Της Έρης Δρίβα
Μετά τα φωτοβολταϊκά στη στέγη, πλέον και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας έχουν μηδενικό ΦΠΑ στο Ηνωμένο Βασίλειο, που συνεχίζει την πολιτική για μείωση τους κόστους αυτοπαραγωγής στα νοικοκυριά.
Το μέτρο ισχύει και για τα κτίρια που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για φιλανθρωπικούς σκοπούς, τα οποία μπορούν πλέον να εκμεταλλευτούν τον μηδενικό ΦΠΑ στην αποθήκευση ενέργειας.
Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το electrek.co, η οικιακή αποθήκευση ενέργειας ήταν απαλλαγμένη από ΦΠΑ μόνο στην περίπτωση που συνδυαζόταν με την (σ.σ. εγκατάσταση) συστήματος ηλιακής ενέργειας. Πλέον, η απαλλαγή ΦΠΑ θα ισχύει αναδρομικά και για την οικιακή αποθήκευση ενέργειας, γεγονός που σημαίνει ότι ωφελούνται επιπλέον και τα περίπου 1,2 εκατομμύρια νοικοκυριά που διέθεταν ήδη φωτοβολταϊκά στη στέγη.
Το μέτρο απαλλαγής ΦΠΑ επεκτείνεται, επίσης, στις αντλίες θερμότητας με πηγή το νερό και στους «έξυπνους» εκτροπείς που μεταφέρουν την ηλιακή ενέργεια στους θερμοσίφωνες όταν η παραγωγή υπερβαίνει την κατανάλωση.
Ο μηδενικός ΦΠΑ στην εγκατάσταση προϊόντων εξοικονόμησης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών πάνελ, εφαρμόζεται με χρονικό ορίζοντα έως και τον Μάρτιο του 2027 και αποτελεί μέρος του σχεδιασμού του Ηνωμένου Βασιλείου προκειμένου να επιτύχει τους στόχους net zero έως το 2050 σύμφωνα με την Συμφωνία του Παρισιού.
Τι συμβαίνει στην Ευρώπη και την Ελλάδα
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την άλλη πλευρά, υπάρχει η κοινοτική Οδηγία 2022/542 που προβλέπει τη δυνατότητα μείωσης ΦΠΑ στους ηλιακούς συλλέκτες. Συγκεκριμένα αναφέρεται: «είναι σκόπιμο να συμπεριληφθούν οι ηλιακοί συλλέκτες (σ.σ. στην λίστα των επτά σημείων που επιτρέπεται η μείωση ΦΠΑ) σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της Ένωσης για απανθρακοποίηση και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Επίσης, είναι σκόπιμο να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να προωθήσουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσω μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Για να υποστηριχθεί η μετάβαση προς τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να ενισχυθεί η αυτάρκεια της Ένωσης όσον αφορά την ενέργεια, είναι αναγκαίο να επιτραπεί στα κράτη μέλη να βελτιώσουν την πρόσβαση των τελικών καταναλωτών σε πράσινες πηγές ενέργειας. (…)Επιπλέον, θα πρέπει να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να συμβάλουν σε μια κλιματικά ουδέτερη και πράσινη οικονομία μέσω της εφαρμογής μειωμένων συντελεστών για τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, προετοιμάζοντας παράλληλα τη σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων περιπτώσεων προτιμησιακής μεταχείρισης επιβλαβών για το περιβάλλον προϊόντων».
Σύμφωνα με την ίδια κοινοτική οδηγία, τροποποιήθηκε η λίστα των παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ και προστέθηκε η κατηγορία που αφορά στην «παράδοση και εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών πάνω και δίπλα σε ιδιωτικές κατοικίες, κατοικίες και άλλα κτίρια δημόσια και μη, που χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες δημοσίου συμφέροντος».
Στην χώρα μας, πάντως, το εργαλείο που έχει επιλεγεί για την προώθηση των φωτοβολταϊκών στη στέγη είναι η επιδότηση. Ουσιαστικά, μέσω του ομώνυμου προγράμματος επιχορηγούνται τα νοικοκυριά για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων με σύστημα αποθήκευσης (μπαταρία) και οι αγρότες για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων με ή χωρίς σύστημα αποθήκευσης για αυτοκατανάλωση με εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού.
Σύμφωνα με την έκθεση της SolarPower Europe για τις προοπτικές της αγοράς φωτοβολταϊκών την περίοδο 2023-2027, η Γερμανία επέλεξε να εφαρμόσει την δυνατότητα που της δίνει η ευρωπαϊκή οδηγία και ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2023 έχει μηδενίσει τον ΦΠΑ για πλήρες φωτοβολταϊκό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου του επικουρικού εξοπλισμού και των υπηρεσιών εγκατάστασης και ισχύ συστήματος έως 30 κιλοβάτ (KW).
Η Ιταλία υιοθέτησε ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα κινήτρων που αποκάλεσε Superbonus. Το πρόγραμμα αυτό πρόσφερε στους ιδιοκτήτες κατοικίας έκπτωση φόρου έως και 110% για την εγκατάσταση, μεταξύ άλλων, φωτοβολταϊκών συστημάτων.
