Πηγή Εικόνας: Pete Linforth / PixabayΜπορεί να φαίνεται σε πολλούς υπερβολικό, αλλά ακόμη και ένα like στη φωτογραφία ενός φίλου είναι ουσιαστικά μια υπόδειξη προς κάποιον τρίτο για τις προτιμήσεις μας. Ακόμη και το να συμφωνήσουμε με κάτι που έγραψε κάποιος τρίτος, παρέχει πληροφορίες για τις απόψεις μας. Μια αθώα φωτογραφία με μια παρέα νέων που πίνουν μπύρες σε μια παραλία ενδέχεται να επηρεάσει κάποιον μελλοντικό εργοδότη, ώστε να κρίνει έναν από τους νέους που απεικονίζονται στη φωτογραφία αρνητικά ή να τον θεωρήσει αλκοολικό επειδή φαίνεται να πίνει μια μπύρα και διασκεδάζει με αυτό. Τα παραπάνω ανέφερε ο καθηγητής Τεχνολογίας και Ασφάλειας Δικτύων Ηλεκτρονικών Υπολογιστών στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος ο Κώστας Χειλάς, μιλώντας σε εκδήλωση που διοργανώθηκε διαδικτυακά για μαθητές δημοτικού και γυμνασίου από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και την Αντιπεριφέρεια Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε συνεργασία την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης, με θέμα «Ασφαλής Πλοήγηση στο Διαδίκτυο».
Τι δεδομένα καταγράφονται – Ειδικοί αλγόριθμοι τα αναλύουν
Σύμφωνα με τον κ. Χειλά, κάθε αλληλεπίδραση με το διαδίκτυο δημιουργεί πληθώρα δεδομένων για το άτομό μας ενώ την ίδια στιγμή γίνεται ουσιαστικά μια «εξόρυξη» δεδομένων. Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται είναι τα προσωπικά δεδομένα που μπορούν να ταυτοποιήσουν ένα πρόσωπο (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας, email, στοιχεία της πιστωτικής κάρτας, δεδομένα τοποθεσίας κλπ) αλλά και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα (φυλετική καταγωγή, πολιτικά φρονήματα, θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, υγεία, ερωτική ζωή κ.α.). Την ίδια στιγμή προκύπτουν δεδομένα όπως το φύλο, η ηλικία, οι αγοραστικές συνήθειες, οι φίλοι, η εργασία, οι επαφές, οι απόψεις, τα στοιχεία της προσωπικότητας, οι προτιμήσεις και η οικονομική επιφάνεια. «Όλα αυτά καταγράφονται στις διάφορες πλατφόρμες και εφαρμογές» σημείωσε και τόνισε ότι υπάρχουν λογισμικά και αλγόριθμοι εξόρυξης δεδομένων που αναλύουν τα δεδομένα για να βρουν διάφορες συσχετίσεις.
Μιλώντας στην εκδήλωση η ευρωβουλευτής της ΝΔ (ΕΛΚ) Μαρία Σπυράκη γνωστοποίησε ότι στις 20 Ιανουαρίου υπερψηφίστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο, η λήψη περαιτέρω μέτρων για την διευθέτηση του παράνομου περιεχομένου από τις πλατφόρμες που καλούνται να λογοδοτήσουν για τους αλγόριθμους ώστε να προστατευτούν τα δικαιώματα των χρηστών και να αντιμετωπιστούν οι αθέμιτες πρακτικές. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γεώργιος Παπαπροδρόμου, υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, ειδικός σε θέματα αντιμετώπισης κυβερνοεγκλήματος συνέστησε σε όλους προσοχή όταν «ανεβάζουν» κάτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γιατί, όπως τόνισε, «όταν κάτι ανεβεί, μένει για πάντα». Ο ίδιος τόνισε ότι σήμερα «το παιχνίδι παίζεται στο ποιος κατέχει τα δεδομένα αυτά» και συνέστησε σε όλους να διαβάζουν την πολιτική και τους όρους λειτουργίας των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, να γνωρίζουν τους ηλικιακούς περιορισμούς και να συμβουλεύονται την αρχή προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το CyberAlert και το CyberKid.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος για να προστατευτεί
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, οι ομιλητές και οι συμμετέχοντες παρουσίασαν μια σειρά από χρήσιμες οδηγίες και κατευθύνσεις που μπορούν να ακολουθήσουν όλοι όσοι επιθυμούν να πλοηγούνται με ασφάλεια στο διαδίκτυο. Ειδικότερα ο κ. Χειλάς πρότεινε:
-να διατηρεί κανείς ανώνυμη την παρουσία του,
-να προστατεύει τα δεδομένα και τις πληροφορίες του,
-να μη δημοσιεύει φωτογραφίες ή βίντεο που δεν θα έδειχνε σε ανθρώπους στον πραγματικό κόσμο,
-να μην απαντά σε γράμματα, email, sms, και άλλα μηνύματα που του ζητούν πληροφορίες αν δεν ξέρει από ποιον προέρχονται,
-να μην συναντά μόνος του κάποιον που γνώρισε on line,
-να διακόπτει τη συνομιλία όταν κάποιος τον κάνει να αισθάνεται άβολα,
-να μη διατηρεί περιττά δεδομένα σε συσκευές και να μην τις γεμίζει με άχρηστα λογισμικά,
-να κλείνει τις εφαρμογές από τις συσκευές που πετάει,
-να ασφαλίζει τους υπολογιστές με καλούς και διαφορετικούς κωδικούς πρόσβασης,
-να κάνει ενημέρωση λειτουργικού συστήματος, λογισμικών και αντιικών προγραμμάτων,
-να μην χρησιμοποιεί προσωπικά δεδομένα μέσα από δημόσια δίκτυα wi fi ή κοινόχρηστους υπολογιστές
-να βάζει διαφορετικά συνθηματικά και όπου είναι δυνατόν να ενεργοποιεί τον έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων.
Σε περίπτωση, άλλωστε, που προκύπτει κάποιο πρόβλημα στην αλληλεπίδραση ενός παιδιού με ανθρώπους στο διαδίκτυο, συνέστησε να απευθύνονται αμέσως σε κάποιον, στους γονείς, τους φίλους τους, τους καθηγητές τους αλλά και σε γραμμές αναφοράς που είναι ανώνυμες. Αν, εξάλλου, τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά μπορεί ο καθένας να απευθυνθεί στην Αστυνομία και στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Από την πλευρά του ο κ. Παπαπροδρόμου υπογράμμισε ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει λιγότερη οθόνη στη ζωή μας και περισσότερη κίνηση και γνωστοποίησε ότι μπορούμε να αναφέρουμε ένα κυβερνοέγκλημα, από οποιοδήποτε σημείο της χώρας σε 24ωρη βάση, μέσω της σχετικής πλατφόρμας στο gov.gr και των ενδείξεων «Πολίτης και καθημερινότητα» και «καταγγελίες».
Να (παί)ζει κανείς ή να μην (παί)ζει;
Στο ερώτημα, τέλος, και το σχετικό λογοπαίγνιο «να (παί)ζει κανείς ή να μην (παί)ζει;» ο συντονιστής Ψηφιακού Εγγραματισμού στην Περιφέρεια Αττικής, Άρης Λούβρης, συνέστησε στα παιδιά να παίζουν αλλά και να ζουν και σε κάθε περίπτωση να γνωρίζουν ότι η βιομηχανία των παιχνιδιών είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία ψυχαγωγίας παγκοσμίως. Ενδεικτικά ανέφερε ότι ο δημιουργός ενός από τα πιο διάσημα και γνωστά παιχνίδια ηλεκτρονικών υπολογιστών το διέθεσε δωρεάν και έγινε δισεκατομμυριούχος πλασάροντας κάτι άχρηστο, μια ένδειξη επιβράβευσης. Στο πλαίσιο αυτό, κάλεσε τα παιδιά να παίζουν βέβαια αλλά να μην «τσιμπάνε» με τις δωρεάν εφαρμογές.
Μήνυμα Χαριστέα με αφορμή την φονική οπαδική επίθεση στη Χαριλάου Θεσσαλονίκης
Χαιρετίζοντας τη διαδικτυακή εκδήλωση, ο αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης Άγγελος Χαριστέας αναφέρθηκε ειδικά στα παιδιά και στο ρόλο του διαδικτύου για εκείνα επισημαίνοντας ότι σύμφωνα με έρευνες, το 73% των συμμετεχόντων σε αυτές παγκοσμίως δηλώνει ότι δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή του χωρίς smartphone ενώ το 44% των ηλικιών από 8 ως 16 ετών είναι συνδεδεμένα συνεχώς στο διαδίκτυο, μοιράζονται πολλές πληροφορίες στο διαδίκτυο και πολλές φορές ευαίσθητες πτυχές της ζωής τους και αυτό κρύβει και τους ανάλογους κινδύνους.
Με αφορμή την φονική οπαδική επίθεση στη Χαριλάου Θεσσαλονίκης κάλεσε τους νέους και τις νέες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να μην φανατίζονται και να προσέχουν πολύ ποιον αφήνουν να μπει στην προσωπική τους ζωή.
