως σχεδιαζόμενες επεκτάσεις «επόμενης γενιάς» (άλλες σαφώς ωριμότερες και άλλες μακρινές στον ορίζοντα) ξεχωρίζουν έργα όπως η επέκταση προς Γλυφάδα (σχεδόν 350 εκατ. ευρώ, με τρεις σταθμούς σε Άνω Γλυφάδα, Γρ. Λαμπράκη και Γλυφάδα στο ύψος της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου) που θα φέρει το Μετρό προς την Αθηναϊκή Ριβιέρα, ο νέος υπόγειος κλάδο της γραμμής 1 Θησείο – ΚΠΙΣΝ, ήτοι η περίφημη επέκταση προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (σχεδόν 350 με 400 εκατ., με σταθμούς σε Χαμοστέρνας, Πλ. Δαβάκη κ.α. και θα καταλήγει στο ΚΠΙΣΝ), η τελική επέκταση της γραμμής 2 προς Μενίδι (ήτοι η προέκταση από Ίλιον προς Καματερό, Ζεφύρι, Αχαρνές). Αναμφίβολα, στα σχέδια ξεχωρίζουν η περαιτέρω επέκταση της γραμμής 4 από το Γουδή προς Μαρούσι και Λυκόβρυση που θα δώσει ανάσες στην «ταλαιπωρημένη» Λ. Κηφισίας και όχι μόνο (άνω του 1,2 δις ευρώ κόστος με αρχικά σχέδια για 10 σταθμούς π.χ. σε Κατεχάκη, Φάρο, Φιλοθέη, Σίδερα Χαλανδρίου, ΟΑΚΑ, Παράδεισο, ΟΤΕ, Μαρούσι, Πεύκη, Λυκόβρυση) ή και η επέκταση της γραμμής 1 από Κηφισιά προς Ν. Ερυθραία και Βαρυμπόμπη. Να σημειωθεί επίσης ότι για τα δυτικά προάστια στο «τραπέζι» είχε πέσει και η γραμμή Άλσος Βεΐκου προς Πετρούπολη που θα «διατρέχει» Νέα Ιωνία, Πευκάκια, Νέα Φιλαδέλφεια, Αγ. Αναργύρους κ.α., ενώ πάντα στα υπόψη είναι και η επέκταση από το κέντρο της πόλης προς Ανω Ηλιούπολη, Βύρωνα με στόχευση και τη σύνδεση με το σχεδιαζόμενο κυβερνητικό πάρκο της Πυρκάλ.
Το «ώριμο» έργο της «Γραμμής 2, τμήμα ΑΝΘΟΥΠΟΛΗ – ΙΛΙΟΝ»
Σίγουρα, η πλέον ώριμη από τις επεκτάσεις είναι αυτή της «Γραμμής 2 του ΜΕΤΡΟ Αθήνας: τμήμα ΑΝΘΟΥΠΟΛΗ – ΙΛΙΟΝ», όπου ήδη «τρέχει» διαγωνισμός ύψους 550 εκατ. ευρώ με τη συμμετοχή των ΤΕΡΝΑ (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), ΑΒΑΞ (με Alstom), Intrakat, ΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος. Συνολικά, στο αντικείμενο της «τριπλής» σύμβασης περιλαμβάνεται η μελέτη και η κατασκευή των εξής επιμέρους έργων: α) η Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον συμπεριλαμβανομένου ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, β) η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα και γ) η αναβάθμιση και η αντικατάσταση Υφιστάμενων Η/Μ Συστημάτων Γραμμών 2 & 3 του Μετρό της Αθήνας. Προ ημερών μάλιστα δόθηκε ομόφωνα θετική γνωμοδότηση στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και από την Περιφέρεια Αττικής.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η εν λόγω επέκταση έχει σχεδιασθεί με σκοπό την εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών των Δυτικών Προαστίων, τη μελλοντική αύξηση της δικτύωσης των Γραμμών Μετρό με την πρόβλεψη ανταπόκρισης στον Σταθμό «Ίλιον» με τη μελλοντική επέκταση της Γραμμής 4 προς Πετρούπολη και τη μελλοντική επέκταση προς Αχαρνές.
Σύμφωνα και με την ΜΠΕ, η κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι ένα από τα κύρια προβλήματα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Έχει αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, την κοινωνία, την υγεία και το περιβάλλον και υποβαθμίζει το φυσικό και το δομημένο περιβάλλον. Ένα σύστημα μεταφορών με συνεχή ροή επιτρέπει σε ανθρώπους να φθάνουν στην ώρα τους και περιορίζει τις ανωτέρω αρνητικές συνέπειες. Το μετρό συμβάλλει θετικά ως προς τα εξής: • Μειώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση • Αυξάνει τη μέση ταχύτητα των μετακινήσεων μέσα στην πόλη • Αυξάνει την εξοικονόμηση ενέργειας.
Το τμήμα αυτό της Γραμμής 2 μέχρι την περιοχή του Αγίου Νικολάου εκτιμάται ότι θα εξυπηρετεί τουλάχιστον 67.000 επιβάτες ημερησίως (2040), ενώ ο αριθμός των πολιτών που θα εξυπηρετούνται ως προς την κατοικία τους σε ακτίνα 500 m από τους 3 νέους σταθμούς εκτιμάται σε περίπου 42.000 και οι αντίστοιχες εξυπηρετούμενες θέσεις εργασίας είναι περίπου 5.000. Η Επέκταση της Γραμμής 2 προς το Ίλιον αρχίζει από τη σήραγγα του Επίσταθμου του Σταθμού «Ανθούπολη» και ολοκληρώνεται με το πέρας της σήραγγας του Επίσταθμου του Σταθμού «Άγιος Νικόλαος». Αναλυτικότερα, το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή 3 νέων υπόγειων Σταθμών (Παλατιανή – Ίλιον – Άγιος Νικόλαος).
Τα πυκνοκατοικημένα και απομακρυσμένα δυτικά προάστια
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η επέκταση, για παράδειγμα προς Μενίδι – Αχαρνές, θα εξυπηρετεί μεγάλους δήμους, όπως Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Φυλής και Αχαρνών – Θρακομακεδόνων, που ξεπερνούν τους 220.000 κατοίκους, ενώ η επιβατική κίνηση εκτιμάται ότι θα φτάσει συνολικά τους 51.000 χρήστες ημερησίως. Ο δήμος Ιλίου έχει πληθυσμό σχεδόν 65 χιλ. κατοίκων ενώ αυτός της Πετρούπολης σχεδόν 59 χιλ. κατοίκους. Αρα, μόνο για αυτούς τους Δήμους, συνολικά έχουμε να κάνουμε με σχεδόν 350 χιλ. κατοίκους σε σχετικά απομακρυσμένες από το κέντρο περιοχές που μπορούν να εξυπηρετούνται στο μέλλον από το Μετρό.