Σήμερα, με τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση και την εξάντληση των πόρων να γίνονται όλο και πιο ορατοί, είναι πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη για ένα φιλικότερο προς το περιβάλλον πρότυπο ανάπτυξης, αλλά και ένα πιο «πράσινο» τρόπο ζωής.
Σε αυτό το πλαίσιο αναδεικνύεται ως προτεραιότητα η υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας: ενός μοντέλου που αντιμετωπίζει τη σπατάλη φυσικών πόρων και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλάζοντας τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε, αλλά και διαχειριζόμαστε τα προϊόντα, όταν αυτά φτάσουν στο τέλος του κύκλου της ζωής τους.
Η προσπάθεια αυτή απαιτεί κινητοποίηση και συμμετοχή από όλους. Απαιτεί από τις επιχειρήσεις να επενδύσουν περισσότερο στην «πράσινη καινοτομία», αλλά και στην εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων. Απαιτεί αποτελεσματικό σχεδιασμό και δράσεις από την πλευρά της Πολιτείας και των φορέων της. Απαιτεί από όλους μας να αναλάβουμε συνειδητά την ευθύνη για τη μείωση και τη σωστή ανακύκλωση των απορριμμάτων που παράγουμε.
Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα για πολλά χρόνια υστερούσε αρκετά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τόσο σε θέματα υποδομής, όσο και κουλτούρας ανακύκλωσης. Σήμερα η κατάσταση αυτή αλλάζει και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε η χώρα μας, να καλύψει το χαμένο έδαφος.
Το νέο εθνικό σχέδιο για την Ανακύκλωση, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα μπροστά στον ” πράσινο μετασχηματισμό” της Ελλάδας και στην υιοθέτηση των κανόνων της κυκλικής οικονομίας. Θέτει φιλόδοξους στόχους, προβλέποντας παράλληλα σαφώς καθορισμένες υποχρεώσεις των εμπλεκόμενων φορέων, συγκεκριμένα κίνητρα, αντικίνητρα και δράσεις ευαισθητοποίησης. Προωθεί μια φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση, με επίκεντρο τη μείωση των αποβλήτων – με την επιλογή προϊόντων και συσκευασιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές – τη διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση των απορριμμάτων στο κατάλληλο ρεύμα: απορρίμματα συσκευασίας, γυαλί, χαρτόνι, μέταλλο, πλαστικό, οργανικά/βιοαπόβλητα, ρούχα.
Ειδικότερα, κεντρικοί άξονες του εθνικού σχεδίου είναι:
η παροχή ουσιαστικών κινήτρων στους πολίτες να ανακυκλώνουν
η επιβολή υψηλών τελών σε Δήμους που εξακολουθούν να θάβουν σκουπίδια, αντί να τα επεξεργάζονται με τρόπο φιλικό στο περιβάλλον
η εφαρμογή συστήματος επιστρεφόμενης εγγύησης των φιαλών από πλαστικό, αλουμίνιο και γυαλί μίας χρήσης.
η κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης
Ο ΕΟΑΝ έχει αναλάβει ουσιαστικό ρόλο στην υλοποίηση του εθνικού σχεδιασμού, ασκώντας ένα πολυεπίπεδο έργο και λειτουργώντας ως βασικός «κόμβος» ανάμεσα στο Κράτος, τους Δήμους, τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων, τους φορείς της αγοράς και την κοινωνία.
Η στρατηγική του οργανισμού εστιάζει ειδικότερα: στη θέσπιση και την εποπτεία προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης, στην ενίσχυση της εποπτείας και του ελέγχου όλων των εμπλεκόμενων φορέων, στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας.
Υπηρετώντας αυτή τη στρατηγική, ο ΕΟΑΝ εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο πλέγμα παρεμβάσεων. Μεταξύ αυτών είναι η δημιουργία ενός οδικού χάρτη συνεργασίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για την υποστήριξη των βημάτων και των ενεργειών που προβλέπονται από τον εθνικό σχεδιασμό, η ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού για μαθητές όλων των βαθμίδων, καθώς και η υλοποίηση πρωτότυπων ενημερωτικών και προωθητικών δράσεων για πολίτες κάθε ηλικίας.
Μια από τις σημαντικές, πρόσφατες δράσεις του ΕΟΑΝ είναι η ανάπτυξη της πιλοτικής ψηφιακής εφαρμογής GRE-CYCLE, μέσω της οποίας κάθε πολίτης μπορεί εύκολα και γρήγορα να εντοπίσει τα σημεία ανακύκλωσης για όλα τα διαφορετικά ρεύματα στη γειτονιά του, αλλά και να βρει πρακτικές οδηγίες για την ανακύκλωση και την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων. Στην πλήρη ανάπτυξή της, η εφαρμογή θα περιλαμβάνει 240.000 σημεία ανακύκλωσης για διάφορα ρεύματα, ενώ στην πορεία θα αναβαθμίζεται συνεχώς, ώστε να γίνει ο προσωπικός «βοηθός» του πολίτη για την ανακύκλωση.
Κεντρική προτεραιότητα αποτελεί και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του οργανισμού, με τη δημιουργία ψηφιακού Help Desk για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την αναβάθμιση του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών και τη διασύνδεσή του με άλλες βάσεις δεδομένων, καθώς και την ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας για την ενίσχυση του εποπτικού μηχανισμού του ΕΟΑΝ.
Στόχος του ΕΟΑΝ είναι να συμβάλει ουσιαστικά, ώστε μέχρι το 2025 τα ρεύματα ανακύκλωσης στην Ελλάδα να έχουν αυξηθεί σε 14 από 7 που είναι σήμερα και να ανέλθει σταδιακά το ποσοστό το ποσοστό της ανακύκλωσης από 20% που είναι σήμερα, σε 80% μέχρι το 2030.
Εκφράζοντας μια νέα αντίληψη, η οποία στηρίζεται στη συνένωση δυνάμεων και στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, ο ΕΟΑΝ είναι σήμερα ο επιταχυντής της προσπάθειας να πραγματοποιήσουμε όλοι μαζί μια «επανάσταση» στον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων μας. Για να επιτύχουμε τους εθνικούς στόχους, για να αναδείξουμε την κυκλική οικονομία σε μοχλό ανάπτυξης και δημιουργίας πράσινων θέσεων εργασίας, για να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον, για εμάς και για τα παιδιά μας.
