Αναβάθμιση του προαστιακού σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής

 Έργο πνοής χαρακτήρισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας την αναβάθμιση του προαστιακού σιδηροδρόμου της Δυτικής Αττικής. Συγκεκριμένα, ο κ. Σταϊκούρας ενημέρωσε την επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για την σύμβαση του έργου για την «αναβάθμιση υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής Προαστιακού Σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής, τμήμα: ‘Ανω Λιόσια – Νέος Σ.Σ. Μεγάρων – Π.Σ. Μεγάρων (ΑΔ. 247/22)» που θα υπογραφεί με αναθέτουσα αρχή την ΟΣΕ Α.Ε..

   Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο υπουργός υπογράμμισε πως πρόκειται για ένα έργο 34,6 χιλιομέτρων, που κατά την λειτουργία του θα εξυπηρετεί μεταξύ άλλων τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα, τη Νέα Πέραμο και τα Μέγαρα, διασφαλίζοντας την διασύνδεση οικισμών της Δυτικής Αττικής.

   Η προβλεπόμενη δαπάνη του έργου είναι 98,4 εκατ. ευρώ, ποσό στο οποίο περιλαμβάνονται απρόβλεπτες δαπάνες και απολογιστικές εργασίες. Μετά την ολοκλήρωση της δημοπράτησης, το συμβατικό τίμημα διαμορφώθηκε με μικρή έκπτωση στα 95,7 εκατ. ευρώ. Το έργο εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με φορέα υλοποίησης τον ΟΣΕ και οφείλει να ολοκληρωθεί περίπου μέχρι το τέλος του 2025. Η σύμβαση αναμένεται να υπογραφεί το αμέσως προσεχές διάστημα.

   Το τελικό έργο θα περιλαμβάνει ηλεκτροκίνηση και σηματοδότηση, ενώ θα συνδέει την Δυτική Αττική με την Αθήνα, το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, τον Πειραιά και το υπόλοιπο σιδηροδρομικό δίκτυο. Στο έργο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, η κατασκευή της γραμμής κανονικού εύρους με νέα υλικά, υδραυλικά έργα (αποστράγγισης, νέων γεφυρών, αποβαθρών και των στεγάστρων των σταθμών) αναπροσαρμογή εξωτερικών χώρων, πρόσβαση ΑμΕΑ, κατασκευές σήμανσης και ασφάλειας των παγίων εγκαταστάσεων, εγκατάσταση συστήματος σηματοδότησης, πληροφοριακών συστημάτων και πάσης φύσεως υποδομές για την εξυπηρέτηση των σιδηροδρομικών συστημάτων. 

Με το έργο αυτό, ανέφερε ο υπουργός, επιτυγχάνονται οι στόχοι της εξοικονόμησης κόστους μετακίνησης των επιβατών, οικονομία χρόνου στις μετακινήσεις των επιβατών, αξιοπιστία της παρεχόμενης υπηρεσίας μεταφοράς, αποφυγή καθυστερήσεων λόγω μη ανάμειξης με την υπόλοιπη κυκλοφοριακή κίνηση, άνεση και ασφάλεια στην μετακίνηση, καλύτερες συνθήκες αναμονής στις στάσεις, μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρεσης, μείωση ατυχημάτων, ρύπων και επιπέδου θορύβου, βελτίωση των όρων εκμετάλλευσης συνολικά της περιοχής. Ο κ. Σταϊκούρας επισήμανε την πράσινη διάσταση του έργου. Τόνισε πως πρόκειται για ένα έργο χρήσιμο και ωφέλιμο, με σημαντικό θετικό αντίτυπο, αποδεικνύοντας πως οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πηγαίνουν σε έργα για τους πολλούς και τους ασθενέστερους οικονομικά.

   Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, μεταξύ άλλων ανέφερε πως το νέο δίκτυο διέρχεται από περιοχές που δεν είναι ευαίσθητες. Σχετικά με τις μικρές εκπτώσεις του έργου, ο υπουργός είπε ότι η σύμβαση έχει ελεγχθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο και την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, καθώς και ότι η εμπειρία έχει δείξει πως έργα με πολύ μεγάλες εκπτώσεις έχουν δυσκολίες στην υλοποίησή τους. Παράλληλα, αναφέρθηκε στον συνολικό σιδηροδρομικό σχεδιασμό που έχει γίνει και αποτελείται από τρία βήματα: Πρώτον, να λειτουργήσει ο σιδηρόδρομος σήμερα καθώς μέχρι χθες δεν είχαμε σιδηρόδρομο. Βρήκαμε πόρους της τάξεως των 24 εκατ. ευρώ για να υπάρξει μια προσωρινή αποκατάσταση στην μονή γραμμή καθόδου από Θεσσαλονίκη προς Αθήνα. Και από τη Δευτέρα υπάρχει η εμπορευματική γραμμή και ευελπιστούμε ότι στις 16 του μήνα θα ξεκινήσουν και οι επιβατικές σιδηροδρομικές μετακινήσεις προς Θεσσαλονίκη. Η μόνιμη αποκατάσταση των ζημιών του άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης – Λάρισας – Βόλος και στα Παλιοφάρσαλα, μαζί με την αποκατάσταση της ηλεκτροκίνησης (και του τμήματος της Σύμβασης 717 που παραδόθηκε πλήρως τον Σεπτέμβριο που καταστράφηκε από τον Daniel) θα κοστίσει περίπου 200 εκατ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025. Οι σχετικοί διαγωνισμοί θα ξεκινήσουν τους πρώτους μήνες του 2024 και θα ολοκληρωθούν το επόμενο έτος.   

Η δεύτερη προτεραιότητα του υπουργείου είναι να βρει ευρωπαϊκούς πόρους από το ΣΕΦ-2 και από αυτό που θα ακολουθήσει για να ξεκινήσουν την υλοποίηση κάποιων έργων, καθώς και λόγω του δυστυχήματος των Τεμπών ορισμένες προτάσεις δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα χρηματοδότησης, με εξαίρεση το τμήμα Καβάλα – Τοξότες που ήταν περίπου 220 εκατ. ευρώ. Στις προτάσεις που θα γίνουν θα είναι – είπε ο κ. Σταϊκούρας – πέντε σιδηροδρομικά έργα, που εκτός της ενδυνάμωσης του δικτύου, θα συνδέουν τον σιδηρόδρομο με τα έξι λιμάνια της χώρας (Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Λαύριο, Ραφήνα και την Πάτρα). Η τρίτη προτεραιότητα, που θα ξεκινήσει το 2024 και είναι η εύρεση επιπρόσθετων πόρων από το ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων όπου έχουμε την δυνατότητα να χρηματοδοτηθούμε με καλούς όρους, φυσικά από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και το ΣΕΦ ή άλλους ευρωπαϊκούς όρους. 

   Τραγωδία των Τεμπών    

Ο υπουργός, απαντώντας σε αναφορές βουλευτών της Αντιπολίτευσης σχετικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, ανέφερε ότι «προφανώς, γνωρίζετε ότι υπάρχουν δικαστικές αλλά κοινοβουλευτικές διαδικασίες οι οποίες τρέχουν. Υπάρχει όμως μια ευθύνη του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για να υπάρξει άπλετο φως τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις που έχει το υπουργείο με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Και αυτές είναι, σε 12 μήνες από το δυστύχημα, ο Ανεξάρτητος Φορέας Διερεύνησης των Σιδηροδρομικών και Αεροπορικών Ατυχημάτων-Δυστυχημάτων να έχει εκδώσει αντικειμενικό πόρισμα. Γι’ αυτό και δρομολογήσαμε τις διαδικασίες. Ζητήσαμε γραπτώς με επιστολή προς την Ευρώπη να υπάρξει συμβολή του ευρωπαϊκού φορέα, για να μην θεωρήσει κανένας ότι προσπαθούμε να κάνουμε την οποιαδήποτε συγκάλυψη. Θα υπάρξουν, από ό,τι φαίνεται, τρεις διερευνητές από την Ευρώπη και προσπαθούμε εντός 12 μηνών να υλοποιηθεί το αντικειμενικό πόρισμα. Άρα και εμείς, ως υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, συμβάλλουμε σε αυτό που είναι υποχρέωσή μας – και είναι υποχρέωσή μας πρώτα απ’ όλα, στις οικογένειες των θυμάτων».

   Η υφυπουργός Χριστίνα Αλεξοπούλου, από την πλευρά της τόνισε ότι στις πρώτες προτεραιότητες του υπουργείου είναι η μεταρρύθμιση και η αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας του σιδηροδρόμου. Σχετικά με την σύμβαση αναβάθμισης του προαστιακού της Δυτικής Αττικής, είπε ότι η προεκλογική δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την αναβάθμιση της Δυτικής Αττικής και την κατασκευή αυτού του έργου, γίνεται πράξη. Ένα έργο που δίνει την δυνατότητα σε όλους τους πολίτες της Δυτικής Αττικής, να μετακινούνται από και προς το κέντρο της Αθήνας, με πιο εύκολο, γρήγορο και ασφαλή τρόπο και υψηλές υπηρεσίες. Πρόκειται, όπως υπογράμμισε η υφυπουργός, για ένα έργο που θα αφήσει το αποτύπωμά της στην κοινωνία της Δυτικής Αττικής, δίνοντας μια μεγάλη ανάσα στους κατοίκους, αλλά και αλλάζοντας τον σιδηροδρομικό χάρτη της Δυτικής Αττικής. 

Επισήμανε ότι βασική μας μέριμνα στο υπουργείο, είναι το οποιοδήποτε έργο να έχει το μικρότερο δυνατόν περιβαλλοντικό αποτύπωμα – για αυτό και φροντίσαμε να ληφθούν όλοι οι περιβαλλοντικοί όροι. Η κ. Αλεξοπούλου ανέφερε πως στο υπουργείο εργαζόμαστε σκληρά και μεθοδικά για την αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου από τις καταστροφικές πλημμύρες.

   Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης, απαντώντας σε τεχνικά θέματα που τέθηκαν, είπε πως το έργο αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού της Δυτικής Αττικής. Θα εξυπηρετεί πάνω 20.000 με 25.000 κόσμο. Η γραμμή αυτή θα μπορεί να επεκταθεί, γιατί υπάρχει προαίρεση στο διαγωνισμό ώστε να φτάνει μέχρι το εσωτερικό της πόλεως των Μεγάρων, που είναι ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός και ήδη έχει δοθεί εντολή στις υπηρεσίες του ΟΣΕ να προχωρήσουν στην προαίρεση αυτή, ώστε οι κάτοικοι να μην χρειάζονται να χρησιμοποιήσουν, είτε Ι.Χ., είτε ΤΑΞΙ, είτε κάποιο άλλο μεταφορικό μέσο όπως σήμερα.   

Η γραμμή αυτή, προς την ανατολική πλευρά θα πέφτει πάνω στη γραμμή που έχουμε υπό λειτουργία αυτή τη στιγμή και πηγαίνει μέχρι το αεροδρόμιο, είπε ο κ. Τερεζάκης. Επίσης, οι επιβάτες θα μπορούν να κατεβαίνουν μέχρι την Αθήνα και τον Πειραιά ή από την περιοχή του ΣΚΑ να πηγαίνουν στη Χαλκίδα και τη Βόρειο Ελλάδα. Διευκρίνισε ότι οι δύο αγωγοί μεταφοράς καυσίμων δεν θα είναι κάτω από την σιδηροδρομική γραμμή όπως λέγεται, αλλά θα βρίσκονται εντός του ορίου της απαλλοτρίωσης που έχει ικανό πλάτος και αφορά τα ΕΛΠΕ Ασπροπύργου και Ελευσίνας. Και είναι παρόμοιοι με αυτούς τους αγωγούς, οι οποίοι υπάρχουν ήδη κάτω από την Παλαιά Εθνική Οδό και μάλιστα διοχετεύουν φυσικό αέριο σε περιοχές του Λεκανοπεδίου Αττικής, προς κατανάλωση. Τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία χρηματοδοτεί το έργο, έχει αρκετά αυστηρούς έως υπερβολικά αυστηρούς ελέγχους ανά τακτά χρονικά διαστήματα, όπου πιστοποιείται, τόσο η υλοποίηση του έργου ανάλογα με τις φάσεις κατασκευής, όσο και οι πληρωμές. Ο ανάδοχος θα καταθέσει εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης, περίπου στο ύψος των τεσσάρων εκατομμυρίων πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ. Το έργο περιλαμβάνει και 36 μήνες συντήρηση, όπου εκεί θα πιστοποιηθεί και ότι η καλή λειτουργία και το έργο έχει εκτελεστεί καλώς, βάσει της κείμενης νομοθεσίας του ν.44/12.

   Ο κ. Τερεζάκης, ερωτηθείς για το τι μετέφερε το εμπορευματικό τρένο στα Τέμπη, ανέφερε ότι «το τρένο μετέφερε φορτία τα οποία επιτρέπονται από τις ευρωπαϊκές μεταφορές. Συγκεκριμένα, τα τρία πρώτα βαγόνια μετέφεραν ελάσματα και τα υπόλοιπα που είχαν κοντέινερ, μετέφεραν αναψυκτικά και είδη σνακ. Αυτό είναι το επίσημο φορτίο, το οποίο είναι δηλωμένο και υπάρχει καταγεγραμμένο στα φορτία και στις καταστάσεις του τρένου που αναχώρησε από τη Θεσσαλονίκη» είπε. Όπως πρόσθεσε «τα καταγραφικά στους σταθμούς λειτουργούν. Ο εισαγγελέας και ο ανακριτής, υπάρχει το έγγραφο της ανακριτικής αρχής, μας τα ζήτησε ενάμιση μήνα μετά. Βάσει της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η εταιρεία που κρατάει τις καταγραφές είναι υποχρεωμένη στις 15 μέρες να τις σβήνει. Αυτή είναι η αλήθεια και μπορείτε να τη διαπιστώσετε όποτε θέλετε. Μάλιστα, μας ζήτησε ο ανακριτής και δώσαμε στην ΕΥΠ τις κασέτες και τους σκληρούς δίσκους οι οποίοι είχαν σβηστεί, μήπως μπορέσουν με ειδική επεξεργασία να αναπαράγουν το υλικό. Αυτό είναι το γεγονός. Από εκεί και πέρα, δεν έχω κάτι άλλο να πω».   

«Εάν οποιοσδήποτε έχει και μπορεί να παραθέσει στοιχεία που αποδεικνύουν κάτι διαφορετικό, προφανώς, θα είναι πολύτιμο υλικό για τον κ. ανακριτή και τον κ. εισαγγελέα» είπε ο κ. Τερεζάκης.

Τα κόμματα

   Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μανώλης Μαμουλάκης, είπε πως για το κόμμα του αποτελεί βασική αρχή, ότι οποιοδήποτε έργο σταθερής τροχιάς είναι προς την θετική κατεύθυνση. Και η εξυπηρέτηση της Δυτικής Αττικής είναι πολύ σημαντικό, καθώς θα προσφέρει οικονομικές μετακινήσεις στους κατοίκους της. Έχουμε παρακινήσει την κυβέρνηση, είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, να έχει μια γενναιότητα στην κατασκευή και ανάπτυξη υποδομών με μέσα σταθερής τροχιάς – κάτι που διέπει και τις ευρωπαϊκές νόρμες. Αναρωτήθηκε εάν το έργο θα μπορέσει να ολοκληρωθεί μέσα στα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Παρατήρησε πως η σύμβαση που θα υπογραφεί μέσα στο μήνα, θα έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 28 μήνες, όμως το Ταμείο Ανάκαμψης λήγει σε 24 μήνες από σήμερα. Και ρώτησε ποια πρόβλεψη υπάρχει για να μην υπάρξουν ζητήματα απένταξης του έργου. Ζήτησε να πληροφορηθεί εάν έχει προβλεφθεί επέκταση του νέου δικτύου, καθώς και ποια είναι η πρόβλεψη που υπάρχει για την διαχείριση στερών και υγρών αποβλήτων.

   Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Απόστολος Πάνας, δήλωσε θετικός με το συγκεκριμένο έργο για την Δυτική Αττική. Έθεσε όμως το θέμα του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί σχέση με τον ορίζοντα χρηματοδότησης έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και την ένσταση που έχει εκφράσει ο δήμος Ελευσίνας για την διέλευση αγωγών κάτω από τις σιδηροδρομικές γραμμές, καθώς αυτές διέρχονται μέσα από τον αστικό ιστό.

   Ο βουλευτής του ΚΚΕ, Χρήστος Τσοκάκης, εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή του με το έργο, καθώς όπως υποστήριξε «γίνεται για να εξυπηρετήσει τα μονοπώλια και της πολυεθνικές». Χαρακτήρισε απαράδεκτη και επικίνδυνη την πρόβλεψη, να διέρχονται κάτω από τις σιδηροδρομικές γραμμές αγωγοί χημικών και καυσίμων για να διευκολυνθούν τα διυλιστήρια. Αυτό είπε, δεν θα το επιτρέψουμε εμείς ως ΚΚΕ, ούτε ο λαός της Δυτικής Αττικής και του Θριασίου.

   Η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, ζήτησε να λάβει γνώση του συνολικού σχεδιασμού για την ανάδειξη του σιδηροδρόμου σε ανταγωνιστικό και κύριο μέσο μετακίνησης και διατύπωσε το ερώτημα, εάν στην παρούσα σύμβαση έχουν ληφθεί μέτρα φύλαξης του σιδηροδρομικού υλικού, καθώς και κατά πόσο έχει μελετηθεί η διασύνδεση των νέων σταθμών αλλά και των υφιστάμενων με τα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς.

   Ο βουλευτής των “Σπαρτιατών”, Διονύσης Βαλτογιάννης, ζήτησε να πληροφορηθεί ποια είναι η εκτίμηση της επιβατικής κίνησης που θα έχει αυτή η νέα γραμμή, καθώς και εάν θα χρηματοδοτηθούν αγωγοί μεταφοράς καυσίμων και προς τα δύο διυλιστήρια της περιοχής.

   Ο βουλευτής της “Νίκης”, Κωνσταντίνος Βρεττός, εστίασε στην ανάγκη χρηστής οικονομικής διαχείρισης του δημοσίου χρήματος και όχι προς όφελος των οικονομικών συμφερόντων. Υποστήριξε πως η μικρή έκπτωση του έργου δεν τιμά κανέναν. Ο βουλευτής είπε ότι παρατηρεί να γίνεται μια έντεχνη μοιρασιά σιδηροδρομικών έργων σε κατασκευαστικές εταιρείες. Αναρωτήθηκε πώς δικαιολογείται, σε όμοια σχεδόν σιδηροδρομικά έργα οι εταιρείες να δίνουν διαφορετικές εκπτώσεις και το υπουργείο να τις δέχεται.

   Η βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας, Γεωργία Κεφαλά, είπε ότι είναι καλό να γίνονται μεγάλα έργα όπως αυτό, αλλά θα πρέπει να μην έχουν σκοτεινά σημεία. Επικεντρώθηκε στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κατασκευής του έργου και στις επιπτώσεις που θα έχει στην καθημερινότητα των πολιτών των περιοχών. Ζήτησε να πληροφορηθεί εάν προβλέπονται χώροι στάθμευσης πέριξ των νέων σταθμών. Εάν κριτήριο ανάθεσης στην κατασκευάστρια εταιρεία ήταν η έκπτωση ή εάν υπήρξαν και εγγυήσεις για την διασφάλιση της ποιότητας και όροι καλής εκτέλεσης και λειτουργίας.