Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τον δείκτη περιφερειακής ανταγωνιστικότητας (ΔΠΑ), μια πλήρως αναθεωρημένη έκδοση ενός καθιερωμένου πλέον εργαλείου που μετρά διαφορετικές διαστάσεις ανταγωνιστικότητας για όλες τις περιφέρειες της ΕΕ.
Όπως υπογραμμίζεται στη σχετική ανακοίνωση, ο πλήρως αναθεωρημένος ΔΠΑ 2.0 καταδεικνύει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, αλλά και ότι οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά τους. Ο δείκτης καταδεικνύει επίσης ότι οι περιφέρειες της Ουτρέχτης και της Zuid-Holland, καθώς και η περιφέρεια της γαλλικής πρωτεύουσας Île-de-France είναι οι πιο ανταγωνιστικές περιφέρειες της ΕΕ.
Οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες καλύπτουν την υστέρησή τους
Μεταξύ της έκδοσης του 2016 και της έκδοσης του 2022 του δείκτη, η περιφερειακή ανταγωνιστικότητα βελτιώθηκε στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, ενώ οι επιδόσεις των περιφερειών μετάβασης ήταν πιο ανάμεικτες. Οι περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες εξακολουθούν να έχουν τις καλύτερες επιδόσεις.
Ωστόσο, οι χαμηλότερες τιμές εξακολουθούν να συγκεντρώνονται στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες των ανατολικών κρατών μελών της ΕΕ.
Όλες οι περιφέρειες στα ανατολικά κράτη μέλη της ΕΕ βελτίωσαν τις επιδόσεις τους μεταξύ της έκδοσης του 2016 και της έκδοσης του 2019, ενώ οι επιδόσεις στις νότιες περιφέρειες της ΕΕ, οι οποίες επίσης παρουσιάζουν σχετικά χαμηλά επίπεδα ανταγωνιστικότητας, ήταν ανάμεικτες. Μεταξύ της έκδοσης του 2019 και της έκδοσης του 2022, οι περισσότερες ανατολικές περιφέρειες της ΕΕ συνέχισαν να καλύπτουν την υστέρησή τους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Βαλτικής, της Κροατίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Σλοβενίας. Ωστόσο, τμήματα της Τσεχίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας και της Βουλγαρίας απομακρύνθηκαν ακόμη περισσότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Στη νότια ΕΕ, οι περιφέρειες της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και οι περισσότερες περιφέρειες της Ελλάδας βελτίωσαν τις επιδόσεις τους (αν και οι τελευταίες από πολύ χαμηλά επίπεδα), αλλά οι περισσότερες περιφέρειες της Ιταλίας και της Κύπρου απομακρύνθηκαν από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Οι περιφέρειες των πρωτευουσών είναι σχεδόν πάντα οι πιο ανταγωνιστικές, αλλά το χάσμα είναι μικρότερο στα πιο ανταγωνιστικά κράτη μέλη
Οι περιφέρειες των πρωτευουσών είναι οι πιο ανταγωνιστικές σε όλα τα κράτη μέλη εκτός από τη Γερμανία, την Ιταλία και τις Κάτω Χώρες. Το χάσμα με τις άλλες περιφέρειες μπορεί να είναι μεγάλο και είναι ιδιαίτερα μεγάλο στη Γαλλία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία.
Οι πιο ανταγωνιστικές χώρες τείνουν να έχουν μικρότερο χάσμα μεταξύ της περιφέρειας της πρωτεύουσας και των άλλων περιφερειών. Αυτό υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες πολιτικές και επενδύσεις θα πρέπει να προωθούν την ανοδική σύγκλιση, η οποία θα βοηθήσει τις λιγότερο ανταγωνιστικές περιφέρειες να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και να καλύψουν την υστέρησή τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πιο ανταγωνιστικές περιφέρειες θα συνεχίσουν να ευδοκιμούν.
Οι πιο ανταγωνιστικές περιφέρειες έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα
Στις πιο ανταγωνιστικές περιφέρειες το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι υψηλότερο. Στις περιφέρειες αυτές, οι γυναίκες πλαισιώνονται από καλύτερες συνθήκες και, ως εκ τούτου, μπορούν να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα, και λιγότερες νέες γυναίκες βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ποσοστά ΕΑΕΚ). Τέλος, οι πιο ανταγωνιστικές περιφέρειες είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για τους προσφάτως αποφοιτήσαντες, καθώς είναι ευκολότερο να βρουν εκεί εργασία.
Η σημασία που έχει η πολιτική συνοχής για την περιφερειακή ανταγωνιστικότητα της ΕΕ
Τα αποτελέσματα του ΔΠΑ 2.0 καταδεικνύουν ότι οι περιφέρειες της ΕΕ εξακολουθούν να χρειάζονται στήριξη από την ΕΕ για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους και να μειωθεί το μεταξύ τους χάσμα. Η πολιτική συνοχής είναι η κύρια επενδυτική πολιτική της ΕΕ για τη στήριξη των περιφερειών όσον αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, την οικονομική μεγέθυνση, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Ο ΔΠΑ, ο οποίος θεσπίστηκε το 2010 και δημοσιεύεται κάθε τρία έτη, επιτρέπει στις περιφέρειες της ΕΕ να παρακολουθούν και να αξιολογούν την εξέλιξή τους με την πάροδο του χρόνου και σε σύγκριση με άλλες περιφέρειες. Πρόκειται για ένα σημαντικό εργαλείο που παρέχει μια ευρωπαϊκή προοπτική για την ανταγωνιστικότητα των περιφερειών με βάση 68 δείκτες.
Η έκδοση του 2022 του ΔΠΑ χρησιμοποιεί μια πλήρως αναθεωρημένη μεθοδολογία και υπολογίζει εκ νέου τις δύο προηγούμενες εκδόσεις. Ο ΔΠΑ 2.0 αποτελείται από 3 υποδείκτες «Βασικοί», «Αποδοτικότητα» και «Καινοτομία» και 11 πυλώνες για τις διάφορες πτυχές της ανταγωνιστικότητας: «Θεσμοί», «Μακροοικονομική σταθερότητα», «Υποδομές», «Υγεία», «Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση», «Τριτοβάθμια εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση», «Αποδοτικότητα της αγοράς εργασίας», «Μέγεθος της αγοράς», «Τεχνολογική ετοιμότητα», «Εξειδίκευση επιχειρήσεων» και «Καινοτομία».
Ο ΔΠΑ 2.0 βασίζεται στις στατιστικές περιφέρειες NUTS 2 (ονοματολογία εδαφικών στατιστικών μονάδων). Όλοι οι δείκτες προηγούνται του πολέμου στην Ουκρανία. Πρόκειται για την πρώτη έκδοση του ΔΠΑ χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο.
Δηλώσεις
Η επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων κ. Ελίζα Φερέιρα τόνισε: «Εδαφική ανταγωνιστικότητα είναι η ικανότητα μιας περιφέρειας να προσφέρει στις επιχειρήσεις και τους κατοίκους ένα ελκυστικό και βιώσιμο περιβάλλον διαβίωσης και εργασίας. Αυτός ο αναθεωρημένος δείκτης μας προσφέρει καλύτερη κατανόηση των διαφορετικών επιπέδων ανταγωνιστικότητας στις περιφέρειες της ΕΕ και αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τη βελτίωση της χάραξης πολιτικής. Θα μας επιτρέψει να χαράξουμε καλύτερες πολιτικές, οι οποίες θα μπορούν να προσφέρουν ελκυστικές και βιώσιμες συνθήκες διαβίωσης για τους πολίτες στις περιφέρειες της Ευρώπης. Αυτός είναι ο κύριος στόχος της πολιτικής συνοχής. Επειδή κάθε περιφέρεια είναι μοναδική, παρέχουμε εξατομικευμένη στήριξη για να τις ενδυναμώσουμε και να τις βοηθήσουμε να αξιοποιήσουν τα δυνατά σημεία και τα πλεονεκτήματά τους».
