Η Σοφοκλέους του 1999 με τα αλλεπάλληλα limit Up ξαναζωντανεύει μετά από 21 χρόνια μέσα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας, αφού δίνει υπερ- κέρδη τους παραγωγούς ενέργειας ενώ οι καταναλωτές θα κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό των αστοχιών του νομοθετικού πλαισίου το οποίο …φτιάχτηκε για να μοιράζει εκατομμύρια στους παραγωγούς. Οι αστοχίες είναι τόσες κραυγαλέες στο σημείο που οι παραγωγοί έφτασαν να πωλούν την τιμή της Mwh προς 3000 ευρώ.
Η σχετική πώληση καταγράφηκε στις 30 Νοεμβρίου στις 9 το πρωί και τιμές διατηρήθηκαν μέχρι τις 10 π.μ της ίδιας ημέρας , καθώς το Χρηματιστήριο Ενέργειας δέχεται τιμές όλο το 24ωρο αφού πρέπει να καλυφθεί η ζήτηση με την προσφορά.
Στην πλευρά της ζήτησης είναι οι εταιρείες προμήθειας ενέργειας και από την άλλη οι παραγωγοί και σε ρόλο συντονιστή και διαχειριστή της αγοράς ο ΑΔΜΗΕ που προσπαθεί να φέρει σε ισορροπία τη ζήτηση με την προσφορά.
Στο στάδιο της αγοράς εξισορρόπησης καταγράφονται τα limit up για τους παραγωγούς , που βάζουν τιμές θα …ζήλευε και το ταμπλό της Σοφοκλέους που λειτουργούσε με όρια τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση της τιμής.
Στο Χρηματιστήριο Ενεργείας ο νομοθέτης όπως και οι κανονισμοί λειτουργίας δίνουν γη και ύδωρ στους παραγωγούς περισσότερο από δομικές αστοχίες παρά από πρόθεση, ενώ αυτοί με τη σειρά τους δεν αυτο περιορίστηκαν και δίνουν τιμές που είναι εκτός του πραγματικού κόστους αλλά εξωπραγματικές τιμές, που μεταφράζονται σε «ζεστό» χρήμα και υψηλή κερδοφορία που θα αποτυπωθεί στους ετήσιους ισολογισμούς του 2020 όταν δημοσιοποιηθούν.
Ο λογαριασμός για τις εταιρείες προμήθειας ενέργειας έχει ξεπεράσει τα 130 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι η αγορά εξισορρόπησης μπορεί να ξεπεράσει το 1 δις ευρώ σε αξία σε διάστημα ενός χρόνου στην περίπτωση που δεν υπάρξουν άμεσα παρεμβάσεις.
Η ΡΑΕ και ο ΑΔΜΗΕ
Στον ΑΔΜΗΕ καταλογίζουν κάποιες ευθύνες αναφορικά με την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας καθώς έχει αποκλείσει τη συμμετοχή των τρέιντερς από την χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας και παράλληλα δεν έχει προβλέψει τη χρήση δικαιωμάτων. Το εγχώριο ενεργειακό σύστημα στηρίζεται αποκλειστικά στους εγχώριους παραγωγούς και λόγω τεχνικών δυσκολιών δεν μπορεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας να συνεργαστεί με άλλα Χρηματιστήρια για να δώσουν τιμές σε πραγματικό χρόνο.
Τα νομοθετικά και τεχνικά κενά του συστήματος έχουν εκτοξεύσει σε δυσθεώρητα ύψη την τιμή της Mwh που εν προκειμένω ανήλθε στα 3000 ευρώ και αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ. Τα εβδομαδιαία στοιχεία του ΑΔΜΗΕ από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 6 Δεκεμβρίου παρουσιάζουν το μέσο κόστος ανά 15 λεπτά ευρώ ανά Mwh, που προκαλούν σοκ .
Στις 30 Νοεμβρίου να σημειωθεί καταγράφτηκε η τιμή των 3000 ευρώ , ο μέσος κόστος διαμορφώθηκε σε 390,1 ευρώ ανα Mwh για τους παραγωγούς ενέργειας που κλήθηκαν να ενισχύσουν σύστημα διανομής με νέες ποσότητες.
Στις 2 Δεκεμβρίου το μέσο κόστος εκτοξεύθηκε σε 703,3 ευρώ ανα Mwh που σημαίνει ότι οι τιμές ανά 15 λεπτά μπορεί να ξεπέρασαν και τις 3000 ευρώ. Το μέσο κόστος της εβδομάδας ήταν 381 ευρώ ανά Mwh.
Το κόστος ανά kwh στα 38 ευρώ σε μία εβδομάδα
Δηλαδή το κόστος ανά kwh εκτινάσσεται στα 38 ευρώ όταν η μηνιαία χρέωση στην αγορά είναι 0,075 κατά μέσο όρο. Το κόστος ανά Kwh ενισχύθηκε κατά 50.000%
Στέλεχος της αγοράς λέει ότι όλα αυτά συμβαίνουν την περίοδο του Χειμώνα που οι καταναλώσεις ενέργειας έχον αυξημένες ανάγκες για θέρμανση και το κόστος ανά kwh έχει εκτιναχθεί στα ύψη. Ένα μέσο νοικοκυριό με τετράμηνη κατανάλωση 2000 kwh , κάθε μήνα πληρώνει 50 ευρώ ενώ με όσα συμβαίνουν στην αγορά εξισορρόπησης το μηνιαίο κόστος μπορεί να εκτιναχθεί άνω των 100 ευρώ
Η ΡΑΕ συζητά να βάλει πλαφόν ανά Mwh στην αγορά
Το πρόβλημα έχει λάβει ανησυχητικές καθώς οι υπέρογκες τιμές ανά Mwh και για κάποιους πέρα από κάθε λογική δημιουργείται καθημερινά ένα εξωπραγματικό κόστος το οποίο θα πληρωθεί. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προσπαθεί να παρέμβει στη κερδοσκοπική αγορά της ενέργειας προτείνοντας να ορίσει ανώτατη τιμή τα 100 ευρώ ανά Mwh για τον παραγωγό ρεύματος και για τον παραγωγό ρεύματος που δεν θα συμμετέχει στη αγορά να μην αποζημιώνεται .
Ο ΑΔΜΗΕ ως διαχειριστής προσδιορίζει ποια μονάδα δώσει παραπάνω ισχύ και ποια μονάδα θα μειώσει. Με το σημερινό καθεστώς υπήρχε αμοιβή και για τις δύο κατηγορίες παραγωγών. Σήμερα εξετάζεται να αμείβεται μόνο η μονάδα που δίνει ενέργεια στο σύστημα. Ωστόσο και η ανώτατη τιμή των 100 ευρώ ανά Mwh μπορεί να περιορίσει τις ακραίες τιμές με τετραψήφιους αριθμούς αλλά και τα 100 ευρώ προεξοφλεί ότι το κόστος ανά kwh θα ανέλθει άνω των 0,10 ευρώ ανά kwh. Πρόκειται για «γόρδιο δεσμό» για τους αρμόδιους της αγοράς με απρόβλεπτες συνέπειες για τους καταναλωτές αφού οι εταιρείες προμήθειας ενέργειας θα ενεργοποιήσουν τις ρήτρες μεταβολής της Οριακής Τιμή Συστήματος όταν ο μέσος όρος διαμορφώνεται άνω των 60 ευρώ ανά Mwh.
Νίκος Θεοδωρόπουλος
