Πηγή Εικόνας: Pexels - PixabayΥπάρχει ένα απόφθεγμα στη δημοσιογραφία, που διδάσκεται εν είδει αξιώματος: όταν ένας σκύλος δαγκώνει ένα παιδί δεν είναι είδηση. Είδηση είναι όταν ένα παιδί δαγκώνει σκύλο…
Καθ’ υπερβολήν, βέβαια, αλλά η ουσία παραμένει. Η «φυσική επιλογή», αυτό που μπορεί να κάνουν οι έμβιοι οργανισμοί κάθε λίγο και λιγάκι, από ένστικτο ή από συνήθεια, δεν είναι είδηση.
Ισχύει το ίδιο με τον σκύλο και για τον λύκο; Μάλλον περισσότερο….
Ωστόσο τις τελευταίες ημέρες γίναμε μάρτυρες ενός μιντιακού σόου με αφορμή περιστατικό επίθεσης λύκου σε οικογένεια στο καταφύγιο της Πάρνηθας, με θύμα το οικόσιτο σκυλάκι τους…
Γιατί σόου; Γιατί «εμπνεύστηκαν» τα media;
Κυρίως διότι αυτό συνέβη στις παρυφές της Αθήνας. Και έχουν ξεμάθει οι Αθηναίοι από άγρια ζωή… Το ίδιο περιστατικό στα βουνά της Μακεδονίας ή της Ηπείρου δεν θα είχε την ίδια προβολή… Αλλά κάποιοι θεωρούν την Πάρνηθα προάστιο της πόλης, παρότι είναι ένα από τα πιο σημαντικά Εθνικά Πάρκα, μια πολύτιμη περιοχή προστασίας της φύσης που μόνο ελάχιστο μέρος της βλέπουμε εμείς από την πόλη…
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Τι συνέβη και άρχισαν όλοι να ασχολούνται με τον λύκο;
Πηγή Εικόνας: George Terezakis - wikimedia commons10 αλήθειες για τον λύκο στην Πάρνηθα – και κάποιες άβολες παραδοχές….
Αλήθεια 1: Το περιστατικό συνέβη στο καταφύγιο της Πάρνηθας που συχνά συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες – και καταγράφηκε από κάμερες. Εν ολίγοις, λύκος από τον ορεινό όγκο πλησίασε τον «πολιτισμένο» χώρο του καταφυγίου που έχει ανθρωπογενείς δραστηριότητες και σε αναζήτηση τροφής και ικανοποίησης των φυσικών του, αρπακτικών, ενστίκτων πλησίασε και επιτέθηκε σε οικόσιτο σκύλο οικογένειας επισκεπτών που είχαν και μικρό παιδί μαζί τους.
Αυτά είναι τα γεγονότα. Αλλά ας δούμε και αυτά που δεν λέγονται εύκολα…
Αλήθεια 2: ο λύκος είναι προστατευόμενο είδος της ελληνικής πανίδας. Προσφέρει τα μέγιστα, στην κορυφή μάλιστα της διατροφικής αλυσίδας, στη βιοποικιλότητα της χώρας, που αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε κάθε σύγκριση με οποιαδήποτε ομοειδή ή κοντινή, ευρωπαϊκή ή μη, χώρα. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι προστατεύουμε τον λύκο αλλά θέλουμε και να αναπαραχθεί και να αυξηθεί ο πληθυσμός του. Αυτό, μαθηματικά, σημαίνει ότι θα αυξηθούν και οι περιοχές που παρουσιάζεται ο λύκος και τα περιστατικά που εμφανίζεται κοντά σε ανθρώπους. Πρέπει να στραφούμε κατά του λύκου; Όχι, κατηγορηματικά. Εμείς πρέπει να προσέξουμε, να αλλάξουμε συμπεριφορές και να προσαρμοστούμε. Είμαστε άλλωστε πνευματικά πιο ικανοί από τον λύκο για αυτό…
Αλήθεια 3: Απαγορεύεται να φέρεις οικόσιτα ζώα στο Εθνικό Πάρκο Πάρνηθας – και για λόγους προστασίας τους αλλά κυρίως για να μην αλλάζουν την ισορροπία της άγριας ζωής. Αλλά για κάποιους φταίει ο λύκος…. Τα Εθνικά Πάρκα έχουν δημιουργηθεί, όπως και όλες οι προστατευόμενες περιοχές, natura 2000 ή μη, για να προστατεύσουμε τη βιοποικιλότητα, τη χλωρίδα και την πανίδα της χώρας. Δεν είναι σκοπός να πηγαίνουν για πικ νικ οι άνθρωποι αλλά μια δραστηριότητα που επιτρέπεται υπό όρους και προϋποθέσεις, σε συγκεκριμένες περιοχές. Δεν είναι πάρκο πόλης το βουνό…
Αλήθεια 4: Θέλουμε να αυξηθεί η άγρια ζωή, χλωρίδα και πανίδα, στην Πάρνηθα; Φυσικά. Είναι από τους κύριους περιβαλλοντικούς στόχους της χώρας. Το παλεύουμε δεκαετίες και ήδη τα προηγούμενα χρόνια η αύξηση των ελαφιών έχει δει το φως της δημοσιότητας πολλές φορές. Και άλλα είδη έχουν αυξηθεί. Η ανάγκη τώρα, μετά τις τελευταίες πυρκαγιές στην ευρύτερη περιοχή είναι μεγαλύτερη. Αλλά κάποιοι βλέπουν «κίνδυνο» από τον λύκο. Τι να κάνουμε, η φύση επιλέγει, όχι ο άνθρωπος – και καλύτερα γιατί ο άνθρωπος απέδειξε πολλές φορές ότι κάνει λάθος σε τέτοιες επιλογές…
Πηγή Εικόνας: Χρήστος Λουφόπουλος - FlickrΑλήθεια 5: Φυλάσσεται η Πάρνηθα; Βεβαίως, αλλά η φύλαξη ενός Εθνικού Πάρκου δεν είναι αυτό που στις πόλεις ξέρουμε, δεν υπάρχουν σεκιουριτάδες αλλά ειδικοί στη χλωρίδα και πανίδα φύλακες. Τα άγρια ζώα και τα φυτά προστατεύουν από τους ανθρώπους, όχι το αντίστροφο…
Αλήθεια 6: Την ευθύνη της φύλαξης και όλης της εποπτείας είχε μέχρι πριν 15 ημέρες ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου (και άλλων). Ο Φορέας συγχωνεύτηκε μαζί με άλλους 10 (προς το παρόν, σε σύνολο 28 φορέων) σε μία κεντρική δομή, τον ΟΦΥΠΕΚΑ, που εποπτεύεται από το ΥΠΕΝ, για λόγους καλύτερου συντονισμού και αποτελεσματικότερης λειτουργίας. Άλλωστε το μοντέλο των πολυδιασπασμένων φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών δοκιμάστηκε και απέτυχε για πολλά χρόνια. Και ξαφνικά κάποιοι ανακάλυψαν ότι η συγχώνευση των 15 ημερών φταίει για την επανεμφάνιση του λύκου! Γελάνε όχι μόνο οι «λύκοι» και οι βρούβες…. Αφορμή έψαχναν μάλλον κάποιοι να «προασπίσουν» τα «κεκτημένα»… Ας μην επεκταθούμε….
Αλήθεια 6.1: Περιέργως, το ΥΠΕΝ, παρότι νομοθέτησε (επί υπουργίας Χατζηδάκη) το νέο μοντέλο διαχείρισης και διοίκησης των προστατευόμενων περιοχών, με την ίδρυση του ΟΦΥΠΕΚΑ, «ξέχασε» να αναφέρει ή να ανακοινώσει ή να βγάλει ένα δελτίο τύπου ή μια δήλωση για την έναρξη της ενσωμάτωσης των φορέων στον ΟΦΥΠΕΚΑ. Άγνωστο γιατί (λέμε τώρα)… Αλλά σίγουρα κάποιοι άλλοι «λύκοι» χαίρονται…
Αλήθεια 7: πως προέκυψε τόση προβολή; Είναι ενδιαφέρον τηλεοπτικά το θέμα «παιδί – λύκος« και ευρέθη οπτικό υλικό από κάμερα. Επομένως παράγεται εύκολο τηλεοπτικό θέαμα. Συ συνδυασμό με τον φόβο που προκαλεί ο «λύκος» στους αστικούς πληθυσμούς, κάνει και θεαματικότητες. Αλλά είδηση δύσκολα τεκμηριώνεται ότι είναι. Για αυτό και από δίπλα, για άλλους λόγους φυσικά, υπάρχουν και οι ειδικοί και ΜΚΟ και κάθε σχετικός που επιδιώκει τα 15 λεπτά δημοσιότητας. Και ορισμένοι έχουν ακόμη περισσότερες επιδιώξεις – και δουλειές, όπως προκύπτει από διαρροές του ΥΠΕΝ για τα μέτρα που λαμβάνονται.
Πηγή Εικόνας: Nicky Pe - PexelsΑλήθεια 8: ΥΠΕΝ και ΟΦΥΠΕΚΑ είχαν προετοιμαστεί για το ζήτημα του πληθυσμού του λύκου στην Πάρνηθα. Σύμφωνα με πηγές της οδού Μεσογείων (όπου παρεμπιπτόντως, σε διαφορετικές διευθύνσεις βρίσκονται και το ΥΠΕΝ και ο ΟΦΥΠΕΚΑ), η διαχείριση της σύγκρουσης μεταξύ του λύκου και της ανθρώπινης δραστηριότητας – εν προκειμένω της αναψυχής στην Πάρνηθα αλλά και της πρωτογενούς (αγροτικής και κτηνοτροφικής) παραγωγής σε άλλες περιοχές της χώρας – έχει απασχολήσει εδώ και καιρό το ΥΠΕΝ. Μάλιστα, στο τριετές Σχέδιο Δράσης του ΟΦΥΠΕΚΑ, που έχει καταρτιστεί, περιλαμβάνεται σχετικά η εκπόνηση και υλοποίηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Λύκο, συνολικού προϋπολογισμού 200.000 ευρώ. Επιπλέον έχει ζητηθεί χρηματοδότηση και αναμένεται έγκριση για δράσεις που προάγουν την συνύπαρξη λύκου-ανθρώπου(κάμερες παρακολούθησης, αποτρεπτικοί φράχτες) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου Life.
Κατά τη συνάντηση εργασίας που είχαν χθες Δευτέρα οι εκπρόσωποι του ΟΦΥΠΕΚΑ, της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του ΥΠΕΝ, της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Πάρνηθας, Σχοινιά και προστατευόμενων περιοχών Σαρωνικού Κόλπου καθώς και της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ» (η οποία για εμφανίζεται ως ειδική για το λύκο όπως και άλλες ΜΚΟ για άλλα είδη, αλλά μένει να αποδειχθεί με μετρήσιμα αποτελέσματα και θεσμικά ορθό τρόπο αυτή η «εξειδίκευση») αποφασίστηκαν μέτρα άμεσης υλοποίησης, όπως:
– Εντείνονται οι περιπολίες που διενεργούνται από τους φύλακες της Μονάδας Διαχείρισης στις περιοχές εμφάνισης του είδους στον Εθνικό Δρυμό.
– Σε συνδυασμό με τις περιπολίες θα διαμοιράζονται στους επισκέπτες φυλλάδια με χρήσιμες οδηγίες, αναφορικά με τη απαγόρευση εισόδου σε κατοικίδια καθώς και την απαγόρευση εναπόθεσης τροφίμων με σκοπό την προσέλκυση του είδους.
– Δημιουργία και προβολή στα μέσα πανελλαδικής εμβέλειας τηλεοπτικού σποτ για την ενημέρωση των πολιτών.
– Εκπαίδευση των εργαζομένων της Μονάδας Διαχείρισης και της Δασικής Υπηρεσίας από το επιστημονικό προσωπικό της Οργάνωσης «Καλλιστώ» για θέματα διαχείρισης περιστατικών συνύπαρξης επισκεπτών με είδη της άγριας πανίδας.
Οι ίδιες πηγές του ΥΠΕΝ αναφέρουν ότι μεσοπρόθεσμα θα συγκροτηθούν ειδικές ομάδες κρούσης από υπαλλήλους της δασικής υπηρεσίας και του ΟΦΥΠΕΚΑ.
Αλήθεια 9: Απουσίασαν πλήρως από τη δημοσιότητα (κατ’ επιλογήν) η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ: οι υπουργοί Σκρέκας και Αμυράς, οι ΓΓ Αραβώσης και Βαρελίδης. Καλά, για τον ΟΦΥΠΕΚΑ δεν το συζητάμε, δεν βγαίνουν ποτέ στη δημοσιότητα, εστιάζουν στην επιστήμη και επαφίονται στο Υπουργείο για την προβολή… Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έκανε ωστόσο συσκέψεις και διαρροές επί του θέματος. Πρωτότυπη αίσθηση ευθύνης έχουν στη Μεσογείων….
Αλήθεια 10: Ποιος κέρδισε και ποιος έχασε από το περιστατικό και τον θόρυβο; Έχασε η οικογένεια που έζησε τη (φυσιολογκή) επίθεση του λύκου. «Έχασαν», ίσως, και οι φύλακες του Εθνικού Δρυμού που θα πρέπει να αυξήσουν τις περιπολίες τους – και να μάθουν και να αντιμετωπίζουν τους λύκους. Έχασε και η κοινή γνώμη από τη διαστρέβλωση των media… Ποιος κέρδισε; Ελπίζουμε καταρχήν ο Εθνικός Δρυμός, γιατί θα δίνεται ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στην άγρια ζωή που επανακάμπτει στην Αττική και Βοιωτία. Κέρδισαν τα media και η επικοινωνία, διότι εκτός από θεαματικότητα, θα πάρουν και λεφτά, σύμφωνα με κύκλους του ΥΠΕΝ. Χρήματα ή άλλες ανταποδόσεις για παρεχόμενες υπηρεσίες θα πάρουν επίσης οι ειδικοί της ΜΚΟ Καλλιστώ που δημιούργησαν άλλωστε το buzz στα social media (με απίθανου ύφους ανακοίνωση…), για να βοηθήσουν το ΥΠΕΝ και τον ΟΦΥΠΕΚΑ. Μια χαρά….
