Μία από τις τρεις καλύτερες επιδόσεις στην Ε.Ε. πέτυχε η Ελλάδα στη βελτίωση του περιβάλλοντος καινοτομίας την πενταετία 2015-2022. Εν μέσω δυσμενών συνθηκών, η Ελλάδα κατάφερε τα τελευταία πέντε χρόνια να βελτιώσει κατά 24,1% τις επιδόσεις της στην καινοτομία.
Και μπορεί αυτή η ταχεία βελτίωση να μην επιτρέπει στη χώρα να φύγει από τη λίστα των “Μέτρια Καινοτόμων” (Moderate Innovators), όπου κατατάσσεται και για το 2022, αλλά σίγουρα δημιουργεί προσδοκίες για κλείσιμο της ψαλίδας που τη χωρίζει από τους πρωταθλητές καινοτομίας της Ένωσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη μεγαλύτερη πρόοδο σε επίπεδο καινοτομίας την πενταετία 2015-2022 πέτυχε η Κύπρος (με 37,9%), ενώ την αμέσως καλύτερη επίδοση είχε η Εσθονία (24,4%), με την Ελλάδα να έχει την τρίτη καλύτερη επίδοση μεταξύ των 27 ευρωπαϊκών κρατών στον στίβο της καινοτομίας.
Μάλιστα, όπως ενημερώνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας – ΣΕΠΕ, υπάρχει ένας δείκτης καινοτομίας, αυτός που αφορά την ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να εισάγουν καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, στον οποίο η Ελλάδα έχει την καλύτερη επίδοση σε σχέση με όλα τα άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. την πενταετία 2015-2022.
«Η “ψαλίδα” της Ελλάδας από τις πλέον καινοτόμες χώρες της Ευρώπης μικραίνει», διαπιστώνει ο ετήσιος Ευρωπαϊκός Πίνακας Αποτελεσμάτων Καινοτομίας (EIS), που δημοσιοποίησε η Κομισιόν και παρέχει μια συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων καινοτομίας των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως προκύπτει από το νέο ευρωπαϊκό πίνακα αποτελεσμάτων στον τομέα της καινοτομίας του 2022, οι επιδόσεις της ΕΕ στον τομέα της καινοτομίας έχουν βελτιωθεί περίπου κατά 10 % από το 2015. Σε σύγκριση με το 2021, οι συνολικές επιδόσεις το 2022 βελτιώθηκαν σε 19 κράτη μέλη και επιδεινώθηκαν σε οκτώ κράτη μέλη. Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ, παγκόσμιοι ανταγωνιστές, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Δημοκρατία της Κορέας και οι Ηνωμένες Πολιτείες, εξακολουθούν να έχουν πλεονέκτημα έναντι της ΕΕ ως προς τις επιδόσεις τους. Ωστόσο, η ΕΕ έχει καλύψει το χάσμα επιδόσεων με τα εν λόγω έθνη και έχει ξεπεράσει την Ιαπωνία από το 2021.
Η κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, δήλωσε: «Η δέσμευση της ΕΕ για καινοτομία καταδεικνύεται από τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών της στον τομέα της καινοτομίας. Για τη στήριξη της ικανότητας καινοτομίας της Ευρώπης, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» προάγει την αριστεία και στηρίζει κορυφαίους/-ες ερευνητές/-ριες και φορείς καινοτομίας ώστε να προωθήσουν τις συστημικές αλλαγές που χρειάζονται για τη διασφάλιση μιας πράσινης, υγιούς και ανθεκτικής Ευρώπης. Ο ευρωπαϊκός πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της καινοτομίας του 2022 αναδεικνύει τη σημασία της δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας. Το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας που εγκρίθηκε πρόσφατα θα θέσει την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή του νέου κύματος καινοτομιών υπερπροηγμένης τεχνολογίας και θα διασφαλίσει ότι η καινοτομία θα φθάσει σε όλες τις περιφέρειες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών».
Ο κ. Τιερί Μπρετόν, επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, δήλωσε: «Η αυτονομία και η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης θα εξαρτηθούν από την ικανότητά μας να ηγηθούμε τεχνολογικά και εμπορικά σε στρατηγικούς τομείς, όπως το διάστημα, η άμυνα, το υδρογόνο, οι συσσωρευτές, τα μικροκυκλώματα, η κβαντική υπολογιστική και η υπολογιστική υψηλών επιδόσεων. Το θεματολόγιο καινοτομίας της Ευρώπης, η στήριξη που παρέχουμε σε νεοφυείς επιχειρήσεις και καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, βιομηχανικές συμμαχίες ή ΣΕΚΕΕ (σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος) οδηγούν ήδη σε εξαιρετικά καινοτόμα έργα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Έτσι μετατρέπουμε την επιστημονική μας αριστεία σε τεχνολογική και βιομηχανική υπεροχή, καθώς και σε ποιοτικές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη».
Βασικά συμπεράσματα
Με βάση τη βαθμολογία τους, τα κράτη μέλη κατανέμονται σε τέσσερις ομάδες επιδόσεων: τις πρωτοπόρες χώρες καινοτομίας (με επιδόσεις άνω του 125 % του μέσου όρου της ΕΕ), τις χώρες με καλές επιδόσεις καινοτομίας (από 100 % έως 125 % του μέσου όρου της ΕΕ), τις χώρες με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας (από 70 % έως 100 % του μέσου όρου της ΕΕ) και τις χώρες με αναδυόμενες επιδόσεις καινοτομίας (κάτω του 70 % του μέσου όρου της ΕΕ). Η Σουηδία εξακολουθεί να έχει τις καλύτερες επιδόσεις στην ΕΕ. Άλλες πρωτοπόρες χώρες καινοτομίας είναι το Βέλγιο, η Δανία, οι Κάτω Χώρες και η Φινλανδία.
Σε σύγκριση με την περσινή έκδοση, τρεις χώρες βρίσκονται σε νέα ομάδα επιδόσεων. Ο Κάτω Χώρες συγκαταλέγονται πλέον στις πρωτοπόρες χώρες καινοτομίας, η Κύπρος στις χώρες με καλές επιδόσεις καινοτομίας και η Εσθονία στις χώρες με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας.
Συγκεκριμένα:
- Η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο και η Αυστρία είναι χώρες με καλές επιδόσεις καινοτομίας, πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
- Η Τσεχία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία είναι χώρες με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας.
- Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Λετονία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία είναι χώρες με αναδυόμενες επιδόσεις καινοτομίας.
Όπως και σε προηγούμενες εκδόσεις του ευρωπαϊκού πίνακα αποτελεσμάτων στον τομέα της καινοτομίας, για ορισμένους δείκτες χρησιμοποιήθηκαν προσωρινά δεδομένα ώστε να διασφαλιστεί η χρήση των πλέον πρόσφατων πληροφοριών. Η σύνθεση των ομάδων επιδόσεων ενδέχεται να ήταν διαφορετική, αν ήταν διαθέσιμα τα τελικά δεδομένα για τους υπολογισμούς, ιδίως στις περιπτώσεις που μια χώρα βρίσκεται πολύ κοντά στο όριο μιας ομάδας επιδόσεων.
Το χάσμα καινοτομίας μεταξύ γεωγραφικών περιοχών επιμένει
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι το χάσμα καινοτομίας στην ΕΕ παραμένει. Οι ομάδες επιδόσεων τείνουν να είναι γεωγραφικά συγκεντρωμένες, καθώς οι πρωτοπόρες χώρες καινοτομίας και οι περισσότερες χώρες με καλές επιδόσεις καινοτομίας βρίσκονται στη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη, ενώ οι περισσότερες από τις χώρες με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας και με αναδυόμενες επιδόσεις καινοτομίας βρίσκονται στη Νότια και την Ανατολική Ευρώπη. Στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας, που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2022, η Επιτροπή θα επικεντρωθεί στη γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας σε ολόκληρη την ΕΕ και στην ανάδειξη της Ευρώπης ως ηγετικού παράγοντα στο παγκόσμιο τοπίο καινοτομίας.
Η έκθεση καλύπτει τα κράτη μέλη της ΕΕ και αρκετές άλλες χώρες στην Ευρώπη και ανά τον κόσμο. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, η φετινή έκδοση περιλαμβάνει τρεις επιπλέον χώρες: την Αλβανία, τη Χιλή και το Μεξικό.
Σημειώνεται ότι από το 2001 ο ευρωπαϊκός πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της καινοτομίας παρέχει συγκριτική ανάλυση των επιδόσεων καινοτομίας στις χώρες της ΕΕ, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στους περιφερειακούς γείτονες. Αξιολογεί τα σχετικά πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες των εθνικών επιδόσεων καινοτομίας και βοηθά τις χώρες να εντοπίσουν τους τομείς στους οποίους χρειάζεται να λάβουν μέτρα.
Ο ευρωπαϊκός πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της καινοτομίας αποδεικνύει την προσήλωση της ΕΕ και των κρατών μελών της στην καινοτομία και την έρευνα με βάση την αριστεία, με ανταγωνιστικό, ανοικτό και προσανατολισμένο στο ταλέντο χαρακτήρα. Υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη πολιτικών για την ενίσχυση της καινοτομίας στην Ευρώπη και την ενημέρωση των φορέων χάραξης πολιτικής σε ένα ταχέως εξελισσόμενο παγκόσμιο πλαίσιο. Επιπλέον, η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν ουσιαστικό μέρος της συντονισμένης αντίδρασης της ΕΕ στην κρίση του κορονοϊού, στηρίζοντας επίσης τη βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάκαμψη της Ευρώπης.
