Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία της ΕΕ, θέτοντάς την σε τροχιά χαμηλότερης ανάπτυξης και υψηλότερου πληθωρισμού σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις θερινές οικονομικές της προβλέψεις που έδωσε χθες στη δημοσιότητα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι θερινές (ενδιάμεσες) οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2022 «βλέπουν» ότι η οικονομία της ΕΕ θα αναπτυχθεί κατά 2,7% το 2022 και 1,5% το 2023. Η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται σε 2,6% το 2022, μετριασμένη στο 1,4% το 2023. Ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός προβλέπεται να κορυφωθεί σε ιστορικά υψηλά το 2022, στο 7,6% στη ζώνη του ευρώ και στο 8,3% στην ΕΕ, πριν υποχωρήσει το 2023 στο 4,0% και 4,6%, αντίστοιχα.
«Πολλοί από τους αρνητικούς κινδύνους που περιβάλλουν τις εαρινές προβλέψεις του 2022 έχουν υλοποιηθεί. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ασκήσει πρόσθετες ανοδικές πιέσεις στις τιμές της ενέργειας και των βασικών τροφίμων. Αυτά τροφοδοτούν τις παγκόσμιες πληθωριστικές πιέσεις, διαβρώνουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και πυροδοτούν μια ταχύτερη απόκριση της νομισματικής πολιτικής από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως. Η συνεχιζόμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ προσθέτει στον αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο της αυστηρής πολιτικής της Κίνας για μηδενικά κρούσματα COVID-19», τονίζει η Επιτροπή.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι η οικονομία της ΕΕ παραμένει ιδιαίτερα ευάλωτη στις εξελίξεις στις αγορές ενέργειας λόγω της υψηλής εξάρτησής της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και η αποδυνάμωση της παγκόσμιας ανάπτυξης μειώνει την εξωτερική ζήτηση.
«Η δυναμική που αποκτήθηκε με την ανάκαμψη του 2021 και με ένα κάπως ισχυρότερο από ό,τι είχε εκτιμηθεί πρώτο τρίμηνο, πρόκειται να στηρίξει τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης για το 2022. Ωστόσο, η οικονομική δραστηριότητα στο υπόλοιπο του έτους αναμένεται να είναι υποτονική, παρά την πολλά υποσχόμενη θερινή τουριστική εποχή», τονίζει η Επιτροπή.
Για το 2023, αναφέρεται ότι η τριμηνιαία οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να αποκτήσει δυναμική, χάρη στην ανθεκτική αγορά εργασίας, τον μετριασμό του πληθωρισμού, τη στήριξη από τη Διευκόλυνση Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το μεγάλο ακόμη ποσό πλεονάζουσας αποταμίευσης.
Συνολικά, η οικονομία της ΕΕ πρόκειται να συνεχίσει να επεκτείνεται, αλλά με σημαντικά χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι αναμενόταν στις εαρινές προβλέψεις του 2022.
Εξάλλου, όσον αφορά στον πληθωρισμό, η Επιτροπή καταγράφει ότι μέχρι τον Ιούνιο έφτασε σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ, καθώς οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων συνέχισαν να αυξάνονται και οι πιέσεις στις τιμές διευρύνθηκαν στις υπηρεσίες και άλλα αγαθά. Στην ευρωζώνη, ο πληθωρισμός αυξήθηκε έντονα το δεύτερο τρίμηνο του 2022, από 7,4% τον Μάρτιο σε ένα νέο ιστορικό υψηλό 8,6% τον Ιούνιο. Στην ΕΕ, η άνοδος ήταν ακόμη πιο έντονη, με τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα, από 7,8% τον Μάρτιο σε 8,8% τον Μάιο.
Η πρόβλεψη της Επιτροπής για τον πληθωρισμό έχει αναθεωρηθεί σημαντικά προς τα πάνω σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις. Εκτός από την ισχυρή αύξηση των τιμών το δεύτερο τρίμηνο, μια περαιτέρω άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη πρόκειται να μεταφερθεί στους καταναλωτές και μέσω των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να κορυφωθεί στο 8,4% σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο του 2022 στην ευρωζώνη και από εκεί θα υποχωρήσει σταθερά και θα πέσει κάτω από το 3% το τελευταίο τρίμηνο του 2023, τόσο στην ευρωζώνη όσο και στην ΕΕ, καθώς οι πιέσεις στις τιμές των εμπορευμάτων εξασθενούν.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι οικονομικές της προβλέψεις ελλοχεύουν κινδύνους, οι οποίοι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη του πολέμου και ειδικότερα τις επιπτώσεις του στον εφοδιασμό με φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Οι νέες αυξήσεις των τιμών του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω τον πληθωρισμό και να καταπνίξουν την ανάπτυξη. Οι δευτερογενείς επιπτώσεις θα μπορούσαν με τη σειρά τους να ενισχύσουν τις πληθωριστικές δυνάμεις και να οδηγήσουν σε πιο απότομη σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών που όχι μόνο θα επιβάρυνε την ανάπτυξη, αλλά θα συνεπαγόταν επίσης αυξημένους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Επιπλέον, η Επιτροπή δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η αναζωπύρωση της πανδημίας στην ΕΕ να φέρει νέες διαταραχές στην οικονομία.
Από την άλλη πλευρά, οι πρόσφατες πτωτικές τάσεις των τιμών του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων θα μπορούσαν να ενταθούν, επιφέροντας ταχύτερη μείωση του πληθωρισμού από ό,τι αναμένεται σήμερα. Επιπλέον, χάρη σε μια ισχυρή αγορά εργασίας, η ιδιωτική κατανάλωση θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο ανθεκτική στην αύξηση των τιμών εάν τα νοικοκυριά χρησιμοποιούσαν περισσότερες από τις συσσωρευμένες αποταμιεύσεις τους.
Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε: «Ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας συνεχίζει να σκιάζει την Ευρώπη και την οικονομία μας. Αντιμετωπίζουμε προκλήσεις σε πολλαπλά μέτωπα, από την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων έως μια εξαιρετικά αβέβαιη παγκόσμια προοπτική. Είμαστε τυχεροί που ξεκινάμε από μια θέση ισχύος, έχοντας ξεπεράσει την προηγούμενη κρίση με σταθερή επιστροφή στην ανάπτυξη. Η οικονομική ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί σημαντικά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, αλλά θα αποκτήσει μεγαλύτερη έλξη το 2023. Ενόψει του υψηλού πληθωρισμού και των αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης, θα είναι σημαντικό να βρεθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της μετάβασης προς μια πιο συνετή δημοσιονομική στάση και της προστασίας των πλέον ευάλωτων. Πρέπει επίσης να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα».
Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, δήλωσε: «Η απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζει να προκαλεί δονήσεις στην παγκόσμια οικονομία. Ο πόλεμος της Μόσχας διαταράσσει τον εφοδιασμό σε ενέργεια και σιτηρά, ανεβάζει τις τιμές και αποδυναμώνει την εμπιστοσύνη. Στην Ευρώπη, η δυναμική από το άνοιγμα των οικονομιών μας αναμένεται να στηρίξει την ετήσια ανάπτυξη το 2022, αλλά για το 2023 έχουμε αναθεωρήσει σημαντικά προς τα κάτω τις προβλέψεις μας. Ο υψηλός πληθωρισμός αναμένεται τώρα να κορυφωθεί αργότερα αυτό το έτος και σταδιακά να υποχωρήσει το 2023.
Καθώς η πορεία του πολέμου και η αξιοπιστία των προμηθειών φυσικού αερίου είναι άγνωστη, αυτή η πρόβλεψη υπόκειται σε υψηλή αβεβαιότητα και καθοδικούς κινδύνους. Για να πλοηγηθεί σε αυτά τα ταραγμένα νερά, η Ευρώπη πρέπει να επιδείξει ηγετικό ρόλο, με τρεις λέξεις που καθορίζουν τις πολιτικές μας: αλληλεγγύη, βιωσιμότητα και ασφάλεια».
Στο 4,0% το 2022 και στο 2,4% το 2023 η ανάπτυξη στην Ελλάδα – 8,9% φέτος και 3,5% του χρόνου ο πληθωρισμός
Ανάπτυξη πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ και της ευρωζώνης, αλλά υψηλό πληθωρισμό «βλέπει» για την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις θερινές ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις που έδωσε χθες στη δημοσιότητα.
Συγκεκριμένα στην έκθεσή της για την Ελλάδα η Επιτροπή αναφέρει τα εξής:
Η οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα διατήρησε τη δυναμική της το πρώτο τρίμηνο του 2022, με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 2,3% σε τριμηνιαία βάση. Οι σταθερές καταναλωτικές δαπάνες υποστηρίχθηκαν από τις θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας και οι επενδύσεις αυξήθηκαν σημαντικά. Οι καθαρές εξαγωγές συρρικνώθηκαν, λόγω της επιβράδυνσης των κύριων εμπορικών εταίρων της Ελλάδας καθώς και των συνεχιζόμενων διαταραχών της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού.
Η ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο υπερέβη τις προηγούμενες εκτιμήσεις, αλλά η πλήρης επίδραση του υψηλότερου πληθωρισμού και της συνακόλουθης συμπίεσης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος αναμένεται να πραγματοποιηθεί αργότερα μέσα στο έτος. Εκτός από τη διατήρηση του υψηλού πληθωρισμού, η εξασθένιση της δυναμικής στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως λόγω της ασθενέστερης αύξησης του προϊόντος σε τομείς που επηρεάζονται από το υψηλό κόστος των εισροών, αναμένεται να λειτουργήσει ως τροχοπέδη στις δαπάνες των νοικοκυριών τα επόμενα τρίμηνα.
Η ανάπτυξη το 2022 προβλέπεται να υποστηριχθεί επίσης από την ώθηση από την ανάπτυξη του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP). Επιβεβαιώνονται οι αναμενόμενες σταθερές προοπτικές για τον τουρισμό το 2022 και οι προβλέψεις για πλήρη επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα έως το 2023. Συνολικά, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 4,0% το 2022 και να επιβραδυνθεί σε 2,4% το 2023.
Στο μέλλον, η αυξημένη αβεβαιότητα αναμένεται να μειώσει περαιτέρω τη ζήτηση για νέες θέσεις εργασίας και σε συνδυασμό με τον ακόμη υψηλό ρυθμό πληθωρισμού, αναμένεται να αποδυναμώσει την ανάπτυξη το 2023. Επιπλέον οι αποδυναμωμένες προβλέψεις για την ανάπτυξη της οικονομίας, αναμένεται να επιβραδύνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, παρά την ώθηση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Οι εξαγωγές αγαθών αναμένεται να επιβραδυνθούν σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψη, δεδομένου του λιγότερο υποστηρικτικού εξωτερικού περιβάλλοντος.
Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή συνεχίζει να αυξάνεται, κυρίως λόγω της έκρηξης των διεθνών τιμών της ενέργειας και των τροφίμων. Η μετακύλιση στα υπόλοιπα στοιχεία του καλαθιού κατανάλωσης αναμένεται να διατηρήσει τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα για ολόκληρο τον προβλεπόμενο ορίζοντα (2022 και 2023). Ο συνολικός πληθωρισμός προβλέπεται να φτάσει στο 8,9% το 2022 και στο 3,5% το 2023.
Οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις έχουν αυξηθεί. Από την άλλη πλευρά, συνδέονται με τον τουριστικό τομέα υπό το πρίσμα της αβέβαιης καταναλωτικής ισχύος των εισερχόμενων τουριστών και των αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων στην περιοχή. Ανοδικά, η δυνητικά πιο θετική δυναμική της αγοράς εργασίας θα μπορούσε να προσφέρει ισχυρότερη από την υποθετική στήριξη στο εισόδημα των νοικοκυριών και, ως εκ τούτου, στην ιδιωτική κατανάλωση στο μέλλον.
