Για νομοθέτημα με το οποίο γίνεται πρώτη φορά με συντεταγμένο τρόπο επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής, που πηγαίνει παραπέρα από τα επιδόματα στέγασης, έκανε λόγο ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, παρουσιάζοντας στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή το νομοσχέδιο με τον τίτλο «Σπίτι μου».
Κατά την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων, στην οποία εισήχθη το σχέδιο νόμου, ο Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι εδώ και αρκετά χρόνια η χώρα μας δεν είχε στεγαστική πολιτική και παρότι οι δράσεις που προβλέπονται στο νομοσχέδιο «δεν θα λύσουν πλήρως και άμεσα το ζήτημα της στέγης στην Ελλάδα», αποτελούν όμως μια καινούργια αρχή, ένα σημαντικό βήμα για να ξεκινήσει και πάλι μια ουσιαστική στεγαστική πολιτική, η οποία θα απαντήσει κυρίως στις ανάγκες των νέων και ιδιαίτερα των νέων ζευγαριών και των νέων οικογενειών, λαμβάνοντας υπόψη και την ανάγκη αντιμετώπισης και του δημογραφικού προβλήματος της χώρας, το οποίο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη μετά την Ιταλία.
Όπως εξήγησε ο αρμόδιος υπουργός, αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τίθενται κάποια όρια και διότι οι πόροι είναι πεπερασμένοι. Όπως διευκρίνισε, δεν υπάρχουν δυνατότητες να καλύψουμε όλους όσοι θα είχαν ανάγκη, καθώς έχουμε μετρήσει τις δυνατότητες που έχουμε είτε από εθνικούς είτε από ευρωπαϊκούς πόρους είτε από κινητοποίηση πόρων του ιδιωτικού τομέα και έχουμε παρουσιάσει αναλυτικά το ευρύτερο πρόγραμμα, μέρος του οποίου είναι και το νομοσχέδιο το οποίο σήμερα συζητείται. Σημειώνεται ότι το κόστος της παρέμβασης προσεγγίζει το 1,8 δισ. ευρώ και καλύπτει περί τους 137.000 δικαιούχους.
Απαντώντας δε στην κριτική της αντιπολίτευσης, περί μη ολοκληρωμένης πολιτικής στεγαστικής πολιτικής, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε: «Εμείς φέρνουμε αυτές τις ρυθμίσεις, έχοντας ήσυχη τη συνείδησή μας ότι κάνουμε βήματα μπροστά. Η κυβέρνηση δεν ισχυρίζεται ότι θα λύσει το σύνολο των στεγαστικών προβλημάτων. Μακριά από εμάς τέτοιου είδους ικανότητες μάγων και ταχυδακτυλουργών. Με τον νομοσχέδιο αυτό όμως κάνουμε ένα βήμα μπροστά στη στεγαστική πολιτική, με στοχευμένες ρυθμίσεις που έχουν φιλολαϊκό και κοινωνικό πρόσημο».
Στη συνέχεια ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων παρουσίασε τις κυριότερες δράσεις του Προγράμματος «Σπίτι μου» και οι οποίες αφορούν:
– Άτοκα/Χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια για νέους ηλικίας έως 39 ετών, τα οποία ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι δίνονται με κριτήρια εισοδηματικά με βάση το διευρυμένο επίδομα θέρμανσης. «Υπάρχουν όρια προς τα κάτω γιατί μιλάμε για δάνεια και πρέπει να υπάρχει μια στοιχειώδης εγγύηση ότι το δάνειο θα αποπληρωθεί, διότι αν πάμε σε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων δεν θα έχει πετύχει το πρόγραμμα», εξήγησε. Υπογράμμισε επίσης ότι με το πρόγραμμα αυτό, δίνονται χαμηλότοκα δάνεια ανεξαρτήτως της πορείας των επιτοκίων: Τα επιτόκια θα είναι σταθερά (το ¼ του επιτοκίου της αγοράς) όποιο και αν είναι αυτό και τούτο διότι τα ¾ του δανείου θα χορηγούνται άτοκα από τη ΔΥΠΑ και μόνο το ¼ θα είναι έντοκο και με όρους αγοράς. Ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι το κονδύλι για τα δάνεια είναι της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, αλλά υπάρχει δυνατότητα διπλασιασμού των πόρων για να καλυφθούν περισσότεροι, εάν εκδηλωθεί αυξημένη ζήτηση για το πρόγραμμα.
– Πρόγραμμα «Κάλυψη» για τους πιο ευάλωτους συνανθρώπους μας (πολύτεκνους, δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος κ.λπ.), που βασίζεται στα κενά σπίτια που θα απελευθερωθούν από το πρόγραμμα «Εστία» (το οποίο λήγει στο τέλος του έτους), μέσω του οποίου νοικιάστηκαν από το Δημόσιο περισσότερες από 1.000 ιδιωτικές κατοικίες και διατέθηκαν για μετανάστες. Οι κατοικίες αυτές, θα επισκευαστούν αν χρειάζεται με δαπάνες του Δημοσίου και θα διατεθούν δωρεάν ή με πολύ χαμηλό ενοίκιο σε ευάλωτους νέους.
– Κοινωνική Αντιπαροχή μέσω της ΔΥΠΑ. Πρόκειται για τον θεσμό που εφαρμόζεται σε προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως Βρετανία, Ολλανδία, Αυστρία, Ισπανία. Μέσω συμβάσεων παραχώρησης παραχωρούνται «λιμνάζοντα» ακίνητα της ΔΥΠΑ με διαγωνιστικές διαδικασίες. Ο παραχωρησιούχος παίρνει τμήμα των διαμερισμάτων για δική του εκμετάλλευση και ένα άλλο τμήμα έως 60% αξιοποιείται για κοινωνικές κατοικίες. Τα σπίτια δίνονται με αποφάσεις της ΔΥΠΑ και κριτήρια διαφανή. Προβλέπεται επίσης και ο θεσμός του rent to own, ώστε οι δικαιούχοι να μπορούν να γίνουν κύριοι των διαμερισμάτων που ενοικιάζουν με χαμηλό ενοίκιο.
– Κονδύλια 200 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους για την αξιοποίηση κενών ιδιωτικών κατοικιών, μια σημαντική δράση που δεν περιλαμβάνεται ωστόσο στο νομοσχέδιο καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξειδίκευση του μέτρου.
– Πιλοτική δράση Κοινωνικής Κατοικίας.
– Αξιοποίηση ακινήτων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
– Πρόγραμμα Ανακαινίζω – Ενοικιάζω για κενά σπίτια.
Τα κόμματα
Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, η εισηγήτρια Θεανώ Φωτίου, είπε ότι η κυβέρνηση εξαπατά προεκλογικά νέους, φτωχούς και ευάλωτους για να ωφεληθούν τράπεζες και μεγαλοεργολάβοι, ενώ δεν απαντά στη «βόμβα» της στεγαστικής κρίσης. Η κ. Φωτίου, υποστήριξε πως πρόκειται για ένα προεκλογικό επικοινωνιακό νομοσχέδιο εμπαιγμού των νέων και ευάλωτων κι επισήμανε ότι «με πέντε προγράμματα επιχειρεί να εξαπατήσει νέους, φτωχούς ευάλωτους και ιδιοκτήτες ακινήτων μεσαίων εισοδημάτων». Συγκεκριμένα, είπε πως το νομοσχέδιο αυτό αφορά ελάχιστους, ενώ δημιουργεί προσδοκίες σε πολλούς, στην πραγματικότητα ωφελεί μόνον τις τράπεζες και μεγαλοεργολάβους και δεν αντιμετωπίζει ούτε κατ’ ελάχιστο το τριπλό πρόβλημα της ελληνικής στεγαστικής κρίσης, όπως είναι το ύψος των στεγαστικών δαπανών που σήμερα για το 45% των νοικοκυριών είναι μισό μηνιαίο εισόδημα, την εκτόξευση των κόκκινων δανείων στην τριετία της ΝΔ στα 700.000 και 50.000 πλειστηριασμούς χωρίς προστασία της πρώτης κατοικίας και γ) την τεράστια αύξηση των ενοικίων κυρίως λόγω της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης του airbnb.
Τέλος, η κ. Φωτίου αντιπαρέβαλλε τις προτάσεις του κόμματός της για μια νέα ολιστική, τεκμηριωμένη και κοστολογημένη στεγαστική πολιτική, όπως είπε, με μέτρα όπως: Η κατάργηση του πτωχευτικού νόμου και η προστασία της πρώτης κατοικίας, η απαγόρευση δραστηριοτήτων airbnb στα νομικά πρόσωπα και δυνατότητα στα φυσικά πρόσωπα εκμετάλλευσης μέχρι 2-3 ακινήτων, ειδική επιδότηση ενοικίου για νέους και νέα ζευγάρια, δημιουργία Τράπεζας Στέγης.
«Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης δεν συνιστά ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική, αλλά είναι άλλη μια επικοινωνιακή φούσκα», ανέφερε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Μουλκιώτης και υποστήριξε ότι δεν είναι παρά μία δέσμη ημίμετρων που δεν απαντάει στο στεγαστικό πρόβλημα σήμερα, ενώ απευθύνεται σε πολύ λιγότερους ανθρώπους από ό,τι ισχυρίζεται. Μεταξύ άλλων, ο κ. Μουλκιώτης σημείωσε ότι το υπό συζήτηση νομοσχέδιο είναι ένα νομοσχέδιο «αχταρμάς». Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, επισήμανε ότι η κυβέρνηση, που στα χρόνια της διακυβέρνησής της δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα, αποδεικνύει και με αυτό το νομοσχέδιο ότι:
– Δεν θέλει να ασκήσει ουσιαστική στεγαστική πολιτική. Εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα στο πλαίσιο του real estate. Οι κορώνες Μητσοτάκη και εσχάτως του κ. Χατζηδάκη περί στεγαστικής πολιτικής για τους νέους είναι μια επικοινωνιακή φούσκα.
– Συνεχίζει την επιδοματική της πολιτική ακόμα και στο μείζον θέμα της στέγασης, με το αγχωμένο βλέμμα στις εκλογές και στην υφαρπαγή ψήφων πολιτών που επιδιώκει να ξεγελάσει.
– Δεν έχει κατανοήσει το μέγεθος της στεγαστικής κρίσης, που αποκτάει χαρακτηριστικά βραδυφλεγούς βόμβας.
“Οι εργαζόμενοι, ακόμη και μετά την υλοποίηση αυτών των στεγαστικών προγραμμάτων της όποιας κυβέρνησης, γιατί οι κυβερνήσεις εναλλάσσονται, αλλά αυτά παραμένουν, θα εξακολουθούν να είναι «ενοικιαστές», στην πραγματικότητα, στο ίδιο τους το σπίτι ή το χειρότερο, «όμηροι» στους πλειστηριασμούς, οι οποίοι, βεβαίως, αναβαθμίστηκαν μετά τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πια ηλεκτρονικοί, έχουμε εκσυγχρονιστεί. Γιατί οι πλειστηριασμοί, βεβαίως, έχουν σχέση και με το «στράγγισμα» του εισοδήματος, αφού πάρα πολλοί άνθρωποι, πολλές οικογένειες δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις τους. Εν κατακλείδι, ούτε η κυβέρνηση, ούτε, βεβαίως, και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα θέλουν, αλλά ούτε και μπορούν, κατά την άποψή μας, να αντιμετωπίσουν τα αίτια της στεγαστικής κρίσης, που είναι η ίδια η καπιταλιστική ιδιοκτησία και η αγορά του εμπορεύματος που λέγεται στέγη” τόνισε εκ μέρους του ΚΚΕ, ο ειδικός αγορητής, Ιωάννης Δελής. Συνοψίζοντας, ο κ. Δελλής έθεσε το ερώτημα τι έχουν γίνει οι κρατήσεις των εργαζόμενων στον ΟΕΚ και τι σκοπεύει η κυβέρνηση να κάνει; “Έτσι όπως είναι αυτό το νομοσχέδιο, τα ζητήματα τα οποία προκύπτουν, είναι ότι είναι ο οριστικός «ενταφιασμός» για την οποιαδήποτε ανασύσταση, επαναφορά, ανασυγκρότηση, του ΟΕΚ μαζί με τον Οργανισμό Εργατικής Εστίας, του οργανισμού ο οποίος θα είχε την ευθύνη για τη στέγαση και το κατασκευαστικό έργο και στην ουσία δίνεται ένα πολύ καλό, πολύ μεγάλο «φιλέτο» σε εργολάβους και σε τράπεζες, με δανεισμούς να αναλάβουν κτίρια και να τα εκμεταλλευτούν”, είπε.
“Το νομοσχέδιο, αφορά σε ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα ουσιαστικά που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Ειδικά, όμως, από το 3ο Μνημόνιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ μέχρι και σήμερα, τη «Στεγαστική Πολιτική». Ακόμα περισσότερο αφορά στη γενιά των νέων ανθρώπων, 25 έως 39 ετών που έχουν βιώσει στο πετσί τους την οικονομική και εργασιακή επισφάλεια, καθώς και την μετανάστευση, για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, την απαξίωση, με χαρακτηρισμούς όπως «Οι νέοι είναι τεμπέληδες». Σε αυτό το κοινωνικό νομοσχέδιο δεν επιχειρείται καμία προσπάθεια στήριξης προς τους νέους. Αντ’ αυτού γίνεται σαφές πως και η «Στεγαστική Πολιτική» αφήνεται στο έλεος της αγοράς” είπε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Μαρία Απατζίδη. “Οφείλουμε να διαχωρίσουμε τη θέση μας γιατί η στεγαστική πολιτική υπέρ εκείνων που αναζητούν στέγη δεν γίνεται σε νεοφιλελεύθερα πλαίσια. Απαιτούνται κοινωνικές αλλαγές, συγκρούσεις με τους μεγαλοκατασκευαστές, που θα κερδοφορούν εις βάρος των νέων και τολμηρές αποφάσεις, σε σχέση με το παρόν στεγαστικό περιβάλλον στη χώρα” είπε επίσης, αφού έκανε αναφορά στα επιμέρους άρθρα του νομοσχεδίου.
“Το υπό ψήφιση νομοσχέδιο περιέχει πολλές διατάξεις παγίδα. Και τούτο, διότι αφενός, μέσα από τη διαδικασία του δανεισμού των νοικοκυριών με ευνοϊκούς όρους, χωρίς πολλές φορές να ελέγχεται η πιστοληπτική ικανότητα των δικαιούχων, αφού αυτοί θα είναι και πρόσωπα χαμηλών εισοδημάτων, υφίσταται κίνδυνος αλόγιστου και απερίσκεπτου δανεισμού, με προοπτικές μελλοντικής υπερχρέωσης των νοικοκυριών, με κίνδυνο να δημιουργηθεί η νέα γενιά οφειλετών. Τις συνέπειες της υπερχρέωσης τις γνωρίζουμε ήδη, από τις χιλιάδες των δανειοληπτών των προηγούμενων ετών, οι οποίοι έχουν περιέλθει σε αδιέξοδα, κινδυνεύοντας να βρεθούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους στον δρόμο”, ανέφερε, μεταξύ άλλων, η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, η οποία δήλωσε ότι το κόμμα της επιφυλάσσεται να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια.
