Στην ανάπτυξη της καινοτομίας στην Ελλάδα συνεχίζει να επενδύει η Νορβηγία, που κατά τη διάρκεια του 2022 δεν αποκλείεται να «βγάλει στον αέρα» ακόμα μια -την τρίτη- προκήρυξη του προγράμματος «Business Innovation Greece», που διαχειρίζεται ο νορβηγικός οργανισμός «Innovation Norway», με εθνικό εταίρο την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Το πρόγραμμα -από την πρώτη και τη δεύτερη πρόσκληση του οποίου χρηματοδοτούνται ήδη ή αναμένεται να χρηματοδοτηθούν συνολικά 36 καινοτόμα ελληνικά πρότζεκτ- εντάσσεται στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants), που αντιπροσωπεύει τη συνεισφορά της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Λιχτενστάιν στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων και στην ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων με 15 ευρωπαϊκές χώρες.
Πράσινη και γαλάζια ανάπτυξη, καθαρή ενέργεια και τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών βρίσκονται στο επίκεντρο των 16 ελληνικών καινοτόμων έργων, που χρηματοδοτούνται αυτή τη στιγμή από την πρώτη πρόσκληση στο πλαίσιο του προγράμματος, για τα οποία έχει εκταμιευτεί πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ. Μέχρι τα μέσα ή το τέλος του 2023, το σωρευτικό ποσό επιχορήγησης (μη επιστρεπτέα χρηματοδότηση), που θα εκταμιευτεί για αυτά τα 16 πρότζεκτ προσεγγίζει τα 6 εκατ. ευρώ, ενώ πάνω από 12,7 εκατ. ευρώ υπολογίζεται πως θα κινητοποιηθούν συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων οικονομικών πόρων των εταιρειών. Η επιχορήγηση καλύπτει κατά μέσο όρο το 50% του συνολικού κόστους του πρότζεκτ και το υπόλοιπο ποσοστό πρέπει να δοθεί από τον επιχορηγούμενο. Από τα 16 πρότζεκτ τα τρία είναι επενδυτικά και τα 13 αφορούν σε Έρευνα και Ανάπτυξη. Σχεδόν τα μισά πρότζεκτ είναι σε συνεργασία με Νορβηγό εταίρο, είτε ερευνητικό ινστιτούτο/πανεπιστήμιο είτε ιδιωτική εταιρεία. Οι εταιρείες είναι κυρίως μικρές (11) και μεσαίες (τέσσερις), ενώ μόνο μία είναι μεγάλη. Η έδρα τους είναι στην Αθήνα (11), στη Θεσσαλονίκη (τρεις), την Πελοπόννησο και τη δυτική Ελλάδα (από μία).
Διαφανές φωτοβολταϊκό, ψηφιοποίηση μεταποίησης, «έξυπνη» διαλογή απορριμμάτων και θερμική εκρόφηση αποβλήτων ραδιενεργών υλικών
Τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποστηριχθεί μέχρι στιγμής περιλαμβάνουν την ανάπτυξη διαφανούς φωτοβολταϊκού πάνελ, την ψηφιοποίηση της μεταποιητικής διαδικασίας για μια μονάδα πλαστικών, ένα πλήρως αυτοματοποιημένο εργαλείο (facility) διαλογής απορριμάτων και μια μονάδα θερμικής εκρόφησης για την επεξεργασία αποβλήτων ραδιενεργών υλικών.
Στο μεταξύ, πέραν των πρότζεκτ που υποστηρίζονται ήδη από την πρώτη πρόσκληση, περίπου 20 επενδυτικά σχέδια ακόμα αναμένεται να λάβουν χρηματοδότηση στο πλαίσιο της δεύτερης προκήρυξης για κατάθεση προτάσεων, που έκλεισε τον Φεβρουάριο του 2021, με μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις άνω των 9 εκατ. ευρώ. Οι εταιρείες που θα λάβουν τους πόρους αναμένεται να ανακοινωθούν εντός του φθινοπώρου, ενώ, εφόσον υπάρξει απόθεμα κονδυλίων, μια τρίτη ανοιχτή πρόσκληση θα βγει «στον αέρα» εντός του 2022.
Η νέα πρόσκληση θα αφορά επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα, οι οποίες θα πρέπει βρίσκονται σε λειτουργία επί τουλάχιστον έναν χρόνο τη στιγμή της λήψης προθεσμίας για την κατάθεση προτάσεων. Οι ελληνικές ΜΜΕ θα έχουν την ευκαιρία να διεκδικήσουν επιχορήγηση 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ θα χρηματοδοτηθούν σε ποσοστό έως 50% του προϋπολογισμου του πρότζεκτ, με το υπόλοιπο ποσοστό να καλύπτεται από την ίδια την εταιρεία. Το πού ακριβώς θα εστιάζει η νέα πρόσκληση, θα ανακοινωθεί εν ευθέτω χρόνω (κι εφόσον πράγματι υπάρξει απόθεμα πόρων), αλλά αυτό που αναζητά προς χρηματοδότηση η νορβηγική πλευρά είναι επενδυτικά πρότζεκτ, που σχετίζονται ιδίως με τις πράσινες τεχνολογίες και την ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας σε ελληνικά εργοστάσια, ναυπηγεία ή μεταποιητικές επιχειρήσεις.
Επιπρόσθετα, θα υπάρχει -για όλες τις ενεργές προκηρύξεις του 2021 και του 2022- η δυνατότητα κατάθεσης αίτησης για μια μικρή επιχορήγηση ταξιδιωτικών δαπανών, προκειμένου οι Ελληνες επιχειρηματίες να μπορούν να συναντηθούν με τους πιθανούς εταίρους τους στη Νορβηγία και τις άλλες χώρες.
Ευκαιρίες διερεύνησης συνεργασιών μέσω του Ταμείου Διμερών Σχέσεων
Μια ακόμα πρόσκληση, αυτή τη φορά στο πλαίσιο του Ταμείου Διμερών Σχέσεων (Bilateral Fund), που επίσης εντάσσεται στον χρηματοδοτικό μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, θα ανακοινωθεί ως τα τέλη του 2021, με μικρότερες επιχορηγήσεις για έργα που ενισχύουν τη μεταφορά τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών ανάμεσα σε οργανισμούς από την Ελλάδα και τη Νορβηγία. capacity building σε επιχειρήσεις, clusters κι επιχειρηματικούς συνδέσμους.
To κονδύλιο αυτό μπορεί, σύμφωνα με τη νορβηγική πλευρά, να αποτελέσει μοναδική ευκαιρία για μοίρασμα εμπειρίας μεταξύ καινοτόμων οργανισμών, ευέλικτων επιχειρηματικών σχημάτων ή clusters με εταίρους από τη Νορβηγία και να δώσει δυνατότητα για αναγνώριση περιοχών, στις οποίες θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μελλοντικά ενισχυμένες διμερείς συνεργασίες, για παράδειγμα σε τομείς όπως τα ηλεκτρικά πλοία και σκάφη, τα έξυπνα λιμάνια, η μπλε βιοτεχνολογία, η ψηφιοποίηση υπηρεσιών και η πράσινη ενέργεια.
Πώς δημιουργήθηκε ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants)
Το 1994 οι Νορβηγοί είπαν «όχι» στην ΕΕ με δημοψήφισμα, αλλά ως αντάλλαγμα, για να μπορούν να αξιοποιούν τα οφέλη της ενιαίας Ευρώπης, ενεργοποιήθηκε ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants), που αντιπροσωπεύει τη συνεισφορά της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Λιχτενστάιν στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων και στην ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων με 15 ευρωπαϊκές χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, ανάμεσα στις οποίες είναι και η Ελλάδα.
Το ύψος της χρηματοδότησης για την Ελλάδα, στο πλαίσιο της τρέχουσας χρηματοδοτικής περιόδου, η οποία εκτείνεται ως το 2024, είναι 116,7 εκατ. ευρώ, ενώ τα κονδύλια κατευθύνονται κατά προτεραιότητα σε δράσεις που αφορούν το άσυλο κα τη μετανάστευση, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, τις ΑΠΕ, την τοπική ανάπτυξη και μείωση της φτώχειας, τη διαχείριση υδάτινων πόρων, την κοινωνία των πολιτών και τη χρηστή διακυβέρνηση/διαφάνεια.
Οι δράσεις των εν λόγω προγραμμάτων παρουσιάστηκαν πρόσφατα στην 85η ΔΕΘ.
