Ανάμεσα στις δεκάδες διαφορετικές συσκευασίες ρυζιού, κάποιες «μιλάνε» ξεκάθαρα στον καταναλωτή: του λένε για την περιοχή από όπου ξεκίνησε η διαδρομή της πρώτης ύλης σε ένα πλημμυρισμένο με νερό χωράφι της Χαλάστρας, για το όνομα του παραγωγού και την ημερομηνία σποράς και συγκομιδής, για τον τύπο της ποικιλίας και τη διατροφική αξία του προϊόντος, για το εργοστάσιο που έγινε η μεταποίηση και συσκευασία, για το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα και το ποσοστό υπολείμματος φυτοφαρμάκων.
Αυτό, όπως επισήμανε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής ερευνών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Δρ Δημήτρης Κατσαντώνης, επιτυγχάνεται με την τεχνολογία Blockchain που αφορά ουσιαστικά σε μία σειρά καταχωρίσεων. Η δημόσια πρόσβαση στο blockchain διευκολύνει το διαφάνεια στις συναλλαγές και τη διάχυση της πληροφορίας. Επίσης, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας, διευκολύνεται η ελεγκτική διαδικασία με την εξάλειψη κάθε ενδεχομένου παραβάσεων, ακριβώς εξαιτίας της δημόσιας φύσης των δεδομένων. Ταυτόχρονα, εκλείπει και η ανάγκη για ενδιάμεσα μέρη, που αυξάνουν τα κόστη, αφού όλες οι πληροφορίες που αφορούν στη συναλλαγή βρίσκονται κρυπτογραφημένες μέσα στο blockchain.
Η τεχνολογία blockchain για το ρύζι και οι δυνατότητες απόκτησης του Know How
Οι Ψηφιακοί Κόμβοι Καινοτομίας (Digital Innovation Hubs) βοηθούν τον ιδιωτικό τομέα να αναπτύξει πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις χρησιμοποιώντας τις ψηφιακές τεχνολογίες. Βασίζονται σε τεχνολογική υποδομή και παρέχουν πρόσβαση σε γνώσεις και τεχνολογίες αιχμής για την ενίσχυση του οικοσυστήματος της καινοτομίας. Παρέχουν επαγγελματική και οικονομική υποστήριξη για την εφαρμογή καινοτομιών και τη βελτίωση/επέκταση των αλυσίδων αξίας των προϊόντων ή υπηρεσιών των χρηστών.
Στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος Interreg Europe RUMORE στην Κεντρική Μακεδονία, «αναπτύχθηκε μία πλατφόρμα βασισμένη στην τεχνολογία blockchain για το ρύζι», επισήμανε ο κ. Κατσαντώνης και πρόσθεσε ότι «τα blockchain δημιουργούν την τεχνολογική δυνατότητα για ύπαρξη κατανεμημένης μορφής εμπιστοσύνης. Αυτό επηρεάζει σημαντικά τις μέχρι σήμερα παραδοσιακές έμπιστες οντότητες, τις συναλλαγές και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες».
Τόνισε δε, ότι με την απόκτηση του Know How, από την αξιοποίηση της τεχνολογίας του blockchain για το ρύζι «έχουμε πλέον τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε αυτήν την τεχνολογία και για άλλα αγροτικά προϊόντα και ειδικότερα για τα ευπαθή».
Τι επιτυγχάνεται ακριβώς με το blockchain ρυζιού και πως αναπτύχθηκε η δομή του
Μέσω του blockchain που αναπτύχθηκε για το ρύζι, δίνεται έτσι η δυνατότητα καταγραφής και ιχνηλασιμότητας όλων των δράσεων που αφορούν την αλυσίδα αξίας του ρυζιού. «Πρόκειται για μία βάση δεδομένων υψηλής ασφάλειας στην οποία οι χρήστες μπορούν μέσω εφαρμογής κινητού να καταχωρούν τα δεδομένα που αφορούν τις δράσεις του ρυζιού, αλλά και να έχουν πρόσβαση (κοινή χρήση) σε όλες τις δράσεις που έχουν αποθηκευτεί πριν ή και μετά τη δική τους καταγραφή», υπογράμμισε ο ίδιος.
Οι χρήστες του blockchain μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανακτούν οποιαδήποτε πληροφορίας έχει αποθηκευθεί στην πλατφόρμα σχετικά με όλη την εφοδιαστική αλυσίδα του ρυζιού. Στο τέλος ο έμπορος, ο μεταποιητής και ο καταναλωτής, ανακτώντας τις πληροφορίες, θα είναι σε θέση κρίνει αν θα αγοράσει ή όχι το τελικό προϊόν.
Η δομή του εγχειρήματος ξεκινά από τον παραγωγό και την επιλογή του ορυζώνα, την καταγραφή όλων των πρακτικών και δράσεων μέχρι την παράδοση της παραγωγής του στο συνεταιρισμό ή τον έμπορο. Στη συνέχεια, ο συνεταιρισμός ή ο έμπορος καταγράφει όλες τις ενέργειες που αφορούν την επεξεργασία του ρυζιού κατά την αποθήκευσή και εμπορία του, ο ορυζόμυλος/μεταποιητής προσθέτει τις ενέργειες που αφορούν τη μεταποίηση του ρυζιού (αποφλοίωση, λεύκανση κτλ), μέχρι να φτάσει στον έμπορο λιανικής (supermarket, καταστήματα τροφίμων, εστίαση κτλ) και από εκεί στον καταναλωτή.
Έτσι, ο τελικός αποδέκτης, ο καταναλωτής, είναι σε θέση με το σάρωση ενός QR-CODE πάνω στη συσκευασία με το κινητό, να ανακτήσει όλες τις πληροφορίες που τον αφορούν, ιχνηλατώντας την παραγωγική αλυσίδα από τον αγρό μέχρι να φτάσει το ράφι του καταστήματος.
Το κέρδος για τον παραγωγό θα είναι η επίτευξη προστιθέμενης αξίας μέσω «έξυπνων συμβολαίων» (smart contracts) που θα οδηγούν σε οργανωμένο μάρκετινγκ και στη δημιουργία ετικέτας (labeling) που θα διαφοροποιεί τα προϊόντα του blockchain από τα υπόλοιπα ανταγωνιστικά.
Για την ανάπτυξη του blockchain για το ρύζι, σύμφωνα με τον διευθυντή ερευνών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, θα υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ των βασικών εταίρων του Project, που είναι το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας-άλλωστε το εγχείρημα «γεννήθηκε» από τον εκπρόσωπό του Ιωάννη Σπάνδο- ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), καθώς και μελλοντικών χρηστών. Μεταξύ των μελλοντικών χρηστών, ήδη συμπεριλαμβάνονται οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί Χαλάστρας Α’ και Β’ Χαλάστρας και αυτός του Αγίου Αθανασίου, καθώς και άλλοι συνεταιρισμοί και ομάδες ορυζοπαραγωγών.
Στο πλαίσιο των δράσεων ανάπτυξης της τεχνολογίας blockchain, σύμφωνα με τον κ. Κατσαντώνη, έγινε συλλογή δεδομένων από την πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή, εισαγωγή δεδομένων και εξασφάλιση της αδιαβλητότητας του συστήματος. Τέλος, για την εισαγωγή δεδομένων την ευθύνη για τον έλεγχο και την πιστοποίηση της ορθότητάς τους θα φέρει το ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
