Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα δέσμη μέτρων για την αξιοποίηση και την ενίσχυση των θεμελίων του ενωσιακού πλαισίου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση.
Όπως υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή της, η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη και βιώσιμη οικονομία έως το 2050 προσφέρει νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες σε ολόκληρη την ΕΕ. Πολλές εταιρείες και επενδυτές έχουν ήδη ξεκινήσει την πορεία τους προς τη βιωσιμότητα, όπως μαρτυρεί το αυξανόμενο μέγεθος των βιώσιμων επενδύσεων. Ωστόσο, οι εταιρείες και οι επενδυτές αντιμετωπίζουν επίσης προκλήσεις κατά τη μετάβαση αυτή, ιδίως όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις νέες απαιτήσεις γνωστοποίησης και αναφοράς.
Ως εκ τούτου, στόχος της νέας δέσμης μέτρων είναι να διασφαλιστεί ότι το πλαίσιο της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση εξακολουθεί να στηρίζει τις επιχειρήσεις και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ενθαρρύνοντας παράλληλα την ιδιωτική χρηματοδότηση έργων και τεχνολογιών μετάβασης. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προσθέτει πρόσθετες δραστηριότητες στην ταξινομία της ΕΕ και προτείνει νέους κανόνες για τους παρόχους περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) αξιολογήσεων, οι οποίοι θα αυξήσουν τη διαφάνεια στην αγορά βιώσιμων επενδύσεων. Η δέσμη μέτρων έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι το πλαίσιο για τη βιώσιμη χρηματοδότηση λειτουργεί για τις εταιρείες που επιθυμούν να επενδύσουν στη μετάβασή τους στη βιωσιμότητα. Έχει επίσης ως στόχο να καταστήσει ευκολότερη τη χρήση του πλαισίου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, συνεχίζοντας με τον τρόπο αυτό να συμβάλλει αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Η δέσμη μέτρων λεπτομερώς:
Κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σχετικά με την ταξινομία της ΕΕ
Η ταξινομία της ΕΕ αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ και σημαντικό εργαλείο διαφάνειας της αγοράς που βοηθά τις άμεσες επενδύσεις στις οικονομικές δραστηριότητες που είναι περισσότερο αναγκαίες για την πράσινη μετάβαση.
Η Επιτροπή ενέκρινε χθες κατ’ αρχήν ένα νέο σύνολο κριτηρίων ταξινόμησης της ΕΕ για τις οικονομικές δραστηριότητες που συμβάλλουν σημαντικά σε έναν ή περισσότερους από τους μη κλιματικούς περιβαλλοντικούς στόχους, και συγκεκριμένα:
βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και των θαλάσσιων πόρων, μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης, προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
Για να συμπληρωθεί αυτό, η Επιτροπή ενέκρινε στοχευμένες τροποποιήσεις της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης της ταξινομίας της ΕΕ για το κλίμα, οι οποίες θα επεκταθούν σε οικονομικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, οι οποίες δεν έχουν συμπεριληφθεί μέχρι στιγμής — ιδίως στους τομείς της μεταποίησης και των μεταφορών. Η συμπερίληψη περισσότερων οικονομικών δραστηριοτήτων που καλύπτουν και τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους και, κατά συνέπεια, περισσότερους οικονομικούς τομείς και επιχειρήσεις, θα αυξήσει τη χρηστικότητα και τις δυνατότητες της ταξινομίας της ΕΕ όσον αφορά την κλιμάκωση των βιώσιμων επενδύσεων στην ΕΕ.
Τα κριτήρια βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις συστάσεις της πλατφόρμας για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, που δημοσιεύθηκαν τον Μάρτιο και τον Νοέμβριο του 2022. Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης τροποποιήσεις της κατ’ εξουσιοδότηση πράξης για τις δημοσιοποιήσεις της ταξινομίας της ΕΕ, προκειμένου να αποσαφηνιστούν οι υποχρεώσεις δημοσιοποίησης για τις πρόσθετες δραστηριότητες.
Πρόταση κανονισμού για τους παρόχους αξιολογήσεων ΠΚΔ (περιβάλλον, κοινωνία και διακυβέρνηση)
Οι αξιολογήσεις ΠΚΔ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αγορά βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ, καθώς παρέχουν πληροφορίες στους επενδυτές και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σχετικά για παράδειγμα, με τις επενδυτικές στρατηγικές και τη διαχείριση κινδύνων για παράγοντες ΠΚΔ.
Η αγορά αξιολογήσεων ΠΚΔ πάσχει επί του παρόντος από έλλειψη διαφάνειας και η Επιτροπή προτείνει κανονισμό για τη βελτίωση της αξιοπιστίας και της διαφάνειας των δραστηριοτήτων αξιολόγησης ΠΚΔ. Νέες οργανωτικές αρχές και σαφείς κανόνες για την πρόληψη συγκρούσεων συμφερόντων θα αυξήσουν την ακεραιότητα των δραστηριοτήτων των παρόχων αξιολόγησης ΠΚΔ.
Οι νέοι αυτοί κανόνες θα επιτρέψουν στους επενδυτές να λαμβάνουν καλύτερα τεκμηριωμένες αποφάσεις αναφορικά με βιώσιμες επενδύσεις. Επιπλέον, η πρόταση θα απαιτεί οι πάροχοι αξιολόγησης ΠΚΔ που παρέχουν υπηρεσίες σε επενδυτές και εταιρείες στην ΕΕ να λαμβάνουν άδεια λειτουργίας και να εποπτεύονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA). Με τον τρόπο αυτό, θα διασφαλίζεται επίσης η ποιότητα και η αξιοπιστία των υπηρεσιών και των ελέγχων τους με στόχο την προστασία των επενδυτών και τη διασφάλιση της ακεραιότητας της αγοράς.
Ενίσχυση της χρηστικότητας
Επιπλέον, η Επιτροπή παρουσιάζει επισκόπηση των πρόσφατων μέτρων και εργαλείων που προτάθηκαν για την αντιμετώπιση βασικών ζητημάτων εφαρμογής και ζητημάτων που τέθηκαν από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι τάσεις έγκαιρης υποβολής εκθέσεων δείχνουν ότι οι εταιρείες σε όλους τους βασικούς οικονομικούς τομείς χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο την ταξινομία της ΕΕ στο πλαίσιο των προσπαθειών τους για μετάβαση. Για παράδειγμα, η φετινή αρχική υποβολή εταιρικής ταξινομίας δείχνει ενθαρρυντικές τάσεις μεταξύ μεγάλων μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών, με πολλές από αυτές να αναφέρουν αυξανόμενες τιμές ευθυγράμμισης με την ταξινομία, ιδίως όσον αφορά τις κεφαλαιουχικές δαπάνες τους.
Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή ανέπτυξε πρόσφατα μια σειρά στοχευμένων μέτρων και πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της χρηστικότητας των κανόνων και την υποστήριξη των ενδιαφερόμενων μερών κατά την εφαρμογή τους. Η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης τον οδηγό χρήσης της ταξινομίας της ΕΕ, ένα έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με την ταξινομία για μη εμπειρογνώμονες. Η στήριξη των επιχειρήσεων και του χρηματοπιστωτικού τομέα στην εφαρμογή της ταξινομίας και του πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα για την Επιτροπή στο μέλλον.
Χρηματοδότηση μετάβασης
Η νέα δέσμη μέτρων καταδεικνύει επίσης τον τρόπο με τον οποίο το νομικό πλαίσιο της ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης της μετάβασης. Οι νέες συστάσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση της μετάβασης αποσκοπούν στην παροχή καθοδήγησης, καθώς και πρακτικών παραδειγμάτων για τις επιχειρήσεις και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Αποσκοπούν στο να καταδείξουν τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα διάφορα εργαλεία του πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ σε εθελοντική βάση για τη διοχέτευση επενδύσεων στη μετάβαση και τη διαχείριση των κινδύνων που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Στόχος είναι να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση της μετάβασης, όχι μόνο για τις εταιρείες που διαθέτουν ήδη ισχυρές επιδόσεις βιωσιμότητας, αλλά και για εκείνες που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία εκκίνησης, με αξιόπιστα σχέδια ή στόχους για τη βελτίωση των επιδόσεών τους όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Αναγνωρίζει επίσης ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα προβλήματα, που χρήζουν επίλυσης.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για την ταξινομία της ΕΕ εγκρίνονται κατ’ αρχήν και μόλις καταστούν διαθέσιμες όλες οι επίσημες γλώσσες της ΕΕ, θα εγκριθούν και θα διαβιβαστούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για έλεγχο (τετράμηνη περίοδος, η οποία μπορεί να παραταθεί μία φορά κατά δύο επιπλέον μήνες). Αναμένεται να εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο του 2024.
Όσον αφορά την πρόταση κανονισμού για τους παρόχους αξιολογήσεων ΠΚΔ, η Επιτροπή θα ξεκινήσει τώρα συζητήσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Η χθεσινή δέσμη μέτρων ακολουθεί τη δρομολόγηση, την Παρασκευή 9 Ιουνίου, περιόδου μελέτης και υποβολής παρατηρήσεων τεσσάρων εβδομάδων σχετικά με μια πρώτη δέσμη προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για τις εταιρείες. Τα υποχρεωτικά πρότυπα υποβολής αναφορών θα διασφαλίσουν διαφανείς και συγκρίσιμες πληροφορίες βιωσιμότητας. Η Επιτροπή θα εξετάσει τις παρατηρήσεις που θα λάβει πριν από την οριστικοποίηση των προτύπων ως κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις και την υποβολή τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για έλεγχο. Μόλις εγκριθούν, τα εν λόγω πρότυπα υποβολής αναφορών θα χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες που υπόκεινται στην οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (CSRD). Αυτό θα σηματοδοτήσει ένα ακόμη βήμα προόδου στη μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία της ΕΕ.
Δηλώσεις
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις τόνισε: «Η ΕΕ έχει επιτύχει πολλά για την προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης με την πάροδο των ετών. Σήμερα προχωρούμε ακόμη περισσότερο στην ολοκλήρωση του κανονιστικού τοπίου για να συμβάλουμε στη παραγωγή των απαραίτητων επενδύσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι σημαντικό οι υπάρχοντες κανόνες και μέσα να είναι συνεκτικά, φιλικά προς τον χρήστη και να λειτουργούν αποτελεσματικά στην πράξη.
Ταυτόχρονα, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι όλες οι εταιρείες μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση για να επενδύσουν στη μετάβασή τους στη βιωσιμότητα. Αυτό είναι επίσης σημαντικό για την αύξηση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της οικονομίας της Ευρώπης και για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής».
Η επίτροπος αρμόδια για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ένωση κεφαλαιαγορών κ. Μαρέιντ Μαγκίνες δήλωσε: «Έχουμε θέσει τα θεμέλια του πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης. Τώρα είναι καιρός να τα αξιοποιήσουμε. Σήμερα λαμβάνουμε μέτρα για την περαιτέρω ανάπτυξη της ταξινομίας της ΕΕ. Και εισάγουμε μεγαλύτερη διαφάνεια και ακεραιότητα στην αγορά με τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τη λειτουργία των οργανισμών αξιολόγησης ΠΚΔ. Βασική μας προτεραιότητα θα είναι η ενίσχυση της χρηστικότητας και της συνοχής του πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης. Πρέπει επίσης να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες χρηματοδότησης της μετάβασης, ώστε να διασφαλίσουμε ότι όλες οι επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τα σημεία εκκίνησής τους, μπορούν να διαθέτουν επαρκή εργαλεία και στήριξη για τις προσπάθειες μετάβασης προς τη βιωσιμότητα».
