Πηγή Εικόνας: Photo by alex Lázaro from Pexels

Υψηλούς στόχους για την προστασία του περιβάλλοντος και τον περιορισμό  των ρύπων θέτει ο νέος κλιματικός νόμος, ο οποίος παρουσιάστηκε από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ .  Μεταξύ άλλων προβλέπει εθνικούς ποσοτικούς στόχους και επιμερισμό τους στους 7 κυριότερους τομείς μέσω της σύνταξης πενταετών προϋπολογισμών άνθρακα με βάση τις προβλέψεις του ΕΣΕΚ.

·    Ενσωμάτωση των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις τομεακές πολιτικές.

·    Σύστημα διακυβέρνησης και δείκτες παρακολούθησης.

·    Γενικές κατευθύνσεις και συγκεκριμένα μέρα.

Ουσιαστικά πρόκειται για τον Οδικό Χάρτη που θα υιοθετήσει η χώρα προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Για τον σκοπό αυτόν, θεσπίζονται οι εξής ποσοτικοί στόχοι:

Α. Ποσοτικοί στόχοι

·   Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.

·   Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2040 σε σχέση με το 1990.

· Κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 (αυτό σημαίνει ότι οι ρύποι που εκλύονται από τις ρυπογόνες παραγωγικές δραστηριότητες πρέπει να απορροφώνται πλήρως).

Οι στόχοι και η πορεία επίτευξής τους θα επανεξετάζονται κάθε πέντε χρόνια, αρχής γενομένης από το τέλος του 2024.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παρακολουθεί την πορεία μείωσης των εκπομπών και την εφαρμογή των μέτρων προσαρμογής μέσω ετήσιας έκθεσης, η οποία υποβάλλεται στην Κυβερνητική Επιτροπή για την παρακολούθηση της Πορείας προς την Κλιματική Ουδετερότητα.

Δ. Μέτρα

· Διακοπή λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028 με ρήτρα επανεξέτασης το 2023 (με σκοπό την επίσπευση), υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειας ισχύος και της ασφάλειας εφοδιασμού.

· Από το 2023, οι Δήμοι αναλαμβάνουν την εκπόνηση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (ΔηΣΜΕΔΑ), με στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019. Τα ΔηΣΜΕΔΑ περιλαμβάνουν αναλυτική απογραφή των ενεργειακών καταναλώσεων και  εκπομπών CO2 για τα δημοτικά κτίρια, στάδια κλπ., το δημοτικό φωτισμό, τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης και  αποχέτευσης, τα δημοτικά οχήματα κλπ.. Η παρακολούθηση γίνεται μέσω ετήσια έκθεσης.

Από 1 Ιανουαρίου 2023 οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) θα πρέπει να περιλαμβάνουν υποχρεωτικά ποσοτική καταγραφή μειώσεων/αυξήσεων εκπομπών CO2 που θα προέλθουν από τη λειτουργία του έργου.

o   Το μέτρο αφορά στις εξής εγκαταστάσεις:

§  Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών (ΧΥΤΑ, βιολογικοί καθαρισμού, ΚΔΑΥ κλπ.).

§  Τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης κτιριακού τομέα αθλητισμού και αναψυχής.

§  Πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, υδατοκαλλιέργειες.

§  Βιομηχανικές δραστηριότητες και συναφείς εγκαταστάσεις.

Όλες οι παραπάνω εγκαταστάσεις υποχρεούνται σε  κατ’ ελάχιστον μείωση εκπομπών CO2 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2022, αναγόμενα στην κατάλληλη μονάδα προϊόντος/έργου, ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας.

Δίνεται η δυνατότητα αντιστάθμισης με φυτεύσεις/δασώσεις, πράσινα πιστοποιητικά κλπ..  Για την παρακολούθηση των μέτρων, οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τέτοιες εγκαταστάσεις θα πρέπει να συντάσσουν ετήσιες εκθέσεις. Η μη υποβολή επισύρει πρόστιμο το οποίο δεν υπερβαίνει το 0,1% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

Η πραγματοποίηση των ελέγχων όλων των εγκαταστάσεων ανατίθεται από τον φορέα εκμετάλλευσης εγκατάστασης σε πιστοποιημένο επαληθευτή.

Πρόστιμο σε περίπτωση μη επίτευξης του στόχου μείωσης το οποίο δεν υπερβαίνει το 0,5% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας.

Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από επιχειρήσεις.

Από το 2023, συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος. Η υποβολή της έκθεσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους.

Το μέτρο αφορά στις εξής επιχειρήσεις:

Επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο.

  •   Πιστωτικά ιδρύματα.
  •   Ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
  •   Επιχειρήσεις επενδύσεων.
  •   Επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας.
  •   Εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης.
  •   Εταιρείες ταχυμεταφορών.
  •   Επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
  •  Αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους.
  •  Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Από την παρουσίαση του νομοσχεδίου το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση  απουσίαζε η επιβράβευση των επιχειρήσεων που παρακολουθούν τις εξελίξεις  ενώ  το νομοσχέδιο προτάσσει την τιμωρία διότι πιθανόν για  την κρατική μηχανή αν είναι πεδίο  δράσης  και συμβιβασμού ανάμεσα στους ελεγκτές και ελεγχόμενους.

 Θα απαγορευτεί η καύση ξύλων

Στο στάδιο των ερωτήσεων,  ο υπουργός Κώστας  Σκρέκας , είπε ότι στο μέλλον αν κριθεί αναγκαίο θα καταργηθεί η καύση ξύλων για θέρμανση διότι εκλύουν ρύπους στην ατμόσφαιρα. Να  σημειωθεί  ότι σήμερα η κυβέρνηση επιδοτεί την καύση ξύλων για πόλεις που έχουν πληθυσμό κάτω από 3500 κατοίκους. Πάντως , ο υπουργός για  τον τόπο  πο θα γίνονται οι μετρήσεις ανέφερε ότι θα προσδιοριστούν σε  δεύτερο στάδιο  με την εξειδίκευση του νόμου  κατά το στάδιο  της εφαρμογής του.