Η παρουσίαση του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στο Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά και δημοσίως χθες, σηματοδοτεί σοβαρές κυβερνητικές αλλαγές που κατατείνουν σε ανασχηματισμό εντός λίγων εβδομάδων. Οι ανάγκες για επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και ταυτόχρονα οι προκλήσεις της οικονομίας με το άνοιγμα κλάδων μετά το πολύμηνο lockdown, δημιουργούν ανάγκες για πιο δυναμικό και αποτελεσματικό σχήμα, με τις αλλαγές αυτή τη φορά όχι να εξαιρούν αλλά να ξεκινούν από το οικονομικό επιτελείο!
Το μήνυμα ήδη στάλθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου και το αντιλήφθηκαν οι πιο έμπειροι Υπουργοί. Χρονικό ορόσημο αποτελεί το διάστημα μεταξύ της 30ης Απριλίου, απώτατο όριο έγκρισης από την Κομισιόν όλων των εθνικών σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και 14ης Μαΐου που ανοίγει επίσημα ο Τουρισμός.
Δεδομένου ότι η κυβέρνηση ευελπιστεί το Ελληνικό Σχέδιο να είναι από τα πρώτα που εγκρίνονται στις Βρυξέλλες και ότι στη χώρα μας το Πάσχα πέφτει ακριβώς σε εκείνο το διάστημα – ενώ στην καθολική και προτεσταντική Ευρώπη την επόμενη εβδομάδα, αρχές Απρίλη – ο ανασχηματισμός θεωρείται σίγουρος αναλόγως των συνθηκών της πανδημίας είτε στις αρχές της Μεγάλης Εβδομάδας είτε την εβδομάδα μετά το Πάσχα. Το δεύτερο, αν επιβεβαιωθεί ότι θα είναι δυνατή η μετακίνηση εκτός νομού, είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο, καθώς δένει με τη συνήθεια του Πρωθυπουργού να παίρνει σημαντικές αποφάσεις κατόπιν απομόνωσης σε χαλαρή διάθεση στην περιφέρεια….
Και αυτή τη φορά έχει πράγματι να πάρει δύσκολες αποφάσεις. Διότι οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ανασχηματισμός ξεκινά από το Οικονομικό επιτελείο, με πρώτη και πιο σημαντική αλλαγή την αντικατάσταση του Υπουργού Οικονομικών.
Ανασχηματισμός με αιχμή νέο Τσάρο της Οικονομίας
Το επιτελείο του Πρωθυπουργού θεωρεί ότι η κυβέρνηση χρειάζεται επανεκκίνηση, με κύριο εργαλείο τους πολλούς πόρους του ΤΑΑ (ή Ελλάδα 2.0, όπως ήδη το ονόμασαν και το λογοτύπησαν). Και αυτό συμβολικά πρέπει να απεικονίζεται σε αλλαγές προσώπων. Και επειδή υπάρχουν ήδη πολλά προβληματικά σημεία σε σχέση με πολλούς υπουργούς, τα καμπανάκια χτυπάνε ήδη δυνατά…
Για παράδειγμα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το Μέγαρο Μαξίμου είναι εξαιρετικά δυσαρεστημένο από την αποτυχία του Υπουργείου Οικονομικών να επαναδιαπραγματευθεί με τους θεσμούς την άμεση υποχρέωση αλλαγής των αντικειμενικών αξιών, όπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση ενισχυμένης εποπτείας. Παράλληλα η σχεδόν παράλυση των ελεγκτικών και φορολογικών μηχανισμών τους τελευταίους μήνες, σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά μειωμένα έσοδα, το ολοένα διευρυνόμενο έλλειμμα, την αδυναμία αποτελεσματικής επιχειρηματολόγησης για εργαλεία άμεσης εφαρμογής – ενίσχυσης των επιχειρήσεων με φορολογικά μέτρα αλλά χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους, έχουν δημιουργήσει πολύ αρνητική εικόνα για το συγκεκριμένο Υπουργείο και ειδικά για τον Χρήστο Σταϊκούρα.
Πολλοί αναφέρουν ότι μάλλον ο καθηγητής νυν ΥΠΟΙΚ εζήλωσε τη δόξα των προκατόχων του καθηγητών, Γιάννη Στουρνάρα και Ευκλείδη Τσακαλώτου, και έχει εξελιχθεί σε πειθήνιο όργανο των δανειστών. Παρότι ο ίδιος θέλει να δείχνει ότι είναι αποτελεσματικός διαπραγματευτής – με αποκορύφωμα το ότι βάφτισε το κρέας, ψάρι στη σύμβαση διανομής στο Ελληνικό, όπου το μόνο που άλλαξε ήταν 4 στρέμματα στα 6 χιλιάδες και εκείνος πανηγύριζε για 300… – ίσως τελικά δεν είναι και τόσο, εκεί που αφορά τους πολίτες, άρα και την επιρροή της κυβέρνησης. Με σημείο αιχμής τις νέες αντικειμενικές αξίες που έρχονται να πέσουν, με υπέρμετρες αυξήσεις, πάνω στην αγορά ακινήτων την ώρα που καλείται να απορροφήσει τους κραδασμούς της πανδημίας. Με κίνδυνο πλήρους παράλυσης των αγοροπωλησιών, κάτι που φοβίζει πολύ το Μαξίμου, διότι θα αποτελέσει ανάχωμα στη δημιουργία κύματος επενδύσεων και θετικής ψυχολογίας που σχεδιάζει.
Ακούγονται παράλληλα και ορισμένα πολύ παλαβά για τις αντικειμενικές αξίες, που κρατά ο Χρήστος Σταϊκούρας στο συρτάρι του ως επτασφράγιστο μυστικό – καθώς στο Μαξίμου δίνει κάτι στατιστικά στοιχεία μόνο και όχι λεπτομέρειες – που έχουν εξοργίσει το πρωθυπουργικό επιτελείο. Όπως το ότι θα βρεθούν ξαφνικά τα «λαϊκά» Πετράλωνα πιο ακριβά από το «προνομιούχο ΒΠ» Διόνυσο και άλλα απίθανα…
Λέγεται ότι πολύ θα ήθελαν στο Μαξίμου να δουν Υπουργό τον Θόδωρο Σκυλακάκη (πυ είναι ενισχυμένος από το project Ελλάδο 2.0 – ΤΑΑ), αλλά υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για το πολιτικό του αισθητήριο (που φτιάχνεται με συμβούλους, βέβαια…) και τον λεγόμενο «ανθρωποδιώχτη» που φαίνεται να έχει στους ψηφοφόρους. Ωστόσο ο ΥΠΟΙΚ δεν χρειάζεται να είναι και συμπαθής στο ευρύ κοινό (για αυτό άλλωστε ο Σκυλακάκης έχει αναλάβει το ΓΛΚ), ενώ μια τέτοια επιλογή ταιριάζει στις απόψεις Μητσοτάκη για πιο τεχνοκρατικό προφίλ υπουργών, που δεν αγχώνονται για τον σταυρό.
Άλλωστε και για τον Χρήστο Σταϊκούρα, μια μετακίνηση από το (αντιδημοφιλές) ΥΠΟΙΚ σε άλλο υπουργείο (με την προϋπόθεση βέβαια να είναι υπουργός) δεν θα τον στεναχωρούσε και τόσο πολύ, αφού θα του έδινε ίσως μεγαλύτερα εφόδια ενασχόλησης με την εκλογική του περιφέρεια, όπου ακούγεται ότι έχει σοβαρές απώλειες. Πάντως η «ευκαιρία» που συζητούσαν κάτι συνεργάτες του για το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν φαίνεται να είναι στα πλάνα του Μαξίμου, καθώς εκτιμούν τον νυν υπουργό Σπήλιο Λιβανό (που είναι του στενού Μητσοτακικού κλίματος, σε αντίθεση με τον καραμανλογενή Σταϊκούρα) και θέλουν να του δώσουν χρόνο, αφού μόλις ανέλαβε στον τελευταίο ανασχηματισμό.
Ντόμινο Αλλαγών
Όμως ο ανασχηματισμός θα είναι ευκαιρία να γίνουν και άλλες μεγάλες αλλαγές. Και έμφαση θα δοθεί στους «αμετακίνητους του προηγούμενου ανασχηματισμού: Σταϊκούρας, όπως είπαμε, Γεωργιάδης, Κικίλιας, Παναγιωτόπουλος, Δένδιας και πιθανόν Χρυσοχοϊδής. Στις καραμπόλες θα κριθεί και πάλι το μέλλον Τσιάρα, Μηταράκη, Θεοχάρη, Πλακιωτάκη στην κυβέρνηση. Χατζηδάκης, Βορίδης, Σκρέκας, Λιβανός, ως νέοι στα καθήκοντα υπουργοί δύσκολα θα αλλάξουν, χωρίς να αποκλείεται κάποια έκπληξη.
Άγνωστος Χ στο παζλ του ανασχηματισμού αποτελούν οι δύο γυναίκες υπουργοί, η Νίκη Κεραμέως και η Λίνα Μενδώνη, καθώς την τελευταία φορά παρέμειναν στη θέση τους για ιδεολογικούς και πολιτικούς λόγους, αλλά και λόγους ισότητας. Ειδικά η Κεραμέως, παρά την εξαιρετικά μεγάλη γκρίνια που έχει προκαλέσει σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Και η Μενδώνη, παρά τις επιθέσεις για τα θέματα του ελληνικού #metoo. Από την άλλη πλευρά, ο Κυριάκος Πιερρακάκης θεωρείται απόλυτα επιτυχημένος και έχει σχεδιάσει και αναμένεται να τρέξει σωρεία προγραμμάτων. Κανείς δεν επιθυμεί να μετακινηθεί, αλλά ίσως χρειαστεί, τώρα ή μάλλον σε επόμενη φάση, ώστε αναβαθμιζόμενος να αναλάβει να λύσει ακόμη πιο «δύσκολα» προβλήματα. Ο Γεραπετρίτης είναι επίσης αμετακίνητος από την επιτελική ομάδα του Μαξίμου.
Σε επίπεδο υφυπουργών οι συζητήσεις δεν έχουν προχωρήσει, αλλά η είσοδος στην κυβέρνηση πολλών νέων προσώπων – βουλευτών και μη – έχει ανοίξει την όρεξη σε πολλούς στην κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ, αλλά και σε ορισμένους Γενικούς Γραμματείς. Τόσο η αναβάθμιση Γιατρομανωλάκη – Συρεγγέλα στον τελευταίο ανασχηματισμό, όσο και η είσοδος προσώπων όπως οι Κατσαφάδος, Κώτσηρας, Ράπτη, Αμυράς, Συρίγος, Μακρή, Βλάσης (Καλαφάτης, Στύλιος και Γεωργαντάς θεωρούνται έμπειροι) έχουν ξυπνήσει φιλοδοξίες σε πολλούς νεότερους στην ΚΟ της ΝΔ αλλά και σε μικρότερης εμβέλειας στελέχη.
Ξαναλέμε ωστόσο ότι η έμφαση των αλλαγών είναι στο οικονομικό επιτελείο, που μαζί με το ΥΠΟΙΚ πιθανότατα περιλαμβάνει και το Ανάπτυξης. Δεν πρέπει να υποτιμάται, μας λένε, η διεύρυνση της παρουσίας των Σκέρτσου και Πατέλη σε τηλεοράσεις και ραδιόφωνα τους τελευταίους μήνες, καθώς καλλιεργούν πιο έντονο προφίλ από ότι στην αρχή… Πάντως κυρίαρχος συμβολισμός του ανασχηματισμού φαίνεται ότι θα είναι ένα νέο πρόσωπο στη θέση του «Τσάρου» της Οικονομίας. Και αυτή θα είναι μάλλον η πιο δύσκολη απόφαση που θα κληθεί να πάρει ο Πρωθυπουργός – όπως ήταν και η αρχική επιλογή Σταϊκούρα, ως, εν μέρει, αδιέξοδο για τις άλλες επιλογές που ήθελε ο Μητσοτάκης, τότε.
Αυτό πάντως που φαίνεται ότι δεν έχει ακόμη αποφασιστεί είναι αν ο ανασχηματισμός θα είναι δομικός, με ταυτόχρονη δηλαδή αλλαγή αρμοδιοτήτων μεταξύ υπουργείων και ίσως τη συγκρότηση ενός νέου (παραγωγικού ή οικονομικού, λένε οι πληροφορίες) – ή όχι. Ο σχεδιασμός πάντως υφίσταται στο Μαξίμου, με 2-3 παραλλαγές. Αν δεν γίνει τώρα κάτι τέτοιο, θα κρατηθεί για άλλο σημείο καμπής της κυβερνητικής δράσης.
ΥΓ: καλό μήνα να έχουμε και οι εξελίξεις θα καταγράφονται όπως συμβαίνουν… Εμείς τα γράφουμε απλά από τώρα, στις αρχές του μήνα…