«Τη θωράκιση της προστασίας του καταναλωτή απέναντι στις καταχρηστικές πρακτικές των προμηθευτών ενέργειας για την μετατροπή των σταθερών τιμολογίων σε κυμαινόμενα» ζητάει η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ).
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΕΚΠΟΙΖΩ, οι πρόσφατες καταγγελίες καταναλωτών για μονομερείς μετατροπές σταθερών τιμολογίων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε κυμαινόμενα προστίθενται στην τεράστια δεξαμενή καταγγελιών για αθέμιτες και αδιαφανείς πρακτικές των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της πληθώρας των καταγγελιών που λαμβάνει η ένωση τα τελευταία χρόνια.
Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σημειώνει πως στις συμβάσεις προμήθειας με σταθερό τιμολόγιο ο καταναλωτής επιλέγει να μην αναλάβει το ρίσκο της αύξησης του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, καταβάλλοντας ως αντιστάθμισμα ένα πάγιο και πληρώνοντας με αυξημένες χρεώσεις σε σχέση με τα κυμαινόμενα. Ο προμηθευτής αντίστοιχα αναλαμβάνει τον κίνδυνο της αύξησης του κόστους προμήθειας, έχοντας όμως στη φαρέτρα του πολλά εργαλεία για να τον αντισταθμίσει, εργαλεία που φυσικά δεν διαθέτει ο καταναλωτής.
Με την τελευταία αυτή πρακτική τους οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ανατρέπουν τελείως το θεμέλιο των συμβάσεων σταθερού τιμολογίου, μετατρέποντάς τα σε κυμαινόμενα και μετακυλίοντας έτσι πλήρως τον κίνδυνο στον καταναλωτή, ο οποίος είχε επιλέξει έναντι υψηλότερου αντιτίμου και παγίου να μην τον αναλάβει.
Πρόκειται για μία παντελώς παράνομη και καταχρηστική επέμβαση στη σύμβαση. Όροι που προβλέπουν τη μονομερή τροποποίηση των όρων της σύμβασης χωρίς σπουδαίο λόγο, ο οποίος να αναφέρεται ειδικά και συγκεκριμένα στη σύμβαση, είναι καταχρηστικοί. Επιπλέον, υπάρχουν όροι για τους οποίους δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί η ύπαρξη σπουδαίου λόγου. Τέτοιοι όροι είναι οι όροι σταθερού τιμολογίου, όπου όλη η φυσιογνωμία της σύμβασης είναι η αρχική κατανομή των κινδύνων, η οποία αν αλλάξει αιφνιδιάζει τον καταναλωτή και ανατρέπει εις βάρος του την ισορροπία των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των μερών.
Εξάλλου, δεν είναι και δυνατό να επικαλεστούν οι προμηθευτές σπουδαίο λόγο, όταν έχουν τη δυνατότητα να αντισταθμίζουν τις όποιες μεταβολές του κόστους προμήθειας. Πολύ δε περισσότερο από τη στιγμή που οι περισσότερες συμβάσεις συνάφθηκαν ενώ η τιμή της ενέργειας είχε ήδη εκτοξευθεί, πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Προκειμένου δε να δικαιολογήσουν την πρακτική αυτή, οι προμηθευτές επικαλούνται κακότεχνες διατάξεις του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, τις οποίες παρερμηνεύουν. Ωστόσο, ο Κώδικας Προμήθειας δεν δίνει το ελεύθερο στους προμηθευτές να τροποποιούν τόσο σημαντικούς όρους της σύμβασης χωρίς σπουδαίο λόγο και ούτε θα μπορούσε, αφού οι συμβατικοί όροι που προβλέπουν μονομερή τροποποίηση ελέγχονται σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία του καταναλωτή (άρθρο 2 Ν.2251/1994). Αντίθετα, θέτει περιορισμούς στο πώς ασκείται το δικαίωμα μονομερούς τροποποίησης. Δε ρυθμίζει δηλαδή το «γιατί» της τροποποίησης, αλλά το «πώς».
Η ΕΚΠΟΙΖΩ δηλώνει ότι είχε, έγκαιρα, επισημάνει στη ΡΑΕ την κακοτεχνία των διατάξεων αυτών του Κώδικα Προμήθειας, ζητώντας της να εισηγηθεί στο αρμόδιο υπουργείο την τροποποίησή τους. Παράλληλα, όπως σημειώνει, βασικές αιτίες για την πρόσφατη καταχρηστική πρακτική των προμηθευτών αποτελούν και τα εξής:
α. Ο Κώδικας Προμήθειας περιλαμβάνει και διάφορες άλλες διατάξεις που έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το δίκαιο προστασίας του καταναλωτή, τις οποίες ομοίως έγκαιρα είχε επισημάνει η ΕΚΠΟΙΖΩ.
β. Οι διαβουλεύσεις της ΡΑΕ, του Μαΐου 2019 και του Σεπτεμβρίου 2021, για τη διαφάνεια στις συμβάσεις προμήθειας και την προστασία του καταναλωτή, αν και ξεκίνησε φιλόδοξα και με σημαντικές προτάσεις από τη ΡΑΕ, όπως η θέσπιση πλαφόν στις αυξήσεις, η κατάργηση των παγίων κά, τις οποίες είχε στηρίξει η ΕΚΠΟΙΖΩ, τελικά κατέληξε σε μία χαμηλού επιπέδου προστασίας απόφαση, που αφορά ουσιαστικά μόνο την -ανεπαρκή- ενημέρωση του καταναλωτή και όχι την ουσία των δικαιωμάτων του.
Για όλους τους παραπάνω λόγους η ΕΚΠΟΙΖΩ καλεί τα αρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και τη ΡΑΕ να αναλάβουν άμεσα πρωτοβουλίες για τη θωράκιση της προστασίας του καταναλωτή απέναντι στις καταχρηστικές πρακτικές των προμηθευτών στο πνεύμα των προτάσεων της ΡΑΕ στις διαβουλεύσεις του Μαΐου 2019 και του Σεπτεμβρίου 2021. Παράλληλα, καλεί τις παραπάνω αρμόδιες αρχές να επιβάλουν άμεσα κυρώσεις σε όσους προμηθευτές παραβιάζουν τη νομοθεσία
