Το νομοσχέδιο για την εξαγορά δημόσιων καταπατημένων εκτάσεων από ιδιώτες τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Οικονομικών. Ανοίγει πλατφόρμα αιτήσεων με παράβολο 300 ευρώ για αίτηση, αναφέρει το αναλυτικό ρεπορτάζ του Αργύρη Δεμερτζή στο ecopress.gr. Το τίμημα της εξαγοράς ορίζεται στο 100% της αντικειμενικής αξίας του γηπέδου με προσαύξησεις εάν υπάρχει κτίσμα και πέφτει κατακόρυφα με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Ποιοι έχουν δικαίωμα εξαγοράς και ποιοι εξαιρούνται;
Διαβούλευση μέχρι στις 2 Φεβρουαρίου 2023
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο με τίτλο: «ρυθμίσεις για τα κατεχόμενα ακίνητα του Δημοσίου και άλλες διατάξεις», μέχρι την 2α Φεβρουαρίου 2023 σημειώνει στο εισαγωγικό σημείωμα του ότι: «Με τις προτεινόμενες διατάξεις επιχειρείται η επίλυση ενός διαχρονικού κοινωνικού προβλήματος που αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατεχομένων δημόσιων ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών. Προβλέπεται ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου της διαδικασίας εξαγοράς των ακινήτων αυτών από πρόσωπα που τα κατέχουν σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του σχεδίου νόμου. Με τον τρόπο αυτό, εξυπηρετούνται σκοποί δημοσίου συμφέροντος, όπως η οριστική διευθέτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και η αποκατάσταση προσώπων που διατηρούν στα ακίνητα αυτά την κατοικία τους ή τον τόπο άσκησης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας».
Στο πλαίσιο της διαβούλευσης σημειώνει ό υπουργός «καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός και οικονομικός εταίρος, καθώς και κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του ανωτέρω νομοθετήματος».
Τίμημα εξαγοράς και εκπτώσεις
Για το τίμημα εξαγοράς το νομοσχέδιο προβλέπει ότι, «αντιστοιχεί σε ποσοστό 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή γηπέδου, κατά περίπτωση, κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος του παρόντος. Όπου δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού, το τίμημα εξαγοράς καθορίζεται σύμφωνα με το καθεστώς περί υπολογισμού βάσει συγκριτικών στοιχείων από την αρμόδια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης. Εάν στην περιοχή όπου βρίσκεται το προς εξαγορά δημόσιο ακίνητο δεν υφίστανται συγκριτικά στοιχεία, το τίμημα εξαγοράς υπολογίζεται βάσει της μεγαλύτερης αξίας ομοειδούς οικοπέδου ή γηπέδου, κατά περίπτωση, της πλησιέστερης περιοχής για την οποία ισχύει η ίδια πολεοδομική νομοθεσία»
-«Αν επί του οικοπέδου ή γηπέδου, κατά περίπτωση, υφίστανται κτίσματα ανεγερθέντα από τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους του, το ποσό του τιμήματος εξαγοράς προσαυξάνεται κατά ποσοστό 25%. Αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο ή τρίτο, το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί σε ποσοστό 100% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου».
Ανώτατο όριο έκπτωσης 50%
Στο επόμενο άρθρο του νομοσχεδίου καθορίζονται εκπτώσεις επί του τιμήματος εξαγοράς, με ανώτατο όριο έκπτωσης που ανέρχεται συνολικά σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) Ειδικότερα ισχύουν εκπτώσεις επί τους αρχικού τιμήματος για άτομα με αναπηρία, ομογενείς παλιννοστούντες, πολύτεκνους, τρίτεκνους κ.α. ενώ παράλληλα ορίζονται και οικονομικά εισοδηματικά κριτήρια.
Εξαιρούμενα ακίνητα
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο δεν είναι δυνατή η εξαγορά δημοσίου ακινήτου, εφόσον συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημόσιου συμφέροντος, αναγόμενοι σε ζητήματα: α) εθνικής άμυνας, ή β) δημόσιας ασφάλειας, ή γ) δημόσιας υγείας, ή δ) χωροταξικού ή πολεοδομικού σχεδιασμού, ή ε) άλλης αιτιολογημένης κρατικής ανάγκης.
Επίσης εξαιρούνται της εξαγοράς ακίνητα ή τμήματα αυτών, τα οποία:
α) κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αποφάσεων που κηρύσσουν αναγκαστική απαλλοτρίωση ή επιβάλλουν ρυμοτομική απαλλοτρίωση,
β) εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία, με την επιφύλαξη των παρ. 6 και 7 του άρθρου 3,
γ) εμπίπτουν εντός οριοθετημένου υδατορέματος, κατά το άρθρο 3 του ν. 4258/2014 (Α’ 94) ή βρίσκονται εντός ζώνης πενήντα (50) μέτρων από τις όχθες αυτού, εάν δεν έχει γίνει οριοθέτηση του υδατορέματος,
δ) κείνται εντός καθορισμένης ζώνης αιγιαλού – παραλίας και εντός χερσαίας ζώνης λιμένα,
ε) εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός, κατά το άρθρο 12 του Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220), σύμφωνα με βεβαίωση της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού,
στ) είναι εκτός συναλλαγής, κατά το άρθρο 966 του Αστικού Κώδικα,
ζ) είναι βακουφικά, καθώς εμπίπτουν στην παρ. 1 του άρθρου 12 του ν.δ. 547/1970 (Α’ 118), ή (η) έχουν περιέλθει στην κυριότητα της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.) και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία μεταγραφής ή καταχώρισης στα κατά τόπους αρμόδια υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία κατά περίπτωση, δυνάμει των παρ. 4 και 8 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016 (Α’ 94).
Δημόσιες δασικές εκτάσεις
Στα ψιλά γράμματα του νομοσχεδίου υπάρχουν και …. εξαιρέσεις για τις εξαιρέσεις από το δικαίωμα εξαγοράς της καταπατημένης έκτασης. Με πιο χτυπητή αυτή την περίπτωση δημόσιων δασικών εκτάσεων. Συγκεκριμένα προβλέπεται «η ενιαία εξαγορά δημοσίου ακινήτου, εντός του οποίου περιλαμβάνονται τμήματα- θύλακες δασικού χαρακτήρα τα οποία καταλαμβάνουν κατ’ ανώτατο όριο το είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού εμβαδού του δημοσίου ακινήτου που εξαγοράζεται, τα οποία λειτουργικά δεν μπορούν να αποσπαστούν από αυτό. Η περίπτωση αυτή αφορά εκτάσεις δασικού χαρακτήρα που δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλά αντιθέτως εντάσσονται σε δημόσια ακίνητα, ήτοι ακίνητα που υπάγονται στη διαχειριστική αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών».
Αιτήσεις στην πλατφόρμα με 300 ευρώ
Μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου θα ανοίξει πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων εξαγοράς και κατάθεσης σχετικών δικαιολογητικών ενώ στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι «για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ μέσω του συστήματος e-paravolo της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. Το ποσό του παραβόλου είναι ενιαίο για όλες τις υποβαλλόμενες αιτήσεις εξαγοράς και επιβεβαιώνει τη σοβαρή πρόθεση των αιτούντων για την υπαγωγή τους στο νόμο».
Επιτροπή εξαγοράς
Οι αιτήσεις θα εξεταστούν και θα ληφθούν αποφάσεις έγκρισης των εξαγορών των εκτάσεων και της διαμόρφωσης του τελικού τιμήματος, μετά από τις σχετικές εκπτώσεις από ειδική επιτροπή. Το νομοσχέδιο προβλέπει τη σύσταση, συγκρότηση και τις αρμοδιότητες της «Επιτροπής Εξαγοράς» η οποία «συνιστάται στη Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας Επιτροπή για την υλοποίηση της εξαγοράς των δημοσίων ακινήτων του παρόντος, με έδρα την Αθήνα, η οποία συγκροτείται σε σώμα με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών». Μεταξύ άλλων στη σύνθεση της προβλέπεται και η συμμετοχή δικαστικού και εκπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Ολόκληρο το νομοσχέδιο
Το Σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Ρυθμίσεις για τα κατεχόμενα ακίνητα και άλλες διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου» έχει αναρτηθεί προς διαβούλευση στην ιστοσελίδα:
http://www.opengov.gr/minfin/?p=11631
Το Φεβρουάριο στη Βουλή
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Προκόπη Χατζηνικολάου για την εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής», στη Βουλή κατατίθεται εντός του Φεβρουάριου το σχέδιο νόμου για τα κατεχόμενα – καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου με στόχο να αποδοθούν υπό προϋποθέσεις στους σημερινούς ιδιοκτήτες και τα οποία ξεπερνούν τις 70.000.
Όπως τονίζεται στο σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις για τα κατεχόμενα ακίνητα του Δημοσίου και άλλες διατάξεις», που παρουσιάζει η «Κ», η εξαγορά εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου συμφέροντος που συνίστανται στην οριστική διευθέτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και στην αποκατάσταση των προσώπων που διατηρούν στα ακίνητα αυτά την κατοικία τους ή τον τόπο άσκησης της οικονομικής τους δραστηριότητας. Η εξαγορά των ακινήτων θα γίνει στην αντικειμενική τους αξία, ωστόσο προβλέπονται σημαντικές εκπτώσεις που δυνητικά μπορούν να φθάσουν στο 80% της αξίας του ακινήτου. Συγκεκριμένα και όπως τονίζεται στο σχέδιο νόμου, το ποσό που προκύπτει προς καταβολή δεν μπορεί να υπολείπεται του 20% του τιμήματος εξαγοράς (δηλαδή της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου).
Οπως αναφέρει ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, το σχέδιο πέρασε από έλεγχο σε βάθος, προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα αντισυνταγματικότητας, ελέγχθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ επιλύθηκαν διάφορα προβλήματα που είχαν ανακύψει με την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις η ΕΤΑΔ μπορεί να σταματήσει την εξαγορά ακινήτου του Δημοσίου εφόσον διαπιστώνεται ότι η αξιοποίησή του μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα στο Δημόσιο, ενώ το ίδιο μπορούν να πράξουν και άλλοι φορείς του Δημοσίου για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Ρυθμίσεις για επιχειρήσεις
Στο ίδιο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή της Κυριακής» αναφέρεται ότι το σχέδιο νόμου δίνει το δικαίωμα εξαγοράς ακινήτων του Δημοσίου τα οποία χρησιμοποιούνται για επιχειρηματικές δραστηριότητες. Για τα ακίνητα αυτά που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του υπουργείου Οικονομικών μπορούν να εξαγορασθούν στο διπλάσιο της αντικειμενικής αξίας, προσαυξανόμενο κατά 25% για τις εγκαταστάσεις. Συγκεκριμένα, η διάταξη ορίζει ότι: «τμήματα ακινήτων που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και υπάγονται στην αρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών, σε όμορα πpoς τα οποία τμήματα των ιδίων ακινήτων έχουν ανεγερθεί βιοτεχνικές, βιομηχανικές, αγροτικές, κτηνοτροφικές και τουριστικές επιχειρήσει, εγκαταστάσεις πάσης φύσεως που αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύνολο με τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις της επεκταθείσας επιχείρησης, εκποιούνται απευθείας στις επιχειρήσεις αυτές, κατόπιν σχετικής τους αίτησης με αντάλλαγμα ίσο με το 200% της αντικειμενικής αξίας προσαυξανόμενο κατά 25% για τις εγκαταστάσεις». Οι εκποιήσεις αυτές επιτρέπονται μόνον εφόσον:
- Το εκποιούμενο τμήμα προς την όμορη επιχείρηση είναι μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο και εντάσσεται υποχρεωτικά στο όμορο άρτιο και οικοδομήσιμο ακίνητο της επιχείρησης.
- Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις επί των τμημάτων αυτών από τις όμορες επιχειρήσεις έχουν ανεγερθεί μέχρι 28.7.2011.
- Η εκποίηση του τμήματος προς την όμορη επιχείρηση δεν είναι αντίθετη στον ισχύοντα χωροταξικό σχεδίασμά.
Η αίτηση υποβάλλεται στην κτηματική υπηρεσία της περιοχής εντός δύο ετών από την έναρξη ισχύος του νόμου. Το αντάλλαγμα καταβάλλεται εφάπαξ εντός έξι μηνών από την υποβολή της αίτησης. Με την εξόφληση εκδίδεται η απόφαση εκποίησης.
