Ένα επίτευγμα, το ChatGPT, μπαίνει για πρώτη φορά στην ετήσια λίστα του περιοδικού Nature με τους newsmakers της χρονιάς, δηλαδή τα άτομα από όλο τον κόσμο που συμμετείχαν σε σημαντικές επιστημονικές εξελίξεις το 2023. Στην ίδια λίστα με τους 10+1 newsmakers βρίσκεται και η Ελένη (Λενιώ) Μυριβήλη, ως η πρώτη Υπεύθυνη για την Αντιμετώπιση της Αστικής Θερμότητας παγκοσμίως στα Ηνωμένα Έθνη, τονίζει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Το ChatGPT κυριάρχησε στις ειδήσεις φέτος και η επιρροή του γίνεται αισθητή σε όλη την επιστήμη και την κοινωνία», επισημαίνει ο chief features editor του περιοδικού «Nature», Ρίτσαρντ Μοναστέρσκι. «Αν και αυτό το εργαλείο δεν είναι άνθρωπος και δεν ταιριάζει απόλυτα στη λίστα με τους δέκα του Nature, επεκτείναμε τη λίστα μας για να αναγνωρίσουμε τον ουσιαστικό τρόπο με τον οποίο η γενετική τεχνητή νοημοσύνη μεταβάλλει την ανάπτυξη και την πρόοδο της επιστήμης», προσθέτει ο ίδιος.
Στη λίστα με τους δέκα newsmakers της χρονιάς βρίσκεται επίσης η Ελένη Μυριβήλη, που έχει διατελέσει αντιδήμαρχος Πρασίνου και επικεφαλής αντιμετώπισης Αστικής Υπερθέρμανσης στον δήμο Αθηναίων, και σήμερα ως η πρώτη Global Chief Heat Officer στα Ηνωμένα Έθνη βοηθά τις χώρες να προετοιμαστούν για τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Στη λίστα συμπεριλαμβάνονται επίσης:
– Ο Ιλία Σουτσκέβερ, επιστήμονας Πληροφορικής και συνιδρυτής της εταιρείας OpenAI, ο οποίος αναγνωρίζεται για τον κεντρικό ρόλο του στην ανάπτυξη του ChatGPT και των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων που το τροφοδοτούν,
– Η Καλπάνα Καλαχάστι, αναπληρώτρια διευθύντρια της αποστολής «Chandrayaan-3» του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικής Έρευνας, καθώς συνέβαλε στην κατασκευή της πρώτης επιτυχημένης προσγείωσης της Ινδίας στη Σελήνη,
– Η φυσικός, ‘Ανι Κρίτσερ, επικεφαλής σχεδιάστρια στο ερευνητικό πρόγραμμα «National Ignition Facility» των ΗΠΑ, η οποία ανέπτυξε πειράματα που για πρώτη φορά κατάφεραν να πυροδοτήσουν μια αντίδραση πυρηνικής σύντηξης που παράγει περισσότερη ενέργεια από ό,τι καταναλώνει,
– Ο αναπτυξιακός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οσάκα, Κατσούχικο Χαγιάσι, ο οποίος παρήγε μαζί με τους συνεργάτες του για πρώτη φορά μωρά ποντίκια από κύτταρα δύο αρσενικών ποντικών,
– Η υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας, Μαρίνα Σίλβα, η οποία έλαβε μέτρα πολιτικής που βοήθησαν στη μείωση της αποψίλωσης των δασών στον Αμαζόνιο,
– Ο γιατρός, Χαλιντού Τίντο, διευθυντής της μονάδας Κλινικής Έρευνας στην περιοχή Nanoro στη Μπουρκίνα Φάσο, ο οποίος ήταν επικεφαλής κλινικών δοκιμών που βοήθησαν να εγκριθεί ένα εμβόλιο κατά της ελονοσίας,
– Ο ερευνητής για τον καρκίνο στο νοσοκομείο St.Bartholomew του Λονδίνου, Τόμας Πόουλς, ο οποίος ανέφερε αποτελέσματα μιας κλινικής δοκιμής που προαναγγέλλουν σημαντική πρόοδο στη θεραπεία των καρκίνων της ουροδόχου κύστης και άλλων καρκίνων,
– Η βιοχημικός, Σβετλάνα Μόισοφ, η οποία έπαιξε κρίσιμο ρόλο πριν από δεκαετίες στην ανακάλυψη της ορμόνης GLP-1, που βρίσκεται στη βάση των σημερινών πολυσυζητημένων φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας,
– Τέλος, η λίστα περιλαμβάνει ένα άτομο, το οποίο βοήθησε να αποκαλυφθούν ελαττώματα σε ένα φαινομενικά σημαντικό αποτέλεσμα που δημοσιεύτηκε νωρίτερα. Πρόκειται για τον Τζέιμς Χάμλιν, φυσικό στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα στο Γκέινσβιλ, ο οποίος εντόπισε προβλήματα σε μια έκθεση για την επίτευξη υπεραγωγιμότητας σε συνθήκες θερμοκρασίας δωματίου. Η έκθεση έχει αποσυρθεί πλέον.
«Εξαιρετικά τιμητική η αναγνώριση της προσπάθειας να προστατέψουμε τις πόλεις από την κλιματική αλλαγή»
«Εξαιρετικά τιμητική» χαρακτηρίζει η Ελένη Μυριβήλη τη διάκριση του περιοδικού Nature μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «μια αναγνώριση από την επιστημονική κοινότητα για όλη τη δουλειά που έχουμε κάνει σε θέματα κλιματικής αλλαγής, και ειδικότερα όσον αφορά στην προστασία των πόλεων απέναντι στην άνοδο των θερμοκρασιών».
«Εκπροσωπώ αυτή τη στιγμή μια κοινότητα ανθρώπων που έχουν ασχοληθεί με τα θέματα της ακραίας ζέστης και με το πώς αυτή αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, την οικονομία, τις υποδομές των πόλεών μας, την κοινωνική μας ζωή και την πολιτιστική μας κληρονομιά», υπογραμμίζει η κ. Μυριβήλη.
«Η επιστήμη περνάει μια πολύ δύσκολη περίοδο», παρατηρεί η ίδια. «Έχουμε μια απίστευτη κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στην επιστήμη και τα επιστημονικά δεδομένα τα τελευταία χρόνια μέσα από μια πολύ έντονα διαδεδομένη διαδικασία παραπληροφόρησης». Την ίδια ώρα, όμως, συμπληρώνει, «είναι πολύ σημαντικό οι πολιτικές που κάνουμε σε επίπεδο κυβερνήσεων ή πόλεων να είναι βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα, καθώς τα θέματα της κλιματικής αλλαγής βασίζονται σε στιβαρή επιστημονική έρευνα και πορίσματα σοβαρών επιστημόνων σε διεθνές επίπεδο. Δεν μας μένει πολύς χρόνος, ούτε έχουμε την πολυτέλεια αδράνειας, λανθασμένων κατευθύνσεων ή άλλων προτεραιοτήτων».
Η κ. Μυριβήλη ανέλαβε τα καθήκοντά της στον ΟΗΕ τον Μάρτιο του 2023. Κύρια προτεραιότητά της στη συγκεκριμένη θέση, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «είναι να βοηθήσουμε τους πιο αδύναμους, οι οποίοι ρισκάρουν τη ζωή τους λόγω αυτών των καιρικών φαινομένων». Υπενθυμίζει ότι το καλοκαίρι του 2022 έχασαν τη ζωή τους μέσα σε λίγους μήνες πάνω από 61.000 άνθρωποι στην Ευρώπη λόγω της ακραίας ζέστης. «Και αυτό συνέβη στην Ευρώπη, όπου σε μεγάλο βαθμό έχουμε τη δυνατότητα να προστατευθούμε. Σε άλλες χώρες έχουμε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα με ανθρώπους που είναι πολύ πιο ευάλωτοι, ζουν κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες, σε παραγκουπόλεις ή σε γειτονιές που έχουν πολύ χαμηλής ποιότητας υποδομές, οι οποίες τους κάνουν πολύ ευάλωτους. Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν κάτω από συνθήκες απαράδεκτες σε όλο τον κόσμο, πχ στη γεωργία ή στον κατασκευαστικό κλάδο».
Εξίσου σημαντική προτεραιότητα, όπως τονίζει, είναι «να δούμε το πώς οι διαφορετικοί τομείς που αφορούν στις πόλεις μας θα αρχίσουν να προετοιμάζονται για πολύ ακραίες θερμοκρασίες στον κτιριακό και τον ενεργειακό τομέα, αλλά και στον τομέα της Υγείας, καθώς πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι στα νοσοκομεία μας για τις περιόδους πολύ υψηλών θερμοκρασιών». Στο πλαίσιο αυτό, συμπληρώνει, «είναι σημαντικό να εξετάσουμε οριζόντια το θέμα της προσαρμογής και της αύξησης της ανθεκτικότητάς μας στην κλιματική αλλαγή, ώστε κάθε λύση που βρίσκουμε να μην χειροτερεύει τα πράγματα σε άλλους τομείς».
Η συνέντευξη της Ελένης Μυριβήλη με το ΑΠΕ-ΜΠΕ πραγματοποιήθηκε λίγο μετά τις μεγάλες «μάχες» που έδωσε στην COP28. Μπορεί το μεγάλο νέο της Διάσκεψης να είναι η ομόφωνη έγκριση -για πρώτη φορά στην ιστορία των Διασκέψεων του ΟΗΕ για το Κλίμα- της απόφασης που καλεί σε μια μετάβαση προς την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων, ωστόσο η κ. Μυριβήλη υπογραμμίζει και άλλα δύο σημαντικά ορόσημα για τα οποία συνέβαλε και η ίδια. Το ένα αφορά στη δέσμευση των κυβερνήσεων να εργαστούν από κοινού για τη μείωση των εκπομπών που σχετίζονται με την ψύξη κατά τουλάχιστον 68% ως το 2050 (Global Cooling Pledge) και το δεύτερο στον πολύ σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι μεγάλες πόλεις στη Διάσκεψη ζητώντας τη συνεργασία με τις κεντρικές κυβερνήσεις στα θέματα της κλιματικής αλλαγής.
Η παρουσία των πόλεων στο COP28 αντικατοπτρίζεται σε δύο σημαντικές δεσμεύσεις: τη συμφωνία του CHAMP, όπου 65 χώρες δεσμεύονται ότι θα συνεργαστούν τα διαφορετικά επίπεδα διακυβέρνησης, κεντρική, περιφερειακή και τοπική, σε θέματα κλιματικής αλλαγής και βιοποικιλότητας, και το υπουργικό συμβούλιο με τη συμμετοχή δημάρχων από μεγάλες πόλεις για την Αστικοποίηση και την Κλιματική Αλλαγή.
«Οι πόλεις έχουν ένα πάρα πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και η τρωτότητα των πληθυσμών στην κλιματική αλλαγή συμβαίνει σε τεράστιο βαθμό στις πόλεις, κυρίως εκεί που δεν υπάρχει πράσινο», παρατηρεί η κ. Μυριβήλη.
Σημειώνεται ότι εκτός από Υπεύθυνη Αντιμετώπισης Αστικής Θερμότητας στα Ηνωμένα Έθνη, η Ελένη Μυριβήλη είναι Σύμβουλος για θέματα Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Αλλαγή στο Ατλαντικό Συμβούλιο. Επίσης, είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων για τα θέματα Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων για την Διεθνή Έκθεση Αξιολόγησης Κινδύνων στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
