Ο πόλεμος δεν βοηθάει στη συνεννόηση των κρατών αλλά δείχνει παράλληλα ότι «η πράσινη μετάβαση είναι μονόδρομος», καθώς η εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες έχει τεράστιο κόστος και ηθικά διλήμματα, δηλώνει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Κόκκαλης και σημειώνει ότι «είναι ηθικά ασήκωτο να χρηματοδοτούμε μέσω των εισαγωγών υδρογονανθράκων την πολεμική μηχανή της Ρωσίας».
Από τη θέση του μέλους της επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του ΕΚ, εκφράζει την αισιοδοξία ότι παρά τις αντίξοες συνθήκες οι προτάσεις που διατύπωσαν οι Ευρωπαίοι Πολίτες στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης θα δώσουν ώθηση στην Πράσινη Συμφωνία γιατί είναι ρεαλιστικές και η τεχνολογία για την οικονομία μηδενικού άνθρακα είναι στα χέρια μας. Θεωρεί επίσης ότι «οι κρίσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη απαιτούν συνεργασίες που θα οδηγήσουν στην πολιτική ενοποίηση της ΕΕ».
Ακολουθεί η συνέντευξη του Πέτρου Κόκκαλη στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στη δημοσιογράφο Νίνα Μελισόβα
Ερ: Πόσο έχουμε απομακρυνθεί από την COP 26 και την Πράσινη Συμφωνία, εν μέσω του πολέμου και των ενεργειακών αβεβαιοτήτων;
Ο πόλεμος σίγουρα δεν βοηθάει καθόλου στην πολυπολικότητα και τη συνεννόηση που είναι το πνεύμα της COP. Ωστόσο, μετά και την έναρξη του πόλεμου επαναβεβαιώνουμε ότι η πράσινη μετάβαση είναι μονόδρομος, αν μη τι άλλο λόγω των γεωπολιτικών εκβιασμών που εκτυλίσσονται με τεράστιο κόστος και ηθικά διλήμματα εξαιτίας της εξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες. Οφείλουμε να απεξαρτηθούμε με την επίσπευση της υλοποίησης της πράσινης συμφωνίας και σε αυτή την κατεύθυνση κινείται η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με το repower.EU που προβλέπει επιτάχυνση προς τις ΑΠΕ, εξοικονόμηση ενέργειας και διαφοροποίηση των πηγών. Ηθικά είναι ασήκωτο ότι με την εισαγωγή των ρωσικών υδρογονανθράκων στην ΕΕ, αποτελούμε την κύρια χρηματοδότηση του καθεστώς Πούτιν και της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας.
Ερ: Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης προτείνει στην ευρωπαϊκή ηγεσία επενδύσεις για νέες ενεργειακές λύσεις, αύξηση της αιολικής ενέργειας και του πράσινου υδρογόνου.
Είναι πολύ θετικό ότι η Ευρώπη προχώρησε σε αυτή την πρωτόγνωρη διαδικασία για τον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητάς της σε διάλογο με τους πολίτες. Οι προτάσεις τους είναι απολύτως ρεαλιστικές και θα αποτελέσουν μια ακόμη ώθηση προς την πράσινη μετάβαση, δεδομένου ότι όλες οι τεχνολογίες που θα μας φέρουν σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα είναι αυτή τη στιγμή στα χέρια μας. Αυτό που λείπει είναι θα έλεγα η πολιτική κουλτούρα συμμετοχής των πολιτών. Βλέπουμε για παράδειγμα στην Ελλάδα όπου επεξεργάζονται πολλές πτυχές της πράσινης συμφωνίας να μην υπάρχει διαβούλευση, η οποία αποτελεί κρίσιμη διαδικασία για την τελική επιτυχία ή μη της Μετάβασης. Στην Ελλάδα το μόνο σχέδιο στο οποίο βλέπουμε κάποια διαβούλευση αφορά την αποκατάσταση της Εύβοιας. Η λογική του από πάνω προς τα κάτω ανήκει στον περασμένο αιώνα.
Ερ: Ηλεκτρικά αυτοκίνητα, βιοκαύσιμα, πράσινο υδρογόνο είναι προτάσεις που ακούστηκαν στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης για τις μεταφορές.
Τίποτα μεμονωμένο δεν αποτελεί λύση. Πρέπει να εκτιμάται εντός συγκεκριμένων δυνατοτήτων. Στην πράσινη μετάβαση το ΙΧ θα πρέπει σίγουρα να είναι ηλεκτρικό, για παράδειγμα. Η ερώτηση που προηγείται, όμως, είναι τι κοστίζει ένα ηλεκτρικό όχημα στην Ελλάδα (ιδιωτικοί πόροι για αγορά και κρατικοί για επιδότηση που καταλήγουν στο εξωτερικό) και τι σε μία χώρα που κατασκευάζει ηλεκτρικά οχήματα, δημιουργεί θέσεις εργασίας και ενισχύει τον οικονομικό της κύκλο. Όσο η κυβέρνηση δεν προχωράει στη σύνταξη ενός πραγματικού Εθνικού Σχεδίου για την Πράσινη Μετάβαση, με προτεραιότητες που να αντανακλούν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών και της οικονομίας, μπορούμε να οδηγηθούμε σε “πράσινες” εντός εισαγωγικών δράσεις, οι οποίες να καθυστερήσουν, ή ακόμα και να σαμποτάρουν μια πραγματική, ρεαλιστική και ικανή διαδικασία μετάβασης.
Ερ: Η άνοδος των τιμών ενέργειας ενοχοποιεί για ορισμένους τις ΑΠΕ, το χρηματιστήριο ενέργειας, το σύστημα εμπορίας ρύπων, ενώ συζητείται η επιστροφή του λιγνίτη.
Η εκρηκτική αύξηση τιμών είναι μια κρίση ορυκτών καυσίμων και χρηματιστηρίου και δεν οφείλεται σε καμία μείωση της προσφοράς, για να δικαιολογηθεί από τα παραδοσιακά οικονομικά. Ο τρόπος που έχουμε δομήσει τις αγορές ενέργειας τα τελευταία 30 χρόνια με την ιδιωτικοποίηση και την απορρύθμιση των πάντων, με ευθύνη και προοδευτικών δυνάμεων, έχει οδηγήσει σε μεγάλη αδιαφάνεια με αποτέλεσμα ακόμη και η κυβέρνηση να μπορεί να επικαλείται πως δεν γνωρίζει αν υπάρχει αισχροκέρδεια. Η ενέργεια είναι δημόσιο αγαθό – δεν νοείται η ενεργειακή φτώχεια με τις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία και οι ΑΠΕ που μπορούν να δημιουργήσουν έναν κόσμο ενεργειακής αφθονίας, 365 μέρες το χρόνο, με χαμηλό οικονομικό και κλιματικό κόστος. Αυτή είναι και η πιο σύντομη απόδειξη του πώς η Πράσινη Συμφωνία συνιστά ένα πολιτικό μανιφέστο και όχι ένα τεχνολογικό ή περιβαλλοντικό εγχειρίδιο.
Ερ: Εν μέσω πολέμου η Ευρώπη τι κινήσεις έχει κάνει στην κατεύθυνση της ενεργειακής επάρκειας;
Για την ώρα έχει φανεί λιγότερο αποφασιστική σε σύγκριση με την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο η απόφαση για κοινή προμήθεια αερίου είναι πολύ θετικό βήμα, όπως και η νομική υποχρέωση αποθήκευσης των κρατών-μελών και ο κανονισμός αλληλεγγύης απ’ αυτές τις αποθήκες, η φορολόγηση των υπερκερδών των εταιριών και η ρύθμιση των τιμών των αγορών λιανικής και χονδρικής. Αυτά είναι οδηγίες προς τα Κράτη-Μέλη και είναι στο χέρι του κάθε κράτους να τα εφαρμόσει. Η εποπτεία των τιμών της λιανικής είναι δουλειά του κάθε κράτους και είναι αυτό που κάνει η Ισπανία και η Πορτογαλία. Δίκαιη μετάβαση εννοεί ο Τίμερμανς τον μετασχηματισμό της οικονομίας σε πράσινη ενισχύοντας ή αν θέλετε αναγεννώντας το δημοκρατικό μοντέλο που έχει η Ευρώπη, έτσι ώστε να μην μείνει κανείς πίσω από τις ευπαθείς ομάδες που πληρώνουν και το μεγαλύτερο τίμημα της κλιματικής αλλαγής.
Ερ: Μόνη της η Ευρώπη μπορεί να τα καταφέρει; Ποιος είναι ο ρόλος της Κίνας;
Η Κίνα έχει τη μικρότερη κατά κεφαλή κατανάλωση και εκπομπές CO2 από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Πρέπει επίσης να πούμε ότι η Κίνα είναι πρωτοπόρος στη μετάβαση και κράτησε τη συμφωνία του Παρισιού ζωντανή όταν αποχώρησαν οι ΗΠΑ επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ. Σήμερα τα περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα κατασκευάζονται στην Κίνα, καθώς και τα φωτοβολταϊκά, γιατί η κυβέρνηση και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας υποχρεώνει τις εταιρίες να παράγουν κάθε χρόνο όλο και περισσότερα προϊόντα προσαρμοσμένα στην κλιματική αλλαγή .
Ερ: Εκφράζεται μια αγωνία εκ μέρους των Ομάδων των πολιτών που συμμετείχαν στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης ότι οι προτάσεις τους θα πάνε στις καλένδες καθώς ο πόλεμος θέτει νέες προτεραιότητες.
Οι κρίσεις είναι υπερεθνικές και η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει πιο αποφασιστικά στην ενοποίησή της για την αντιμετώπισή τους, με κοινή πολιτική υγείας όπως είδαμε στην πανδημία, κοινή πολιτική για το αέριο όπως βλέπουμε τώρα, κοινή αμυντική πολιτική. Γι’ αυτό η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης είναι σε σημείο καμπής προκειμένου να δώσει νέα πνοή και κατεύθυνση για την Ευρώπη η οποία παρέλκει από το 2005 όταν καταψηφίστηκε η πρόταση ευρωπαϊκού συντάγματος. Είναι πρόδηλη η ανάγκη συνεργασίας απέναντι στις κρίσεις και αυτή θα οδηγήσει στην πολιτική μας ενοποίηση.
