Πηγή Εικόνας: Andreas Kontokanis I FlickrΤα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης προς στις επιχειρήσεις με την εκδήλωση της πανδημίας έβαλαν φρένο στα λουκέτα των επιχειρήσεων ενώ δημιουργήθηκε κλίμα για άνοιγμα νέων επιχειρήσεων. Ο πακτωλός των χρημάτων που διατέθηκε για τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων που έφερε η πανδημία έπιασαν τόπο τη χρονιά που πέρασε αφού έφτασε τα 43,6 δισ. ευρώ (κρατικά και ευρωπαϊκά κονδύλια).
Όμως, η επιχειρηματική κοινότητα συνεχίζει να παλεύει για την επιβίωσή της με την πανδημία που προκαλεί νέες αβεβαιότητες και φυσικά καλούνται να αποπληρώσουν χρέη Έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ αναδεικνύει ότι τα προβλήματα είναι πολλά και πολλαπλασιάζονται για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες επι της ουσίας βρίσκονται σε ακήρυχτο lockdown καθώς η κυβέρνηση περιορίζει τις κινήσεις των ανεμβολίαστων.
Πιο αναλυτικά:
Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2021 ο κύκλος εργασιών μεσοσταθμικά ήταν μειωμένος κατά 47,.8%, δηλαδή η 1 στις 2 επιχειρήσεις παρουσιάζουν πτώση του τζίρου κατά 41,4%.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2020 οι 8 στις 10 επιχειρήσεις παρουσίασαν πτώση του κύκλου εργασιών κατά 46,4% και στο δεύτερο εξάμηνο του 2020, οι 7 στις 10 επιχειρήσεις παρουσίασαν μείωση των πωλήσεων κατά 47,8%
Τα ταμειακά διαθέσιμα των επιχειρήσεων μπορεί να αυξήθηκαν την περίοδο των επιδοτήσεων, αλλά με την απόσυρση των μέτρων οι επιχειρήσεις με αρνητικές καταθέσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα.
Φέτος, που η οικονομία βρίσκεται εν λειτουργία, το Φεβρουάριο του 2021 οι 2 στις 10 επιχειρήσεις είχαν άδειο ταμείο σε ποσοστό 24,7% και τον Ιούνιο μειώθηκε στο 21,4%
Το σωτήριο μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής
Σοβαρά προβλήματα ρευστότητας αντιμετώπισε ένα μεγάλος μέρος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων καθ’όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Όμως οι επιστρεπτέες προκαταβολές θεωρήθηκαν από το μεγαλύτερο μέρος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (37,8%) ως το σημαντικότερο μέτρο στήριξης, εύρημα που καταδεικνύει πως το σοβαρότερο πρόβλημα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις ήταν η έλλειψη ρευστότητας. Το μέτρο το αξιοποίησε η πλειονότητα (63,7%) των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, προφανώς διότι δεν χορηγούνταν μέσω των τραπεζών, ενώ τα κριτήρια για την χορήγηση της χρηματοδότησης βασίζονταν κυρίως στις απώλειες που κατέγραψαν οι επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις έκαναν ευρεία χρήση των μέτρων στήριξης. Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων (83,8%) αξιοποίησε τουλάχιστον ένα από τα μέτρα στήριξης, ενώ 1 στις 3 επιχειρήσεις (33%) αξιοποίησε τουλάχιστον τρία.
Η ύφεση του 2020 δεν έφερε λουκέτα χάρη στα μέτρα.
Οι ενάρξεις λειτουργίας επιχειρήσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας ανήλθαν σε 84.122, παρουσιάζοντας μια οριακή, ανεπαίσθητη μείωση κατά 0,05% σε σχέση με το 2019, όταν οι ενάρξεις έφτασαν τις 84.164. Στην άλλη πλευρά, οι λήξεις λειτουργίας επιχειρήσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας τη χρονιά που ξέσπασε η πανδημία και εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά τα lockdown έφτασαν τις 37.345, παρουσιάζοντας μείωση σε σχέση με το 2019, όταν είχαν ανέλθει σε 48.290.
Στη δημογραφία των επιχειρήσεων (ενάρξεις-λήξεις) δεν αποτυπώθηκε η πρωτοφανής για την τελευταία δεκαετία ύφεση κατά 8,2% που έπληξε την Ελλάδα, προφανώς λόγω των μέτρων δημοσιονομικής στήριξης. Εξετάζοντας την κλαδική κατανομή των ενάρξεων και λήξεων, παρατηρούμε ότι το μεγαλύτερο σε απόλυτο μέγεθος πλήθος ενάρξεων λειτουργίας επιχειρήσεων παρουσίασε ο τομέας γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας.
Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στις ενάρξεις λειτουργίας επιχειρήσεων το 2020, σε σύγκριση με το 2019, ήτοι κατά 92,9%, παρουσίασε ο τομέας παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και ηλεκτρισμού.
Το μεγαλύτερο σε απόλυτο μέγεθος πλήθος λήξεων λειτουργίας επιχειρήσεων, με 8.082 λήξεις, το 2020 καταγράφηκε στον τομέα χονδρικού και λιανικού εμπορίου, επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση 40,3% στις λήξεις λειτουργίας επιχειρήσεων το 2020 σε σχέση με το 2019 εμφάνισε ο τομέας ενημέρωσης και επικοινωνίας.
Με κριτήριο τη γεωγραφική κατανομή, η μεγαλύτερη αύξηση (κατά 8,6%) στο πλήθος των ενάρξεων λειτουργίας επιχειρήσεων το 2020 σε σχέση με το 2019 εμφανίστηκε στην Περιφέρεια Κρήτης.
Η αντίστοιχη μεγαλύτερη μείωση εμφανίστηκε στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, κατά 21,2%. Σχετικά με τις λήξεις λειτουργίας, η μεγαλύτερη μείωση το 2020 σε σχέση με το 2019, ήτοι κατά 28,1%, παρουσιάστηκε στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Σε σχέση με τις νομικές μορφές στις ενάρξεις λειτουργίας επιχειρήσεων τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση κατά 18,9% κατέγραψαν οι ανώνυμες εταιρείες (από 841 σε 1.000) και τη μεγαλύτερη μείωση κατά 26,4% οι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (από 220 σε 162). Σε ό,τι αφορά τις λήξεις λειτουργίας επιχειρήσεων, η μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή είναι η μείωση που κατέγραψαν οι κοινοπραξίες κατά 37,4% (από 337 σε 211).
Η πανδημία αύξησε το δανεισμό των επιχειρήσεων
Οι κλάδοι στους οποίους υπήρξε η μεγαλύτερη αύξηση καθαρών δανείων είναι αυτοί του εμπορίου από 18,45 εκ. ευρώ το 2019 σε 1,728 δισ. ευρώ το 2020, των καταλυμάτων και της εστίασης από 275,14 εκ. το 2019 σε 1,093 δισ. το 2020 και της μεταποίησης από 63,22 εκατ. το 2019 σε 1,343 δισ. το 2020). Το γεγονός ότι αυτοί οι κλάδοι είναι που έχουν πληγεί περισσότερο κατά την κρίση της πανδημίας συνηγορεί στο ότι η πιστωτική επέκταση προς αυτούς συνδέεται άμεσα με τα μέτρα στήριξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
