Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΔύο περίπου χρόνια μετά την έναρξη της πανδημικής κρίσης η Ελληνική οικονομία είναι έτοιμη να γυρίσει σελίδα επιστρέφοντας ξανά σε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης. Για να είναι ωστόσο αυτή η ανάπτυξη βιώσιμη, καλούμαστε να απαντήσουμε σε μια σειρά προκλήσεις με κυριότερες αυτές της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, αλλά και της διατήρησης των φυσικών πόρων.
Αυτές άλλωστε είναι και οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, το οποίο με όχημα τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, στοχεύει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας στην κατεύθυνση της αειφορίας.
Βασικοί πυλώνες του Ελλάδα 2.0 είναι η ενίσχυση της ανακύκλωσης και η υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας σε όλο το εύρος της παραγωγικής δραστηριότητας, ώστε να μειωθούν τα απόβλητα και η ανάγκη για νέους πόρους που πρέπει να αντληθούν από τη φύση, με μεγάλο περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος. Κλειδί σε αυτή την προσπάθεια συνιστά η ανακύκλωση των αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ).
Τα ΑΕΚΚ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παραγόμενων αποβλήτων στην Ευρώπη και για αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση υποχρεώνει τα κράτη – μέλη της να τα ανακυκλώνουν και να τα επαναχρησιμοποιούν σε ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό (άνω του 70%). Για τους ίδιους λόγους, η Πράσινη Συμφωνία καθιστά επιτακτική τη βελτίωση της αποδοτικότητας στην κατασκευή τεχνικών έργων, από τη σκοπιά της κατανάλωσης ενέργειας και φυσικών πόρων.
Στην Ελλάδα, η διαχείριση των ΑΕΚΚ γίνεται μέσα από τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) με τα οποία οφείλουν να συμβάλλονται όσοι παράγουν υλικά εκσκαφών και να αξιοποιούν μέρος ή το σύνολό τους για τις ανάγκες ενός έργου.
Η «Ανακύκλωση ΑΕΚΚ Κεντρικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΑΚΕΜ» είναι το μεγαλύτερο από αυτά τα συστήματα, με δραστηριοποίηση σε όλη σχεδόν τη χώρα, με ένα δίκτυο πλέον των 120 μονάδων επεξεργασίας – αξιοποίησης ΑΕΚΚ.
Ως υπεύθυνος φορέας για την εναλλακτική διαχείριση ΑΕΚΚ στις περιοχές εμβέλειάς της οργανώνει και εποπτεύει ένα ολοκληρωμένο σύστημα συλλογής, μεταφοράς, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας των αποβλήτων, και στηρίζει την αποτελεσματική ανακύκλωση τους και την οικονομικά βιώσιμη χρήση των παραγόμενων ανακυκλωμένων υλικών.
Παράλληλα, υποστηρίζει δημόσιους φορείς και οργανισμούς, ιδιαίτερα τις Περιφέρειες και τους Δήμους, για τον περιορισμό της παραγωγής, την ορθή διαχείριση και την καταπολέμηση της ανεξέλεγκτης διάθεσης των ΑΕΚΚ και τους ενημερώνει για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούν για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων των έργων τους.
Στα χρόνια λειτουργίας της, οι συνεργαζόμενες με την ΑΝΑΚΕΜ μονάδες, έχουν επεξεργαστεί και αξιοποιήσει πάνω από 5,5 εκατομμύρια τόνους ΑΕΚΚ και έχουν διαθέσει περισσότερους από 1.500.000 τόνους δευτερογενή υλικά στην αγορά, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Ωστόσο, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας αφού στην Ελλάδα παράγονται σήμερα περισσότερα από δέκα εκατομμύρια τόνοι ΑΕΚΚ ετησίως, αλλά μόλις το 35% – 40% από αυτά ανακυκλώνονται, όταν ο στόχος της χώρας, βάσει των δεσμεύσεων της απέναντι στην ΕΕ ξεπερνά το 70%.
Με δεδομένη μάλιστα την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη σημαντική ανάκαμψη της κατασκευαστικής δραστηριότητας τα επόμενα χρόνια (ήδη το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει εξαγγείλει ένα μεγάλο πρόγραμμα δημοσίων έργων ύψους άνω των 13 δισ. ευρώ – το μεγαλύτερο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004), η παραγωγή τέτοιων αποβλήτων αναμένεται να αυξηθεί κατά πολύ.
Απαιτούνται λοιπόν συντονισμένες ενέργειες με στόχο την ορθή διαχείριση και αξιοποίηση των ΑΕΚΚ, ώστε από δυνητικές εστίες ρύπανσης, υποβάθμισης του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος και οικονομικό βάρος, να μετατραπούν σε πολύτιμες πρώτες ύλες για μια σειρά παραγωγικές δραστηριότητες, με πολλαπλά οφέλη για την οικονομία και το περιβάλλον, όπως συμβαίνει ήδη σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.
Η ΑΝΑΚΕΜ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας προάγοντας την ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ στα έργα,την αποκατάσταση δημόσιων και δημοτικών ανενεργών λατομείων με την αξιοποίηση της περίσσειας εκσκαφών, την επιβολή κανόνων για την παραγωγή δευτερογενών υλικών και την αξιοποίησή τους στα έργα, τη διαφάνεια και τον έλεγχο σε όλα τα στάδια και τους εμπλεκόμενουςτης ανακύκλωσης, την ολοκληρωμένη ενημέρωση των φορέων και την ευαισθητοποίηση του κοινού, καθώς επίσης και την ενίσχυση του συμβουλευτικού, υποστηρικτικού, εποπτικού και καταγραφικού ρόλου των Συλλογικών Συστημάτων Διαχείρισης, χωρίς, φυσικά, να υποκαθιστούν τις υπηρεσίες ελέγχου του Δημοσίου.
Η ΑΝΑΚΕΜ έχει προχωρήσει σε πιλοτικές δράσεις καθαρισμού ιδιαίτερα επιβαρυμένων και οικολογικά ευαίσθητων περιοχών, όπως ο ποταμός Χαβρίας στη Χαλκιδική και η περιοχή των Λαχανόκηπων στη Θεσσαλονίκη, προγραμματίζει άμεσα δράσεις σε προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, ενώ έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
