Της Τέτης Ηγουμενίδη
Παραχωρήσεις και ΣΔΙΤ βρίσκονται με προτεραιότητα στο στόχαστρο των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων καθώς εγγυώνται σταθερά έσοδα από μερίσματα, διόδια και πληρωμές διαθεσιμότητας, την ώρα που η κατασκευή χαρακτηρίζεται από κυκλικότητα.
Όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι στοχεύουν σε αυτού του είδους τις συμβάσεις, όπως επισημαίνουν με κάθε ευκαιρία οι διοικήσεις τους, και το διάστημα αυτό ξεχωρίζουν τρεις παραχωρήσεις και δύο ΣΔΙΤ, που αφορούν πέντε αυτοκινητόδρομους, συνολικού προϋπολογισμού που ξεπερνά τα 5 δις. ευρώ με τις σχετικές διαδικασίες να είναι σε πλήρη εξέλιξη.
Ο λόγος είναι για την εκ νέου παραχώρηση της Αττικής Οδού, το έργο παραχώρησης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού με πρότυπη πρόταση που παραπέμπει σε σύμβαση παραχώρησης και για τους δύο οδικούς άξονες Θεσσαλονίκη – Έδεσσα και Δράμα – Αμφίπολη, έργα που θα εκτελεστούν με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ.
Στη διεκδίκηση των συμβάσεων αυτών δεν λείπει κανείς από τους πέντε, ΓΕΚ Τέρνα, Ελλάκτωρ, Άβαξ, Μυτιληναίος και Intrakat, με την εκτίμηση να είναι ότι η ανάληψη έργων, όπως είναι η παραχώρηση του ΒΟΑΚ, ύψους 1,7 δις. ευρώ, θα καθορίσει μεταξύ άλλων τη νέα ισορροπία μεταξύ των ομίλων.
Για την παραχώρηση του ΒΟΑΚ, δηλαδή την κατασκευή και λειτουργία του τμήματος του αυτοκινητόδρομου στην Κρήτη, Ηράκλειο – Χανιά έχουν καταθέσει προσφορές (8 Μαΐου 2023) η ΓΕΚ Τέρνα και οι κοινοπραξίες Άκτωρ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος και Άβαξ – Egis – Meridiam. Τόσο το μέγεθος του έργου όσο και το είδος της σύμβασης (μάλλον η τελευταία μεγάλη παραχώρηση στο ορατό μέλλον) μετατρέπουν τη διαδικασία σε ενδιαφέρουσα μάχη η οποία θα εξελιχθεί τους επόμενους μήνες. Εκτός απρόοπτου στο μεταξύ οι διαδικασίες θα πρέπει να «τρέξουν» καθώς το έργο έχει εξασφαλίσει ένα μικρό τμήμα της χρηματοδότησής του από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Για τον ΒΟΑΚ στο μεταξύ έχουν ολοκληρωθεί ήδη δύο διαδικασίες για ισάριθμα τμήματά του καθώς το σύνθετο αυτό έργο έχει χωριστεί σε τρία τμήματα. Η κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα – Άκτωρ Παραχωρήσεις και Intrakat έχουν αναλάβει το ΣΔΙΤ (Χερσόνησος – Νεάπολη, προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ) και η Άκτωρ (η οποία εξαγοράζεται από την Intrakat) έχει υπογράψει σύμβαση για το τμήμα του οδικού άξονα (Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, προϋπολογισμού 180 εκατ. ευρώ) που κατασκευάζεται ως δημόσιο έργο.
Η χρηματοδότηση για τον ΒΟΑΚ από το Ταμείο Ανάκαμψης ανέρχεται συνολικά σε 427 εκατ. ευρώ (η παραχώρηση με 200 εκατ. το δημόσιο έργο με το σύνολο της δαπάνης χωρίς τον ΦΠΑ και το ΣΔΙΤ με 90 εκατ.).
Την ίδια στιγμή η Αττική Οδός κατασκευάστηκε και λειτουργεί δύο δεκαετίες και πλέον από τις Άκτωρ Παραχωρήσεις (Ελλάκτωρ) και Άβαξ, δύο ομίλους που συμμετέχουν και στη διαδικασία για τη νέα παραχώρηση (σε κοινοπραξία με την γαλλική Meridiam) που αναμένεται να αποφέρει στο δημόσιο περί τα 2 δις. ευρώ.
Βάσει των προχθεσινών ανακοινώσεων του ΤΑΙΠΕΔ ο ανταγωνισμός για τη νέα παραχώρηση του αστικού αυτοκινητόδρομου είναι μεγάλος (6 οικονομικοί φορείς στους οποίους συμμετέχουν όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας και μεγάλες ξένες εταιρείες διαχείρισης υποδομών) και μένει να δούμε σε μερικούς μήνες ποιος από τους συμμετέχοντες έχει βάλει (και θα βάλει περισσότερο στο δεύτερο γύρο) βαθύτερα το χέρι στην τσέπη του.
Με μεγάλο ενδιαφέρον όμως αναμένεται και η απόφαση της ειδικής επιτροπής του υπουργείου Υποδομών που θα αποφασίσει επί της πρότυπης πρότασης που κατέθεσε στις 17 Μαΐου 2023 κοινοπραξία αποτελούμενη από τις ΓΕΚ Τέρνα (36%), Άκτωρ Παραχωρήσεις (32%) και Άβαξ (32%) για την κατασκευή των επεκτάσεων της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και Λεωφόρο Βουλιαγμένης με εκτιμώμενο προϋπολογισμό που θα ξεπεράσει το 1 δις. ευρώ.
Μικρότερου προϋπολογισμού αλλά ΣΔΙΤ που σημαίνει ετήσια έσοδα για τους κατασκευαστικούς ομίλους είναι τα έργα κατασκευής των αυτοκινητοδρόμων Θεσσαλονίκη – Έδεσσα (προϋπολογισμού 444,9 εκατ.) και Δράμα – Αμφίπολη (προϋπολογισμού 248,5 εκατ.). Για τα δύο αυτά έργα ενδιαφέρον εκδήλωσαν οι πέντε μεγάλοι όμιλοι, ΓΕΚ Τέρνα, Άκτωρ Παραχωρήσεις, Άβαξ, Μέτκα (Μυτιληναίος) και Intrakat, με τη διαγωνιστική διαδικασία να έχει περάσει στη δεύτερη φάση της.
