Τι κοινό έχει ένας πολεοδόμος, μέλος του task force του υπουργείου Ενέργειας για το κλίμα, μια 27χρονη αντιδήμαρχος της βορείου Ελλάδας, μια νοσηλεύτρια του Λαϊκού νοσοκομείου, ένας Ευρωβουλευτής και ακόμα 27 άνθρωποι από όλη την Ελλάδα, κάθε ηλικίας, και από κάθε πιθανό υπόβαθρο; Την πίστη τους ότι η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει εγκαίρως και δραστικά την κλιματική κρίση.
Αυτό ήταν το κίνητρο της συμμετοχής τους στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Πρεσβευτές για το Κλίμα» στο πλαίσιο του οποίου κατέθεσαν τα βιογραφικά τους και, κατόπιν επιλογής, καλούνται να σχεδιάσουν δράσεις, να συνεργαστούν μεταξύ τους, να δουλέψουν μέσα στις κοινότητές τους, ώστε να μεταφέρουν την αγωνία τους για την κλιματική κρίση στο κοινωνικό σύνολο και, κυρίως, να παράξουν πιθανές λύσεις μαζί με αυτό.
«Η Ελλάδα έχει υιοθετήσει τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο, στο πνεύμα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που προς το παρόν περιλαμβάνει κατευθύνσεις, αλλά σύντομα θα γίνει και Οδηγία. Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι μέχρι το 2050 όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις, όπου και εάν βρίσκονται, να έχουν γίνει κλιματικά ουδέτερες» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ένας από τους πρώτους «Πρεσβευτές για το Κλίμα», ο πολεοδόμος μηχανικός και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του ΥΠΕΝ για τη δημιουργία Εθνικού Παρατηρητηρίου Βιώσιμων Πόλεων, Παναγιώτης Βουλέλλης.
Προκειμένου να πετύχει αυτόν τον στόχο η Επιτροπή, ξεκίνησε με το πρόγραμμα των εκατό κλιματικά ουδέτερων πόλεων, οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες σε όλα τα κράτη μέλη, ώστε να εντοπίσει τις διαφορετικές προσεγγίσεις, τα προβλήματα, τις προκλήσεις, τις λύσεις ανάλογα με την γεωγραφία, τα πολιτιστικά και άλλα χαρακτηριστικά που συγκεντρώνονται στο ευρωπαϊκό μωσαϊκό. Εκ μέρους της Ελλάδας τελικά επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Κοζάνη, τα Τρίκαλα, τα Ιωάννινα και η Καλαμάτα. Όμως, το ΥΠΕΝ διέγνωσε μια διπλή ευκαιρία.
«Από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας υπεύθυνο γι αυτή τη δράση είναι το υπουργείο Ενέργειας και ειδικότερα η γενική γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Εθνικής Ανάπτυξης, της οποίας ηγείται ο Ευθύμης Μπακογιάννης» εξηγεί ο κ. Βουλέλλης. «Κατ’ αρχάς, υπάρχουν τα εργαλεία που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κατά δεύτερον, η θέληση των πόλεων να προχωρήσουν στην κλιματική ουδετερότητα, καθώς συνολικά υπέβαλαν αίτηση 29 ελληνικές πόλεις από τις οποίες επιλέχθηκαν έξι» σημειώνει το μέλος της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΥΠΕΝ που εργάζεται πάνω στον σχεδιασμό αυτών ακριβώς των πολιτικών. Συνεπώς, η αρμόδια γενική γραμματεία προχώρησε στη σύναψη ενός μνημονίου συνεργασίας μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων πόλεων, ενθαρρύνοντας μάλιστα και άλλες συμμετοχές.
«Πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα είναι πρωτοπόρος σε αυτό γιατί αυτή η κίνηση θα βοηθήσει όλες οι πόλεις που συμμετέχουν στο μνημόνιο συνεργασίας να φτιάξουν το δικό τους σχέδιο δράσης» τονίζει ο κ. Βουλέλλης, προσθέτοντας ότι «οι δήμοι αυτή τη στιγμή κάνουν ενέργειες, αλλά σε κάποιο βαθμό άναρχα. Εάν τις αποτυπώσουν στον στόχο για την κλιματική ουδετερότητα, τότε πραγματικά θα εντοπίσουν την εξοικονόμηση ενέργειας που πετυχαίνουν, πώς διαχειρίζονται τα απορρίμματα τους, ποιο είναι τελικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους» επισημαίνει ο κ. Βουλέλλης. Η γενική γραμματεία του ΥΠΕΝ συνεργάστηκε απευθείας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε όλες αυτές οι πρωτοβουλίες να οργανωθούν «κάτω από μια ομπρέλα για να βελτιστοποιήσουμε και να μεγιστοποιήσουμε τα αποτελέσματα» λέει ο πολεοδόμος μηχανικός.
Ο κ. Βουλέλλης, μαζί με ακόμα 27 «Πρεσβευτές για το Κλίμα» ταξίδεψε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατόπιν πρόσκλησης του, επίσης, «Κλιματικού Πρεσβευτή» και ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτρου Κόκκαλη. «Η κλιματική αλλαγή δεν απειλεί τον πλανήτη ή το περιβάλλον, αλλά τις πιθανότητες επιβίωσης του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη. Η Γη υπήρξε πριν τον άνθρωπο και μπορεί κάλλιστα να συνεχίσει και να έρθει σε μία νέα ισορροπία μετά από εμάς» εξηγεί ο κ. Κόκκαλης, υπογραμμίζοντας ότι «οι δύο κρίσιμοι παράγοντες σε αυτή τη μάχη για σταθεροποίηση του κλίματος είναι, αφενός η συνειδητοποίηση του μεγέθους του προβλήματος και πώς μας αφορά, κι αφετέρου η συμμετοχή των πολιτών, τόσο στη διαδικασία της ενημέρωσης, όσο και της ενεργού δράσης». «Ο νέος θεσμός των “Πρεσβευτών του Συμφώνου για το Κλίμα”, στοχεύει σε αυτές ακριβώς τις δύο κρίσιμες παραμέτρους. Η επίσκεψη των Ελλήνων Πρεσβευτών στις Βρυξέλλες ελπίζω πως θα τους προσφέρει τα εφόδια που χρειάζονται για ένα δυναμικό ξεκίνημα και ένα απαραίτητο πλαίσιο στο δύσκολο εγχείρημα που έχουν αναλάβει. Τους ευχόμαστε κάθε επιτυχία και δεσμεύομαι να σταθώ δίπλα τους με όλες μου τις δυνάμεις» καταλήγει ο κ. Κόκκαλης.
Το Σύμφωνο για το Κλίμα αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία στοχεύει να καταστήσει την οικονομία της ΕΕ βιώσιμη μετατρέποντας τις κλιματικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις σε ευκαιρίες και καθιστώντας τη μετάβαση δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς. Στο πλαίσιο της επίσκεψης στις Βρυξέλλες οι πρώτοι Έλληνες «Πρεσβευτές για το Κλίμα» συναντήθηκαν, μεταξύ άλλων, με την Kasia Bałucka-Dębska, υπεύθυνη για τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους πολίτες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα (DG CLIMA), τον Paolo Caridi, επικεφαλής του τμήματος Επικοινωνίας και Κοινωνίας πολιτών (DG CLIMA) και την Μanuela Gervasi, υπεύθυνη για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και Δημόσια Συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος, ενώ συνομίλησαν με τους «Πρεσβευτές» και άλλων κρατών με στόχο την δικτύωση και την ανταλλαγή γνώσεων, εμπειριών και καλών πρακτικών.
«Στον Δήμο Βόλβης πληρώσαμε τα έντονα καιρικά φαινόμενα, πέρσι τον Οκτώβριο που είχαμε πλημμύρες και καταστροφές λόγω μιας τόσο έντονης βροχόπτωσης που δεν είχε ξανασυμβεί στην περιοχή ποτέ» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αντιδήμαρχος Στέλλα Σαλέπη. Επιπλέον, η στάθμη της λίμνης ανεβαίνει σε βαθμό που επηρεάζονται «τα λιπάρια, το σπάνιο και μοναδικό στον κόσμο ψάρι της Βόλβης» αλλά και γενικά η χλωρίδα και η πανίδα γύρω της. «Το φαινόμενο ήταν τόσο έντονο που τοποθετήσαμε μια πλωτή εξέδρα για τους κωπηλατικούς αγώνες και μέσα σε μια εβδομάδα εξαιρετικά έντονη η αλλαγή του σημείου που βρισκόταν» εξηγεί η αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας, Περιβάλλοντος και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η κ. Σαλέπη είναι μόλις 27 χρόνων και έτσι έχει εκλεγεί στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Young Elected Politicians» από το οποίο έμαθε για τους «Πρεσβευτές για το Κλίμα». «Ήθελα να γνωρίσω ανθρώπους που δουλεύουν πάνω σε αυτά τα αντικείμενα σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη για να δω τι κάνουν, πώς αντιμετωπίζουν τις αλλαγές, να ανταλλάξουμε ιδέες. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το περιβάλλον για τη ζωή των ανθρώπων της Βόλβης και είναι κρίσιμο να αποτρέψουμε την υποβάθμισή του» επισημαίνει η κ. Σαλέπη. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο δήμος της έχει υιοθετήσει πολλές ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, η Βόλβη «είναι ο πρώτος δήμος στην Ελλάδα που εντάχθηκε στον πιλοτικό στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να φυτευτούν συνολικά 3 τρισεκατομμύρια νέα δέντρα», όχι σε καμένες περιοχές αλλά στο πλαίσιο του εμπλουτισμού και, κυρίως, της επέκτασης των δασικών εκτάσεων. Η Βόλβη έχει ήδη φυτέψει τα πρώτα 74 καινούργια της δέντρα, ενώ για πρώτη φορά καθάρισε τον βυθό του λιμανιού της με πιστοποιημένους δύτες και τρέχει 4 ρεύματα ανακύκλωσης, για χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο και πλαστικό ξεχωριστά. Η επίσκεψη στις Βρυξέλλες, κατόπιν της πρόσκλησης του κ. Κόκκαλη, για την αντιδήμαρχο ήταν σημαντική διότι «στη συνάντηση που είχαμε στο ευρωκοινοβούλιο με την Kasia Bałucka-Dębska έθεσα ως ζήτημα την χρηματοδότηση για την υλοποίηση προγραμμάτων στα οποία η Επιτροπή συμμετέχει στο σχεδιασμό των στόχων, αλλά όχι στο κόστος της υλοποίησης, όπως το πρόγραμμα της μείωσης των αποβλήτων και η πράσινη εβδομάδα, τα οποία αμφότερα έτρεξαν στη Βόλβη.
Η Ελευθερία Εμφιετζή είναι νοσηλεύτρια στο Λαϊκό Νοσοκομείο και επίσης συμμετέχει στο πρόγραμμα «Πρεσβευτές για το Κλίμα» διότι «φυσικά, όταν υποβαθμίζεται το περιβάλλον, φτάνουν σε εμάς οι άνθρωποι με πολύ περισσότερα προβλήματα και ομάδες επαφής οι οποίες έχουν επηρεαστεί από περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Έχουν αυξηθεί τα πνευμονολογικά νοσήματα, λόγω ρύπανσης, ενώ υπάρχει τεράστια αύξηση τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τις αλλεργίες, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται θεραπείες που κρατάνε χρόνια και επιβαρύνουν όχι μόνο ενήλικες αλλά, δυστυχώς, κυρίως παιδιά».
Επιπλέον, όπως εξηγεί η κ. Εμφιετζή η οποία έχει εξειδίκευση στη διαχείριση της Δημόσιας Υγείας, «είναι ένας κλάδος του οποίου η διαχείριση των αποβλήτων είναι μεγάλη πρόκληση αλλά και ο οποίος μπορεί να συμβάλει πάρα πολύ στην εξοικονόμηση ενέργειας» με τις σωστές πολιτικές. «Μέσα στο καλοκαίρι είχαμε κάνει μια κωδικοποίηση κάποιων αιτημάτων προς την Πολιτεία. Χωρίσαμε σε επτά πυλώνες το ενεργειακό αποτύπωμα του νοσοκομείου μας και έχουμε ζητήσει τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση για διάφορες υποδομές, ώστε να μειώσουμε τις ενεργοβόρες δραστηριότητες του νοσοκομείου, να πετύχουμε μια εξοικονόμηση κλίμακας, δηλαδή σε μεγάλο εύρος. Ταυτόχρονα, όμως, θα αυξηθεί η ασφάλεια των ασθενών και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών» σημειώνει η ίδια. Από τις Βρυξέλλες αποκόμισε «τη δικτύωση με όλους τους υπόλοιπους, ώστε να βάλουμε στόχους όχι μόνο ο καθένας μέσα στο αντικείμενο και τις κοινότητες στις οποίες ασχολείται, αλλά και μέσω συνόλου». «Αυτή είναι εξάλλου η λογική που διέπει όλες τις πολιτικές επιλογές και αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κλίμα», καταλήγει ο κ. Βουλέλλης, εκ μέρους του ΥΠΕΝ.
