Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΣτη σκιά των υψηλών τιμών στην ενέργεια, αλλά και του σχεδιασμού της απεξάρτησης από τον άνθρακα, η εισαγωγή της 5ης γενιάς επικοινωνιακών δικτύων και της επιστήμης των δεδομένων στο ενεργειακό σύστημα βρέθηκε στο επίκεντρο συζήτησης ακαδημαϊκών και εκπροσώπων από τον βιομηχανικό χώρο στο φόρουμ «5G Techritory», που πραγματοποιήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας. Στόχος, όπως επισημάνθηκε, είναι η χρήση των αναδυόμενων τεχνολογιών τηλεπικοινωνιών πέμπτης γενιάς για τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης και ευελιξίας, που θα συμβάλει έμμεσα και στη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Μπορεί το «ίντερνετ της ενέργειας» να δώσει απαντήσεις στις προκλήσεις ενεργειακής μετάβασης και του υψηλού ενεργειακού κόστους; «Εν δυνάμει οι τεχνολογίες 5G μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας άμεσα με τη διευκόλυνση της συμμετοχής στο ενεργειακό μίγμα κατανεμημένων ενεργειακών πόρων (συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών, συστημάτων αποθήκευσης, συστημάτων διαχείρισης ηλεκτρικών οχημάτων, συστημάτων διαχείρισης ζήτησης κλπ) που βρίσκονται ακόμα και στην άκρη του δικτύου διανομής, καθώς και της συμμετοχής των καταναλωτών. Έμμεσα, οι τεχνολογίες 5G μπορούν να συμβάλλουν στη σταθερότητα, στην ανθεκτικότητα και στην αποσυμφόρηση των δικτύων με τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των διεσπαρμένων στοχαστικών ενεργειακών πόρων μέσα από τις τεχνολογίες ΙοΤ και με αυτό τον τρόπο στη μείωση του ενεργειακού κόστους» απαντά ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Αλέξης Μπίρμπας μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στο περιθώριο του Φόρουμ.
Ειδικότερα, χαρτογραφώντας το σημερινό τοπίο στο ενεργειακό σύστημα, ο Αλέξης Μπίρμπας εντοπίζει ότι υπόκειται σε μια μεγάλη κρίση των ενεργειακών αγορών, που είναι κρίση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια απεξάρτησης από τον άνθρακα με την εισαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα. Επίσης, παρατηρεί ότι επειδή αυτές οι πηγές είναι διακοπτόμενες και απαιτούν την ύπαρξη εφεδρειών στο σύστημα, αλλά και λόγω της μεγάλης εξάρτησης της παραγωγής από το καύσιμο μετάβασης (φυσικό αέριο) και της υπέρογκης αύξησης των τιμών του, καταγράφονται προβλήματα σε δύο επίπεδα: στην ισορροπία του δικτύου λόγω έλλειψης εναλλακτικών πόρων και στις υψηλές χονδρεμπορικές οριακές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Αναδεικνύοντας την πρακτική διάσταση της εφαρμογής της τεχνολογίας 5G στα ενεργειακά δίκτυα, με έμφαση την ανθεκτικότητά τους, ο καθηγητής φέρνει ως παράδειγμα πρόσφατο περιστατικό σε σταθμό φόρτισης στη Σουηδία. Η ταυτόχρονη φόρτιση πολλών οχημάτων σε ένα χώρο στάθμευσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων είχε ως αποτέλεσμα να οδηγήσει σε black out το ηλεκτρικό δίκτυο της συγκεκριμένης περιοχής.
Σε αυτή την πρόκληση επίτευξης ισορροπίας του ηλεκτρικού δικτύου, το οποίο δεν έχει ακόμη μεγάλη δυνατότητα αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας, ο καθηγητής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρών προτάσσει τη χρήση επικοινωνιακών δικτύων νέας γενιάς. Πώς θα χρησιμοποιηθούν, όμως, τα επικοινωνιακά δίκτυα νέας γενιάς για να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα; Όπως προκρίνει ο κ. Μπίρμπας, με την εισαγωγή πολυεπίπεδων ιεραρχικών αγορών και την αξιοποίηση του ίντερνετ των πραγμάτων (μετρητικές διατάξεις μετρούν συνεχώς τα ηλεκτρικά μεγέθη του δικτύου, της παραγωγής και της κατανάλωσης και οδηγούν τα παραγόμενα μέσω των δικτύων 5G στο cloud), θα διευκολυνθεί η συμμετοχή στις αγορές ακόμη και των απλών καταναλωτών και η εκκαθάριση των αγορών σε τοπικό επίπεδο βελτιστοποιώντας τις τοπικές ανταλλαγές ενέργειας άρα και τις τιμές, σε αντιπαράθεση με την αποκλειστική εκκαθάριση σε μια κεντρική αγορά όπως είναι σήμερα. Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει επίσης σε αυτό που ονομάζεται «εκδημοκρατισμό της ενέργειας», με τη έννοια της μεγαλύτερης συμμετοχής «παικτών» στην αγορά (π.χ. με τη μετατροπή του απλού καταναλωτή ενέργειας σε καταναλωτή – παραγωγό και τη συμμετοχή του στην αγορά ενέργειας.). Πιο συγκεκριμένα, η δυνατότητα ευελιξίας που θα «παράγεται» σε τοπικό επίπεδο μπορεί να γίνει επιπλέον πρόσοδος για τους παρέχοντες την ευελιξία μέσα από τη διάθεσή της για την αντιμετώπιση αναγκών εφεδρείας του ηλεκτρικού δικτύου. Ειδικότερα μέσω των δικτύων 5G είναι δυνατή η παροχή αυτών των εφεδρικών υπηρεσιών σε πραγματικό χρόνο στις αγορές εξισορρόπησης όπου υπάρχουν και οι μεγαλύτερες ανάγκες.
«Με τα δίκτυα 5ης γενιάς δεν υπάρχουν μόνο κεντρικοποιημένες αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχουν πολύ-επίπεδες διαστρωμένες ιεραρχικά αγορές που ξεκινούν από το επίπεδο του καταναλωτή, πάνε στις ενεργειακές κοινότητες, σε επίπεδο πόλης, περιοχής και φτάνουν μέχρι τη χονδρεμπορία », όπως εξηγεί. Με άλλα λόγια, ένας καταναλωτής έχει πλέον τη δυνατότητα, με τα δίκτυα νέας γενιάς, έχοντας ένα οικιακό φωτοβολταϊκό και μια μικρή μπαταρία η μέσω της διαχείρισης των φορτίων της κατοικίας του να συμμετέχει στην αγορά ενέργειας. «Είναι μια περιφερειακή συναλλακτική αγορά που βοηθάει να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα με τη διακοπτόμενη ενέργεια των ανανεώσιμων πηγών και την έλλειψη προσιτής τεχνολογίας αποθήκευσης σε μεγάλη κλίμακα» αποσαφηνίζει ο κ. Μπίρμπας.
Σημειώνεται πως κατά τη διάρκεια του Φόρουμ, ο Αλέξης Μπίρμπας και ο πρόεδρος της ECCO Intl. δρ Αλέξης Παπαλεξόπουλος συμμετείχαν σε συζήτηση με αντικείμενο τον τρόπο με τον οποίο οι τεχνολογίες 5G επηρεάζουν τις ενεργειακές αγορές, και σε σχέση με το νέο ιεραρχικά πολυεπίπεδο μοντέλο αγορών ως λύση στις τρέχοντες ενεργειακές προκλήσεις στην αγορά ηλεκτρισμού.
Μεγάλη η ελληνική συμμετοχή στο Φόρουμ 5G Techritory
Σημαντική και μεγάλη, με ισχυρό αποτύπωμα, ήταν η παρουσία Ελλήνων ακαδημαϊκών και στελεχών οργανισμών στο διήμερο Φόρουμ «5G Techritory», που πραγματοποιήθηκε για 4η χρονιά στη Λετονία. Συνολικά, στις δύο ημέρες του Φόρουμ συμμετείχαν είτε διαδικτυακά είτε διά ζώσης περισσότερα από 2.200 άτομα από 68 χώρες, με 129 ομιλητές, σε 32 συνεδρίες συζητώντας για το μέλλον του 5G στην Ευρώπη.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική παρουσία, μεταξύ άλλων, συμμετείχαν διά ζώσης ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) Κωνσταντίνος Μασσέλος, ακαδημαϊκοί από το Πανεπιστήμιο Πάτρας, καθώς και Έλληνες καθηγητές σε ξένα πανεπιστήμια και στελέχη διεθνών οργανισμών, όπως την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ΕSA).
Το φετινό θέμα του Φόρουμ ήταν αφιερωμένο στην «πραγματική αξία του 5G». Με τα πρόσφατα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κεφάλαια ψηφιοποίησης να ανέρχονται συνολικά σε αξία άνω των 300 δισ. ευρώ, οι κύριες συζητήσεις φέτος περιστράφηκαν γύρω από τις ευκαιρίες για τη συλλογική βέλτιστη χρήση αυτών των κεφαλαίων για το ξεκλείδωμα της πραγματικής αξίας του 5G.
Ειδικότερα, οι τομείς εστίασης, μεταξύ άλλων, περιελάμβαναν το 5G πάνω από τη θάλασσα, έξυπνοι διάδρομοι μεταφορών, κατασκευή ημιαγωγών στην ΕΕ, πράσινες τεχνολογίες και άλλα. «Λιγότερη συζήτηση, περισσότερη συν-δημιουργία ήταν το σύνθημά μας για φέτος. Κάθε χρόνο σημειώνουμε νέο ρεκόρ ομιλητών, συγκεντρώνοντας έναν εντυπωσιακό αριθμό υπεύθυνων λήψης αποφάσεων στο 5G. Και ο στόχος του 5G Techritory ήταν πάντα να γεφυρώσει τα διάφορα σιλό, να εξασφαλίσει διασυνοριακή, διασταυρούμενη και διατομεακή συνεργασία. Φέτος πήγαμε αυτήν την αποστολή στο επόμενο επίπεδο παρέχοντας μια πλατφόρμα για πρακτική, συνεργατική δράση» δήλωσε ο διευθυντής του φόρουμ 5G Techritory, Neils Kalniņš.
Το 5G Techritory θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα φόρουμ αναφορικά με το οικοσύστημα 5G στην Ευρώπη, συγκεντρώνοντας τους βασικούς παράγοντες και ενδιαφερόμενους στην ανάπτυξη και τη νομοθεσία 5G. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται η δυνατότητα διεξαγωγής του και σε άλλες χώρες.
Το 5G Techritory διοργανώθηκε από το Γραφείο Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών της Λετονίας, με την υποστήριξη του Οργανισμού Επενδύσεων και Ανάπτυξης της χώρας (LIAA) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών.
