Το «σήμα» για την εκκίνηση των διαδικασιών ανάταξης και εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας έδωσε προ ημερών η Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ μέσω της εισόδου ιδιωτών στη λειτουργία και συντήρησή του (πέραν των κατασκευαστικών έργων). Η αρχή θα γίνει με το έργο «πιλότο» της ανάταξης του σιδηροδρομικού άξονα Βόρειας Ελλάδας, μέσω 20ετούς σύμβασης ΣΔΙΤ, που θα αποτελέσει «οδηγό» και για τα υπόλοιπα τμήματα του βασικού δικτύου σε Κεντρική Ελλάδα και Πελοπόννησο. Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών και ΟΣΕ έχουν ψηλά στη λίστα τους έργα που αναμένεται να βελτιστοποιήσουν τη συντήρηση και την ποιότητα του σιδηροδρομικού δικτύου και επομένως των υπηρεσιών προς το επιβατικό κοινό με αύξηση του επιπέδου ασφάλειας και αξιοπιστία των δρομολογίων.
Το ΣΔΙΤ του βόρειου άξονα
Όπως έχει ήδη γίνει γνωστό, σε ό, τι αφορά το έργο «Ανάταξη, Αναβάθμιση και Συντήρηση του Σιδηροδρομικού Άξονα Βορείου Ελλάδος», με κατασκευαστικό κόστος 171,2 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και κόστος επένδυσης 220 εκατ. ευρώ με χρηματοδοτική συμβολή του Ταμείου Ανάκαμψης 80 εκατ. ευρώ, προβλέπεται 2,5 χρόνια κατασκευαστική περίοδος και 17,5 χρόνια περίοδος λειτουργίας και συντήρησης (σύνολο 20 έτη). Το project αναμένεται να τονώσει σημαντικά τις σιδηροδρομικές μεταφορές καθώς αυξάνεται η διαθεσιμότητα και η διαλειτουργικότητα με τους ευρωπαϊκούς σιδηροδρόμους ώστε να ενισχυθούν οι διασυνοριακές συνδέσεις. Αποτέλεσμα είναι η αύξηση των εσόδων του Οργανισμού και η μείωση της εξάρτησης από την κρατική ενίσχυση που λαμβάνει ως διαχειριστής της σιδηροδρομικής υποδομής. Οι παρεμβάσεις θα γίνουν σε συνολικό μήκος γραμμών 481,76km και συγκεκριμένα από : Σ.Σ. Στρυμώνα έως Σ.Σ. Αλεξανδρούπολης, Σ.Σ. Πλατέως έως Σ.Σ. Ν. Καύκασος, Μεσονήσι έως Σ.Σ. Φλώρινας. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η ανακαίνιση κτιρίων επιβατών σε 20 σταθμούς.
Όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες, πρόθεση του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών αλλά και του ΟΣΕ είναι να προχωρήσουν οι διαδικασίες ώστε σε βάθος λίγων μηνών να έχουμε την προκήρυξη που αναμένεται να προσελκύσει το έντονο ενδιαφέρον των εγχώριων ή και ξένων ομίλων του χώρου των υποδομών. Υπό καλές συνθήκες, γιατί θα έχουμε και τον εκλογικό κύκλο, εκτιμάται ότι μπορεί να προκύψει ανάδοχος εντός του 2023.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται δεδομένο ότι το εγχώριο σιδηροδρομικό δίκτυο χρήζει άμεσα παρεμβάσεων, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι βραδυπορίες και να αυξηθεί η χωρητικότητα, τόσο στις επιβατικές, όσο και στις εμπορευματικές μεταφορές. Προβλέπεται και η ανακαίνιση-αναβάθμιση της υποδομής της σιδηροδρομικής γραμμής, μικρά και μεγάλα τεχνικά (γέφυρες), κτιριακές εγκαταστάσεις επιβατών και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, ώστε το σιδηροδρομικό δίκτυο να υποστηρίζει πιο σύγχρονα τρένα.
«Οδηγός» για Πελοπόννησο, Κεντρική Ελλάδα
Από τη λειτουργία του πρώτου ΣΔΙΤ θα αντληθεί η εμπειρία προκειμένου να προκηρυχθούν μελλοντικά οι άλλες δύο εργολαβίες. Κατά συνέπεια, το τμήμα αυτό θα αποτελέσει «πιλότο» για τα άλλα δύο (Πελοπόννησο, Κεντρική Ελλάδα) τόσο ως προς τη μορφή της σύμβασης όσο και σε σχέση με τη διαγωνιστική διαδικασία. Η ανάταξη του συνολικού δικτύου είχε εκτιμηθεί, με παλιότερες πληροφορίες, στα επίπεδα των 1,2 δις ευρώ (σύνολο της αξίας των συβάσεων ΣΔΙΤ). Η εν λόγω επένδυση χωρίζεται σε τρία επιμέρους έργα: 1) Κύριο δίκτυο (Κεντρική Ελλάδα Πειραιάς – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – βόρεια σύνορα), 2) Δίκτυο Μακεδονίας – Θράκης (Βόρεια Ελλάδα), 3) Δίκτυο Αθήνα (Ελ. Βενιζέλος) – Κιάτο (Αττική και Πελοπόννησος, με συντήρηση ως το Ρίο). Σε σχέση με τα άλλα τμήματα, φαίνεται να προηγείται το τμήμα της Πελοποννήσου και να μείνει πιο πίσω η διαδικασία για το τμήμα της Κεντρικής Ελλάδας, όπως τουλάχιστον ανέφεραν πρόσφατα σχετικές πληροφορίες.
Επιπρόσθετα, δεδομένου ότι, το εγχώριο δίκτυο χρειάζεται άμεσα παρεμβάσεις, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι βραδυπορίες και να αυξηθεί η χωρητικότητα, ο Οργανισμός συνεχίζει να δημοπρατεί και να εκτελεί έργα ανατάξεων και συντηρήσεων σε όλο το εύρος του δικτύου έως υλοποιήσεως του ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού. Τα έργα αυτά δεν αφορούν μόνο στην υποδομή και την επιδομή, αλλά και στα σύγχρονα συστήματα σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ETCS που ολοκληρώνονται στο δίκτυο.
Αν συνυπολογιστούν και επενδύσεις που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος της Δυτικής Αττικής, ύψους 130 εκατ. ευρώ (μήκους 36 χλμ., που θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα διασχίζει τον Ασπρόπυργο και την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα) και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΟΣΕ (ΣΔΙΤ, 150 εκατ. ευρώ εκτιμώμενης αξίας, για παροχή υπηρεσιών τηλεματικής, το «έξυπνο εισιτήριο» κ.α.), τότε ο συνολικός «λογαριασμός» του εκσυγχρονισμού του ΟΣΕ σε αυτά τα μέτωπα προσεγγίζει το 1,5 δις ευρώ.