Την ανάγκη να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ευημερίας, ανταγωνιστικότητας και ανθεκτικότητας της ΕΕ, υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις συστάσεις της, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
«Η ευρωπαϊκή οικονομία συνεχίζει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο προκλήσεων», τονίζει η Επιτροπή. Οι χαμηλότερες τιμές της ενέργειας, η άμβλυνση των περιορισμών προσφοράς και η ισχυρή αγορά εργασίας στήριξαν τη μέτρια ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο του 2023, διαλύοντας τους φόβους για ύφεση. Ταυτόχρονα, ενώ ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται, ο βασικός πληθωρισμός έχει σταθεροποιηθεί, προκαλώντας περαιτέρω αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών.
Οι εαρινές οικονομικές προβλέψεις του 2023 προβλέπουν ότι η οικονομία της ΕΕ θα αναπτυχθεί κατά 1,0% το 2023 και 1,7% το 2024. Ο πληθωρισμός στην ΕΕ προβλέπεται σε 6,7% το 2023 και 3,1% το 2024. Η αύξηση της απασχόλησης προβλέπεται στο 0,5% φέτος, πριν μειωθεί στο 0,4% το 2024. Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να παραμείνει λίγο πάνω από το 6%.
Το Μέσο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και η πολιτική συνοχής είναι οι κρίσιμοι μοχλοί για μια ισχυρή οικονομία της ΕΕ, τονίζει η Επιτροπή. Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του, το RRF – στην καρδιά του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU, συνολικού ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ευρώπη – συνεχίζει να επιταχύνει μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς πράσινη και ψηφιακή μετάβαση σε κάθε κράτος μέλος, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της ΕΕ στο σύνολό της.
Με όλα τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σε εφαρμογή και 24 αιτήσεις πληρωμής που έχουν διεκπεραιωθεί μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει εκταμιεύσει πάνω από 152 δισεκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο του RRF. H Επιτροπή τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν την δυναμική υλοποίησης των σχεδίων τους και να προχωρήσουν στην ταχεία εφαρμογή των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, επίσης, να συνεχίσουν την πρόοδό τους για την απαλλαγή από την οικονομία του άνθρακα, την αντιμετώπιση των ελλείψεων και αναντιστοιχιών εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, τη στήριξη της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας, την κλιμάκωση της έρευνας και της καινοτομίας και τη δημιουργία των συνθηκών για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ευημερίας και ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Η συμπερίληψη των κεφαλαίων του REPowerEU στα σχέδια των κρατών μελών, με πρόσθετη χρηματοδότηση, θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ΕΕ στην ενεργειακή ασφάλεια και θα επιταχύνει τη στροφή προς τον εφοδιασμό καθαρής ενέργειας και μια καθαρά μηδενική οικονομία.
Όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, η Επιτροπή ζητά από όλα τα άλλα κράτη μέλη να διασφαλίσουν μια συνετή δημοσιονομική πολιτική, ιδίως περιορίζοντας την ονομαστική αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών που χρηματοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο το 2024.
Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να διατηρήσουν τις δημόσιες επενδύσεις που χρηματοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική απορρόφηση των επιχορηγήσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλων κονδυλίων της ΕΕ, ιδίως για την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταργήσουν τα μέτρα ενεργειακής στήριξης που ισχύουν έως το τέλος του 2023. Σε περίπτωση που οι ανανεωμένες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας απαιτούν την εφαρμογή μέτρων στήριξης, αυτά θα πρέπει να στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων και να διατηρούν τα κίνητρα για την εξοικονόμηση ενέργειας .
Για την περίοδο μετά το 2024, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να επιδιώκουν μια μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική σταδιακής και βιώσιμης εξυγίανσης, σε συνδυασμό με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν σε υψηλότερη βιώσιμη ανάπτυξη, για να επιτύχουν μια συνετή μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική θέση.
Συμμόρφωση με τα κριτήρια ελλείμματος και χρέους της Συνθήκης:
Η Επιτροπή εκπόνησε έκθεση βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ για 16 κράτη μέλη: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Ουγγαρία, Μάλτα, Αυστρία, Πολωνία , Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι το κριτήριο του ελλείμματος δεν πληρούν το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Λετονία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβενία και η Σλοβακία. Το κριτήριο του χρέους δεν πληρούται από τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Φινλανδία. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συμμόρφωση με το σημείο αναφοράς για τη μείωση του χρέους δεν δικαιολογείται υπό τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες.
Η Επιτροπή θα προτείνει στο Συμβούλιο την έναρξη διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος με βάση το έλλειμμα την άνοιξη του 2024, με βάση τα στοιχεία αποτελέσματος για το 2023.
Αντιμετώπιση μακροοικονομικών ανισορροπιών:
Η Επιτροπή αξιολόγησε την ύπαρξη μακροοικονομικών ανισορροπιών για τα 17 κράτη-μέλη.
Η Κύπρος αντιμετωπίζει ανισορροπίες μετά από υπερβολικές ανισορροπίες έως το 2022, καθώς οι ευπάθειες που σχετίζονται με το ιδιωτικό, το δημόσιο και το εξωτερικό χρέος έχουν συνολικά μειωθεί, αλλά παραμένουν ανησυχητικές.
Η Ουγγαρία διαπιστώθηκε ότι αντιμετωπίζει ανισορροπίες. Οι κίνδυνοι κλίνουν προς τα κάτω και οι ανισορροπίες ενδέχεται να γίνουν υπερβολικές στο μέλλον, εάν δεν ληφθούν επειγόντως μέτρα πολιτικής.
Η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σουηδία συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ανισορροπίες.
Τα τρωτά σημεία υποχωρούν στη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία σε βαθμό που η συνέχιση αυτών των τάσεων το επόμενο έτος θα παρείχε έδαφος για μια απόφαση χωρίς ανισορροπίες.
Η Ελλάδα και η Ιταλία συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες, αλλά τα τρωτά σημεία τους φαίνεται να υποχωρούν, μεταξύ άλλων λόγω της προόδου της πολιτικής.
Η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο και η Σλοβακία δεν διαπιστώθηκε ότι αντιμετωπίζουν ανισορροπίες, καθώς οι ευπάθειες φαίνεται συνολικά να περιορίζονται επί του παρόντος.
Εκθέσεις μεταπρογραμματικής εποπτείας:
Η εποπτεία μετά το πρόγραμμα αξιολογεί την οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κατάσταση των κρατών μελών που έχουν επωφεληθεί από προγράμματα οικονομικής βοήθειας με σκοπό την ικανότητα αποπληρωμής τους. Οι εκθέσεις εποπτείας μετά το πρόγραμμα για την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Κύπρο και την Πορτογαλία καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι και τα πέντε κράτη μέλη διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους.
