Ξεκάθαρο μήνυμα προς την κυβέρνηση έστειλαν οι περιφερειάρχες της Ελλάδας ζητώντας από τη Ρόδο όπου βρίσκονται για τις εργασίες του 8ου συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών (ΕΝΠΕ) να έχουν ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας σε συνεργασία και με τους δήμους προς όφελος όλων των πολιτών.
Το συνέδριο της ΕΝΠΕ ξεκίνησε χθες και ολοκληρώθηκε σήμερα στο ξενοδοχείο Rodos Palace με τη συμμετοχή περίπου 150 ατόμων και παρουσία του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, καθώς και του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Στέλιου Πέτσα, αλλά και αρκετών υπηρεσιακών παραγόντων, ενώ πολλοί το παρακολούθησαν διαδικτυακά.
Στην εισήγηση του ο προέδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας ζήτησε μάλιστα ρητώς από την κυβέρνηση να κάνει άμεσα πράξη τη δέσμευσή της για κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ενώ επισήμανε πως η υποστελέχωση αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της λειτουργίας των Περιφερειών. Ταυτόχρονα, επισήμανε πως στο Ταμείο Ανάκαμψης δεν έχει επιτευχθεί η συμμετοχή των Περιφερειών στο σχεδιασμό και την υλοποίησή του, με αποτέλεσμα «έργα που είναι αναγκαία και αποτελούν προτεραιότητα για κάθε Περιφέρεια δεν θα χρηματοδοτηθούν και δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν σε κανένα άλλο χρηματοδοτικό εργαλείο». Κάλεσε μάλιστα την κυβέρνηση να αναθεωρήσει άμεσα την επιλογή της…
Όσον αφορά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι η χρηματοδότηση πρέπει να επανέλθει στα επίπεδα πριν τις περικοπές και να συγκροτηθεί Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου.
Ταυτόχρονα από το βήμα του ετήσιου τακτικού συνεδρίου της ΕΝΠΕ, ο κ. Τζιτζικώστας έστειλε σαφές μήνυμα προς την Τουρκία, όπως άλλωστε θα στείλει και η επίσκεψη περιφερειαρχών στο Καστελόριζο: «Η επιλογή της Ρόδου δεν έγινε τυχαία. Είμαστε στη Ρόδο γιατί είναι χρέος μας να έχουμε διαρκώς το βλέμμα μας στραμμένο στην ελληνική περιφέρεια. Γιατί στην ελληνική περιφέρεια χτυπά η καρδιά της Ελλάδας, πόσο μάλλον σε περιοχές όπως το Νότιο Αιγαίο, που είναι τα σύνορα της χώρας και της Ευρώπης και ιδιαίτερα τώρα, στις δύσκολες, γεμάτες κινδύνους εποχές. Γιατί τέτοιες εποχές ζούμε. Με έναν γείτονα που κινείται στα όρια του παραλογισμού. Έναν παραλογισμό που τον έζησα προσωπικά, όταν οι τουρκικές αρχές μου απαγόρευσαν την είσοδο στη χώρα τους χωρίς κανέναν λόγο. Και αυτό που όφειλα να απαντήσω και απάντησα, για λογαριασμό όλων των Ελλήνων, είναι ότι η Ελλάδα τέτοιες προσβολές δεν τις δέχεται, ότι η αξιοπρέπεια των Ελλήνων είναι αδιαπραγμάτευτη. Είμαστε μια χώρα ευρωπαϊκή, ειρηνική, φιλόξενη και φιλική, όμως στα εθνικά μας δίκαια δεν κάνουμε βήμα πίσω».
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφερόμενος στο σύγχρονο ρόλο των Περιφερειών υπογράμμισε ότι «το συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας πραγματοποιείται σε μία περίοδο που αντιμετωπίζουμε μεγάλες προκλήσεις, όπου η κάθε μία πρόκληση, προέρχεται από την προηγούμενη και γεννάει την επόμενη και επηρεάζουν τη ζωή και την καθημερινότητα όλων μας. Οι Περιφέρειες όμως έχουμε και τη δύναμη και τον τρόπο να πάμε μπροστά. Και σήμερα, εδώ από την Ρόδο, αυτό το μήνυμα στέλνουμε, το μήνυμα ότι η επόμενη μέρα της Ελλάδας μπορεί να χτιστεί μόνο με τις Περιφέρειες στο επίκεντρο. Κι αυτό θα το πετύχουμε όχι με ευχολόγια και φιλικά χτυπήματα στην πλάτη. Αλλά με συγκεκριμένο σχέδιο και συγκεκριμένο πλάνο. Χρειάζονται αλλαγές, τις οποίες οι 13 Περιφέρειες της χώρας έχουμε αποδείξει ότι ξέρουμε και μπορούμε να υλοποιούμε, αλλάζοντας κάθε τόπο από κάτω προς τα πάνω και τελικά συνολικά τη χώρα. Γιατί οι Περιφέρειες είναι ακριβώς αυτό: Ο θεσμός που βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες. Που λογοδοτεί απευθείας σ’ αυτούς. Που ξέρει καλύτερα τις ανάγκες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής. Που απέδειξε σε όλες τις κρίσεις ότι είναι πυλώνας σταθερότητας και αποτελεσματικότητας».
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφερόμενος στο νέο ΕΣΠΑ επισήμανε ότι «τα νέα Περιφερειακά Προγράμματα έχουν δύο πολύ σημαντικές παραμέτρους: Πρώτον, είναι τα μεγαλύτερα Περιφερειακά Προγράμματα που έγιναν ποτέ. Και δεύτερον, με τη μακρά διαβούλευση που προηγήθηκε της έγκρισης των Περιφερειακών Προγραμμάτων, καταφέραμε να έχουμε πλέον μία σαφή περιγραφή του ‘ποιος κάνει τι’ σε σχέση και με τα Τομεακά Προγράμματα, γεγονός που μας επιτρέπει σήμερα, να είμαστε έτοιμοι στην πρώτη γραμμή, στην αφετηρία του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027».
Ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ υπογράμμισε ότι οι προτεραιότητες των 13 Περιφερειών της χώρας για τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής είναι:
-Η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στην παιδεία και την υγεία, με κατασκευή νέων σχολείων και νοσοκομείων.
-Οι ίσες ευκαιρίες για όλους τους πολίτες στην κατάρτιση, τη δια βίου μάθηση και την απασχόληση, με ειδικά προγράμματα για όλους.
-Η στήριξη και χρηματοδότηση του σπουδαίου έργου των κοινωνικών ιδρυμάτων.
-Η διασφάλιση της λειτουργίας υπνωτηρίων, δομών φροντίδας ατόμων τρίτης ηλικίας και δομών για ‘Ατομα με Ειδικές Ανάγκες.
-Η διασφάλιση της λειτουργίας δομών που υποστηρίζουν παιδιά και κακοποιημένες γυναίκες.
-Η πρόσβαση σε τρόφιμα, αγαθά και είδη πρώτης ανάγκης των πιο ευάλωτων συνανθρώπων μας.
»Κεντρική μας επιλογή είναι αυτή: Δεν θα αφήσουμε κανένα συμπολίτη μας μόνο, κανέναν πίσω», είπε χαρακτηριστικά ο Περιφερειάρχης.
Περιφερειακή Διακυβέρνηση
Για το στοίχημα της μετάβασης από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι μείζον θέμα είναι η υποστελέχωση των περιφερειακών υπηρεσιών, ενώ δήλωσε ότι πλέον είναι απαραίτητη η κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων: «Σε αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο είναι πολύ σημαντικό ότι οι Περιφέρειες της χώρας έχουμε δίπλα μας αξιόπιστους συνομιλητές, και αναφέρομαι φυσικά στην ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, στον Υπουργό Μάκη Βορίδη και τον Αναπληρωτή Υπουργό Στέλιο Πέτσα. Η συνεργασία μας είναι στενή και εποικοδομητική, καθώς μαζί κάνουμε σημαντικά βήματα μπροστά. Υπάρχουν φυσικά, πολλά ακόμα ανοιχτά ζητήματα, για τα οποία πρέπει να κινηθούμε ταχύτερα και αποτελεσματικότερα, με κορυφαίο ζήτημα την υποστελέχωση των Περιφερειών. Αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να λυθεί και να λυθεί άμεσα, χθες. Γατί είναι μία βόμβα στα θεμέλια της λειτουργίας των Περιφερειών. Ταυτόχρονα όμως, πιστεύω ότι έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για να κάνουμε στην πατρίδα μας, το επόμενο μεγάλο βήμα: Την αλλαγή του διοικητικού μοντέλου της χώρας. Τη μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Με απευθείας έσοδα στις Περιφέρειες. Με οικονομική ανεξαρτησία και πλήρη θεσμική θωράκιση. Με ενίσχυση του πολιτικού ρόλου των Περιφερειών. Με έλεγχο από μία και μόνη αρχή για τη νομιμότητα και όχι τη σκοπιμότητα των δαπανών. Και βέβαια, με ξεκάθαρες, κάθετες αρμοδιότητες, που θα αποτυπώνονται στο πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο για την αυτοδιοίκηση, το οποίο πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε πλήρες ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων και κατάργηση -επιτέλους- των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Μια δέσμευση της Κυβέρνησης, που περιμένουμε να γίνει πράξη. Ο κομβικός ρόλος των Περιφερειών και των Δήμων στις υποδομές, την ανάπτυξη, το περιβάλλον, τις ψηφιακές υπηρεσίες, την κοινωνική συνοχή, την αντιμετώπιση της κλιματική αλλαγή και της ενεργειακής κρίσης, αποτυπώνεται και αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο, από το γεγονός ότι: το 50% των δημοσίων επενδύσεων, το 30% των δημοσίων δαπανών, το 90% των δράσεων για το περιβάλλον και συνολικά το 70% όλων των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματοποιούνται από τις Περιφέρειες και τους Δήμους. Ο αντίκτυπος των έργων και των δράσεων των Περιφερειών και των Δήμων αγγίζει απευθείας τους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες».
Ολοκληρώνοντας την κεντρική εναρκτήρια εισήγηση του συνεδρίου, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ τόνισε: »Γύρω μας συμβαίνουν κοσμογονικές αλλαγές. Τα πάντα αλλάζουν ραγδαία σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι Έλληνες όμως έχουμε μάθει στις μεγάλες προκλήσεις. Όπως λέει και ο Οδυσσέας Ελύτης: ‘Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε’. Αρκεί να είμαστε ενωμένοι. Αρκεί να απελευθερώσουμε τις υγιείς δυνάμεις του τόπου μας. Που είναι πολλές, είναι ισχυρές και είναι η πλειοψηφία. Και όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε πράξη το όραμά μας για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας. Τη σύγχρονη Ελλάδα που αντανακλά τον καλύτερό μας αυτό. Οι 13 Περιφέρειες της χώρας είναι εδώ, είναι στην πρώτη γραμμή, είναι μπροστά σε κάθε πρόκληση, δίπλα σε κάθε πολίτη. Αυτό τον τόπο θα τον πάμε μπροστά. Έχουμε δεσμευτεί και όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε».
Τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζουν οι Περιφέρειες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στην εμπέδωση της κοινωνικής συνοχής και την ουσιαστική στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, ανέλυσε ο Περιφερειάρχης Αττικής κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Ετήσιο Συνέδριο της ΕΝΠΕ στη Ρόδο.
Ο Γ. Πατούλης ο οποίος προήδρευσε στη θεματική ενότητα «Οι Περιφέρειες δίπλα στους Πολίτες – Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη», τόνισε ότι στη δυσμενή συγκυρία που διαμορφώνει η πανδημική κρίση και οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, η αυτοδιοίκηση ανέδειξε τον ουσιαστικό ρόλο του περιφερειακού θεσμού ως μηχανισμού καταρχήν ανάσχεσης και αντιμετώπισης των κρίσιμων καταστάσεων.
Κάτι το οποίο έχει αποδείξει και η ευρωπαϊκή εμπειρία, καθώς «το μοντέλο της περιφερειακής διακυβέρνησης έχει αποδειχθεί στην πράξη το πιο πετυχημένο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας των ισχυρών κρατών της Ευρώπης, πιο παραγωγικό και το κυριότερο, πιο κοντά στον πολίτη και τις ανάγκες του», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Παρεμβάσεις στη συγκεκριμένη ενότητα πραγματοποίησαν εκτός από τον κ. Πατούλη, ο Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ο Γιάννης Τσακίρης, Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η Ειρήνη Αγαπηδάκη, Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, ο Ιωάννης Πασπάλας, Προϊστάμενος Διαχειριστικής Αρχής ΟΠΕΚΑ, ο Φάνης Σπανός, Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, ο Παναγιώτης Νίκας, Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, ο Νικόλαος Παπαδάκης Αντιπρόεδρος του ΕΔΣΝΑ και Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής, κ.α..
Ψήφισμα για την εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών
Στο πλαίσιο της θεματικής Ενότητας την οποία συντόνιζε ο κ. Πατούλης εγκρίθηκε ψήφισμα της ΕΝΠΕ με αφορμή την σημερινή Διεθνή Ημέρα για την εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών. Το ψήφισμα κατατέθηκε από το Προεδρείο και τα μέλη της ΕΝΠΕ. Στο ψήφισμα διατυπώνεται το διαχρονικό, εμφατικό και έντονο ενδιαφέρουν των Περιφερειών της Ελλάδας για την καταπολέμηση της κακοποίησης γυναικών και της έμφυλης βίας γενικότερα, ενώ εκφράζεται και η ισχυρή βούληση της ΕΝΠΕ για συνεργασία με το κράτος και τους αρμόδιους φορείς για την κατάρτιση μιας εθνικής στρατηγικής για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Ο κ. Πατούλης χαρακτήρισε το ψήφισμα ως ένα ολοκληρωμένο κείμενο, που αποτελεί την δομημένη πρόταση του Δεύτερου Βαθμού Αυτοδιοίκησης για την καταπολέμηση αυτής της σύγχρονης πανδημίας.
Οι Περιφέρειες δίπλα στους Πολίτες – Κοινωνική Συνοχή και Αλληλεγγύη
Ο Γ. Πατούλης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, τόνισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ισχυρή προστασία του πολίτη, εάν δεν επιτευχθεί η αποκέντρωση του διοικητικού μοντέλου. «Υπάρχουν εμμονές, οι οποίες πρέπει να ξεπεραστούν άμεσα» είπε χαρακτηριστικά και αναφέρθηκε σε παραδείγματα ελλείψεων σε δομές υγείας νησιωτικών περιοχών: «Δεν μπορεί ένας υπουργός, όσο αποτελεσματικός και αν είναι, να συντονίσει χιλιάδες ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Μόνο οι Περιφέρειες και οι Δήμοι, που έχουν άμεσο ενδιαφέρον και γνώση για τον τόπο, μπορούν να βρουν άμεση λύση». Τόνισε μάλιστα ότι στη «νέα Ελλάδα, που οραματίζεται η κυβέρνηση, ο ρόλος της αυτοδιοίκησης είναι πολύ σημαντικός στην επίτευξη της επιτελικότητας και της αποτελεσματικότητας του κράτους». «Καμία κοινωνία δεν πάει μπροστά, με πολίτες πολλών ταχυτήτων» υπογράμμισε ο Γ. Πατούληςκαι πρόσθεσε: «Για μας η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αποτελεί προτεραιότητα, είναι η ισχυρή βάση για να στηρίξουμε το αναπτυξιακό μας οικοδόμημα», κάνοντας ιδιαίτερη μνεία για το θεσμικό πλαίσιο που έχει υιοθετήσει η Ε.Ε. για τις Περιφερειακές αρχές, όπως η ευελιξία στη διαχείριση των κονδυλίων, η θεσμοθέτηση του προσωρινού πλαισίου στήριξης των επιχειρήσεων, η δυνατότητα για την πρόσληψη επικουρικού προσωπικού γιατρών και νοσηλευτών κ.α..
Αισιόδοξες ήταν οι εκτιμήσεις του Περιφερειάρχη Αττικής για την ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής μέσω του νέου ΕΣΠΑ, το οποίο προβλέπει τη διάθεση 400 εκ. ευρώ για πληθώρα νέων δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα, με σημαντικά στοιχεία καινοτομίας, όπως η εγγύηση για το παιδί, η επιχορήγηση των φορέων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, η υποστήριξη της ενεργού και υγιούς γήρανσης, το πρόγραμμα προσωπικού βοηθού και κοινωνικού φροντιστή ΑμεΑ κλπ.
Ανέφερε μάλιστα ότι στο νέο ΕΣΠΑ προβλέπονται «εμβληματικές παρεμβάσεις με ισχυρό το αποτύπωμα της Περιφέρειας», όπως η ενίσχυση του θεσμού των ΚΕΠ Υγείας, η δημιουργία περιφερειακού μηχανισμού διάγνωσης των αναγκών εργασίας και παρατηρητηρίου δημόσιας υγείας, στοχευμένες δράσεις ενδυνάμωσης γυναικών στην αγορά εργασίας, η συμμετοχή μειονεκτουσών ομάδων στην ενεργή κοινωνική ζωή και η δημιουργία του Παραολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Ραφήνας, ενός εμβληματικού έργου προϋπολογισμού 36 εκ..
«Η αλληλεγγύη και η πρόνοια για όσους έχουν ανάγκη, αποτελεί προτεραιότητα για την Περιφέρεια Αττικής» διαμήνυσε ο Γ. Πατούλης, ολοκληρώνοντας την ομιλία του
και πρόσθεσε: «Το έργο μας θα γίνει ακόμη πιο αποτελεσματικό, αν πραγματικά γίνει πράξη και στην Ελλάδα η αλλαγή στο μοντέλο λειτουργίας του Κράτους. Αν τολμήσουμε έστω και με καθυστέρηση δεκαετιών, να εμπιστευθούμε θεσμούς που χαίρουν της εμπιστοσύνης κι αποδοχής των πολιτών κι έχουν αποδείξει στην πράξη ότι μπορούν. Τώρα, κι όχι αύριο , είναι η ώρα της Περιφερειακής Διακυβέρνησης».
