Το 2020 σημειώθηκε ιδιαίτερα σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020. Η συνολική απορρόφηση, σύμφωνα με τα επίσημα διαθέσιμα στοιχεία (ΟΠΣ 31.12.2020), είναι σήμερα στο 62% (σε όρους ενωσιακής συνδρομής), με το σύνολο των δαπανών να ανέρχεται σε 11,6 δισ. ευρώ.
Οι υψηλοί ρυθμοί απορρόφησης, όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, αντικατοπτρίζονται και στα αυξημένα αιτήματα πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αθροιστικά για το 2020, υποβλήθηκαν αιτήματα συνολικού ύψους 4,3 δισ. ευρώ, από τα οποία 3,6 δισ. ευρώ εισέρευσαν στα δημόσια έσοδα της χώρας. Σημειώνεται πως πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό ετήσιων αιτημάτων από την έναρξη του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Οι επιδόσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα η χώρα μας να βρίσκεται σήμερα στην 6η θέση ανάμεσα στα 28 κράτη – μέλη της Ε.Ε., με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (https://cohesiondata.ec.europa.eu/overview).
Ειδικότερα, στην απορρόφηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ-ERDF) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ-ESF), η Ελλάδα κατέχει την πρώτη (https://cohesiondata.ec.europa.eu/funds/erdf) και τη δεύτερη θέση (https://cohesiondata.ec.europa.eu/funds/esf), αντίστοιχα, όπως παρουσιάζεται και στα σχετικά διαγράμματα.
Για την αντιμετώπιση των υγειονομικών, οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19, η χώρα μας αξιοποίησε με τον πλέον αποδοτικό τρόπο τις ευελιξίες του προσωρινού πλαισίου της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις και των τροποποιήσεων των κανονισμών των Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, κινητοποιώντας συγχρηματοδοτούμενους πόρους συνολικού ύψους 6,5 δισ. ευρώ. Σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε τα δύο χρηματοδοτικά εργαλεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ) – ΤΕΠΙΧ ΙΙ και Ταμείο Εγγυοδοσίας – για την παροχή σημαντικής ρευστότητας σε μικρομεσαίες κυρίως επιχειρήσεις, ενώ ενεργοποιήσαμε και το πρόγραμμα της πεντάμηνης επιδότησης των τόκων όλων των ενήμερων επιχειρηματικών δανείων. Στηρίξαμε την απασχόληση, με την ειδική αποζημίωση σε αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις και συμβάλαμε στη θωράκιση του δημόσιου συστήματος υγείας, καθώς και του τομέα της Παιδείας.
Αναφορικά, τέλος, με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), για το έτος 2020, η εκτέλεσή του ανήλθε στο 100%, ενώ το όριό του αυξήθηκε διαδοχικά εντός του έτους μέχρι και το ύψος των 10,6 δισ. ευρώ – το υψηλότερο όριο της τελευταίας εικοσαετίας –, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης.
Ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης τόνισε: «Το έτος 2020 εγγράφεται στη συλλογική μας μνήμη ως το έτος με τη μεγαλύτερη εκτέλεση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και ως προς το εθνικό και ως προς το συγχρηματοδοτούμενο από τους Ευρωπαϊκούς πόρους σκέλος. Πετύχαμε το 100% της απορρόφησης. Σε απόλυτο αριθμό το ρεκόρ όλων των εποχών, 10.600.000.000. Ανεβάσαμε την Ελλάδα πάρα πολλές θέσεις στο σχετικό πίνακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την απορρόφηση και αποδείξαμε ότι μπορούμε να κινούμαστε ταχύτερα από πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα μέτρα Covid τα οποία ίσχυσαν κοινά σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, η χώρα μας κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις.
Ξεπεράσαμε δηλαδή σε ταχύτητα και σε αποτελεσματικότητα πολλά άλλα κράτη πολύ καλύτερα οργανωμένα από το δικό μας. Αυτό είναι αποτέλεσμα σκληρής, επίπονης δουλειάς και μεγάλου επαγγελματισμού. Είμαι υπερήφανος που αυτό το έτος ορόσημο για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, είχα κατόπιν της εντολής του κυρίου Πρωθυπουργού την πολιτική ευθύνη για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων».
Ο αρμόδιος υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, δήλωσε: «Σε μία ιδιαιτέρως απαιτητική χρονιά, λόγω της πανδημίας COVID-19, καταφέραμε, με πολλή δουλειά και στοχευμένες ενέργειες, να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την παροχή έκτακτης ευελιξίας από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για την ανάσχεση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης, να διαχειριστούμε ορθά τα κοινοτικά κονδύλια και κυρίως να τα κατευθύνουμε στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.
Είμαστε εδώ και θα συνεχίσουμε, και το 2021, τόσο με το τρέχον όσο και με το νέο ΕΣΠΑ, να συμβάλουμε ουσιαστικά στην ανάταξη της οικονομίας και την ανάταση της κοινωνίας μας. Ευχαριστώ τον Υπουργό κ. Άδωνι Γεωργιάδη για την εμπιστοσύνη του, ιδιαίτερα τους συνεργάτες μου, την κα Δανδόλου, τον κ. Σκάλκο και τον κ. Ζερβό, καθώς και όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες για τη στενή και εποικοδομητική συνεργασία. Μαζί φτάσαμε έως εδώ και μαζί θα επιτύχουμε και ακόμη περισσότερα την καινούργια χρονιά προς όφελος των πολιτών, των επιχειρήσεων, της πραγματικής οικονομίας».
Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρης Σκάλκος, δήλωσε: «Το 2020, παρά τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, υπήρξε μία απόλυτα θετική χρονιά για την υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020. Συνεχίσαμε τις θετικές επιδόσεις του 2019 στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων. Και το προσωρινό πλαίσιο ευελιξίας των ευρωπαϊκών κανονισμών μάς έδωσε τη δυνατότητα, την οποία εκμεταλλευτήκαμε στον μέγιστο βαθμό, να κατευθύνουμε πόρους στην ενίσχυση της οικονομίας απέναντι στην πανδημία. Το 2021 σηματοδοτεί μια διπλή πρόκληση. Αφενός τη διατήρηση των υψηλών επιδόσεων στην αξιοποίηση των πόρων, στους οποίους προστίθενται οι πόροι του REACT-EU, αφετέρου την έγκριση των Προγραμμάτων της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 και την έναρξη της υλοποίησης των πρώτων εμπροσθοβαρών δράσεων, συμβάλλοντας στην ανάταξη της ελληνικής οικονομίας. Είναι μια πρόκληση στην οποία πρέπει και μπορούμε να ανταποκριθούμε με επιτυχία».
Ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ & ΤΣ, Γιώργος Ζερβός, δήλωσε: «Η συντονισμένη προσπάθεια, που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2019, για την αποτελεσματική και αποδοτική αξιοποίηση των πόρων από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020 συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση. Ήδη η απορρόφηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» ξεπέρασε το 80%, ως ποσοστό δαπανών ενωσιακής στήριξης, συμβάλλοντας καθοριστικά στο να κατέχει η Ελλάδα την πρώτη θέση σε απορρόφηση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τη χώρα είναι η πρώτη φορά, για όλες τις Προγραμματικές Περιόδους, που ένα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα φτάνει σε τέτοια υψηλά επίπεδα εφαρμογής τρία χρόνια πριν από την ολοκλήρωσή του. Παρά τις δυσκολίες της φετινής χρονιάς και τη ριζική μεταβολή των συνθηκών και των απαιτήσεων εργασίας, χάρη στη μεγάλη προσπάθεια των στελεχών των Ειδικών Υπηρεσιών Διαχείρισης υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, υπήρξε υπερεπίτευξη όλων των τεθέντων στόχων. Διασφάλιση της αξιοποίησης των πόρων, σημαντική υπεραπορρόφηση, αλλά και ταυτόχρονη υλοποίηση δράσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας για τις επιχειρήσεις και την οικονομία. Θεωρώ ότι η προσπάθεια αυτή θα συνεχιστεί και τον επόμενο χρόνο, όπου θα υπάρχει ο διττός στόχος της συνέχισης των υφιστάμενων Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, αλλά και ο σχεδιασμός και η έγκριση των νέων Ε.Π. για την περίοδο 2021-2027».
Η Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΚΤ, Νίκη Δανδόλου, δήλωσε: «Κόβοντας το νήμα του 2020, με την Ελλάδα ουσιαστικά στην 1η θέση της απορρόφησης κοινοτικών πόρων από τα βασικά Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΤΠΑ και ΕΚΤ), το συναίσθημα είναι γλυκόπικρο. Γιατί η φετινή εργασία όλων των υπηρεσιών διαχείρισης των Ταμείων αυτών απέφερε καρπούς, αλλά μέσα σε μια πολύ δυσάρεστη συγκυρία. Το ΕΣΠΑ πάντα ακολουθεί τα συμβαίνοντα στη χώρα, δεν είναι κάτι αυτοτελές, είναι μια συνισταμένη πολλών τομέων. Η προστιθέμενη αξία του αναδεικνύεται όμως όχι όταν ακολουθεί, αλλά όταν γίνεται εργαλείο παρέμβασης, και μάλιστα έγκαιρης. Έτσι εδώ δεν παρακολουθήσαμε τις εξελίξεις, αλλά αντιδράσαμε και ανασχεδιάσαμε, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαι ευγνώμων σε όλους όσοι συνεισέφεραν, πρακτικά ή υποστηρικτικά, ώστε μέσω του ΕΣΠΑ να αποσοβηθούν – έστω σε κάποιον βαθμό – οι επιπτώσεις της πανδημίας πάνω στην οικονομία και την κοινωνία, τις επιχειρήσεις, στους εργαζομένους, ανέργους, μαθητές, φοιτητές, γιατρούς και νοσηλευτές».
