Οι ψηφιακές δεξιότητες με τη μεγαλύτερη ζήτηση και οι κίνδυνοι του ψηφιακού χάσματος για την ανάπτυξη της οικονομίας τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης στρογγυλής τραπέζης που διοργάνωσε το Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας του Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και την υποστήριξη της Microsoft.
Η συζήτηση έλαβε χώρα, με αφορμή την έρευνα για τις ψηφιακές δεξιότητες με τη μεγαλύτερη ζήτηση στην Ελλάδα, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για λογαριασμό του Οικονομικού Φόρουμ Δελφών, με την υποστήριξη της Microsoft και αποτελεί την πρώτη έκδοση του «Delphi Insights» αφιερωμένη στις δεξιότητες που απαιτούνται στο τρέχον εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο της συζήτησης, ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, τόνισε πως ο δημόσιος τομέας πρέπει να εναρμονιστεί σε σχέση με τα νέα δεδομένα ψηφιακού μετασχηματισμού και πως οι απαιτήσεις της οικονομίας και της κοινωνίας σε σχέση με το επίπεδο των ψηφιακών υπηρεσιών και λειτουργιών αυξάνονται.
Ο κ. Βορίδης ανέλυσε κάποιες σημαντικές δράσεις, όπως είναι για παράδειγμα η ψηφιοποίηση των πειθαρχικών υποθέσεων του Δημοσίου και εκτίμησε ότι η λειτουργία της ηλεκτρονικής εφαρμογής παρακολούθησης των πειθαρχικών υποθέσεων θα επιφέρει βελτίωση ως προς την αποτελεσματικότητα του συστήματος πειθαρχικής διαδικασίας.
Μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε ότι έχουν ήδη καταρτιστεί 2.500 δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ έδωσε έμφαση στα θέματα της ποιότητας της κατάρτισης και των πιστοποιήσεων.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, περιέγραψε μία σειρά από πρωτοβουλίες που στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό του συστήματος της κατάρτισης και υπογράμμισε ότι θα διατεθούν πόροι, ύψους 1 δισ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης για την κατάρτιση και 1,2 δισ. ευρώ για ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης από το νέο ΕΣΠΑ. Όπως είπε, κεντρικό ρόλο θα έχουν η κατάρτιση και η επανακατάρτιση και, ιδιαίτερα, οι δράσεις για τους νέους.
Παράλληλα, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι άμεσα θα ξεκινήσει πρόγραμμα για ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα καταρτιστούν 80.000 άνεργοι σε αυτόν τον τομέα και, στη συνέχεια, θα δημοσιευθεί μία δεύτερη πρόσκληση για ένα αντίστοιχο πρόγραμμα για εργαζόμενους.
Κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του, ο υπουργός Εργασίας αναφέρθηκε εκτενώς στις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από το υπουργείο, όπως είναι η συμμετοχή των πανεπιστημίων στην κατάρτιση, αλλά και η εισαγωγή ενός πλέγματος ρυθμίσεων, με στόχο την εμπέδωση του τρίπτυχου «Αξιολόγηση-Ποιότητα-Πιστοποίηση» στο σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης και στη σύνδεση των αμοιβών με τα αποτελέσματα.
«Υψώνουμε τον πήχη στην κατάρτιση. Γι’ αυτό, από την αρχή, θέσαμε ως προτεραιότητα την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων και όχι μόνο την απορρόφηση» σχολίασε ο υπουργός Εργασίας.
Παράλληλα, επεσήμανε ότι δημιουργείται ένα ειδικό μητρώο επιλέξιμων παρόχων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), πέραν από το γενικό μητρώο του υπουργείου Παιδείας και προάγεται η πιστοποίηση ιδιαίτερα από μεγάλες διεθνείς εταιρείες τεχνολογίας που παρέχουν αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις για ψηφιακές δεξιότητες. Όπως είπε, η ΔΥΠΑ έχει ήδη υπογράψει τέσσερα μνημόνια συνεργασίας με τη Google, την Cisco, την Amazon και τη Microsoft.
Τέλος, ο κ. Χατζηδάκης συμπλήρωσε ότι αναβαθμίστηκε ο Μηχανισμός Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας και, πρόσφατα, καταρτίστηκε εθνική στρατηγική για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και τη διασύνδεσή του με την αγορά εργασίας, ενώ έχει συσταθεί και διυπουργική επιτροπή για τις δεξιότητες.
Ο υφυπουργός, αρμόδιος για τις Δημόσιες Επενδύσεις και το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης, Γιάννης Τσακίρης, με τη σειρά του, πρόσθεσε πως ένα μέρος από το σύνολο των κεφαλαίων των 4,2 δισ. ευρώ από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ θα διατεθεί για την κατάρτιση. Ανέφερε δε ότι οι παράγοντες που πρέπει να συνυπολογίζονται είναι η προσφορά και η ζήτηση, αλλά και η μελλοντική προσφορά και ζήτηση.
Ο Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, Λεωνίδας Χριστόπουλος, δήλωσε ότι, τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει κάνει άλματα προόδου στον ψηφιακό μετασχηματισμό, κάνοντας ειδική αναφορά στην Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες, η οποία επανεκκινήθηκε στα μέσα του 2020, εν μέσω της πανδημίας. «Τα ζητήματα της ψηφιοποίησης και της απλούστευσης των διαδικασιών έχουν αναδειχθεί ως κεντρικοί πυλώνες πολιτικής όλων των υπουργείων, μία δυναμική που θα συνεχίσει και στο μέλλον» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χριστόπουλος και σημείωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχεδιασμός για διάφορες δράσεις οι οποίες θα υλοποιηθούν, όπως είναι η εκπαίδευση των πολιτών, μέσω των ΚΕΠ, για τη χρήση του gov.gr, σχετικά με τις έξυπνες πόλεις πρέπει να δοθεί έμφαση στην κατάρτιση των δημοτικών υπαλλήλων, για να μπορούν να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, ενώ σημαντικός είναι και ο σχεδιασμός της δράσης που αφορά στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων των γυναικών που απασχολούνται στον αγροδιατροφικό τομέα, μία δράση που υλοποιείται σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το υπουργείο Εργασίας.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Χριστόπουλος αναφέρθηκε στη δημιουργία των Κέντρων Ψηφιακών Δεξιοτήτων σε διάφορες περιοχές της χώρας, στον αναβαθμισμένο ιστότοπο ο οποίος διαλειτουργεί με τον ευρωπαϊκό, καθώς και στο εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των πολιτών.
Από την πλευρά της, η κα. Μαρίλη Μέξη, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Οξφόρδης, Επιστημονική διευθύντρια, Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας-Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, Ειδική Σύμβουλος για την ψηφιακή εργασία και την απασχόληση, Διεθνής Οργάνωση Εργασίας ΟΗΕ και Geneva Graduate Institute, τόνισε πως επιχειρήσεις και χώρες που δεν έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον, ενώ οι χώρες που θα απορροφούν ψηφιακές άμεσες επενδύσεις θα είναι νικήτριες.
Συνεχίζοντας, η κα. Μέξη συμπλήρωσε πως η τεχνητή νοημοσύνη καθίσταται τεχνολογία γενικού σκοπού και επιφέρει αλλαγές στο τεχνολογικό περιεχόμενο των επαγγελμάτων. Αναφερόμενη στην έρευνα, υπογράμμισε πως ο βαθμός ωριμότητας πλήθους επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι χαμηλός και οι περισσότερες επιχειρήσεις περιορίζονται στη χρήση βασικών τεχνολογικών δεξιοτήτων. Παράλληλα, η έρευνα καταδεικνύει ότι πλήθος ελληνικών επιχειρήσεων δεν είναι αρκετά ψηφιοποιημένες, ενώ καταδεικνύεται και το περιορισμένο τεχνολογικό περιεχόμενο πολλών επαγγελμάτων.
Κλείνοντας, η κα. Μέξη σημείωσε πως πρέπει να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις, ώστε να καταστούν κατάλληλοι υποδοχής του νέου ψηφιακού ταλέντου, «το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να διασφαλίσουμε πως οι εταιρείες μπορούν να απορροφήσουν τις νέες τεχνολογίες και να τις ενσωματώσουν στη λειτουργία τους. ‘Αρα, χρειάζονται οι δράσεις για την ενδυνάμωση των επιχειρήσεων να συνδυαστούν με τις δράσεις για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων».
Η κα Μαριάννα Σκυλακάκη, Founder a8inea.com, στο πλαίσιο μιας ακόμη έρευνας, που πραγματοποίησε το a8inea.com για λογαριασμό του Κέντρου για το Μέλλον της Εργασίας του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, τόνισε πως υπάρχει χάσμα στις προηγμένες δεξιότητες στη χώρα, ενώ πρόσθεσε πως το ελληνικό περιβάλλον εμφανίζει μικρότερη ζήτηση σε προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες σε σχέση με χώρες του εξωτερικού.
Τις απόψεις της ακαδημαϊκής κοινότητας κατέθεσαν ο Μελέτιος Αθανάσιος Δημόπουλος, Πρύτανης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Νίκος Παπαϊωάννου, Πρύτανης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Γιώργος Λεκάκος, Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Μάθησης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Χρυσή Βιτσιλάκη, Πρυτ. Πανεπιστημίου Αιγαίου, ο Γιώργος Δουκίδης, Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, «όλοι συμφώνησαν πως τα πανεπιστήμια σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα έχουν κάνει σημαντικά βήματα προσαρμογής στη νέα ψηφιακή εποχή, με τη δημιουργία νέων τμημάτων για ψηφιακές δεξιότητες και την εισαγωγή νέων προγραμμάτων και πτυχίων. Ωστόσο, ο αριθμός αποφοίτων σε ψηφιακές δεξιότητες είναι ακόμη μικρός σε σύγκριση με άλλες χώρες. Γι’ αυτό και ζητούν τη στήριξη της πολιτείας, ώστε να υπάρξει πρόοδος στο πεδίο αυτό.
Από την πλευρά τους, στελέχη του ιδιωτικού τομέα υπογράμμισαν πως χρειάζεται να μειωθεί το μισθολογικό κόστος και να δοθούν υψηλότεροι μισθοί, γιατί, αυτήν τη στιγμή, ο διεθνής ανταγωνισμός είναι μεγάλος και πολλοί Έλληνες εργαζόμενοι με υψηλή ψηφιακή εξειδίκευση μένουν στην Ελλάδα, αλλά επιλέγουν, μέσω τηλεργασίας, να εργάζονται για επιχειρήσεις του εξωτερικού ή επιλέγουν να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Παράλληλα, ο ιδιωτικός τομέας ζητάει να εναρμονιστεί το τοπίο σε σχέση με την πιστοποίηση των ψηφιακών δεξιοτήτων, να εμπεδωθεί στην αγορά εργασίας μια εταιρική κουλτούρα όπου θα αναπτύξει θετικά τη σύνδεση εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα ψηφιακών δεξιοτήτων, ώστε να διαμορφωθούν εργαζόμενοι “υπερ-τεχνολόγοι”. Ταυτόχρονα, απαιτείται να ενισχυθεί η κατάρτιση σε ψηφιακά ζητήματα και σε άλλες τεχνολογίες για τους μάνατζερ και για τις ΜμΕ, που χρειάζονται κατάρτιση, εκπαίδευση και δικτύωση, ώστε να εντάξουν στη λειτουργία τους πιο προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την επιβίωσή τους στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον».
Στην εκδήλωση συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη από εταιρείες-σημαντικούς εργοδότες στην ελληνική οικονομία, μεταξύ των οποίων, είναι: ο κ. Ιάκωβος Καργαρώτος, Vice Chairman, Philip Morris International, ο κ. Θεοδόσης Μιχαλόπουλος, CEO, Microsoft, ο κ. Λεωνίδας Κωβαίος, CIO, Ελληνικά Πετρέλαια, ο κ. Χαράλαμπος Μπακολιάς, CEO, Ansys, ο κ. Βύρων Νικολαΐδης, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, PEOPLECERT GROUP, ο κ. Θεόφιλος Βασιλειάδης, CEO, kariera.gr, η κα. Έλενα Στυλιανού, Managing Partner, RSM Greece, ο κ. Κυριάκος Σαμπατάκης, Country Managing Director, Accenture, ο κ. Μιχάλης Τσαρμπόπουλος, Chief Digital Officer, Alpha Bank, ο κ. Χάρης Μυγδάλης, Group Chief Digital Officer, Eurobank, ο κ. Βασίλης Κουτεντάκης, Executive General Manager της Τράπεζα Πειραιώς και ο κ. Κωνσταντίνος Τάκος, Head of People & Change Consulting, PWC.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, τα βασικά συμπεράσματα της συζήτησης για τις ελλείψεις ψηφιακών δεξιοτήτων στον εργασιακό τομέα είναι πως προκύπτει ένα χάσμα στις προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα:
«- Πολλοί εργοδότες αναφέρουν την έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων και ειδικευμένου τεχνολογικού ταλέντου ως σημαντικά εμπόδια στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους
– Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να απορροφήσουν τις νέες τεχνολογίες και έτσι εμφανίζουν χαμηλό βαθμό ψηφιακής ωρίμανσης, με αποτέλεσμα η ζήτηση για προηγμένες δεξιότητες να είναι χαμηλή
– Το χάσμα δεξιοτήτων εμφανίζεται εντονότερο σε ψηφιακά ώριμους τομείς, όπως το ελληνικό τεχνολογικό οικοσύστημα, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι πιθανόν να γίνει πιο πιεστικό πρόβλημα τα επόμενα χρόνια, καθώς η ψηφιοποίηση της ελληνικής οικονομίας θα επιταχύνεται
– Ανάγκη καλύτερου εξοπλισμού του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για να καταστεί δυνατός ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ευθυγραμμίζοντας τα προγράμματα σπουδών με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας
– Η χρήση big data μπορεί να επιτρέψει την καλύτερη χαρτογράφηση των μεταβαλλόμενων απαιτήσεων στην αγορά εργασίας, μέσω αποτελεσματικών συστημάτων παρακολούθησης
– Τα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, η μαθητεία στις ΤΠΕ, η εκπαίδευση στον χώρο εργασίας, αλλά και οι ελεύθερα προσβάσιμες διαδικτυακές πλατφόρμες μάθησης, μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο.
Στόχος της εκδήλωσης ήταν να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού».
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης μίλησαν ο αντιπρόεδρος του Οικονομικού Φόρουμ Δελφών, Γιάννης Θωμάτος και ο Δρ. Κωνσταντίνος Κωνσταντάκης, Επισκέπτης Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
