Περίπου 117 κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν το Σάββατο, στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα (COP28), να τριπλασιάσουν την παγκόσμια ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η δέσμευση ήταν μεταξύ μιας σειράς ανακοινώσεων που έκανε η COP28 και είχαν στόχο την απανθρακοποίηση του ενεργειακού τομέα – πηγή περίπου των τριών τέταρτων των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου – και η οποία περιελάμβανε επέκταση της πυρηνικής ενέργειας, μείωση των εκπομπών μεθανίου και περιορισμό της ιδιωτικής χρηματοδότησης για την ενέργεια από άνθρακα.
«Αυτό μπορεί και θα βοηθήσει τον κόσμο να απομακρυνθεί από τον αμείωτο άνθρακα», δήλωσε ο Σουλτάν αλ-Τζαμπέρ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και πρόεδρος της συνόδου κορυφής COP28.
Με επικεφαλής την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η δέσμευση ανέφερε επίσης ότι ο τριπλασιασμός της ανανεώσιμης ενέργειας θα βοηθήσει στην απομάκρυνση των ορυκτών καυσίμων που εκπέμπουν CO2 από το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα έως το 2050 το αργότερο.
Υποστηρικτές ήταν η Βραζιλία, η Νιγηρία, η Αυστραλία, η Ιαπωνία, ο Καναδάς, η Χιλή και τα Μπαρμπέιντος.
Ενώ η Κίνα και η Ινδία έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα υποστηρίξουν τον τριπλασιασμό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, καμία δεν υποστήριξε σήμερα τη συνολική δέσμευση- η οποία συνδυάζει την αύξηση της καθαρής ενέργειας με τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων.
Οι υποστηρικτές, συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ και των ΗΑΕ, θέλουν η υπόσχεση για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να περιλαμβάνεται στην τελική απόφαση της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, ώστε να γίνει παγκόσμιος στόχος. Αυτό θα απαιτούσε συναίνεση μεταξύ των σχεδόν 200 χωρών που είναι παρούσες.
Περίπου 20 χώρες ζητούν να τριπλασιαστεί η δυναμικότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στον πλανήτη έως το 2050
Στο μεταξύ, περίπου 20 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ζήτησαν με κοινή διακήρυξη στην COP28, να τριπλασιαστεί η δυναμικότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στον πλανήτη έως το 2050, συγκριτικά με το 2020, για να μειωθεί η εξάρτηση από τον άνθρακα και το αέριο, το μεγάλο διακύβευμα αυτής της COP.
Η ανακοίνωση έγινε από τον Τζον Κέρι, τον Αμερικανό απεσταλμένο για το Κλίμα, στο Ντουμπάι, μαζί με αρκετούς άλλους ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρόο.
Ωστόσο η Κίνα και η Ρωσία, σημαντικοί κατασκευαστές πυρηνικών σταθμών σήμερα στον κόσμο, δεν περιλαμβάνονται στις υπογράφουσες χώρες.
Σε αυτές περιλαμβάνονται ωστόσο η Βουλγαρία, ο Καναδάς, η Φινλανδία, η Γκάνα, η Ουγγαρία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Μολδαβία, η Μογγολία, το Μαρόκο, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Σουηδία, η Ουκρανία, η Τσεχία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η διακήρυξη αναγνωρίζει τον ρόλο-κλειδί της πυρηνικής ενέργειας για να επιτευχθεί ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050 και να παραμείνει εφικτός ο στόχος (της περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας) στον 1,5 βαθμό Κελσίου», σύμφωνα με το κείμενο.
«Γνωρίζουμε από την επιστήμη, την πραγματικότητα των γεγονότων και τα στοιχεία ότι δεν μπορούμε να πετύχουμε την ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050 χωρίς πυρηνική ενέργεια», δήλωσε ο Τζον Κέρι, στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP28) στο Ντουμπάι.
Α. Γκουτέρες: Ο μόνος τρόπος να σωθεί ο πλανήτης είναι να σταματήσει η χρήση ορυκτών καυσίμων
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε απευθυνόμενος στους παγκόσμιους ηγέτες την Παρασκευή ότι πρέπει να σταματήσει εντελώς η χρήση ορυκτών καυσίμων καθώς η μείωση ή η σταδιακή εξάλειψή τους δεν αρκεί για να σταματήσει η κλιματική αλλαγή.
«Δεν μπορούμε να σώσουμε έναν πλανήτη που καίγεται με μια μάνικα από ορυκτά καύσιμα», τόνισε ο Γκουτέρες κατά την ομιλία του στην COP28 που διεξάγεται στο Ντουμπάι.
«Το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου θα είναι εφικτό μόνο αν τελικά σταματήσουμε να καίμε όλα τα ορυκτά καύσιμα. Όχι να τα μειώσουμε. Όχι να τα εξαλείψουμε σταδιακά», υπογράμμισε.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ κάλεσε εξάλλου τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να επενδύσουν στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και ζήτησε από τις κυβερνήσεις να βοηθήσουν να γίνει αυτή η αλλαγή.
«Καλώ τις κυβερνήσεις να βοηθήσουν τη βιομηχανία να λάβει τις σωστές αποφάσεις: μέσω ρυθμιστικών νομοθεσιών, θέτοντας μια δίκαιη τιμή στον άνθρακα, τερματίζοντας τις επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα και επιβάλλοντας φορολογία στα έκτακτα έσοδα», σημείωσε ο Γκουτέρες.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ο σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζάγεντ, ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός ταμείου ύψους 30 δισεκ. δολαρίων για το κλίμα προκειμένου να χρηματοδοτηθούν παγκόσμιες λύσεις.
Το ταμείο αυτό είναι σχεδιασμένο για να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό για το κλίμα και έχει στόχο να προσελκύσει επενδύσεις ύψους 250 δισεκ. δολαρίων ως το 2030.
Δέσμευση των ΗΠΑ για συνεισφορά 3 δισεκ. δολαρίων στο Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα
Οι ΗΠΑ δεσμεύθηκαν να συνεισφέρουν 3 δισεκ. δολάρια στο Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα (GCF), σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της αντιπροέδρου των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις το Σάββατο στο πλαίσιο της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP28) στο Ντουμπάι.
Το ταμείο, που δημιουργήθηκε το 2010, είναι το μεγαλύτερο διεθνές ταμείο που αφορά τη δράση για την κλιματική αλλαγή και έχει συγκεντρώσει δεσμεύσεις για κεφάλαια ύψους άνω των 20 δισεκ. δολαρίων. Η τελευταία αυτή δέσμευση της Ουάσινγκτον, την οποία είχαν νωρίτερα αναφέρει πηγές στο Reuters, θα είναι επιπρόσθετη των 2 δισεκ. δολαρίων που έχουν δοθεί από τις ΗΠΑ στο ταμείο.
Η δέσμευση της Ουάσινγκτον έγινε επίσημα γνωστή από τη Χάρις, σε αποσπάσματα που δόθηκαν εκ των προτέρων στη δημοσιότητα από την ομιλία της στη COP28.
«Σήμερα, με υπερηφάνεια σας ανακοινώνω ότι θα προχωρήσουμε σε νέα δέσμευση 3 δισεκ. δολαρίων για το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα, που βοηθά τις αναπτυσσόμενες χώρες να έχουν πρόσβαση στα κεφάλαια που χρειάζονται για να επενδύσουν σε ανθεκτική, καθαρή ενέργεια και βασιζόμενες στη φύση λύσεις», αναφέρεται στα αποσπάσματα της ομιλίας της Χάρις, σημειώνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οι συντονιστές του Ταμείου δήλωσαν τον Οκτώβριο ότι στον τωρινό, δεύτερο κύκλο συνεισφορών έχουν συγκεντρωθεί δεσμεύσεις ύψους 9,3 δισεκ. δολαρίων περίπου για τη χρηματοδότηση έργων σε χώρες που είναι ευάλωτες απέναντι στην κλιματική αλλαγή από το 2024 έως το 2027.
Ακόμα με τα ποσά αυτά, οι μέχρι τώρα δεσμεύσεις αντιπροσωπεύουν ένα ελάχιστο μέρος των περίπου 250 δισεκ. δολαρίων που θα χρειάζονται οι αναπτυσσόμενες χώρες κάθε χρόνο έως το 2030 για να προσαρμοστούν στην αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η αντιπρόεδρος θα πει στους συμμετέχοντες στην COP28 ότι ο κόσμος χρειάζεται να «διασφαλίσει πως όλοι βρίσκονται στο τραπέζι». Η Χάρις, που εκπροσωπεί τις ΗΠΑ στην COP28 αντί του προέδρου Τζο Μπάιντεν, είναι μέλος της αμερικανικής αντιπροσωπείας που περιλαμβάνει επίσης τον ειδικό απεσταλμένο για το Κλίμα Τζον Κέρι και δεκάδες ακόμα αξιωματούχους.
«Είναι σημαντικό για τον πρόεδρο και την αντιπρόεδρο να διασφαλίσουν ότι ένας ηγέτης από τις ΗΠΑ πήγε στην COP», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι η Χάρις θέλει να «διασφαλίσει ότι παρουσιάζουμε στον κόσμο την πρόοδο που έχουμε σημειώσει στις ΗΠΑ».
Αριθμός ρεκόρ πάνω από 80.000 συμμετεχόντων
Η COP28 είναι επισήμως η μεγαλύτερη COP που διοργανώθηκε ποτέ με 80.000 εγγεγραμμένους συμμετέχοντες σύμφωνα με προσωρινό κατάλογο, ο οποίος αποκαλύπτει για πρώτη φορά και με ακρίβεια τις ιδιότητές τους, σε μια προσπάθεια του ΟΗΕ να αντιμετωπίσει τις επικρίσεις σχετικά με τον κίνδυνο ύπαρξης σύγκρουσης συμφερόντων, τονίζει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Συνυπολογίζοντας το τεχνικό προσωπικό και το προσωπικό ασφαλείας, 104.000 άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση στην “μπλε ζώνη” που είναι αφιερωμένη στις διαπραγματεύσεις και στα περίπτερα των κρατών ή των οργανώσεων, δηλαδή οι διπλάσιοι από αυτούς στην COP27, η οποία κατείχε μέχρι σήμερα το ρεκόρ με 49.000 διαπιστευμένους. Οι αριθμοί των διαπιστεύσεων δεν ανταποκρίνονται απαραιτήτως σε αυτούς που παρευρίσκονται όντως στο Ντουμπάι.
Σχεδόν 23.500 άνθρωποι μετέχουν στις εθνικές αντιπροσωπείες, με αυτήν της Βραζιλίας, η οποία συνηθίζει να στέλνει στις COP αντιπροσωπείες μεγέθους ρεκόρ, να απαρτίζεται από 1.336 μέλη, αυτήν των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που διοργανώνουν την φετινή διάσκεψη από 620, αυτήν της Γαλλίας να μετρά 265 μέλη ή ακόμη των ΗΠΑ 158.
Σε αυτούς προστίθενται οι 27.208 που φέρνουν μαζί τους οι εθνικές αντιπροσωπείες: επικεφαλής επιχειρήσεων, ειδικοί, εκπρόσωποι επαγγελματικών οργανώσεων, πανεπιστημιακοί, αλλά και το τεχνικό τους προσωπικό. Αυτοί ωστόσο δεν έχουν πρόσβαση στις διαπραγματεύσεις στον ίδιο βαθμό με τους επίσημους αντιπροσώπους.
Μεταξύ των μελών της αντιπροσωπείας της Γαλλίας ξεχωρίζουν ο διευθύνων σύμβουλος της TotalEnergies Πατρίκ Πουγιανέ, αλλά και οι επικεφαλής της Danone Αντουάν ντε Σεντ Αφρίκ, της Veolia Εστέλ Μπρασιανόφ, της Engie Κάθριν ΜακΓκρέγκορ, της Sanofi Πολ Χάντσον, της CMA-CGM Ροντόλφ Σααντέ ή της EDF Λικ Ρεμόν.
Ο μεγαλύτερος γιος του Γάλλου δισεκατομμυριούχου και επικεφαλής της LVMH Μπερνάρ Αρνό, ο Αντουάν, βρίσκεται από την πλευρά του στον κατάλογο με τους σχεδόν 4.900 προσκεκλημένους της διοργανώτριας χώρας, μαζί με τον Μπιλ Γκέιτς και πολλούς άλλους άνδρες και γυναίκες επιχειρηματίες.
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, το φάσμα των οποίων εκτείνεται από τις περιβαλλοντικές ακτιβιστικές ως τις επαγγελματικές που κάνουν λόμπινγκ, μεταξύ των οποίων κάποιες και για τα ορυκτά καύσιμα, εξασφάλισαν πάνω από 14.000 διαπιστεύσεις, ενώ και δημοσιογράφοι θα συμμετάσχουν μαζικά (σχεδόν 4.000 διαπιστεύσεις).
Οι εκπρόσωποι του ΟΗΕ, των υπηρεσιών του και διεθνών υπηρεσιών (όπως και αυτοί που φέρνουν μαζί τους) εκπροσωπούν πάνω από 4.700 διαπιστεύσεις.
Η απουσία σαφών κανόνων για τις συγκρούσεις συμφερόντων των συμμετεχόντων στις COP αποτελεί συχνά αντικείμενο επικρίσεων. Μέχρι φέτος, ο ΟΗΕ δεν καθιστούσε υποχρεωτική την παροχή πληροφοριών από τους συμμετέχοντες σχετικά με τον “σύνδεσμό” τους, κυρίως τον εργοδότη τους και την ακριβή σχέση τους, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής σχέσης, με τον φορέα μέσω του οποίου ζητήθηκε η διαπίστευσή τους, καθιστώντας δύσκολο τον εντοπισμό αυτών που ανήκουν σε λόμπι.
Ξεχωριστά, οι διοργανωτές δηλώνουν ότι 400.000 άνθρωποι έχουν εγγραφεί για να λάβουν “ημερήσιο πάσο” ώστε να έχουν πρόσβαση στην “πράσινη ζώνη”, ένα είδος τεράστιας έκθεσης αφιερωμένης στην καινοτομία και στις επιχειρήσεις στον χώρο της Παγκόσμιας Έκθεσης 2020.
