Εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ στο Μπέη Χαμάμ (Λουτρά Παράδεισος) η παράλληλη έκθεση στη Θεσσαλονίκη της ελληνικής συμμετοχής στη 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Μετά την ξενάγηση στον χώρο της έκθεσης από τον ομότιμο καθηγητή Αρχιτεκτονικής ΑΠΘ Νίκο Καλογήρου, ακολούθησε εκδήλωση των εγκαινίων στο Ωδείο της Αρχαίας Αγοράς -το οποίο βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από το Μπέη Χαμάμ- κατά την οποία ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας τόνισε ότι μέσα από αυτή την έκθεση «αναδεικνύεται η πολυπολιτισμικότητα της Θεσσαλονίκης».
Το ΥΠΕΝ είναι αρμόδιο για την εθνική συμμετοχή στη Μπιενάλε της Βενετίας και αυτό επέλεξε να εκπροσωπήσει φέτος την Ελλάδα η πρόταση με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών – Ο Γνωστός ‘Αξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη», της ομάδας διδασκόντων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που αποτελείται από τους Νίκο Καλογήρου, Μαρία Δούση, Δημήτρη Θωμόπουλο, Δημήτρη Κονταξάκη, Σοφοκλή Κωτσόπουλο και Θεμιστοκλή Χατζηγιαννόπουλο.
«Η φετινή ελληνική πρόταση, με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών – Ο Γνωστός ‘Αξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη», επιχειρεί να απαντήσει σε αυτό το καίριο ερώτημα αναδεικνύοντας τον άξονα της οδού Αριστοτέλους σε ένα πολυπολιτισμικό σταυροδρόμι και σε έναν εμβληματικό χώρο όπου μπορούμε όλοι να «ζούμε μαζί»», δήλωσε ο κ. Σκρέκας.
Η παράλληλη έκθεση στη Θεσσαλονίκη, της ελληνικής συμμετοχής στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, η οποία πραγματοποιείται φέτος για πρώτη φορά, παρουσιάζει μια ιστορική αναδρομή στη δημιουργία της οδού Αριστοτέλους μέσα από ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα δείγμα αστικού εκσυγχρονισμού που σχεδιάστηκε πριν από 100 χρόνια από τον Γάλλο αρχιτέκτονα-πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ, μετά την πυρκαγιά του 1917 και για αυτό το λόγο παρούσα στην εκδήλωση ήταν η πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη Σαντρίν Μουσέ.
«Είναι μια κλασσική πολεοδομία η οποία όμως βάζει τάξη στο χώρο και κυρίως δημιουργεί ένα μοναδικό δημόσιο χώρο από αυτούς που δε συναντούμε σήμερα στις ελληνικές πόλεις. Ειδικότερα αυτός ο άξονας έχει μια πολύ μεγάλη σημασία επειδή είναι ένας εγκάρσιος άξονας, ενώ η πόλη κινείται παράλληλα με τη θάλασσα. Ξεκινάει από τις πολύ ακριβές περιοχές και όσο ανεβαίνει πάνω περνάει από τις λαϊκές αγορές, τα μπαζάρ, φτάνει εδώ στους αρχαιολογικούς χώρους, έχει μόνιμους κατοίκους, μετανάστες και επισκέπτες, δηλαδή έχει ένα ιδιαίτερο κοινωνικό και πολιτικό ενδιαφέρον και για αυτό στην Ιταλία η ελληνική συμμετοχή επαινέθηκε πολύ», τόνισε ο κ. Καλογήρου.
Στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής η χώρα μας συμμετείχε για πρώτη φορά το 1991 όταν η έκθεση ανοίχτηκε και σε εθνικές συμμετοχές. έκτοτε λαμβάνει μέρος ανελλιπώς, με φορέα μέχρι το 2008 το Υπουργείο Πολιτισμού και από το 2010 το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας.
«Για το Υπουργείο μας, η συμμετοχή αυτή δεν είναι απλά συμβολική αλλά ουσιαστική. Κι αυτό γιατί ο ολοκληρωμένος και πολυεπίπεδος χωρικός σχεδιασμός και η προστασία και ανάδειξη του αστικού χώρου και του αρχιτεκτονικού έργου είναι στην κορυφή της στοχοθεσίας και της πολιτικής μας. Εργαζόμαστε σκληρά σε αυτό το πλαίσιο έχοντας συγκεκριμένο όραμα για τις ελληνικές πόλεις του μέλλοντος και για τις προκλήσεις που αυτές αντιμετωπίζουν και οι οποίες είναι άμεσες και ισχυρές. Στηρίζουμε την προσπάθεια αναζωογόνησης του αστικού χώρου μέσα από το επιτελικό μας έργο, και με συγκεκριμένα βήματα και στόχους. Ολοκληρώνουμε τον πολεοδομικό σχεδιασμό της χώρας, προωθούμε και χρηματοδοτούμε τις αστικές αναπλάσεις, προστατεύουμε την αρχιτεκτονική κληρονομιά, ενισχύουμε την ψηφιακή μετάβαση των αστικών περιοχών και την στροφή τους στην κλιματική ουδετερότητα», επισήμανε ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος ως Εθνικός Επίτροπος για τη 17η Biennale αρχιτεκτονικής, Ευθύμιος Μπακογιάννης.
Η έκθεση στο Μπέη Χαμάμ και στη Βενετία
Στον χώρο του Μπέη Χαμάμ έχει δημιουργηθεί μία μακέτα 5,5 μέτρων, στην οποία απεικονίζεται η μετάβαση αυτή από το αρχιτεκτονικό όραμα στην υλοποίηση, με συγκριτική εικονογράφηση της σημερινής μορφής του άξονα, καθώς και προπλάσματα των αρχικών μορφών των οικοδομημάτων και αναλυτικοί γεωγραφικοί χάρτες αποτύπωσης του ευρύτερου αστικού χώρου.
Η ελληνική πρόταση επιχειρεί να απαντήσει στο κεντρικό θέμα της φετινής Μπιενάλε «Πώς θα ζήσουμε μαζί;», αναδεικνύοντας τη σημερινή μορφή του άξονα της οδού Αριστοτέλους σε ένα πολυπολιτισμικό σταυροδρόμι και διερευνώντας το διαχρονικό φαινόμενο συνάντησης και συνύπαρξης μέσα από μια ιστορική και κοινωνιολογική σκοπιά. Τα δύο παράλληλα τμήματα της έκθεσης λειτουργούν ταυτόχρονα το ένα στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας και το άλλο in situ στο Μπέη Χαμάμ. Η έκθεση στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας επικεντρώνεται στη σημερινή λειτουργία του άξονα της Αριστοτέλους, επιχειρώντας να αναδείξει τη χωρική συνύπαρξη κατοίκων, επισκεπτών, μεταναστών και προσφύγων.
Αναπλάσεις στο 75% της χώρας ύψους 475 εκατ. ευρώ
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε «στρατηγικές αστικές αναπλάσεις, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 475 εκατ. ευρώ, οι οποίες, όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας «θα πυροδοτήσουν την αστική πράσινη ανάπτυξη και θα βελτιώσουν αφενός σημαντικά την ποιότητα ζωής των κατοίκων και το αστικό περιβάλλον και αφετέρου θα αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών, επενδύσεων και νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας”, και πρόσθετε ότι «οφείλουμε να προσδώσουμε στις πόλεις μας εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τις ορατές πλέον επιπτώσεις από την μεγάλη παγκόσμια πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και τις δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες από την υγειονομική κρίση της Covid – 19 που ενέσκηψε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο στη χώρα μας και στη ζωή μας».
Εντυπωσιασμένος από το έργο της ομάδας του ΑΠΘ «που επάξια εκπροσωπεί την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Βενετίας», δήλωσε ο υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς και υπογράμμισε ότι «πολύ γρήγορα το υπουργείο θα ετοιμάσει διαγωνιστικές διαδικασίες που αφορούν σε τοπικά πολεοδομικά σχέδια στο 75% της επικράτειας, αλλά και μεγάλες αστικές, εμβληματικές αποκαταστάσεις και επεμβάσεις στον αστικό χώρο”.
Για την υλοποίηση του έργου συνεργάστηκαν το ΑΠΘ, η ΔΕΘ, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, ενώ το έργο χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020.