Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία επί της αρχής του, από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με τίτλο «Δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση και ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων απολιγνιτοποίησης».
Υπέρ τάχθηκαν μόνο οι βουλευτές της ΝΔ ενώ όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης το καταψήφισαν. Η επεξεργασία του νομοσχεδίου συνεχίζεται επί των άρθρων. Νωρίτερα, είχαν κληθεί και κατέθεσαν τις απόψεις τους αρμόδιοι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς.
Τι προηγήθηκε
Χθες ξεκίνησε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, η συζήτηση του νομοσχεδίου με τίτλο, «Δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση και ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων απολιγνιτοποίησης». Ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, έκανε λόγο για «ένα πολύ σημαντικό, ισχυρό, ευέλικτο και αποτελεσματικό σχέδιο, που θα εγκαθιδρύσει στη χώρα ένα νέο παραγωγικό ενεργειακό μοντέλο ενισχύοντας την οικονομία», ενώ η αντιπολίτευση αμφισβήτησε τους στόχους του και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι οδηγεί σε περαιτέρω ερημοποίηση τις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας.
«Είναι ένα πολύ σημαντικό νομοσχέδιο που αγγίζει τη ζωή μιας μεγάλης περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας και έχει στόχο την δημιουργία ενός ευέλικτου αποτελεσματικού συστήματος διακυβέρνησης, ώστε να προχωρήσουμε με γρήγορα βήματα στη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση», τόνισε ο κ. Παπαθανάσης.
Ταυτόχρονα, απαντώντας στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης, ο κ. Παπαθανάσης αντέτεινε μεταξύ άλλων, ότι «για πρώτη φορά στην ιστορία του τόπου, η κυβέρνηση της ΝΔ και ο πρωθυπουργός, στρέφουν την προσοχή τους σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, που αλλάζει τη ζωή χιλιάδων πολιτών σε μια περιοχή».
«Η αλήθεια είναι ότι το 2019, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, πήρε την απόφαση να προχωρήσει γρήγορα μπροστά, για να ανοίξει τις πύλες χρηματοδότησης που έκλειναν και να πάρει η χώρα χρήματα. Όλα τα διαρθρωτικά κοινοτικά προγράμματα για την μεταλιγνιτική περίοδο έρχονται στη χώρα μας και φτάνουν κοντά στα 7,5 δισ. ευρώ», είπε.
«Σήμερα θέτουμε τη βάση για ένα σύστημα διακυβέρνησης που δεν κάνατε εσείς», ανέφερε ο κ. Παπαθανάσης απευθυνόμενος στο ΣΥΡΙΖΑ, και επικρίνοντας την στάση του για την απολιγνιτοποίηση.
«Η απολιγνιτοποίηση δεν ξεκίνησε έτσι ξαφνικά. Και έχετε μεγάλη ευθύνη εσείς του ΣΥΡΙΖΑ, και πρέπει να παραδεχτείτε τα λάθη σας, γιατί ενώ εσείς την ξεκινήσατε, αδρανήσατε πλήρως. Όμως, ήρθε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και με απόφαση του, το επίσημο κράτος έστρεψε το ενδιαφέρον του πάνω σε ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα. Αυτό που φέραμε εμείς σήμερα, έπρεπε να το είχατε φέρει εσείς το 2016. Η Ελλάδα έχασε χρόνο στον σχεδιασμό για τη μετάβαση σε καθαρότερο ενεργειακό μείγμα, με αναπτυξιακό και κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Και αυτό το χαμένο έδαφος έρχεται η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να τρέξει να το καλύψει γρήγορα», υπογράμμισε ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
«Οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση θα είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν σημαντικά χρήματα για τη χώρα» συνέχισε ο κ. Παπαθανάσης. «Περίπου 7,5 δισ. ευρώ είναι τα χρήματα που θα έρθουν. Ούτε τα μισά θα έρχονταν αν η κυβέρνηση μας δεν προχωρούσε άμεσα το σχέδιο. Πάνω από 400 εκ. ευρώ θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης για την αποκατάσταση των περιοχών με λιγνιτικές μονάδες, ενώ με 24 δισ. ευρώ θα χρηματοδοτηθούν πράσινες επενδύσεις».
«Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ με την υψηλότερη απορρόφηση κονδυλίων. Αυτό που κάνουμε, είναι ό,τι πιο αποτελεσματικό και γρήγορο. Στόχος του σχεδίου μας είναι ο οικονομικός μετασχηματισμός της παραγωγικής βάσης όλων των λιγνιτικών περιοχών, η στήριξη και διευκόλυνση της επικοινωνίας όλων των έργων που χρειάζονται. Υπάρχει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον και θα πετύχουμε τη γρήγορη εγκατάσταση επιχειρήσεων που θα δώσουν νέες θέσεις εργασίας», υπογράμμισε.
«Η Πολιτεία, ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση, θεωρούν ότι η απολιγνιτοποίηση είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την πατρίδα. Η επιτυχία του θα δώσει πολλές νέες θέσεις εργασίας σε νέους και νέες στις περιοχές μετάβασης. Αντίθετα με το ΣΥΡΙΖΑ που οδήγησε με την αδράνειά του, σε ερήμωση τις περιοχές, εμείς θέλουμε να αντιστρέψουμε το κλίμα, δίνοντας ταυτόχρονα προοπτική ανάπτυξης όλων των λιγνιτικών περιοχών. Το νομοσχέδιο εισάγει τα απαραίτητα θεσμικά εργαλεία ευελιξίας για την γρήγορη υλοποίηση των πολιτικών μας. Ήδη αποδίδει το εθνικό σχέδιο για την δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση. Πρώτη η Ελλάδα κατέθεσε σχέδιο καταφέρνοντας να εξασφαλίσει την μεγαλύτερη χρηματοδότηση και ταυτόχρονα αυξημένα κίνητρα για επενδύσεις σε περιοχές ευάλωτες», κατέληξε ο κ. Παπαθανάσης.
ΣΥΡΙΖΑ
Από την πλευρά της, η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Θεοπίστη Πέρκα κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι, «μετά από δυόμιση χρόνια απραξίας, ξανασχεδιάζει την απολιγνιτοποίηση με την κοινωνία απούσα».
«Ο σχεδιασμός σας ακολουθεί μια εκ των άνω προς τα κάτω προσέγγιση, απόλυτα συγκεντρωτική, πολυδαίδαλη, με ασάφειες αρμοδιοτήτων, ρόλων, δομών. Προβλέπει νέες δομές, με επικάλυψη αρμοδιοτήτων. Η απολιγνιτοποίηση γίνεται από την Αθήνα. Δεν προβλέπεται καν το αυτονόητο: Οι προσλήψεις που θα γίνουν στις νέες δομές και στην κεντρική διοίκηση, να προέρχονται από τις λιγνιτικές περιοχές, ή τουλάχιστον να έχουν επιπλέον μοριοδότηση εντοπιότητας», τόνισε.
«Ναι στην απολιγνιτοποίηση και σήμερα, εφόσον εξασφαλίζεται επάρκεια και ασφάλεια δικτύου και εφόσον αντιμετωπιστούν οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της μετάβασης. Όμως αυτά τα δυόμιση χρόνια δεν έχει γίνει τίποτε, παρά τις εξαγγελίες, η τοπική κοινωνία έχει αγνοηθεί επιδεικτικά, και η μετάβαση της δίκαιης ανάπτυξης ανατέθηκε σε μια αόριστη πρωτοβουλία του ιδιωτικού τομέα», ανέφερε η χαρακτηριστικά η κ. Πέρκα.
Ταυτόχρονα, αναφέρθηκε στη δέσμευση του Αλέξη Τσίπρα, «για θεσμοθέτηση ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ρυθμών ανάπτυξης και θέσεων εργασίας στις περιοχές αυτές» και πρόσθεσε ότι «ενώ θα περιμέναμε να δούμε σε αυτό το νομοσχέδιο κάποια πρόνοια για τους ανέργους, για αντισταθμιστικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, κάποια κίνητρα ή άρση εμποδίων, τίποτα από αυτά δεν προβλέπεται».
Ακόμα, χαρακτήρισε «υποθετικούς» τους πόρους ύψους 7,5 δισ. ευρώ, σημειώνοντας ότι θα προκύψουν, μόνο αν υπάρξει ανάλογο επενδυτικό ενδιαφέρον.
ΚΙΝΑΛ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Αρβανιτίδης, μίλησε για «προχειρότητες και αοριστίες της κυβέρνησης, με ένα νομοσχέδιο που αφορά λίγους και εκλεκτούς επιχειρηματίες».
«Όσο σοβαρό ήταν το φιάσκο της απολιγνιτοποίησης επί ΣΥΡΙΖΑ, άλλο τόσο σοβαρό είναι το ενεργειακό αναπτυξιακό σχέδιο της ΝΔ. Δυστυχώς, και αυτό το νομοσχέδιο αφορά μπίζινες για λίγους με αόριστες υποσχέσεις για τους πολλούς. Είναι χωρίς όραμα και προοπτική. Ο υπουργός Ανάπτυξης θα περιοριστεί να κάνει τον τροχονόμο επενδύσεων. Αυτή είναι η φιλοσοφία του νομοσχεδίου», τόνισε ο εισηγητής του ΚΙΝΑΛ.
«Κάποιοι τα θέλουν πολύ γρήγορα να γίνουν όλα, χωρίς αντιμετώπιση των κινδύνων. Σκοπός πρέπει να είναι, να περάσουμε σε μια βιώσιμη ενεργειακή δημοκρατική προσαρμογή. Είναι ξεκάθαρο ότι το νομοσχέδιο δεν λαμβάνει υπόψη τις σημαντικές αβεβαιότητες που υπάρχουν. Οι προχειρότητες οδηγούν σε απόγνωση τις τοπικές κοινωνίες. Επιβάλατε τις δικές σας επιλογές αφήνοντας τις τοπικές κοινωνίες στο περιθώριο», σημείωσε και κατέληξε:
«Χωρίς διαβούλευση, χωρίς συνδιαμόρφωση και συναίνεση, δεν μπορεί κανένα σχέδιο να είναι αποτελεσματικό. Το ΚΙΝΑΛ λέει ότι δεν είναι όλα μαύρα ή άσπρα, όπως λένε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Χρειάζεται πνεύμα συνεργασίας και ξεκάθαρες απαντήσεις, ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο, συνδιαμορφωμένο με τις τοπικές κοινωνίες, με ισχυρό ποιοτικό και κοινωνικά δίκαιο πρόσημο για την πράσινη ανάπτυξη. Η κυβέρνηση όμως ενδιαφέρεται για τους λίγους εκλεκτούς και δεν νοιάζεται για τις παράπλευρες απώλειες που δημιουργεί το σχέδιο της».
ΚΚΕ
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελής, χαρακτήρισε «απολύτως ταξική και άδικη την ενεργειακή μετάβαση» και τόνισε ότι «είναι μόνο παχιά λόγια, τα όσα λέγονται για δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση».
«Ποτέ καμία καπιταλιστική ανάπτυξη δεν είναι δίκαιη και ούτε μπορεί να γίνει χωρίς την εκμετάλλευση εργαζομένων», σημείωσε.
«Δεν χωράνε μισόλογα. Οι επιχειρηματικοί όμιλοι, τα πράσινα αρπακτικά μεταβαίνουν ολοταχώς σε νέο πεδίο επενδύσεων με την ολόπλευρη φροντίδα του κράτους. Τρανή απόδειξη το νομοσχέδιο αυτό. Την ίδια στιγμή, κάποιοι άλλοι παραμένουν στο σκληρό κόσμο της ανεργίας, της ανασφάλειας, της ενεργειακής φτώχειας», τόνισε ο κ. Δελής.
«Όσοι επικαλείστε το αυξημένο κόστος των λιγνοτοπαραγωγών είναι απολύτως τεχνητό, γιατί έχει εκτοξευτεί μέσα από τα τέλη ρύπων που επιβάλλονται από την ΕΕ και τους διεθνείς ανταγωνισμούς», υποστήριξε.
«Καταψηφίζουμε επί της αρχής και επί των άρθρων. Υπάρχει διέξοδος για τις σύγχρονες ανάγκες του λαού, στη πρόταση του ΚΚΕ που κατοχυρώνει την ηλεκτρική ενέργεια ως κοινωνικό αγαθό», ανέφερε.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, χαρακτήρισε «ορισμό του τσαρλατανισμού» την ενεργειακή πολιτική, τονίζοντας ότι, «εμείς δεν είμαστε δογματικοί, αρκεί να μην οδηγούμαστε σε ενεργειακή εξάρτηση και να μην χάνουμε τα αποθέματα που έχει η χώρα που ξεπερνούν τα 300 δισ. ευρώ».
«Είναι πολύ σημαντική η ενεργειακή μας ανεξαρτησία, και χωρίς τον λιγνίτη είναι αδύνατη» σημείωσε.
Ο κ. Βιλιάρδος υποστήριξε ακόμα, ότι «το νομοσχέδιο είναι με ένα ωραιοποιημένο τίτλο για τη δίκαιη μετάβαση, την ίδια ώρα που πληρώνουμε πανάκριβα τις περίφημες επενδύσεις στις λιγνιτικές περιοχές από την πρόωρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση».
Η κυβέρνηση κατέθεσε ένα εφαρμοστικό σχέδιο για προσλήψεις αυτών που θα τον εφαρμόσουνε, ανεπαρκέστατο, χωρίς καμία κοστολόγηση από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και χωρίς καμία αναφορά για συγκεκριμένες επενδύσεις. Και κατατίθεται ενώ κλιμακώνονται οι αντιδράσεις των πολιτών για τις ανατιμήσεις και των εργαζομένων που αντιδρούν στην ερημοποίηση των περιοχών τους. Πρόκειται για ένα απαράδεκτο νομοσχέδιο, ειδικά υπό τις παρούσες συνθήκες – και θα το καταψηφίσουμε», κατέληξε.
ΜεΡΑ 25
Ο ειδικός αγορητής του ΜεΡΑ25, Κρίτων Αρσένης, υποστήριξε ότι, «το νομοσχέδιο που φέρνει η κυβέρνηση είναι ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα».
«Πρόκειται για γρήγορη πληθυσμιακή κάθαρση στη Δυτική Μακεδονία. Δεν έχει προηγούμενο μεταπολεμικά η ερήμωση της περιοχής, καθώς καταρρέει όλη η παραγωγική της βάση. Νομοθετείτε χωρίς να περιγράφετε τίποτα για την αποκατάσταση των εδαφών, την ενεργειακή μετάβαση και την αλλαγή χρήσης των λιγνιτικών μονάδων. Η αποκατάσταση των εδαφών αρκεί για να απασχολήσει όλους τους εργαζόμενους στα λιγνιτωρυχεία. Αν δεν γίνει αποκατάσταση, δεν έχει μέλλον ο τόπος, δεν αποκαθίσταται η παραγωγή γης και καμία δυνατότητα δεν δίνεται για να αποτραπεί η πληθυσμιακή ερήμωση», υποστήριξε ο κ. Αρσένης και κατέληξε:
«Εμείς στηρίζουμε την απολιγνιτοποίηση, όμως με ένα ρεαλιστικό σχέδιο, ώστε να υπάρξουν νέες θέσεις εργασίας και όχι για να επωφεληθούν ορισμένοι και συγκεκριμένοι επιχειρηματίες, ντόπιοι και ξένοι. Το ΜεΡΑ25 θα καταψηφίσει αυτό το εγκληματικό νομοσχέδιο που είναι η ταφόπλακα για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και την υποχρεώνει σε πληθυσμιακή ερήμωση».
Νέα Δημοκρατία
«Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τη Δυτική Μακεδονία είναι ήδη αυξημένο και αυτό είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο και αισιόδοξο. Οι επενδύσεις θα ξεπεράσουν τα 7,5 δισ. ευρώ. Εμείς δεν σχεδιάζουμε απλά, αλλά προχωρούμε άμεσα στην υλοποίηση των έργων, κερδίζοντας το χαμένο χρόνο που άφησε πίσω της με την αδράνειά της, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ», αντέτεινε από την πλευρά του ο γενικός εισηγητής της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης.
«Η επιτυχία του σχεδίου είναι μια τεράστια πρόκληση εθνική που αφορά την ελληνική οικονομία. Το σχέδιο νόμου δίνει τη δυνατότητα στην ελληνική οικονομία να δημιουργεί καλοπληρωμένες και εξειδικευμένες νέες θέσεις εργασίας. Επιλογή της Ελλάδας και της Ευρώπης είναι να ηγηθούν της πράσινης μετάβασης», σημείωσε.
Σχολιάζοντας τη κριτική της αντιπολίτευσης και κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Καιρίδης ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Δεν μπορούμε να είμαστε, και με το αέριο του θερμοκηπίου, και με το περιβάλλον. Αυτές τις αντιφάσεις ανακυκλώνει η αντιπολίτευση, αλλά ήρθε η ώρα να τις ξεπεράσουμε. Διαφορετικά είμαστε τσαρλατάνοι, καραγκιόζηδες. Η ενεργειακή μετάβαση είναι μια μεγάλη μεταρρύθμιση της ΕΕ, που φιλοδοξεί να παραμείνει πρωτοπόρος στην αντιμετώπιση της κλιματικής κατάρρευσης».
Υποστήριξε ακόμα, ότι «η παραγωγή λιγνιτικής ενέργειας είναι ασύμφορη και ζημιογόνα» ενώ επεσήμανε ότι «μετά το 2015 δεν έγινε απολύτως τίποτα για την προετοιμασία της χώρας».
