Οι νικητές των Ευρωπαϊκών Βραβείων Κληρονομιάς 2021 / EuropaNostraAwards, η κορυφαία διάκριση της Ευρώπης στον τομέα, τιμήθηκαν την Πέμπτη σε μια τελετή υψηλού κύρους που πραγματοποιήθηκε στην έδρα του Ιδρύματος GiorgioCini στη Βενετία. Κατά τη διάρκεια της τελετής, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Europa Nostra ανακοίνωσαν με υπερηφάνεια τους τέσσερις βραβευθέντες με το GrandPrix και το βραβείο Public Choice Award, οι οποίοι επιλέχθηκαν μεταξύ των 24 φετινών νικητήριων επιτευγμάτων από 18 ευρωπαϊκές χώρες. Λόγω των προφυλάξεων ασφαλείας κατά του COVID-19, η τελετή απονομής των βραβείων Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς 2021 πραγματοποιήθηκε με περίπου 220 παρευρισκόμενους, αλλά την παρακολούθησαν ζωντανά εκατοντάδες επαγγελματίες της πολιτιστικής κληρονομιάς, εθελοντές, λάτρεις και υποστηρικτές από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Η τελετή συγκαταλέγεται στα κυριότερα σημεία της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2021 που πραγματοποιείται από τις 21 έως τις 24 Σεπτεμβρίου στην Βενετία, η οποία είναι κηρυγμένη Πόλη Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Οι νικητές τωνGrandPrixγια το 2021 είναι:
- το FIBRANET – Ίνες σε Αρχαία Ευρωπαϊκά Υφάσματα, (Ελλάδα / Δανία), ένα καινοτόμο ερευνητικό έργο που παρέχει νέες πληροφορίες σχετικά με την αποδόμηση των αρχαίων ινών, το οποίο ενημερώνει την αρχαιολογική έρευνα αλλά παρέχει και σημαντικές γνώσεις για τους Ευρωπαίους καθώς αναζητούμε λύσεις για την αντιμετώπιση των αποβλήτων που παράγονται από τη βιομηχανία μόδας και της κλωστοϋφαντουργίας·
- Η Ξύλινη εκκλησία του χωριού Urși, στην κομητεία Vâlcea (Ρουμανία), μια όμορφη ξύλινη εκκλησία του 18ου αιώνα που αποκαταστάθηκε υποδειγματικά χρησιμοποιώντας παραδοσιακά υλικά και τεχνικές με τρόπο συνεργατικό, επιτρέποντας την ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων μεταξύ συμμετεχόντων από όλο τον κόσμο·
- η Τεχνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Κύπρος), που ιδρύθηκε το 2008 από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους ηγέτες υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, η οποία έχει αποκαταστήσει επιτυχώς πάνω από 70 μνημεία, χρησιμοποιώντας την πολιτιστική κληρονομιά ως ισχυρό εργαλείο συμφιλίωσης και ειρηνικής συνεργασία και
- το Invention of a Guilty Party, Trento (Ιταλία), μια υποδειγματική έκθεση που εξετάζει τη συσχέτιση μιας ιστορικής περίπτωσης αντισημιτισμού με τις σύγχρονες συζητήσεις γύρω από τις διακρίσεις και τη μισαλλοδοξία στη σημερινή Ευρώπη, εγείροντας τον κριτικό προβληματισμό για τη δύναμη της προπαγάνδας και των ψέυτικων νέων («fakenews»).
Οι νικητές τωνGrandPrix, που επιλέχθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της EuropaNostra μετά από σύσταση ανεξάρτητης κριτικής επιτροπής επιστημόνων, θα λάβουν 10.000 ευρώ ο καθένας. (Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε περισσότερα για αυτά τα εξαιρετικά επιτεύγματα της ευρωπαϊκής κληρονομιάς που έλαβαν GrandPrix).
Η αξιοσημείωτη αποκατάσταση της Ξύλινης Εκκλησίας του χωριού Urși (Ρουμανία) είναι ο μεγάλος νικητής του 2021: έλαβε ένα GrandPrix και το ευρύ κοινό το επέλεξε ως το αγαπημένο του έργο πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Περίπου 7.000 πολίτες από όλη την Ευρώπη ψήφισαν το Public Choice Award διαδικτυακά μέσω της ιστοσελίδας της EuropaNostra.
Σε ένα συγχαρητήριο μήνυμα, ο DavidSassoli, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δήλωσε: «Θα ήθελα να συγχαρώ τους 24 νικητές των European Heritage Awards / Europa Nostra Awards 2021. Ο καθένας από εσάς έχει συμβάλει στην προστασία, την ενίσχυση και την προώθηση της πλούσιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της κοινής ανοικοδόμησης του μέλλοντος της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, οι εξωτερικές μας σχέσεις, το μέλλον της Ευρώπης περνούν φυσικά από την ταυτότητά μας. Επιτρέψτε μου λοιπόν να εκφράσω την εκτίμησή μου και τις ευχαριστίες μου για τη δέσμευσή σας».
«Συγχαίρω θερμά τους εντυπωσιακούς νικητές των EuropeanHeritageAwards / EuropaNostraAwards 2021 για την επιτυχία και την αξιοσημείωτη συμβολή τους στην Ευρώπη του Πολιτισμού μας. Ο εκτεταμένος αντίκτυπος των νικητών απεικονίζει την ανεκτίμητη συμβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης στην κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον μας. Σε μια στιγμή που η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να ανοικοδομήσει καλύτερα, αυτές οι επιτυχίες αποτελούν μια πραγματική έμπνευση και ένα ισχυρό παράδειγμα του τι μπορούμε να πετύχουμε εμείς, ως Ευρωπαίοι, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Ελπίζω ότι αυτά τα βραβεία θα βοηθήσουν τα εξαιρετικά έργα σας να ευδοκιμήσουν και να παίξουν ακόμη πιο σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη της Ευρώπης μας», δήλωσε η MariyaGabriel, Ευρωπαϊκή Επίτροπος για την Καινοτομία, την Έρευνα, τον Πολιτισμό, την Εκπαίδευση και τη Νεολαία.
«Μετά από τόσο καιρό που περάσαμε χωριστά, ήταν τεράστια χαρά να συναντηθούμε και να γιορτάσουμε τους νικητές των βραβείων μας στο εμβληματικό μοναστηριακό συγκρότημα του ιδρύματος Giorgio Cini στο νησί San Giorgio Maggiore της Βενετίας. Κάθε ένας από τους νικητές μας αποδεικνύει περίτρανα τις δυνατότητες της κοινής πολιτιστικής μας κληρονομιάς να συμβάλει στην ανοικοδόμηση μιας πιο ανθεκτικής, πιο περιεκτικής και πιο όμορφης Ευρώπης. Εκ μέρους της μεγάλης οικογένειας της EuropaNostra, συγχαίρω ολόψυχα τους βραβευθέντες μας που ήταν οι υπερήφανοι αποδέκτες της κορυφαίας τιμής της Ευρώπης στον χώρο της κληρονομιάς. Μακάρι αυτά τα βραβεία να είναι το σκαλοπάτι για να προωθήσετε την επιτυχία σας και να εμπνεύσετε επαγγελματίες και λάτρεις της κληρονομιάς στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν», δήλωσε ο καθηγητής Δρ. HermannParzinger, Εκτελεστικός Πρόεδρος της EuropaNostra.
Τα Βραβεία Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς / EuropaNostraAwardsξεκίνησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2002 και έκτοτε οργανώνονται από την Europa Nostra – την Ευρωπαϊκή Φωνή της Κοινωνίας των Πολιτών που δεσμεύεται για την Πολιτιστική και Φυσική Κληρονομιά. Τα Βραβεία έχουν την υποστήριξη του προγράμματος CreativeEuropeτης Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, αποκαλύφθηκαν επίσης οι δύο νικητές των Ειδικών Βραβείων ILUCIDARE 2021:
1) HAP4MARBLE – Συντήρηση Μαρμάρου με υδροξυαπατίτη (Ιταλία), για την αριστεία στην καινοτομία με βάση την πολιτιστική κληρονομιά και
2) Μουσεία EU-LAC-Μουσεία, Κοινότητα & Αειφορία στην Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική (Ηνωμένο Βασίλειο), για την αριστεία στις διεθνείς σχέσεις με βάση την πολιτιστική κληρονομιά (διαβάστε σχετικό ξεχωριστό δελτίο τύπου).
Οι νικητές των Ειδικών Βραβείων ILUCIDARE επιλέχθηκαν από την Κοινοπραξία ILUCIDARE, συμπεριλαμβανομένης της Europa Nostra, μεταξύ των υποβληθεισών αιτήσεων στα Βραβεία Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς / Europa Nostra Awards 2021. Το ILUCIDARE είναι ένα έργο που χρηματοδοτήθηκε από το Horizon 2020 με στόχο τη δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου προώθησης της κληρονομιάς ως πόρου για την καινοτομία και τις διεθνείς σχέσεις.
Η τελετή απονομής των Βραβείων Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς ενισχύθηκε από εξαιρετικές μουσικές παραστάσεις που ετοίμασε ο ανεκτίμητος συνεργάτης μας, η Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οικοδεσπότες της τελετής ήταν ηSneška Quaedvlieg-Mihailović, Γενική Γραμματέας της Europa Nostra και ο Alberto Toso Fei, διάσημος Ιταλός δημοσιογράφος, συγγραφέας και ιστορικός.
Η τελετή είναι μία από τις κύριες εκδηλώσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2021. Η Σύνοδος Κορυφήςδιοργανώνεται από την Europa Nostra – την ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών που δεσμεύεται για την Πολιτιστική Κληρονομιά – με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε συνεργασία με άλλους Ευρωπαϊκούς και Ιταλικούς συνεργάτες. Η Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Σλοβενικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ και του Ιταλικού Υπουργείου Πολιτισμού. Η Σύνοδος Κορυφής συνεισφέρει σε δύο σημαντικές πρωτοβουλίες των πολιτών που ξεκίνησαν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και συγκεκριμένα το New European Bauhaus και η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης.
Νικητής του GrandPrix 2021 στην Έρευνα
FIBRANET – Ίνες σε Αρχαία Ευρωπαϊκά Υφάσματα, ΔΑΝΙΑ / ΕΛΛΑΔΑ
Το πρόγραμμα διερεύνησε τις ίνες που χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή υφασμάτων στην Ευρώπη από την προϊστορία έως τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και δημιούργησε ένα εργαλείο για τη μελέτη ανασκαφικών υφασμάτων από την Ευρώπη. Η ελεύθερα προσβάσιμη βάση δεδομένων παρέχει πληροφορίες για διαφορετικές υφαντικές ίνες και υποστηρίζεται από βιβλιογραφικά στοιχεία και δεδομένα σχετικά με το πώς αυτές επηρεάζονται στο περικείμενο μίας αρχαιολογικής ταφής. Αυτή η καινοτόμος έρευνα εμβάθυνε τις γνώσεις μας στην υλική ανάλυση των αρχαίων ινών και αποκάλυψε πληροφορίες για τις ίνες που δεν είχαν μελετηθεί προηγουμένως. Η Κριτική Επιτροπή εντυπωσιάστηκε από το «σαφές και μεστό όραμα αυτού του ερευνητικού έργου που απέδωσε ισχυρά και πρακτικά αποτελέσματα».
Το FIBRANET πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με οκτώ ιδρύματα: το CTR / UCPH, το βασικό ίδρυμα, το Core Facility for Integrated Microscopy (CFIM/UCPH), τη Διεύθυνση Συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδος, το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων τέχνης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (NCSR) «Δημόκριτος», την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, καθώς και τη Δανέζικη Βασιλική Σχολή Συντήρησης και το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, για τη διάχυση των αποτελεσμάτων μέσω σεμιναρίων και άλλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Ως δράση MarieSkłodowska-Curie, το έργο χρηματοδοτήθηκε από διάφορους μηχανισμούς της ΕΕ.
Τα αρχαία υφάσματα δεν αποτελούν συχνά αντικείμενο της αρχαιολογικής έρευνας, μιας και πρόκειται για σπάνια ευρήματα κυρίως λόγω των μη κατάλληλων για τη διατήρησή τους περιβαλλοντικών συνθηκών που επικρατούν στην ταφή. Η αναγνώριση των ινών των ανασκαφικών ευρημάτων είναι η κύρια και πιο κρίσιμη πτυχή της μελέτης αρχαίων υφασμάτων. Είναι, όμως, εξαιρετικά δύσκολη τόσο λόγω των αλλαγών στη μορφολογία των ινών εξαιτίας της αποδόμησής τους, όσο και λόγω της μεγάλης ποικιλίας υφαντικών ινών που έχουν χρησιμοποιηθεί στην Ευρώπη από την αρχαιότητα έως σήμερα.
«Η έρευνα έχει μεγάλη σημασία από άποψη συντήρησης των αρχαίων ινών. Τα παραγόμενα δεδομένα θα αποτελέσουν ένα πολύτιμο εργαλείο για τους ερευνητές που μελετούν και αναγνωρίζουν τα ανεσκαμμένα υφάσματα. Μελετώντας τα στάδια αποδόμησης, η έρευνα συμβάλλει και στη γνώση των υφασμάτων εν γένει, καθώς η σαφής μεθοδολογία επιτρέπει την ακριβή αναπαραγωγή των πειραμάτων», δήλωσε η κριτική επιτροπή.
Η έρευνα κάλυψε ευρύ φάσμα των υφαντικών ινών που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη από την αρχαιότητα με οδηγό αναφορές σε αρχαία κείμενα και δημοσιευμένες μελέτες για περιπτώσεις ανεσκαμμένων ινών. Αναπτύχθηκε μια μεθοδολογία για τη συλλογή ινών απευθείας από την φυτική ή ζωική τους πηγή, ειδικά εκείνων που δεν χρησιμοποιούνται πλέον για την παραγωγή υφασμάτων. Σημαντικό μέρος της έρευνας ήταν τα πειράματα που σχεδιάστηκαν ειδικά για την προσομοίωση της φθοράς που συναντάται στις ανασκαφές. Η μορφολογία των ινών πριν και μετά την αποδόμηση μετρήθηκε και τεκμηριώθηκε για να βοηθήσει στην μελλοντική ταυτοποίηση. Τα αποτελέσματα από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, τις αναλύσεις ινών και από τα πειράματα περιλαμβάνονται στη διαδικτυακή βάση δεδομένων Open Access FIBRANET (netlearning.gr/fibranet). Αυτή η νέα γνώση σχετικά με τον τρόπο φθοράς των υφασμάτων θα στηρίξει και την ευρωπαϊκή πολιτική για την αντιμετώπιση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων των απορριμμάτων κλωστοϋφαντουργίας.
«Η εντατική συνεργασία με αρχαιολόγους, συντηρητές, καλλιτέχνες και ειδικούς υπολογιστών μεταξύ πολλών ευρωπαϊκών ιδρυμάτων συνέβαλε στην παραγωγή ενός περιεκτικού καταλόγου υφαντικών ινών που αναφέρονται σε κείμενα. Η πρωτοτυπία της ερευνητικής προσέγγισης FIBRANET είναι ακριβώς αυτός ο συνδυασμός απόψεων και διεπιστημονικότητας, η οποία επέτρεψε στο πρόγραμμα να δημιουργήσει την πρώτη ελεύθερα προσβάσιμη διαδικτυακή βιβλιοθήκη αναφοράς. Η δημιουργία της διαδικτυακής πλατφόρμας θα ενθαρρύνει την περαιτέρω έρευνα και διεθνή συνεργασία σε αυτόν τον τομέα», δήλωσε η κριτική επιτροπή.
ΒραβείαEuropean Heritage Awards / Europa Nostra Awards
Τα Βραβεία EuropeanHeritageAwards / EuropaNostraAwards ξεκίνησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2002 και έκτοτε οργανώνονται από την EuropaNostra. Το πρόγραμμα βραβείων έχει την υποστήριξη του προγράμματος CreativeEurope της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα βραβεία αναδεικνύουν και διαδίδουν την αριστεία και τις βέλτιστες πρακτικές για την προστασία της κληρονομιάς, ενθαρρύνουν τη διασυνοριακή ανταλλαγή γνώσεων και συνδέουν τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ευρύτερα δίκτυα. Τα βραβεία αποφέρουν σημαντικά οφέλη στους νικητές, όπως μεγαλύτερη προβολή σε εθνικό επίπεδο, επιπλέον χρηματοδότηση και αυξημένο αριθμό επισκεπτών. Επιπλέον, το πρόγραμμα βραβείων προάγει μία ευρύτερη φροντίδα για την κοινή μας κληρονομιά μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών. Τα βραβεία είναι, επομένως, βασικό εργαλείο προώθησης των πολλαπλών αξιών της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς προς όφελος της κοινωνίας, της οικονομίας και του περιβάλλοντος της Ευρώπης. Για επιπλέον στοιχεία σχετικά με τα Βραβεία, μπορείτε να επισκεφθείτε το σύνδεσμο www.europeanheritageawards.eu/facts-figures.
EuropaNostra
Η EuropaNostra είναι η ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών που δεσμεύεται να προστατεύει και να προωθεί την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά. Μια πανευρωπαϊκή ομοσπονδία από ΜΚΟ πολιτιστικής κληρονομιάς, υποστηριζόμενη από ένα ευρύ δίκτυο δημόσιων φορέων, ιδιωτικών εταιρειών και ατόμων, καλύπτει περισσότερες από 40 χώρες. Ιδρύθηκε το 1963 και σήμερα αναγνωρίζεται ως το μεγαλύτερο και το πιο αντιπροσωπευτικό δίκτυο πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη. Η EuropaNostra κάνει εκστρατείες για την διάσωση μνημείων, τόπων και τοπίων της Ευρώπης υπό απειλή, ιδίως μέσω του Προγράμματος 7 Υπό Απειλή (7 MostEndangeredProgramme). Η EuropaNostra συμβάλλει ενεργά στον καθορισμό και την εφαρμογή ευρωπαϊκών στρατηγικών και πολιτικών που σχετίζονται με την κληρονομιά, μέσω ενός συμμετοχικού διαλόγου με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και του συντονισμού της EuropeanHeritageAlliance. Η Europa Nostra ήταν ο βασικός εταίρος της κοινωνίας των πολιτών της ΕΕ κατά το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2018.Ανήκει, επίσης, στους πρώτους επίσημους εταίρους της πρωτοβουλίας New European Bauhaus το οποίο ξεκίνησε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
CreativeEurope
Το Creative Europeείναι πρόγραμμα της ΕΕ το οποίο υποστηρίζει τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς, επιτρέποντάς να αυξήσουν τη συμβολή τους στην απασχόληση και την ανάπτυξη. Με προϋπολογισμό 2,4 δισ. Ευρώ για την περίοδο 2021-2027, υποστηρίζει οργανισμούς στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς, των παραστατικών τεχνών, των καλών τεχνών, των διεπιστημονικών τεχνών, των εκδόσεων, των ταινιών, της τηλεόρασης, της μουσικής και των βιντεοπαιχνιδιών, καθώς και δεκάδες χιλιάδες καλλιτέχνες και επαγγελματίες που ασχολούνται στον πολιτισμό και τα οπτικοακουστικά μέσα.
