Δρομολογείται, το επόμενο χρονικό διάστημα, η εκπόνηση μελέτης για την αποκατάσταση του κτιρίου Δ στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά. Σκοπός της προσπάθειας αυτής είναι το κτίριο Δ να χρησιμοποιηθεί ως χώρος εγκαταστάσεων που θα αφορούν το βασικό κτίριο Β4 του πρώην στρατοπέδου, όπου θα δημιουργηθεί χώρος μνήμης του Προσφυγικού Ελληνισμού.
Το κτίσμα Δ ανήκει στην αρχική κατασκευαστική φάση του πρώην στρατοπέδου «Παύλος Μελάς» (1895- 1905) και δεν έχει μεμονωμένα χαρακτηριστεί ως μνημείο. Βρίσκεται, ωστόσο, εντός του χαρακτηρισμένου ως ιστορικού τόπου, είναι διώροφο, με εμβαδόν επτακόσια τετραγωνικά μέτρα περίπου και βρίσκεται σε κακή κατάσταση διατήρησης.
Η οικονομική επιτροπή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ενέκρινε, στην τελευταία της συνεδρίαση, το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για την υλοποίηση του έργου εκπόνησης των μελετών ωρίμανσης για την αποκατάσταση και επανάχρηση του κτιρίου Δ, ενώ όπως προβλέπεται, οι φορείς που θα συμμετέχουν στη συνεργασία είναι ο Δήμος Παύλου Μελά, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης ΑΕ (ΜΑΘ ΑΕ – ΑΟΤΑ) και η Περιφέρεια.
Υπενθυμίζεται ότι το 2017, με σύμβαση μεταξύ του Ταμείου Εθνικής Άμυνας και του Δήμου Παύλου Μελά, παραχωρήθηκαν κατά χρήση για 99 χρόνια, 332.105,98 τετραγωνικά μέτρα από το πρώην στρατόπεδο, με σκοπό την ενσωμάτωση του χώρου στον αστικό ιστό και την κοινωνική ζωή της πόλης, ως χώρος υπερτοπικού πρασίνου, πολιτισμού και αναψυχής. Στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Δήμου περιλαμβάνεται και η προστασία, συντήρηση και επανάχρηση των κτιρίων του ιστορικού τόπου του πρώην στρατοπέδου.
Ειδικότερα, τμήμα του περίπου 250 στρεμμάτων, αποτελεί χαρακτηρισμένο ιστορικό τόπο, αφού ταυτίζεται με την αρχική εγκατάσταση των οθωμανικών στρατώνων πυροβολικού και ιππικού, που χρονολογείται το 1895. Στην έκταση περιλαμβάνεται κτιριακό σύνολο που αποτελείται από δύο επιμήκη κτίρια στρατωνισμού, τέσσερις στάβλους, ένα τέμενος και τμήμα κτιρίου πρώην διοικητηρίου, τα οποία ανήκουν στην αρχική φάση του στρατοπέδου και κατασκευάστηκαν την περίοδο 1895-1904. Το 2003, με βάση την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων και την επακόλουθη απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, μεγάλο μέρος του παλαιότερου τμήματος του στρατοπέδου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος, ενώ μνημεία χαρακτηρίστηκαν ο Μεντρεσές και τα κελύφη δύο κτιρίων στρατωνισμού.
Επιπλέον, όπως έχουν αποκαλύψει οι έως σήμερα ιστορικές έρευνες, ο χώρος του πρώην στρατοπέδου λειτούργησε ως τόπος συγκέντρωσης, εκτοπισμών και εξοντώσεων κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής και στη συλλογική μνήμη των πολιτών συνδέεται με οδυνηρές περιόδους της ιστορίας.
Όπως επισημαίνεται στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης, οι ιστορικοί χώροι και τα κτίσματα του πρώην στρατοπέδου βρίσκονται σήμερα σε πολύ κακή κατάσταση διατήρησης, ενώ δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί πολλές φάσεις της ιστορίας τους. Για τον λόγο αυτό, το έργο της αποκατάστασης και επανάχρησής τους έχει ειδικό χαρακτήρα, απαιτεί ειδικές γνώσεις, πρόσθετες διαδικασίες διερεύνησης των κτιριοδομικών φάσεων και αμεσότητα των αποφάσεων των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείριση των θεμάτων της δημόσιας ιστορίας.
