Η μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης, που αφορά τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας και στη συνέχεια θα περιλάβει, σε εθελοντική βάση, τους εργαζόμενους έως 35 ετών, αποβλέπει στη διασφάλιση υψηλότερων συντάξεων για τη νέα γενιά, την αντιμετώπιση των συνεπειών του δημογραφικού προβλήματος, την τόνωση της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νεότερων απασχολούμενων στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, τονίζει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Σε αντίθεση με το υφιστάμενο διανεμητικό σύστημα, όπου οι εισφορές των νέων διοχετεύονται στην πληρωμή των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, το ΤΕΚΑ φροντίζει για την αποταμίευση και επένδυση των επικουρικών ασφαλιστικών κρατήσεων μέσω του «ατομικού κουμπάρα» κάθε ασφαλισμένου.
Δημιουργείται κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα μεγάλο αποθεματικό που, μέσω ποικίλων επενδύσεων και ανάλογα με το επενδυτικό προφίλ που επιλέγει ο κάθε δικαιούχος, θα μεγεθύνει τα οφέλη των ασφαλισμένων σε βάθος του εργασιακού τους βίου. Το σύστημα παρέχει ταυτόχρονα θετικά αντικίνητρα κατά της αδήλωτης εργασίας, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν προσωπικό όφελος να μην χάνουν εισφορές οι οποίες θα προστεθούν στον «ατομικό κουμπαρά» τους.
Η εμπειρία πολλών χωρών δείχνει ότι μακροπρόθεσμα τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα εξασφαλίζουν υψηλότερες συντάξεις από τα διανεμητικά. Επιτρέπουν παράλληλα τη συγκρότηση μεγάλου αποταμιευτικού κεφαλαίου που διοχετεύεται σε επενδύσεις, προς όφελος ολόκληρης της οικονομίας.
Το ΤΕΚΑ είναι δημόσιο ταμείο. Το κράτος εγγυάται πως, σε κάθε περίπτωση, όταν συνταξιοδοτηθούν οι ασφαλισμένοι του κεφαλαιοποιητικού συστήματος θα λάβουν κατ’ ελάχιστο τις εισφορές τους, λαμβάνοντας υπόψη και τον πληθωρισμό.
Επιπλέον, το σύστημα είναι διαφανές, επιτρέποντας στους ασφαλισμένους να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή ηλεκτρονικά, μέσω υπολογιστή ή εφαρμογής, τους πόρους που συσσωρεύονται στον «ατομικό κουμπαρά» τους. Δεν θίγει τις συντάξεις όσων έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί, ούτε επηρεάζει τον τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων των ασφαλισμένων που παραμένουν στο ισχύον διανεμητικό σύστημα.
Κ. Χατζηδάκης για το ΤΕΚΑ: Μια μεταρρύθμιση που αξίζει στους νέους
«Οι ατομικοί κουμπαράδες για τους νέους στις επικουρικές συντάξεις είναι μια ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση. Είναι ένα άνοιγμα του κράτους προς τους νέους, ιδιαίτερα τους νέους εργαζομένους» υπογράμμισε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης στην παρουσίαση του Ταμείου χθες, στο αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ» της Τεχνόπολης, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
«Σήμερα πια 50 χιλιάδες νέοι έχουν ήδη ενταχθεί στο νέο σύστημα. Και, αν και, μέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζουμε ότι θα έχουν ενταχθεί περίπου 80 χιλιάδες, πολύ ενδιαφέρον θα έχει να δούμε τί θα συμβεί από 1η Ιανουαρίου του 2023, οπότε θα ξεκινήσουν να εντάσσονται εθελοντικά και οι υπόλοιποι νέοι έως 35 ετών» ανέφερε ο υπουργός, τονίζοντας παράλληλα ότι το ΤΕΚΑ είναι «μια μεταρρύθμιση που σε κάθε περίπτωση αξίζει στους νέους, οι οποίοι αισθάνονται ότι το πολιτικό σύστημα δεν δίνει την απαραίτητη προσοχή στις ανησυχίες τους!».
Ο κ. Χατζηδάκης εξέφρασε την εμπιστοσύνη του ότι «οι νέες και οι νέοι θα αγκαλιάσουν το καινούργιο σύστημα» διότι, όπως χαρακτηριστικά σχολίασε, «τους βάζει σε προτεραιότητα». Η «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τους Νέους» είναι ένα «σύγχρονο ευρωπαϊκό και αποδοτικό σύστημα που δεν περιορίζει μόνο το ρίσκο, βάζοντας τα αυγά μας σε περισσότερα καλάθια – το αναδιανεμητικό σύστημα για τις κύριες συντάξεις, το κεφαλαιοποιητικό σύστημα για τις επικουρικές – δεν είναι μόνο ένα σύστημα που αυξάνει την αποταμίευση και τις επενδύσεις και τελικά θα λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας, είναι κυρίως ένα σύστημα το οποίο στηρίζει την οικονομική ελευθερία» σχολίασε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι διευρύνονται τα δικαιώματα επιλογής των νέων ανθρώπων και μέσω του νέου συστήματος εξασφαλίζεται για αυτούς ένα καλύτερο μέλλον.
Όπως υπενθύμισε ο κ. Χατζηδάκης, ήδη από την αρχή της ομιλίας του, «οι ατομικοί κουμπαράδες για τους νέους ήταν μία προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας, μια θέση που είχαμε διατυπώσει ήδη από το προγραμματικό μας συνέδριο του 2017». Η μεταρρύθμιση είναι «ουσιαστικά η μετάβαση από το αναδιανεμητικό στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα ως προς τις επικουρικές συντάξεις όλων όσων εντάσσονται για 1η φορά στην αγορά εργασίας ή για όσους το επιλέξουν από 01.01.23, υπό την προϋπόθεση ότι είναι μέχρι 35 ετών» εξήγησε ο κ. Χατζηδάκης.
Το ΤΕΚΑ είναι «ένα δημόσιο ταμείο αρμόδιο» για τις επενδύσεις που θα προκύπτουν από τις εισφορές του κάθε ασφαλισμένου στον ατομικό του κουμπαρά και θα προσφέρει τρεις εναλλακτικές ως προς το επενδυτικό προφίλ του ασφαλισμένου. Δηλαδή, «θα αποφασίζεις αν θα έχεις ένα πιο επιθετικό επενδυτικό προφίλ, ένα πιο συγκρατημένο ή κάτι ανάμεσα στα δύο και θα μπορείς να παρακολουθείς (ακόμα και από το κινητό σου τηλέφωνο, όπως κάνεις με τον τραπεζικό σου λογαριασμό) το πώς εξελίσσονται οι επενδύσεις σου» είπε ο κ. Χατζηδάκης αναφερόμενος σε κάθε νέο εργαζόμενο. Επιπλέον, το Δημόσιο «σε κάθε περίπτωση εγγυάται ότι ακόμα και αν όλα πάνε στραβά στις αγορές και στις επενδύσεις, εσύ θα πάρεις οπωσδήποτε πίσω όλες σου τις εισφορές συν τον πληθωρισμό».
«Ως προς δε το κόστος μετάβασης όλες οι μελέτες δείχνουν ότι πρόκειται για ένα κόστος το οποίο τελικά βγαίνει περίπου στα 120 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο μεσοσταθμικά σε ένα προϋπολογισμό που δίνει 15 δισεκατομμύρια ετησίως για τις συντάξεις» σχολίασε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, σημειώνοντας μάλιστα ότι «την πρώτη χρονιά ήταν μόνο 34 εκατομμύρια». «Αξίζει, πιστεύω, για τη νέα γενιά να δώσουμε 120 εκατομμύρια για να πάρουν μεγαλύτερες επικουρικές συντάξεις οι νέοι μας» υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης, καταλήγοντας στην ομιλία του ότι πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που «δικαιούται και αξίζει η νέα γενιά της Ελλάδας».
Π. Τσακλόγλου: Γιατί η μεταρρύθμιση ήταν απαραίτητη
Στους «τέσσερις βασικούς λόγους» για τους οποίους η κυβέρνηση προχωράει στην μεταρρύθμιση του ΤΕΚΑ αναφέρθηκε αναλυτικά ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Παναγιώτης Τσακλόγλου. Κατ’ αρχάς, όπως επεσήμανε ο υφυπουργός «θέλουμε να εξασφαλίσουμε υψηλότερες συντάξεις για την επόμενη γενιά». Ο ίδιος υπενθύμισε ότι το σύστημα δεν δοκιμάζεται για πρώτη φορά αλλά εφαρμόζεται ήδη σε πολλές χώρες και εάν συγκριθούν οι αποδόσεις των κεφαλαιοποιητικών συστημάτων προς τα διανεμητικά συστήματα, παρά «τις διακυμάνσεις» των πρώτων «μακροχρονίως είναι πολύ υψηλότερες από τις συντάξεις τις οποίες δίνουν τα διανεμητικά συστήματα, δηλαδή σαν αυτό που έχουμε τώρα που οι εργαζόμενοι πληρώνουν τις συντάξεις των συνταξιούχων, και κυρίως από τα συστήματα κοινωνιών που είναι γερασμένες, όπως η ελληνική».
Ο δεύτερος λόγος σύμφωνα με τον υφυπουργό είναι ότι το σύστημα αυτό «δημιουργεί αποταμιευτικό κεφάλαιο το οποίο θα επενδυθεί και είναι σημαντικό κομμάτι του θα επενδυθεί μέσα στην ελληνική οικονομία», γεγονός που θα συμπαρασύρει την παραγωγικότητα, τους ρυθμούς ανάπτυξης, τους μισθούς των εργαζομένων και σε δεύτερο επίπεδο θα οδηγήσει «υψηλότερα δημοσιονομικά έσοδα, υψηλότερους φόρους εισοδήματος, υψηλότερους φόρους κατανάλωσης, υψηλότερες εισφορές κοινωνικής ασφάλισης».
Κατά τρίτον, ο υφυπουργός αναφέρθηκε στην ανασφάλιστη εργασία σχολιάζοντας ότι «είναι κακή τόσο για τους εργαζόμενους, όσο και για την οικονομία μας ολόκληρη σε μάκροοικονομικό επίπεδο». Με το καινούργιο σύστημα τα χρήματά σας, επεσήμανε ο κ. Τσακλόγλου απευθυνόμενος στους νέους που βρίσκονταν στο αμφιθέατρο, «πηγαίνουν σε αυτούς τους ατομικούς κουμπαράδες», οι οποίοι «γράφουν πάνω το όνομά σας. Για κάθε 100 ευρώ που θα παίρνετε 6 ευρώ θα πηγαίνουν σε αυτόν τον συγκεκριμένο κουμπαρά». «Δημιουργούνται πάρα πολύ ισχυρά αντικίνητρα για την ανασφάλιστη εργασία» συμπέρανε ο υφυπουργός.
Τέλος, «η κοινωνική ασφάλιση, όπως το λέει και ο ίδιος ο όρος, είναι μια μορφή ασφάλισης.
Η βασική αρχή των ασφαλειών είναι ότι δε βάζω όλα τα αυγά μου σε ένα καλάθι και αυτό που γινόταν με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν ότι όλα τα αυγά μας τα βάζαμε πάνω στο διανεμητικό σύστημα» τόνισε ο κ. Τσακλόγλου, προσθέτοντας «δηλαδή, τι θα δώσει η προηγούμενη γενιά στην επόμενη και μάλιστα σε μια γενιά η οποία δημογραφικά είναι όλο και μικρότερη». Όπως είπε ο ίδιος, «με το καινούργιο σύστημα εσείς οι νέοι που βλέπω εδώ θα λάβετε τρεις συντάξεις: εθνική σύνταξη, την οποία τη δίνει ο προϋπολογισμός, -έχει κίνδυνο, είναι ο δημοσιονομικός κίνδυνος-, η δεύτερη είναι η ανταποδοτική σύνταξη -υπόκειται στον δημογραφικό κίνδυνο-, η τρίτη είναι η επικουρική, -και αυτή έχει κίνδυνο, υπόκειται στον κίνδυνο των αγορών-». Ωστόσο, «οι τρεις κίνδυνοι δεν έχουν τέλεια συσχέτιση οπότε όλο το σύστημα έχει χαμηλότερο κίνδυνο που είναι χαμηλότερος κίνδυνος και για τις συντάξεις τις δικές σας και για ολόκληρο το κοινωνικό ασφαλιστικό σύστημα» κατέληξε ο κ. Τσακλόγλου.
Π. Kαρασιώτου: Ένα Ταμείο με σύγχρονο πρόσωπο
«Όταν κληθήκαμε, ως Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή να αναλάβουμε το στήσιμο και τη λειτουργία του ΤΕΚΑ, προσπαθήσαμε από την πρώτη στιγμή να φτιάξουμε ένα πραγματικά διαφορετικό νέο Δημόσιο Φορέα» σημείωσε η γενική γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Παυλίνα Καρασιώτου, προσθέτοντας ότι για να πετύχει το εγχείρημα έπρεπε να αξιοποιηθούν «τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει το Ταμείο». Αυτά είναι ότι «οι ασφαλισμένοι του είναι αποκλειστικά νέοι άνθρωποι, με διαφορετικές ανάγκες και απαιτήσεις από τους μεγαλύτερους σε ηλικία ασφαλισμένους» και ότι «για αρκετά χρόνια το ΤΕΚΑ θα έχει μόνο ασφαλισμένους και όχι συνταξιούχους».
Συνεπώς, η Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή έκανε την επιλογή να απομακρυνθεί από το «παραδοσιακό μοντέλο ενός ασφαλιστικού ταμείου» και προέκρινε την «σχέση με τον πολίτη, την εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών και την επικοινωνία». «Αυτή είναι η φιλοσοφία μας: ένα Ταμείο με σύγχρονο πρόσωπο» υπογράμμισε η κ. Καρασιώτου.
«Σήμερα, συμπωματικά κλείνει ένας χρόνος από την ημέρα που κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο “Μεταρρύθμιση για τη νέα Γενιά”» είπε η γενική γραμματέας, προσθέτοντας ότι «365 μέρες μετά, έχουμε ένα Ταμείο που λειτουργεί, την 1η Ιανουαρίου υποδεχτήκαμε τους πρώτους ασφαλισμένους».
Ως προς τις προτεραιότητες του νέου Ταμείου η κ. Καρασιώτου ανέφερε ότι για το 2022 ήταν «να στηθούν και να λειτουργήσουν τα συστήματα τα οποία σχετίζονται με τη δήλωση και την καταβολή των εισφορών, ενώ σε πέντε μόλις μήνες από σήμερα, το 2023, ξεκινά μια ακόμα σημαντική περίοδος για το ΤΕΚΑ» καθώς «είναι η χρονιά που το Ταμείο υποδέχεται τους πρώτους προαιρετικά ασφαλισμένους και αναπτύσσεται το default επενδυτικό προϊόν». Η τρίτη φάση ωρίμανσης του ΤΕΚΑ αναμένεται το 2025, όταν «οι ασφαλισμένοι πλέον θα επιλέγουν το επενδυτικό τους προφίλ».
Η κ. Καρασιώτου προανήγγειλε ότι τις επόμενες ημέρες θα δοθούν, είτε σε πλήρη, είτε σε πιλοτική λειτουργία τρεις ακόμα εφαρμογές: η καρτέλα του εργοδότη, στην οποία οι εργοδότες θα μπορούν να βλέπουν τις χρεωπιστώσεις του λογαριασμού τους, η εφαρμογή των συμψηφισμών των υποχρεώσεων κοινωνικής ασφάλισης και το myTEKA για τους μη μισθωτούς», το οποίο «στο τρίτο τρίμηνο του 2022 θα επεκταθεί στους μισθωτούς».
«Το ΤΕΚΑ όχι μόνο λειτουργεί, αλλά έχει μπροστά του την προοπτική μιας αλματώδους εξέλιξης. Μέσα σε 6 μήνες, οι ασφαλισμένοι ξεπέρασαν τις 50 χιλιάδες και αναμένεται να φτάσουν στις 80 χιλιάδες μέχρι το τέλος του χρόνου» επεσήμανε η γενική γραμματέας, προσθέτοντας ότι έχουν ήδη ενταχθεί πάνω από 30 χιλιάδες εργοδότες και ότι εκτιμάται πως μέχρι το 2050 το ΤΕΚΑ θα καλύπτει περί τα 2,5 εκατ. ασφαλισμένων.
Κατά την έναρξη της παρουσίασης, ενημερωτικό βίντεο σχετικά με την «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τους Νέους» ανέφερε ότι «πριν ένα χρόνο, οι νέοι απέκτησαν με τους ατομικούς κουμπαράδες τον έλεγχο πάνω στην επικουρική τους σύνταξη και θα μπορούν να επηρεάζουν το ύψος της επιλέγοντας οι ίδιοι επενδυτικό προφίλ. Το κράτος εγγυάται ότι σε κάθε περίπτωση θα λάβουν τις εισφορές τους συν τον πληθωρισμό. Οι πρώτοι 80 χιλιάδες νέοι θα έχουν ενταχθεί στο νέο σύστημα μέσα στο 2022. Όλες οι πληροφορίες για το νέο Ταμείο είναι διαθέσιμες online μέσω του teka.gov.gr. Οι ασφαλισμένοι θα έχουν άμεση πρόσβαση στις εισφορές τους από το web app myTEKA εντός του 2022. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (όπως η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία) και οδηγεί σε υψηλότερες συντάξεις για τους νέους από 43% έως 68%».
Κ. Μητσοτάκης: Ο “ατομικός κουμπαράς” των νέων η απάντηση στην γκρίζα οικονομία
«Το πιο σημαντικό στοιχείο του νέου συστήματος είναι η έννοια του “ατομικού κουμπαρά”, και ο ίδιος ο νέος θα έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον να επιδιώξει να μην εργαστεί καθόλου στην γκρίζα οικονομία», τόνισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συζήτηση που είχε με εργαζόμενους νέους στην εκδήλωση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, όπου παρουσιάστηκε το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), το οποίο θα διασφαλίσει υψηλότερες συντάξεις για τη νέα γενιά, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο πρωθυπουργός συνέχισε λέγοντας ότι «με το νέο σύστημα το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας ο κάθε νέος ο οποίος θα εργάζεται έστω και μία ώρα ανασφάλιστος θα γνωρίζει ότι χάνει εισφορές από τον δικό του “ατομικό κουμπαρά”, οι οποίες προστιθέμενες θα του επιτρέψουν μετά από αρκετές δεκαετίες, όταν θα βγει στη σύνταξη, να έχει μία επικουρική σύνταξη πολύ καλύτερη από αυτήν την οποία θα είχε» και εξήγησε το ισχυρό αντικίνητρο κατά της αδήλωτης απασχόλησης που προσφέρει το νέο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης.
Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το νέο σύστημα «ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να βλέπει μέσα από την εφαρμογή MyTEKA αυτόν τον κουμπαρά να γεμίζει μήνα-μήνα, χρόνο-χρόνο», χάρη και στη διαφανή ψηφιακή υποδομή που επιτρέπει στους ασφαλισμένους να ελέγχουν συνεχώς τον «ατομικό κουμπαρά» τους.
Ο Πρωθυπουργός επισήμανε επίσης τη σημασία ενός συστήματος που ανταποκρίνεται στις χρόνιες δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες. «Οι εργαζόμενοι οι οποίοι υποστηρίζουν τις συντάξεις της προηγούμενης γενιάς, διαρκώς μειώνονται, ο πληθυσμός σε όλες τις Δυτικές χώρες γηράσκει και υπάρχουν λιγότεροι αναδιανεμητικοί πόροι για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν το σύστημα ασφάλισης των προηγούμενων γενιών», ανέφερε.
«Άρα, ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία αυτού του συστήματος είναι ακριβώς ότι γεννά πόρους οι οποίοι πια ανήκουν στους ίδιους τους ασφαλισμένους. Η εισφορά, δηλαδή, του ασφαλιζόμενου δεν κατευθύνεται για να χρηματοδοτήσει τη σύνταξη του πατέρα ή του παππού ως προς την επικουρική ασφάλιση πάντα, διότι ως προς την κύρια ασφάλιση το σύστημα παραμένει αναδιανεμητικό», συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι το κράτος εγγυάται τις εισφορές κάθε ασφαλισμένου, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος απώλειας. «Έχεις την εγγύηση ότι τα λεφτά σου δεν θα χαθούν. Πολύ σημαντικό. Ένας ιδιώτης αποταμιευτής μπορεί να μην την έχει, αυτό νομίζω ότι θα δημιουργήσει μια σωστή κουλτούρα επενδύσεων», είπε ο Πρωθυπουργός.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης τέσσερις νέοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για τις συνέπειες της «μαύρης» εργασίας στα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, αλλά και για τους κινδύνους που εγείρει η σημερινή ηλικιακή σύνθεση του εργατικού δυναμικού όσον αφορά τη διασφάλιση της σύνταξής τους στο μέλλον. Τόνισαν επίσης τη σημασία της απρόσκοπτης ψηφιακής πρόσβασης στον «ατομικό κουμπαρά», αλλά και την ανάγκη να αποκτήσουν οι νέοι βασικές γνώσεις όσον αφορά τα επενδυτικά προϊόντα και τις στρατηγικές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν με τους πόρους που θα έχουν στη διάθεσή τους.
