Ένα ακόμη σημαντικό τρόπο ενεργειακής εξοικονόμησης με ό,τι θετικό συνεπάγεται αυτό τόσο για την κλιματική αλλαγή όσο και πιο άμεσα για τον οικονομικό τους προϋπολογισμό έχουν προς αξιοποίηση τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις κάθε μεγέθους. Συμπέρασμα το οποίο προκύπτει και από τις εργασίες της γενικής συνέλευση του ESSO, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συστημάτων Σκίασης που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα με αφορμή την ένταξη στους κόλπους του, του νεοσύστατου Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Σκίασης, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Πώς όμως ορίζονται τα συστήματα σκίασης; Ποιες οι προοπτικές ανάπτυξης στην Ελλάδα; Μπορούν να έχουν εφαρμογή μόνο σε νεόδμητα κτήρια και κατοικίες;
Σύμφωνα με ενημερωτικό υλικό που δόθηκε στη δημοσιότητα, τα συστήματα σκίασης προστατεύουν τις προσόψεις κτηρίων από την ηλιακή ακτινοβολία και τις επιπτώσεις της. Διακρίνονται σε συστήματα εσωτερικής και εξωτερικής σκίασης: Τα εξωτερικά συστήματα σκίασης όπως τέντες, πέργκολες και εξωτερικές περσίδες και ρολά. Τα εσωτερικά συστήματα σκίασης όπως στόρια και ρολοκουρτίνες. Επίσης, μπορούν να είναι στατικά, χειροκίνητα ή με αυτόματη λειτουργία και αισθητήρες (έξυπνα συστήματα). Τα έξυπνα συστήματα, επίσης, έχουν δυνατότητα αυτοπροστασίας όπως π.χ. από τον αέρα, λόγω των αισθητήρων τους. Εφαρμόζονται πολύ εύκολα σε νέα και σε υφιστάμενα κτήρια με εξαίρεση παραδοσιακούς οικισμούς, ιστορικά κτήρια, μνημεία και νεοκλασικά κτήρια.
Οι προοπτικές των συστημάτων σκίασης στην Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου, είναι ιδιαίτερα θετικές λόγω της κλιματικής κρίσης και της αυξανόμενης θέρμανσης που κάνουν επιτακτική την ανάγκη προστασίας των κατοικιών και των επαγγελματικών κτηρίων. Τα συστήματα σκίασης καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό και την ανάπτυξη του τουρισμού: η σκίαση διαμορφώνεται ως απαραίτητη προϋπόθεση στην ανάγκη σκίασης των εξωτερικών χώρων σε ξενοδοχεία και χώρους αναψυχής και εστίασης.
Ενσωμάτωση της ηλιακής σκίασης για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη
Καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη επιταχύνεται, αξιόπιστες έρευνες και μελέτες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η σκίαση διαμορφώνεται ως μια από τις ασφαλέστερες, αποδοτικότερες και πλέον αξιόπιστες λύσεις για την διαχείριση της απορρόφησης θερμότητας για τα κτήρια κάθε τυπολογίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στην γενική συνέλευση (Guidehouse study) οι ημέρες που απαιτείται χρήση air-condition ετησίως στην Ευρώπη έως το 2050 θα έχουν αυξηθεί κατά 30%, ενώ την ίδια στιγμή κατά 60% μπορεί να μειωθεί η ανάγκη κατανάλωσης ενέργειας για ψύξη με την παράλληλη χρήση αυτοματοποιημένου συστήματος σκίασης. Επίσης 58% μπορεί να είναι μειωμένες οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (έως και 100 μεγατόνους λιγότερες έως το 2050) εάν μαζί με τον κλιματισμό χρησιμοποιείται και σύστημα σκίασης. Η εξοικονόμηση δαπανών ενέργειας μεταξύ 2020 και 2050 λόγω της ενεργής χρήσης συστημάτων σκίασης στην Ευρώπη μπορεί να φτάσει 28%.
Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις τα βασικά οφέλη από την σκίαση είναι η εξοικονόμηση χρημάτων για ενέργεια βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, η προστασία των ιδίων και του κτηρίου μας από τις βλαβερές ακτίνες UV. Επίσης η επιτάχυνση της θερμικής άνεσης, με τη διατήρηση της θερμοκρασίας σε καλύτερα επίπεδα και φυσικά η συμβολή στη μείωση των επιβλαβών αερίων του θερμοκηπίου.
Μέχρι και 60% εξοικονόμηση αναγκών ψύξης το καλοκαίρι-Κόστος επένδυσης
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Σκίασης, Γιώργος Παπαμιχαήλ, η Ελλάδα ως μεσογειακή χώρα, βρίσκεται μεταξύ των χωρών της πρώτης γραμμής στην αντιμετώπιση των προκλήσεων από την κλιματική κρίση. Ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, οι ανάγκες ψύξης των επαγγελματικών κτηρίων και των κατοικιών θα αυξάνονται συνεχώς σε μεγάλες αστικές περιοχές, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, ώστε να είναι υποφερτές οι συνθήκες διαβίωσης των ενοίκων τους. Τα έξυπνα συστήματα σκίασης, μέσω της νέας τεχνολογίας Smart Home, μεριμνούν για τη σωστή κάθε φορά προσαρμογή τους στην ιδεατή θέση, ώστε να προφυλάσσουν στο μέγιστο βαθμό τις προσόψεις των κτηρίων από την ηλιακή ακτινοβολία. Με αυτό τον τρόπο η συνεισφορά τους είναι εξαιρετικά θετική: μέσω του φυσικού δροσισμού, μειώνεται η ανάγκη κλιματισμού και κατ’ επέκταση επιτυγχάνεται η ενεργειακή εξοικονόμηση, με ότι θετικό συνεπάγεται αυτό για τον απλό κάτοικο. Αποστολή του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Σκίασης είναι τα οφέλη αυτά να ποσοτικοποιηθούν και να γίνουν το συντομότερο δυνατό κατανοητά από τους ειδικούς που εμπλέκονται στην προδιαγραφή και ενσωμάτωση τεχνικών εφαρμογών (όπως αρχιτέκτονες, ενεργειακοί μηχανικοί) στα σύγχρονα κτήρια. Με χαμηλό κόστος θα προκύψει μεγάλο ενεργειακό όφελος, αναφέρει ο πρόεδρος του Συνδέσμου. Το κόστος κυμαίνεται ανάλογα με τον χώρο επιφάνειας που ο ενδιαφερόμενος επιθυμεί να καλύψει. Για παράδειγμα, προκειμένου να καλυφθεί ένα απλό παράθυρο με ένα ηλεκτροκίνητο σύστημα σκίασης πχ. από ένα στόρι η ρολό που εξασφαλίζει αυξημένη προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία, το κόστος μπορεί να ξεκινά από τα 350-400 ευρύ, σύμφωνα με εκτιμήσεις. Το κόστος αυξάνεται αναλόγως με το μέγεθος των επιφανειών που επιθυμούμε να καλύψουμε . Ο χρόνος απόσβεσης της επένδυσης εξαρτάται από τον βαθμό εξοικονόμησης ενέργειας που επιτυγχάνεται σε κάθε κτίριο. Ο ορθός συνδυασμός μόνωσης & εφαρμογής συστημάτων σκίασης σε ένα κτίριο, μπορεί να οδηγήσει σε ένα ποσοστό έως και 60% εξοικονόμησης ενέργειας για τις ανάγκες ψύξης του στη διάρκεια του καλοκαιριού, Βεβαίως αυτό εξαρτάται και από την γεωγραφική θέση και τον προσανατολισμό του κτιρίου. Επίσης τα «έξυπνα» συστήματα σκίασης συνεισφέρουν στην μέγιστη εξοικονόμηση καθώς ανά πάσα στιγμή προσαρμόζουν την θέση τους ώστε το κτήριο να προστατεύεται καλύτερα από την ηλιακή ακτινοβολία
Τα συμπεράσματα από τη Γενική Συνέλευση
Συνοψίζονται στις βασικές κατευθύνσεις και δράσεις του οργανισμού με ορίζοντα τριετίας, με έμφαση στο πλάνο ενεργειών για το 2024:
-H πραγματοποίηση της Παγκόσμιας Ημέρας Σκίασης στις 21 Μαρτίου 2024 με την υποστήριξη όλων των Εθνικών Συνδέσμων Σκίασης των Ευρωπαϊκών χωρών. Στόχος η ευρύτερη διάδοση του κεντρικού μηνύματος του οργανισμού για εξοικονόμηση ενέργειας & θερμική άνεση μέσω της «έξυπνης» διαχείρισης συστημάτων σκίασης στις προσόψεις κτηρίων
– Η ενίσχυση της χρηματοδότησης για την υλοποίηση επιστημονικών ερευνών και μελετών ώστε με έγκυρα και αξιόπιστα αποτελέσματα να αποδεικνύεται η σημαντική συμβολή των συστημάτων σκίασης στην ενεργειακή απόδοση των κτηρίων.-
-Η ενίσχυση της επένδυσης στην επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση του ESSO με κύριο στόχο τον κατασκευαστικό κλάδο (τους επαγγελματίες του κλάδου σκίασης και τους μηχανικούς)
-Η συστηματική και συντονισμένη δράση άσκησης επιρροής από τον ESSO και τους Εθνικούς Οργανισμούς Σκίασης προκειμένου να επιτευχθεί η τεχνική ενσωμάτωση των Συστημάτων Σκίασης στην Ευρωπαϊκή Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΕPBD). Στόχος ο πρωταγωνιστικός ρόλος στην συνολική Ενεργειακή εξοικονόμηση και στην μείωση των αντίστοιχων εκπομπών Διοξειδίου του ‘Ανθρακα (CO2) στο περιβάλλον.
