Τη διαδικασία «ανοίγματος» του φακέλου με τις οικονομικές προσφορές για το τμήμα του ΒΟΑΚ που σχεδιάζεται να υλοποιηθεί μέσω σύμβασης παραχώρησης (Χανιά – Ηράκλειο) αναμένει το σύνολο των ισχυρών δυνάμεων του κατασκευαστικού κλάδου, με το συγκεκριμένο project έτσι κι αλλιώς να αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση.
Και αυτό γιατί:
- – πρόκειται για μία από τις τελευταίες οδικές παραχωρήσεις που βγαίνουν στη χώρα προς διεκδίκηση,
- – περιλαμβάνει και λειτουργία και ένα τεράστιο κατασκευαστικό αντικείμενο, είναι δηλαδή μια σύμβαση αξίας άνω των 1,5 δισ. ευρώ
- – χαρακτηρίζεται από τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους που «κρύβουν» δυσκολίες και αφήνουν ανοιχτό ενδεχόμενο για προσαρμογές στο μέλλον,
- – συνδέεται με όρους και χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης που μένει να φανεί κατά πόσο μπορούν να τηρηθούν.
Ενώ, ήδη, στο παρασκήνιο έχουν κυκλοφορήσει πλήθος σεναρίων για τον έντονο ανταγωνισμό ανάμεσα στους διεκδικητές που προφανώς θέλουν εντάξουν στο χαρτοφυλάκιό τους μια μεγάλη σύμβαση μια και πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχουν δρομολογηθεί (αυτοκινητόδρομος μήκους 157,5 χλμ.).
Σε κάθε περίπτωση πάντως, και δεδομένου ότι έχει προηγηθεί το άνοιγμα σκέλους των τεχνικών προσφορών, όπως πρόσφατα είχαμε αναφέρει, οι ΓΕΚ Τέρνα, Άκτωρ Παραχωρήσεις – Mytilineos και Άβαξ – EGIS – Meridiam παραμένουν σε θέση «μάχης» για το μεγάλο έργο της Κρήτης, περιμένοντας το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών.
Βέβαια, είναι ένα έργο με σημαντικές τεχνικές παραμέτρους, περιλαμβάνει πλήθος από σήραγγες και γέφυρες, ήδη έχουν υπάρξει ζητήματα με χαράξεις, άλλωστε, τοπικοί δήμοι έχουν προσφύγει στο ΣτΕ για μια σειρά από τέτοια ζητήματα. Επίσης, βάσει του διαγωνισμού, ως προς το οικονομικό σκέλος, προφανώς βασικό ρόλο παίζει, μεταξύ άλλων, το ύψος της τελικής χρηματοδοτικής συμβολής του δημοσίου. Επιπρόσθετα, προβλέπονται και τα περίφημα «σκιώδη» διόδια, με ηλεκτρονική μορφή, με το δημόσιο να συνεισφέρει πάνω στο τέλος διέλευσης που θα έχει οριστεί. Βάσει της σύμβασης, τα διόδια είναι ηλεκτρονικά και οι σταθμοί σχετικά λίγοι για το μήκος του οδικού άξονα. Ο χρήστης θεωρητικά θα χρεώνεται βάσει της χιλιομετρικής απόστασης που διανύει και μέσω πομποδέκτη.
Όπως έχουμε αναφέρει, μια μεγάλη καθυστέρηση στη διαδικασία ανάθεσης, ωστόσο, θέτει σε κίνδυνο την χρηματοδότηση του έργου από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Σημειώνεται ότι για την παραχώρηση του ΒΟΑΚ θα διατεθούν από το ΤΑ, 200 εκατ. ευρώ. Το κονδύλι αυτό θα εκταμιευθεί εφόσον μέχρι το τέλος του 2025 (πρακτικά μέχρι τον Ιούνιο του 2026) ολοκληρωθούν εργασίες που αντιστοιχούν στο 15% της αξίας του έργου. Βάσει των όσων έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση για την κάλυψη του κόστους κατασκευής του ΒΟΑΚ, 600 εκατ. θα προέλθουν από το δημόσιο και 700 εκατ. από δάνεια και ιδιωτική χρηματοδότηση.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα ισχυρά σχήματα του κλάδου προφανώς είναι έντονος, όπως σε προκύπτει, το σύνολο των μεγάλων ονομάτων των κατασκευών – υποδομών (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Άκτωρ Παραχωρήσεις, ΜΕΤΚΑ, ΑΒΑΞ) διεκδικούν τη σύμβαση, ενώ και η πλευρά της Intrakat είχε αφήσει να εννοηθεί ότι επιδιώκει συμμετοχή στο έργο, αν για παράδειγμα επικρατήσει το γκρουπ Άκτωρ Παραχωρήσεις – Mytilineos και εισέλθει στο σχήμα σε επόμενη φάση. Πάντως, πολλά σενάρια έχουν ακουστεί περί διεργασιών που θα οδηγούσαν σε συνένωση δυνάμεων ανάμεσα σε διεκδικητές καθώς υπάρχει μεγάλο κατασκευαστικό αντικείμενο αλλά και εκμετάλλευση/λειτουργία και παράλληλα «τρέχουν» δεκάδες έργα ανά την Ελλάδα, ωστόσο, δεν προέκυψε κάτι απτό. Εκτός αν έχουμε νέες ζυμώσεις μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών και σε επόμενο στάδιο.
Υπενθυμίζεται ότι για την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ έχουν σχεδιαστεί ακόμα δύο έργα, ένα δημόσιο και το δεύτερο ΣΔΙΤ, για τα οποία έχουν υπογραφεί με τους αναδόχους οι συμβάσεις εκτέλεσής τους. Το δημόσιο έργο, το οποίο θα εκτελέσει η Άκτωρ, αφορά το τμήμα του αυτοκινητόδρομου Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, προϋπολογισμού 186 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ και το ΣΔΙΤ για το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη, μήκους 22,44 χλμ. και προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ το οποίο έχει αναλάβει η κοινοπραξία των ΓΕΚ Τέρνα – Άκτωρ Παραχωρήσεις – Intrakat (χρηματοδότηση από το ΤΑΑ 90 εκατ. ευρώ).
Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, η διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο θα διανύεται σε μόλις 70 λεπτά, ενώ η διαδρομή Χανιά – Άγιος Νικόλαος σε περίπου 100 λεπτά. Παράλληλα, θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, με αισθητή μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων και σοβαρών τραυματισμών.
